Web’de Telif Hakları ve Etik Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Netiket nedir?

Netiket, internetteki adap ile görgü kuralları ve dijital ahlak için standart oluşturmaya yönelik etik kurallar bütünüdür.

Netiket kuralları zorunlu mudur?

Bu kurallar riayet etmek gönüllülük esasına ve özdenetime dayanır, genellikle kanuni yaptırımları yoktur.

Telif hakları açısından önem teşkil eden ve internette paylaşımları konu alan kuralların oluşumu içi hangi kurumun çalışmaları bulunmaktadır?

Telif hakları açısından önem teşkil eden ve internette paylaşımları konu alan kuralların oluşumu için Creative Commons (CC) sivil organizasyonunun çalışmaları bulunmaktadır.

Multimedya kavramı nedir?

“Multimedya” kavramı ise “çoklu ortamlı iletim” demektir. Özellikle dijital ortamda kullanılan multimedya iletim sistemi, insanın farklı duyu organlarıyla algılayabildiği müzik, video, fotoğraf, grafik, animasyon gibi birden çok farklı kodla yazılmış, birden çok formatta parçalardan oluşur.

Fikri mülkiyet nedir?

Fikri mülkiyet hakları insanın düşüncesine, zihinsel faaliyetlerine, emeğine dayanan, bunlar sonucunda ortaya çıkmış ürünlere dayanan, varoluş nedeni bu ürünler olan haklardır

Bir ürünü satın almamız patentinde bize geçmesi doğru mudur?

Öte yandan satın aldığımız arabanın patenti, o arabadan ayrı bir mülkiyetin konusudur, arabayı satın almış olmakla satın aldığımız, galeriden satın aldığımız için bize geçmiş olan bir hak değildir. Gerek telif hakkının, gerekse patent hakkının vücut bulduğu somut eşyadan farklı olarak ayrıca bir devir sözleşmesi ile satılması durumu söz konusudur.

Telif hakkı nedir?

Telif hakkı, eser üzerindeki hakkı ifade eder. Telif hakkı literatürde “fikri hak” teriminin yerine de kullanılır. Fakat fikri hak, bazı kaynaklarda sınai hakları da içine alan üst bir kavram olarak kullanılmaktadır.

Eser nedir?

FSEK m. 1/B’de “Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanmıştır. İşleme ve derleme eserler de FSEK m. 6 ile eser sayılmıştır.

İşlenme eser nedir?

Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere nispetle müstakil olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat mahsulleridir (FSEK m. 6).

Derleme eser nedir?

Özgün eser üzerindeki haklar saklı kalmak kaydıyla, ansiklopediler ve antolojiler gibi içeriği seçme ve düzenlemelerden oluşan ve bir düşünce yaratıcılığı sonucu olan eserdir. Belirli bir maksada göre ve özel bir plan dahilinde seçilmiş ve toplanmış eserlerin düzenlenmesinden oluşur (FSEK m. 6/ I bent 7).

Eser sahibi kimdir?

Eser sahibi, eseri meydana getiren, ona hususiyetini vererek yaratan kişidir (FSEK m. 1/B (b)). Maddenin eski halinde “gerçek kişidir” ifadesi bulunmaktaydı. Fakat 2004’teki değişiklikle “gerçek” kelimesi kaldırılmıştır

Bağlantı haklar nedir?

Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla komşu hak sahipleri ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcılarının sahip olduğu haklardır (FSEK m. 1/B (j)).

Komşu hakları nedir?

Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden sanatçıların, bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları ile radyotelevizyon kuruluşlarının sahip oldukları haklardır (FSEK m. 1/B (k)).

Şahsi bağlatı nedir?

Alman Federal Mahkemesi (BGH) şahsi bağlantıyı bir çok kararında açıklanmıştır. Şahsi bağlantı: Eseri kullanan kişi ile bu eseri algılayabilen ya da erişebilen kişiler arasında veya bu eseri algılayabilen veya erişebilen kişilerin kendileri arasında olabilir.

Fonogram nedir?

Sinema eseri gibi görsel-işitsel eserler içindeki ses tespitleri hariç olmak üzere, bir icrada yer alan seslerin veya diğer seslerin veya ses temsillerinin tespit edildiği ses taşıyıcısı fiziki ortamdır. Kasetler, örnek olarak verilebilir.

Lisans nedir?

Tamamlanmış eserler üzerindeki mali hakların kullanma ve yararlanma yetkilerinin başkasına bırakılması yani lisans sahibine tahsis edilmesi lisans (ruhsat) sözleşmesi ile gerçekleştirilir. Her iki tarafı borç altına sokan bir sözleşme türü olan lisans sözleşmelerinde lisans veren taraf eser üzerindeki mali haklarından lisansı alanı yararlandırma yükümlülüğü altına girerken lisansı alan taraf lisans ücreti ödeme borcu altına girer.

Arayüz nedir?

Bilgisayarın donanım ve yazılım unsurları arasında karşılıklı etkilenme ve bağlantıyı oluşturan program bölümleridir FSEK m. 1/B (h).

Telif Hakları ile İlgili Kuruluşlar nelerdir?

World Intellectual Organization (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü), United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) ve World Trade Organization (Dünya Ticaret Örgütü)

Telif Haklarına İlişkin Önemli Çoklu Sözleşmeler nelerdir?

Bern Sözleşmesi, UCC (Universal Copyright Convention, Roma Sözleşmesi, WIPO Kuruluş Sözleşmesi, Ses Taşıyıcılarla (Fonogram) İlgili Cenevre Sözleşmesi, TRIPs (Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights Agreement), WCT (WIPO Copyright Treaty) ve WPPT (WIPO Performance and Phonograms Treaty)

Çoklu Sözleşmelerle Ortaya Çıkan Temel İlkeler nelerdir?

Ülkesellik İlkesi, Eşit İşlem İlkesi, Karşılıklılık İlkesi, Asgari (Minimum) Haklar İlkesi, Herhangi Bir Formaliteye Tabi Olmama İlkesi ve Tükenme İlkesi