Web’de Telif Hakları ve Etik Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

İnternet alan adı nedir?

İnternet alan adları, bir çeşit elektronik ikametgâh ya da telefon numarası işlevini görür. Yani, internet alan adları kişileri, elektronik ortamda ulaşmak istediği web sitesine ulaştıran bir çeşit elektronik adres niteliğindedir.

‘‘.tr.’’ uzantılı alan adları ile ilgili olarak ülkemizde yetkili kuruluş kimdir?

Ülkemizin internet alan adı uzantısı‘‘.tr.’’ dir. ‘‘.tr.’’ uzantılı alan adları ile ilgili olarak ülkemizde yetkili kuruluş Orta Doğu Teknik Üniversitesi’dir (ODTÜ).

ICANN Tahkim Usulü'nün işlevi nedir?

.com, .net, .org ve benzerleri şeklinde .tr ibaresi yer almayan uzantıya sahip bir alan adı (yani uluslararası hukukun konusuna girenler) için sorun çıktığında bunun çözümü ICANN Tahkim Usulü’dür. ICANN kurumu alan adının uyuşmazlık çözümüne dönük olarak kural ve yöntemi belirler.

Alan adı korsanlığı nedir?

İnternet alan adlarındaki büyük sorunlardan bir tanesi de ‘‘Domain Grabbing’’, bir diğer adıyla ‘‘Alan Adı Korsanlığı’’dır. ‘‘Domain Grabbing’’ durumunda özellikle ünlü markalara, şirketlere, isimlere ait internet alan adları sahiplerinden önce davranılarak tescil ettirilmekte ve büyük meblağlarla sahiplerine satılmaya çalışılmaktadır.

Alan adı yapısındaki bileşenler nelerdir?

IP adresinin akılda tutulmasındaki ve kullanılmasındaki zorluklar nedeniyle domain name sistemi (DNS) geliştirilmiştir. Bu sisteme göre http://www.İstanbul.com/ adresindeki ‘‘.com’’ Top Level Domain (TLD- İnternet Üst Alan Adı) ve ‘‘İstanbul’’ ise Second Level Domain’ i (SLD-İnternet Alt Alan Adı) oluşturmaktadır.

Nic.tr Yönetimi’nin görevleri nelerdir?

Nic.tr Yönetimi’nin görevi mevcut kurallar dâhilinde;
• “.tr” uzantılı alan adı başvurusunda bulunan yurt içi/yurt dışı tüm kurum, kuruluş
ve şahısların, alan adı başvurularını değerlendirmek ve uygun olan başvuruların tahsis işlemlerini sonuçlandırmak,
• Mevcut alan adları ile ilgili gerekli olan veya
talep edilen idari, mali ve teknik işlemleri
gerçekleştirmek,
• Tüm alan adı işlemleri sırasında telefon, mesaj ve e-posta aracılığı ile destek vermektir.

21 Ağustos 2013 tarihinde yayınlanan İnternet Alan Adları Tebliği'nin amacı nedir?

21 Ağustos 2013 tarihinde İnternet Alan Adları Tebliği yayınlanmıştır. Bu Tebliğin de amacı İnternet Alan Adları Yönetmeliği kapsamında kayıt kuruluşlarının belirlenmesine, faaliyet göstermelerine ve “.tr” uzantılı internet alan adlarının yaşam çevrimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir

ICANN nedir?

İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN, İngilizce Internet Corporation or Assigned Names and Numbers), internetin iş dünyası, teknik, akademik ve kullanıcı gruplarının geniş katılımıyla uluslararası düzeyde organize olmuş, kâr amacı gütmeyen bir özel sektör kuruluşudur.

Marka tescili ve koruması hakkında Türkiye'de geçerli olan mevzuat nedir?

22/12/2016 tarihinde TBMM’de kabul edilen ve bazı hükümleri daha ileride yürürlüğe girecek şekilde bırakılmış olmasına rağmen geneli itibarı ile 10 Ocak 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla yürürlüğe giren 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, marka tescili ve koruması hususundaki detaylara yer veren mevzuatımızdır.

Marka başvurusu şartları nelerdir?

Başvuru ve tescil işlemlerini yürütebilmek için marka vekili tutma zorunluluğu yoktur; ancak bu işlemlerin vekiller aracılığıyla yapılması oldukça yararlıdır. Buna karşılık yabancılar Türkiye’deki tescil işlemlerini ancak marka vekilleri eliyle gerçekleştirebilir. Başvuru Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılır. Her marka tescili için ayrı başvuru yapılması zorunludur

Marka hakkına tecavüz teşkil eden durumlar nelerdir?

Markanın;
• Marka sahibinin izni alınmadan kullanılması,
• Marka sahibinin izni olmaksızın markayı veya ayırt edilemeyecek derecede benzerini kullanmak suretiyle taklit edilmesi,
• Markayı veya ayırt edilemeyecek derecede benzerini kullanmak suretiyle taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünlerin satılması, dağıtılması veya herhangi bir şekilde ticaret alanına çıkartılması veya bu amaçlar için ithal edilmesi veya ticari amaçla elde bulundurulması,
• Marka sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans yoluyla verilmiş hakların izinsiz genişletilmesi suretiyle kullanılması,
marka hakkına tecavüz teşkil eder.

5651 Sayılı Kanun'a göre "Erişimin engellenmesi" ile ne kastedilmektedir?

Erişimin engellenmesi: Alan adından erişimin engellenmesi, IP adresinden erişimin engellenmesi, içeriğe (URL) erişimin engellenmesi ve benzeri yöntemler kullanılarak erişimin engellenmesini ifade etmektedir.

Kanuna göre hangi durumlarda erişimin engellenmesine karar verilir?

Kanun’a göre; internet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki katalog şeklinde sayılan suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilir:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;
1) İntihara yönlendirme (madde 84),
2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190),
4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194),
5) Müstehcenlik (madde 226),
6) Fuhuş (madde 227),
7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları.
b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca telif haklarının temel koruma konusu nedir?

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca telif haklarının temel koruma konusu fikri bir çabaya dayanan kitap, fotoğraf, müzik, bilgisayar programları, sinema film vb. şekillerde somutlaşmış durumda olan ve kanunun “eser” olarak tanımladığı ürünlerdir. Diğer bir deyişle, adıyla çelişmek suretiyle de olsa, FSEK “fikirleri” korumaz; fikirlerin somutlaşmış halini korur.

Creative Commons (CC) nedir?

Yaratıcı çabaları sonucu fikri üretimde bulunan aktörlerin telif hakları hukuka uygun halde sosyal medya mecralarında hareket edebilmenin yollarından biri olarak Creative Commons (CC) lisansları kullanılmaktadır.

Sayısal/Dijital Hak Yönetimi (Digital Rights Management = DRM)'nin eser hakkındaki bilgileri verirken kullandığı "Hak Yönetim Bilgisi"nin kapsamı nedir?

DRM, eser hakkındaki bilgileri verirken “Hak Yönetim Bilgisi” ni kullanır. Bu bilgiler şunlardan oluşur:
• Eser üzerinde korunan haklar,
• Eser sahibi ve diğer hak sahiplerinin isimleri,
• Eserin oluşturulma zamanı,
• Tanımlama işleminde kullanılan metot/metotlar vb.

DRM’nin tarafları kimlerdir?

• İçerik sağlayıcıları
• İçerik dağıtıcılar
• Teknoloji sağlayıcılar
• Meslek birlikleri
  • Kullanıcılar

ISBN (International Standart Book Number) nedir?

ISBN (International Standart Book Number), hızla değişen ve gelişen dünyamızda artan bilgi üretimini izleyebilmek ve geniş çapta kullanıma sunmak için 1970 yılında Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından hazırlanan ve üye ülkelerin onayı ile yürürlüğe giren bir numaralama sistemidir. ISBN sistemi bibliyografik künyesi belirli tek bir materyali (kitap, e-kitap, eğitim amaçlı yayınlanan CD, DVD, VCD, yazılım vb.) temsil eden 5 küme altında 13 rakamdan oluşan uluslararası bir numaralama sistemi ile standardize şekilde işaretlemek suretiyle yayımlanan materyallerin kimliğinin tespit edilebilmesidir

Veri tabanı nedir?

Veri tabanları, sistematize edilmiş, elektronik veya diğer yollarla bağımsız olarak erişilebilir veri veya materyallerden oluşan derlemedir.

5856 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’da yer alan veri tabanları ile ilgili düzenlemeler nelerdir?

5856 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’daki Ek Madde 8’e göre: bir veri tabanının içeriğinin oluşturulmasına, doğrulanmasına veya sunumuna nitelik ve nicelik açısından esaslı bir nispet dâhilinde yatırım yapan veri tabanı yapımcısı, ayrıca, veri tabanının içeriğinin önemli bir kısmının veya tamamının;
a) Herhangi bir araç ile herhangi bir şekilde sürekli veya geçici olarak başka bir ortama aktarılması,
b) Herhangi bir yolla dağıtılması, satılması, kiralanması veya topluma iletilmesi,
Hususlarında bu Kanunda sayılan istisnalar ile kamu güvenliği, idarî ve yargı işlemlerinin gerektirdiği istisnalar dışında izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir.