İnternet Tabanlı Programlama Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim
İnternet Tabanlı Programlamanın Temelleri
Programlama kavramı ilk nasıl ortaya çıkmıştır?
Programlamanın 1801 yılında Joseph Marie
Jacquard’ın dokuma tezgâhındaki işlemleri
otomatikleştirmek için ürettiği delikli kartlar ile başladığı
söylenebilir.
Program nedir?
Program, belirli bir işin belirli bir düzen
içerisinde yapılmasıdır. Bu düzen genellikle algoritmik
yapıyla sağlanmaktadır. Elektronik devrelere sahip
cihazların belirli görevleri yapabilmesi için o görevlerin
nasıl yapılacağını bilmeleri gerekir.
Programlama nedir?
Üzerinde elektronik devreleri bulunan cihazların
belirli görevleri yerine getirmesi
için yazılan, algoritmik yapıda olan ve bir
programlama dili ile yazılmış olan komutlar dizisidir.
Programlama yaparak cihazlara ne yapması gerektiği
bilgisi verilir. Cihazlar da o görevleri programlama
içerisinde bulunan komutlara göre gerçekleştirir. Diğer bir
ifadeyle elektronik cihazların ne yapması gerektiği
programlama ile belirlenmektedir.
Delikli kartlar ne işe yarar?
Programlamanın ilk örneğidir. Dokuma
tezgâhlarında değişik şekillerde dokuma yapılabilmesi için
geliştirilmiş kartlardır. Delikli kartlar ile dokumada çeşitli
şekiller kolaylıkla yapılabilmektedir. Farklı tasarımları
içeren delikli kartlar dokuma tezgâhlarına takılarak
dokumalar gerçekleştirilmiştir. 19. yüzyılda dokuma
tezgâhlarını denetlemekte kullanılan delikli kartlar 20.
yüzyılda önce hesap makinalarında ve sonra
bilgisayarlarda kullanılmaya başlanmıştır. Zamanla
bilgisayar teknolojileri gelişme kaydetmiş ve programlama
yapısı elektronik ortama geçerek farklı bir hal almıştır.
Bilgisayarların aralarında iletişim kurmaları için
geliştirilen internet teknolojilerinin ortaya çıkmasıyla
birlikte internet tabanlı programlama dilleri de gelişim
göstermiştir.
İnternet tabanlı programlama dili nedir?
Web sitelerinin geliştirilmesi ve Web
tarayıcılarda sorunsuz bir şekilde görüntülenebilmesi için
geliştirilen programlama yapısıdır. Web sayfalarının
gördüğümüz ekran görüntüsü arka planda işleyen,
görmediğimiz bir kodlama altyapısına sahiptir. Bu arka
planda işleyen yapının Web tarayıcılarında
görüntülenmesini sağlayacak şekilde düzenlenmesi için
kodlamalarının yapılması internet tabanlı programlama
dilleri ile gerçekleştirilmektedir.
ARPANET nedir?
İnternetin tarihsel gelişim sürecine bakıldığında,
bilgisayarların gelişmesinin ardından bilgisayarların kendi
aralarında haberleşmelerini sağlamak amacıyla bilgisayar
ağlarının kurulması gereksinimine dayandığı
görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD)
1960’ların başında Savunma Bakanlığı tarafından
çalışmalara başlanan ve ARPANET olarak ortaya çıkan
yapı İnternet Protokolü (IP) kullanan ilk yapıdır.
İnternetin yaygınlaşmasını hızlandıran teknolojiler
hangileridir?
Savunma alanında kullanılmak üzere geliştirilen
internet 1990’lardan itibaren yaygınlaşmasını devam
ettirmiştir. World Wide Web (WWW) ve Hyper Text
Markup Language (HTML) hizmetlerinin internet hizmeti
olarak kullanılmaya başlamasıyla internetin yaygınlaşması
hızlanmış ve 1994-1995 yıllarında 60 milyon kullanıcıya
ulaşmıştır.
HTML nedir?
1991 yılında WWW ve HTML’in gelişmesiyle birlikte
internet tabanlı programlama önem kazanmış ve süreçte
çok sayıda internet tabanlı programlama dili
geliştirilmiştir. İlk internet tabanlı dil olarak karşımıza
HTML dili çıkmaktadır. HTML, 1991 yılında Tim
Berners-Lee tarafından geliştirilen bir betik dili olup ilk
amacı CERN’de internet tabanlı bilgi paylaşımı
yapmaktır. HTML ile hazırlanan içerikler .html ya da .htm
uzantılı olmaktadır. HTML dili ile hazırlanan içerikleri
Web tarayıcıları ile görüntülemek mümkündür. HTML,
bir programlama dili değildir. Web sayfalarının görsel
boyutta düzenlenmesini sağlayan işaretleme dilidir.
HTML5’in yenilikleri nelerdir?
2014 yılında yayınlanan ve geliştirilme süreci
devam eden HTML5 ile media etiketleri, canvas etiketleri,
form etiketleri ve normal kullanım için yeni etiketler
kullanılmaya başlanmıştır. Bu etiketlerin yanı sıra form
elemanı olan input type için de çok sayıda yeni türler
geliştirilmiştir. Bu yeni etiketler ile Flash programında
yapılabilen animasyonlar, Web galerileri, hareketli Web
sayfaları yapmak artık mümkündür. Apple firmasının Web
tarayıcılarında Flash Player desteğini kaldırdığı
düşünüldüğünde HTML5’in öneminin arttığını söylemek
mümkündür. HTML5 ile hazırlanan Web sayfalarının
görüntülenmesi için Flash ile hazırlanan sayfalarda olduğu
gibi ek bir uygulamanın bilgisayarlara yüklenmesine gerek
yoktur. HTML5 kodları Web tarayıcılarında kolaylıkla
görüntülenebilmektedir.
PHP nedir?
HTML dilinden sonra 1995 yılında Rasmus
Lerdorf tarafından Personal Home Page (PHP) dilinin
geliştirildiği görülmektedir. Ücretsiz ve nesne yönelimli
olarak geliştirilen PHP dili, çoğunlukla hareketli ve
etkileşimli Web sayfaları oluşturmak için kullanılan,
sunucu taraflı, çok geniş kullanımlı, genel amaçlı, HTML
içerisine gömülebilen bir betik programlama dilidir. PHP
dili açık kaynak kodlu bir yapıya sahip olduğu için
Rasmus Lerdorf’tan sonra PHP dilinin geliştirilmesini
PHP topluluğu gerçekleştirmektedir. Dinamik Web
sayfaları geliştirmeye olanak sağlayan PHP dilinin kodları
PHP işleme modülü bulunan Web sunucuları tarafından
yorumlanarak Web tarayıcılarında görüntülenebilir.
Javascript nedir?
En yaygın kullanılan internet tabanlı
programlama dillerinden biri de JavaScript dilidir.
JavaScript, Mayıs 1995 yılında Brendan Eich tarafından
geliştirilen ve Web tarayıcılarında kullanılmakta olan
dinamik bir programlama dilidir. Aralık 1995 yılında ise
Netscape firması tarafından piyasaya sürülerek
kullanımına başlanmıştır. JavaScript, C dilinin Web
ortamına uyarlanmış halidir. JavaScript prototip-tabanlı,
dinamik türlere ve birinci-sınıf fonksiyonlara sahip bir
betik dilidir. Hazırlanan Web sayfalarında yapılması
gereken kontroller JavaScript ile yapılabilmektedir.
ASP nedir?
Asd PHP dilinin geliştirilmesini takip eden 1996
yılında Microsoft firması tarafından dinamik Web
sayfaları oluşturmak amacıyla sunucu taraflı çalışabilen
Active Server Pages (ASP) dili geliştirilmiştir. ASP dilinin
kodları <%...%> arasına yazılmaktadır. ASP dili, PHP
dilinin aksine açık kaynak kodlu bir yapıda değildir. Dil
ile ilgili geliştirmeler Microsoft firması tarafından
gerçekleştirilmektedir. ASP dilinde hazırlanan kodlar PHP
dilinde olduğu gibi HTML sayfalarının içine
gömülebileceği gibi .asp sayfaları şeklinde yeni sayfalar
içerisinde de yer alabilir. ASP dilinin devamı olarak
Microsoft firması tarafından ASP.NET geliştirilmiştir.
ASP.NET, dinamik Web sayfaları, Web uygulamaları ve
XML tabanlı Web hizmetleri geliştirmeye olanak
sunmaktadır.
Web tarayıcı nedir?
Geliştirilen Web sitelerinin sunuculara
yüklenmesi sonucunda o Web sitelerini ziyaret etmek için
bilgisayarlarda aracı programlar olması gerekmektedir. Bu
aracı programlar Web tarayıcılarıdır. Standart Web
tarayıcısı; metin veya çoklu ortam dosyalarını açabilir,
kaydedebilir, HTML’den HTTP’ye bütün protokolleri ve
standartları destekler, açılan sayfada aranan nesneyi
bulabilir, sık kullanılanlar ve geçmiş listesi yapabilir,
genel ağa dosya yükleme ve genel ağdan dosya indirme
yapabilir, e-posta ve metin editörleriyle bütünleşebilir,
linkleri (bağlantı) izleyebilir, dosya sistemlerini
okuyabilir, bağlayabilir ve kaydedebilir, çoklu ortam
dosyalarını oynatabilir veya kaydedebilir, sayfanın
çıktısını alabilir ve çevrimdışı da çalışabilir. İnternet
Explorer, Google Chrome, Mozilla Firefox, Apple Safari,
Opera ve Yandex Browser en çok tercih edilen Web
tarayıcılarıdır. Mobil cihazlar için Opera Mini, Opera
Mobile, Apple Safari, Google Chrome ve Microsoft Edge
Web tarayıcıları kullanılmaktadır.
WWW nedir?
WWW, bilgisayarların birbiriyle iletişim
kurabildiği, görüntü, ses ve veri paylaşımının yapılabildiği
tüm dünyaya yayılmış büyük bir ağdır. Web sayfası ise
WWW üzerinde görüntülenen Web sitelerinin her bir
dosyasını temsil etmektedir. URL (Uniform Resource
Locator), internet üzerinde Web sitelerinin sahip oldukları
adreslerin genel adıdır.
Hosting nedir?
Sunucularda kullanıcılar için ayrılan bölümlere
hosting denilmektedir. Web sitelerinin içerikleri hostingler
vasıtası ile sunucularda o Web siteleri için ayrılan
bölümlerde saklanır. Web sitesi için ayrılan hosting
alanlarına FileZilla, CuteFTP, WinSCP, Easy FTP ve
SmartFTP gibi yardımcı programlarla erişilebilir.
Domain nedir?
Domain (alan adı) uzantıları her ülke için
özelleştirilmektedir. Örneğin “.com” uzantılı domaine
sahip bir Web sayfası Türkiye’de “.com.tr” adresini
alırken; Almanya’da “.com.de” adresini alabilir.
Statik ve dinamik web siteleri arasındaki farklar
nelerdir?
Statik Web siteleri, daha çok uzman kişiler
tarafından hazırlanan ve düzenlemelerinin de yine uzman
kişiler tarafından yapılabildiği Web siteleridir. Statik Web
sayfaları, daha çok bilgi verme amaçlı hazırlanan ve sık
sık düzenleme gerektirmeyen sitelerdir. Üzerinde
değişiklik yapılan statik Web sayfalarının sunucuya tekrar
yüklenmesi gerekmektedir. Statik Web sitesini
oluştururken HTML, XHTML, DHTML ve CSS dilleri
kullanılabilir.
Dinamik Web siteleri ise verilerinin veri tabanlarında
tutulduğu ve istenildiğinde bu bilgilerin uzman olmayan
kişiler tarafından da kolaylıkla değiştirilebildiği
yapılardaki sitelerdir. Dinamik Web siteleri PHP veya
ASP gibi internet tabanlı programlama dilleriyle
geliştirilmektedir. Veritabanı üzerinde yapılan
değişikliklerle sayfalarda otomatik değişiklik
yapıldığından dolayı yapılan değişiklik durumunda Web
sayfalarının sunucuda manuel olarak güncellenmesine
gerek yoktur. Dinamik Web sitesi oluştururken ASP.Net
ASP, PHP, JavaScript ve CFM gibi diller kullanılabilir.
<html> etiketi ne işe yarar?
Oluşturulan belgenin HTML dokümanı olduğunu
belirtir.
<head> etiketi ne işe yarar?
Oluşturulan HTML belgesinin baş kısmını
oluşturur. Bu iki etiket arasında belgenin başlığının
belirtilmesi zorunludur.
<title> etiketi ne işe yarar?
Oluşturulan Web sayfasının başlığının yazıldığı
kısımdır. Head etiketlerinin arasında yer alır.
<meta> etiketi ne işe yarar?
Meta etiketleri oluşturulan sayfa hakkında
bilgiler (description) ve Web sayfası yazarı (author) bilgisi
verilmekte ve Web sayfasını tanımlayan anahtar kelimeler
(keywords) yazılabilmektedir.
<body> etiketi ne işe yarar?
Oluşturulan belgenin gövde kısmını oluşturur.
Görüntülenmesi istenen içerik kodları bu iki etiket arasına
yazılır.
Başlık etiketleri ne amaçla kullanılır?
Web sayfası içeriklerinde başlık hiyerarşisini
belirtmek için kullanılır. <h1>’den <h6>’ya kadar
başlıklandırma yapılabilir.
<p> etiketi ne işe yarar?
Web sayfalarının içeriğindeki paragraf yapısını
belirtir.
<br> etiketi ne işe yarar?
Bir alt satıra geçiren etikettir.
<table> etiketi ne işe yarar?
Web sayfasında tablo eklemek için kullanılır.
<tr> etiketi ne işe yarar?
Tablo oluştururken satır(ları) oluşturmak için
kullanılır.
<th> etiketi ne işe yarar?
Tablo oluştururken sütun(ları) oluşturmak için
kullanılır.
<img> etiketi ne işe yarar?
Web sayfasına görsel eklemek için kullanılır.
<a href></a> etiketi ne amaçla kullanılır?
Web sayfası içeriklerinde herhangi bir nesneye
bağlantı (link) eklemek için kullanılır.
CSS nedir?
CSS bir programlama dili olmayıp HTML’e ek
olarak metin ve şekilsel düzenlemelere olanak sağlayan bir
Web teknolojisidir. Yerel CSS, genel CSS ve harici CSS
olmak üzere üç türü bulunmaktadır. Yerel CSS, sayfada
tanımlandığı yerde geçerliyken; genel CSS sayfanın
bütünü için geçerlidir. Harici CSS ise Web sayfalarının
içerisinde bulunmayıp .css uzantılı harici dosyalar
içerisinde kodların yazılarak oluşturulduğu ve Web
sayfalarına bağlantılarının yapılması yoluyla çalıştırıldığı
CSS türüdür. Yerel CSS kodları <body> </body> arasına
yazılırken genel CSS kodları <head> </head> arasına
yazılır. Harici CSS ise <head> </head> arasına harici
CSS’in bağlantısının verilmesi yoluyla kullanılabilir.
Veritabanı nedir?
Veritabanı (Database), birbirleriyle ilişkili
verilerin depolandığı alanlardır. Veri tabanları verilerin
yönetilmesini, güncellenmesini ve taşınmasını
kolaylaştırır. Veritabanı üzerinde yapılan değişiklikler ile
Web sitesindeki bütün içerikler kolaylıkla
değiştirilebilmektedir. SQL, Pl/SQL ve OQL gibi
veritabanı dilleri bulunmaktadır. Bu dillerle oluşturulmuş
MySQL, MsSQL, PostgreSQL, Oracle, Sybase, Berkeley,
Firebird, Interbase, Informix ve MsAccess gibi veritabanı
sistemleri mevcuttur.
Protokol nedir?
Kelime anlamı itibariyle iki taraf arasında yapılan
sözleşme olan protokol internet tabanlı teknolojiler
açısından düşünüldüğünde de benzer anlamdadır. Temel
olarak istemci ve sunucu taraflı olarak iki tarafın
sözleşmeye uygun davranması anlamına gelir.
TCP/IP protokolü nedir?
Açılımı Transmission Control Protocol / Internet
Protocol şeklindedir. Yapı olarak iki katmanlı bir
haberleşme protokolüdür. Üst Katman TCP (Transmission
Control Protocol) verinin iletimden önce paketlere
ayrılmasını ve karşı tarafta bu paketlerin yeniden düzgün
bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Alt Katman IP (Internet
Protocol) ise, iletilen paketlerin istenilen ağ adresine
yönlendirilmesini kontrol eder.
HTTP protokolü nedir?
Açılımı Hyper-Text Transfer Protocol
şeklindedir. 1990 yılından itibaren www ile birlikte
geliştirilen bu protokol, bir kaynaktan dağıtılan ve ortak
kullanıma açık olan hiperortam bilgi sistemleri için
uygulama seviyesinde bir iletişim protokolüdür. Kısaca,
Web sayfalarının HTML formatında Web tarayıcısına
aktarılmasını sağlayan protokoldür. İnternet üzerinden http
protokolü ile istenilen her bilgiye ulaşmak mümkündür.
FTP protokolü nedir?
Açılımı File Transfer Protocol şeklindedir.
İnternete bağlı olan bir bilgisayardan başka bir bilgisayara
veri transferi gerçekleştirmek için kullanılan protokoldür.
FTP için kullanılan port numarası 21’dir.
SMTP protokolü nedir?
Açılımı Simple Mail Transfer Protocol
şeklindedir. İnternet üzerinden bir kişinin başka bir kişi ile
e-posta gönderip alabildiği protokoldür.
Proxy nedir?
Vekil sunucu olarak bilinen Proxy, internete erişim sırasında kullanılan ara sunucudur.
Proxylerin çalışma yapısı şu şekildedir: Tarayıcı vekil
sunucuya bağlanır ve hangi sayfayı istediğini söyler. Vekil
sunucu gerekiyorsa o sayfaya bağlanır ve içeriği alır.
Vekil sunucu tarayıcıya içeriği gönderir.
Betik dili nedir?
Betik dili, Web sayfalarında dinamik içerik
oluşturmak ve kullanıcılarla iletişim kurmak amacıyla
çalışan dildir. HTML etiketleri arasında tanımlanarak
kullanılabilmektedir. JavaScript, Lua, Perl, PHP ve Python
programlama dilleri betik dil ailesindedir.
Lua nedir?
Lua, JavaScript gibi C dilinden üretilmiş bir
script dilidir. Lua dili 1993 yılında Roberto Ierusalimschy,
Luiz Henrique de Figueiredo ve Waldemar Celes
tarafından tasarlanmış olan bir programlama dilidir. Oyun
geliştirilmesinde daha çok tercih edilmektedir.
Perl nedir?
Larry Wall tarafından 1987 yılında geliştirilen
Practical Extraction and Report Language (Pratik Çıkarım
ve Raporlama Dili, Perl), Unix işletim sistemi için
yorumlayıcı bir programlama dilidir. Sunucu tarafında
çalışır. Dosya uzantısı “pl” dir. Perl programlarının
çalıştırılabilmesi için bir Web sunucunun olması gerekir.
Unix veya Linux ortamlarında çalışan Apache sunucu
veya buna benzeyen programlar kullanılabilir. Açık
kaynak kodlu olarak sunulan Perl programlama dili çoğu
işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
Python nedir?
Guido van Rossum tarafından 1990 yılında
geliştirilmeye başlanan ve 1994 yılında 1.0 sürümü ile
yayınlanan Python, nesne yönelimli, yorumlamalı,
birimsel (modüler) ve yüksek seviye etkileşimli bir
programlama dilidir. Python, derlenmeye gerek duymadan
çalışabilen bir yapıya sahiptir. Unix, Linux, Mac,
Windows, Amiga, Symbian gibi platformlarda
çalışabilmektedir.
Sunucu nedir?
İnternete bağlı bir bilgisayardan Web
tarayıcısında adres çubuğuna ziyaret edilecek Web
sayfasının adresi veya IP adresi yazılarak sunucudan bilgi
istenir. Sunucudan bilgi istenmesi işlemini istemci
gerçekleştirir. İstemciye cevap veren ve istenilen içeriği
istemciye ulaştıran yapı sunucu olarak tanımlanmaktadır.
Sunucuların (Server) özellikleri, oluşturulan Web
sayfalarının sağlıklı bir şekilde görüntülenebilmesi için
önemlidir. Sunucu, bilgisayar ağlarında, diğer ağ
bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına
ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar
birimidir. Sunucu türleri olarak Web sunucusu (Web
Server), dosya sunucusu (File Server), Veritabanı
sunucusu (Database Server), e-posta sunucusu (Mail
Server) ve vekil sunucusu (Proxy Server) sayılabilir. Web
sunucuları, Web sitelerinin barındırılması için kullanılan
alanlardır. Web sunucuları, Linux veya Windows işletim
sistemlerine sahip Web sunucuları olarak ikiye
ayrılmaktadır. Linux Web sunucuları, PHP dilinde
hazırlanan Web sayfalarının görüntülenmesini sağlarken;
Windows Web sunucuları, ASP dilinde hazırlanan Web
sayfalarının görüntülenmesini sağlamaktadır.
Nesne tabanlı programlama nedir?
Nesne kelime anlamı itibariyle beş duyu
organımızla algılayabildiğimiz her şeydir. Gerçek dünyada
nesneler bu şekilde tanımlanırken bilgisayar ortamında da
benzer şekilde gözle görebildiğimiz her şey nesnedir.
Gerçek dünyada algıladığımız nesnelerin dijital ortamda
da kullanılması kodlarla mümkündür. Bu bağlamda ilk kez
1960’lı yıllarda ortaya çıkan nesne tabanlı programlama
(Object Oriented Programming), gerçek dünyadaki
nesnelerin modellenmesi ve bu modele göre kodlanması
yoluyla oluşturulan programlama türüdür. Beş duyu
organımızla tanımlayamadığımız fakat dijital ortamda
nesne olarak tanımlayabileceğimiz nesneler de mevcuttur.
Örneğin hastane programı yaparken hastaların randevu
alması da nesne olarak tanımlanabilir.
Nesne tabanlı programlamada geliştirilecek olan yazılımda
gereksinimler, nesneler ve nesneler arasındaki ilişkilerle
karşılanmaya çalışılır. Nesne tabanlı programlamada
nesneler, özellikleriyle (Properties), işlevleriyle (Methods)
ve olaylarıyla (Events) tanımlanır. Nesne tabanlı
programlama dillerine örnek olarak ABAP/4, C#, C++,
Eifel, Java, Object Pascal, Objective-C, PHP, Python,
REALbasic, Ruby, Simula, Smalltalk ve Visual Basic
.NET’i verilebilir.
Nesne tabanlı programlamanın üç temel prensibi
nedir?
Kapsülleme/Paketleme (Encapsulation):
hazırlanan programda kullanıcıyla ilgisi olmayan kodlama
kısmının gizlenmesi kapsülleme olarak geçmektedir.
Kullanıcı, etkileşim kurduğu aracın istediği sonucu
vermesini bekler, aracın nasıl çalıştığıyla ilgilenmez.
Kalıtım (Inheritance): Kalıtım kelimesi programlamada
da gerçek anlamında kullanılmaktadır. Programlama
açısından bakıldığında oluşturulan bir sınıftan yeni sınıf
üretmektir. Yeni sınıf, eski sınıfın özelliklerine sahiptir.
Çok Biçimlilik (Polymorphism): Belli bir işlemin
(metodun), farklı nesnelerde veya farklı ortamlarda farklı
sonuçlar vermesidir. Örneğin konuşma işlemi, yüksek
sesle, normal ses tonuyla ya da kısık sesle olabilir.
MVC nedir?
Açılımı Model View Controller’dır. Yazılım
mühendisliği alanıyla ilgili bir kavramdır. Models
(veriler), views (kullanıcı arayüzü) ve controller
(denetleyici) terimleri bir araya getirilerek oluşturulan
yapıdır. MVC, Bilgisayarlarda kullanıcı arayüzü
uygulaması için tasarlanan model yazılımıdır. Burada
model, çalışmada kullanılan nesnelerin oluşturulduğu
kısımdır. Günlük hayattaki somut nesnelerin, bilgisayar
ortamında modellenmesi anlamına gelir. Controller,
kullanıcı ile sistem arasındaki bağı kurar. Girdi görevini
üstlenerek ekranda uygun yere ilgili arayüzün ayarlanması
için kullanıcılara kolaylık sağlar. View kullanıcıların
gördüğü çıktıdır. Bu çıktı bir Web sayfası, masaüstü
uygulaması arayüzü veya mobil bir tasarım olabilir.
MTV nedir?
Model Template View (MTV), Model Controller
View yapısına benzemektedir. MTV’de View yerine
Template tercih edilirken; Controller yerine View tercih
edilmiştir. Burada model, uygulamanın veriye erişim
katmanıdır. Veriye nasıl erişileceği, veriler arasındaki
ilişkiler gibi veriyle alakalı her şey bu kısımda yer alır.
Template, uygulamanın sunum katmanıdır. Bu katman,
Web sayfasında veya diğer tür dokümanlarda verilerin
nasıl gösterilmesi gerektiği gibi sunum kısmıyla ilgili
kararları içerir. Template kısmında işlenip gelen veriler,
kullanılan şablon dili aracılığıyla şekillendirilerek
kullanıcılara sunulur. View, Uygulamanın iş mantığı
kısmıdır. Bu katman, uygun şablon ve modellere erişimle
ilgili mantıksal kısmı içerir. MVC mimari deseninde,
denetleyiciye (controller) denk gelmektedir. Model
kısmını uygulamanın iskeleti, View kısmını da beyni
olarak düşünülebilir.
İnternet tabanlı programlama ne demektir?
Üzerinde elektronik devreleri bulunan cihazların belirli görevleri yerine getirmesi için yazılan, algoritmik yapıda olan ve bir programlama dili ile yazılmış olan komutlar dizisidir.
Programlamanın ilk örneği ...................................'dir.
Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
Delikli kartlar.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 1960’ların başında Savunma Bakanlığı tarafından çalışmalara başlanan ve .................................................. olarak ortaya çıkan yapı İnternet Protokolü (IP) kullanan ilk yapıdır.
Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) 1960’ların başında Savunma Bakanlığı tarafından çalışmalara başlanan ve ARPANET olarak ortaya çıkan yapı İnternet Protokolü (IP) kullanan ilk yapıdır.
PHP dili ile yazılmış kodlardan oluşan içeriğin sorunsuz bir şekilde çalışabilmesi için siteyi çalıştıran Web sunucularının hangi işletim sisteminde olması gerekmektedir?
Linux
.mobi domain uzantısı neyi ifade etmektedir?
Mobilite ilişkili cihaz ve firmalar
.name domain uzantısı neyi ifade etmektedir?
Aile ve bireyler
Statik Web sitesi ne demektir?
Statik Web siteleri, daha çok uzman kişiler tarafından hazırlanan ve düzenlemelerinin de yine uzman kişiler tarafından yapılabildiği Web siteleridir.
HTM'nin işlevi nedir?
Web sayfalarının programlama mantığına dayalı olmayan şekilde oluşturulmasını sağlayan metin işaretleme dilidir.
Proxylerin çalışma yapısı nasıldır?
• Tarayıcı vekil sunucuya bağlanır ve hangi sayfayı istediğini söyler.
• Vekil sunucu gerekiyorsa o sayfaya bağlanır ve içeriği alır.
• Vekil sunucu tarayıcıya içeriği gönderir.
İnternet tabanlı programlama dilleri nelerdir?
İnternet tabanlı programlama dilleri betik diller, istemci sunucu taraflı programlama ve nesne tabanlı programlama olarak üç kategoride ele alınmaktadır.
Javascript kütüphanelerinden üç tanesini yazınız.
Javascript kütüphaneleri aşağıda sıralanmıştır.
• AngularJS
• Backbone.js
• Bootstrap
• D3.js
• Ember.js
• Express.js
• Foundation
• Ionic
• jQuery
• jQuery UI
• LESS
• Node.js
• ReactJS
• Script.aculo.us
• Underscore.js
.................... dili 1993 yılında Roberto Ierusalimschy, Luiz Henrique de Figueiredo ve Waldemar Celes tarafından tasarlanmış olan bir programlama dilidir.
Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
Lua
Nesne tabanlı programlamanın prensiplerini yazınız.
Nesne tabanlı programlama kapsülleme/ paketleme, kalıtım ve çok biçimlilik olmak üzere üç prensibe sahiptir.
Kullanıcı Arayüzü (View) ne demektir?
Kullanıcıların gördüğü çıktıdır.
SMTP nedir?
İnternet üzerinden bir kişinin başka bir kişi ile e-posta gönderip alabildiği protokoldür.
İnternet tabanlı programlama dillerinden betik dilleri yazınız.
JavaScript, Lua, Perl, PHP ve Python programlama dilleri betik dil ailesindedir.
PHP ve ASP gibi internet tabanlı programlama dilleriyle hazırlanmış Web siteleri sunucuda yorumlanır ve istemciye ............. sayfası gibi gönderilir.
Yukarıdaki boşluğu doldurunuz.
HTML
Nesne tabanlı programlamanın prensiplerinden çok biçimliliği açıklayınız.
Çok Biçimlilik (Polymorphism): Belli bir işlemin (metodun), farklı nesnelerde veya farklı ortamlarda
farklı sonuçlar vermesidir. Örneğin konuşma işlemi, yüksek sesle, normal ses tonuyla ya da kısık
sesle olabilir.
-
2024-2025 Öğretim Yılı Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sonuçları Açıklandı!
date_range 2 Gün önce comment 0 visibility 64
-
2024-2025 Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sınav Bilgilendirmesi
date_range 6 Aralık 2024 Cuma comment 2 visibility 331
-
2024-2025 Güz Dönemi Dönem Sonu (Final) Sınavı İçin Sınav Merkezi Tercihi
date_range 2 Aralık 2024 Pazartesi comment 0 visibility 919
-
2024-2025 Güz Ara Sınavı Giriş Belgeleri Yayımlandı!
date_range 29 Kasım 2024 Cuma comment 0 visibility 1291
-
AÖF Sınavları İçin Ders Çalışma Taktikleri Nelerdir?
date_range 14 Kasım 2024 Perşembe comment 11 visibility 20162
-
Başarı notu nedir, nasıl hesaplanıyor? Görüntüleme : 25842
-
Bütünleme sınavı neden yapılmamaktadır? Görüntüleme : 14700
-
Harf notlarının anlamları nedir? Görüntüleme : 12646
-
Akademik durum neyi ifade ediyor? Görüntüleme : 12643
-
Akademik yetersizlik uyarısı ne anlama gelmektedir? Görüntüleme : 10582