Web Yayıncılığı Araçları Dersi 3. Ünite Özet

Giriş

İnternette bir web sitesi yayınlamak için; dosyaların bilgisayardan kolaylıkla bulunmasını sağlayan bir dosya yönetici programına ve dosyaların sunucuya aktarılmasını sağlayan bir FTP programına ihtiyaç duyulmaktadır.

Filezilla Programı

FileZilla, dosyalarımızı web ortamına aktarabilmemizi ve indirebilmemizi sağlayan ücretsiz (freeware) açık kaynak kodlu bir FTP programıdır. Programının FileZilla Client (İstemci) ve FileZilla Server (Sunucu) iki türü bulunmaktadır. Client (istemci), bir ağda sunucu tarafından sunulan hizmete erişen donanım ya da yazılımdır. Server (sunucu), Bir ağda sunduğu hizmete istemcilerin erişmesine olanak tanıyan donanım ya da yazılımdır.

FTP Server sunucu bilgisayarda FTP istemcileri için dosyaları barındırır (host eder). FTP istemcisi ise dosyalarınızı FTP sunucusuna transfer etmenizi ve sunucundan indirmenize olanak tanır. FileZilla programı ilk olarak Tim Kosse ve iki sınıf arkadaşı tarafından 2001 yılında Bilgisayar Bilimleri dersinde geliştirilmiştir. Programın en son versiyonuna FileZilla’nın sitesi olan https://filezilla-project.org adresinden erişilebilir. Filezilla Client programının kurulum adımları şu şekildedir; https://filezilla-project.org adresinde solda “FileZilla” başlığının altındaki “Download” (indirme) butonu tıklanır, “Download” işlemi ile işletim sistemine uygun olan program indirilir, programın son versiyonu olan “FileZilla_3.24.0_win64-setup_bundled.exe” dosyasını bilgisayara indirilir, “FileZilla_3.24.0_win64setup_bundled. exe” dosyayı çift tıklayarak çalıştırılır, “License Agreement (Lisans Anlaşması)” ekranında “I agree (Katılıyorum)” butonuna tıklanır, Ekrana gelen “Optional Offer (Opsiyonel Teklif)” sayfası ile güvenlik programı yükleyip isteyip istemediğimiz sorulmaktadır istekler doğrultusunda cevap verilir, bir sonraki adımda ekrana gelen “Choose Installation Options (Kurulum Seçeneklerini Seç)” sayfası ile programı sadece kendi kullanıcınız adına mı ya da bilgisayardaki tüm kullanıcılara mı açıp açmadığınız sorulmaktadır burada varsayılan olarak gelen “Anyone who uses this computer (Bilgisayardaki tüm kullanıcılar)” seçeneğini seçili bırakılır ve “Next” butonuna tıklanır, ekrana “Choose Components (Bileşenleri Seç)” sayfası ile kurulmak istenen bileşenler seçilir ya da varsayılan olarak seçilen seçeneklerle “Next” butonuna tıklanır, ekrana “Choose Install Location (Kurulum Yerini Seç)” sayfası ile programın bilgisayardaki kurulum yeri seçilebilmektedir Varsayılan olarak gelen kurulum yeri aynen bırakılıp ve “Next” butonuna basılır, ekrana “Choose Start Menu Folder (Başlangıç Menü Klasörünü Seç)”sayfasında “Install (Kur)” butonuna basılır ve son ekranda “Finish (Bitir)”butonuna basıp kurulum bitirilir. FileZilla Client programının özellikleri şu şekildedir;

• Ücretsiz ve açık kaynak kodludur.
• Çift bölmeli/pencereli (Dual pane) yapısı sayesinde program içinde aynı anda iki klasörü yan yana gösterebilirsiniz.
• Windows, Linux ve macOS platformlarında çalışmaktadır.
• Kullanımı kolaydır.
• FTP (dosya transferi sağlayan bir ağ protokolüdür), FTPS (FTP’ye TLS (Transport Layer Security – Taşıma Katmanı Güvenliği) ve SSL (Secure SocketsLayer – Güvenli Soket Katmanı) protokollerinin eklenerek daha güvenli dosya transferi sağlanabilmesine olanak tanıyan ağ protokolüdür) ve SFTP (Secure Shell – Güvenli Kabuk) protokolü kullanarak güvenli bir şekilde dosyalara erişimi, dosya aktarımını sağlayan bir ağ protokolüdür) ve IPv6 (IPv4 yetersiz kaldıktan sonra 128 bit’lik geliştirilen son internet protokolüdür)’yı destekler.
• Birçok dil desteği vardır.
• Dosya aktarımını durdurup sonra kaldığı yerden devam etmeyi destekler (resume).
• Büyük dosyaların (4GB’dan büyük) transferini destekler.
• Güçlü bir site yöneticisi vardır.
• Programa sürükle-bırak yapılarak dosya aktarılabilir.
• Dosya transferi hız limitleri ayarlanabilir.
• Klasör karşılaştırma yapılabilir.
• Ağ yapılandırma sihirbazı vardır.
• Dosyalar sunucudayken düzenlenebilir.
• Sunucudaki dosyada arama yapılabilir.

FileZilla programının arayüzünde menü çubuğu, araç çubuğu, FTP’ye hızlı bağlanma çubuğu, transfer ve bağlantı ile ilgili mesajlar, klasörlerin ağaç yapısı, yerel bilgisayardaki klasör ve dosyaları, Bağlantı kurulan web sunucusundaki (uzak site) klasör ve dosyaların ağaç yapısı şekli, web sunucusundaki klasör ve dosyalar ve dosya aktarım kuyruğu bulunmaktadır. FileZilla ile FTP sunucusuna bağlanmak “hızlı bağlanma” ve “site yöneticisi” olmak üzere iki şekilde yapılabilir. FileZilla programında dosyaları boyutlarına ya da değişiklik zamanlarına göre karşılaştırmak için menüden “Görünüm> Klasör Karşılaştırma>” özelliği kullanılır.

Cyberduck Programı

Ücretsiz (freeware) açık kaynak kodlu olan Cyberduck dosyalarımızı web ortamına aktarabilmemizi ve indirebilmemizi sağlayan bir FTP programıdır. Windows ve macOS versiyonları vardır. Programın en son versiyonuna https://cyberduck.io/ sitesinden erişilebilir. Cyberduck programının kurulum adımları şu şekildedir; https://cyberduck.io/ adresinden programın işletim sistemine uygun olan versiyonu “Download” butonu ile indirilir, bilgisayara inen kurulum dosyası çift tıklayıp çalıştırdıktan sonra “install (kur)” butonuna tıklanır, ekrana gelen “Setup Progress (Kurulum İlerleme)” sayfası ile kurulum başarı ile tamamlanır ve Kurulum tamamlandıktan sonra ekrana “Installation Successfully Completed (Kurulum Başarıyla Tamamlandı)” sayfası gelir. Cyberduck programının özellikleri şu şekildedir;

• Ücretsiz ve açık kaynak kodludur.
• Windows ve macOS platformlarında çalışmaktadır.
• Kullanımı kolay olan bir arayüzü bulunmaktadır.
• FTP, FTPS (FTP SSL), SFTP (SSH FTP) ve WebDAV(Web sunucusundaki dosyaları işbirlikli bir şekilde düzenleme ve yönetmeye olanak sağlayan bir HTTP uzantısıdır) dosya transfer protokollerini destekler.
• Google Drive, Dropbox, Amazon S3, Google Cloud Storage, Rackspace Cloud Files, Backblaze B2 ve Windows Azure çevrimiçi bulut sistemleri ile bağlantı kurabilir.
• Farklı dillerde kullanılabilir.
• Dosya aktarımını durdurup sonra kaldığı yerden devam edebilir (resume).
• Büyük dosyaların (5GB’dan büyük) transferini destekler.
• Programa sürükle-bırak yöntemi ile dosyalar aktarılabilir.
• Yerel bilgisayar ve web sunucusundaki klasörleri senkronize edebilir.
• İstenilen editörle herhangi bir dosya düzenlenebilir.
• Kolaylıkla arama yapılmaktadır.

Cyberduck programının arayüzünde; menü çubuğu ve araç çubuğu yer almaktadır. Bunlara ek olarak Web sunucusundaki dosyalar gösterilmektedir. Menüden “Dosya>Bağlantı Aç” ile ftp sunucusuna ve bulut hizmetlerine bağlanmak mümkündür.

Total Commander Programı

Total Commander, Windows işletim sistemi içi geliştirilen Shareware (paylaşımlı) bir dosya yöneticisi programıdır. İlk olarak 1993 yılında Christian Ghisler tarafından geliştirilen programın en son sürümüne https://www.ghisler.com/ sitesinden erişilebilir. Total Commander’ın macOS işletim sisteminde kullanımı için CrossOver adında ek bir programın kurulması gerekmektedir.

Total Commander programının kurulumAdımları şu şekildedir; “ https://www. ghisler.com/ ” adresinde “Download” butonuna tıklanır, “Download” sayfasından işletim sistemine uygun olan (Windows 32 bit, Windows 64bit ve Mobil platformlar) versiyon seçilir, “tcmd900ax64.exe” isimli kurulum dosyasını çift tıklayarak çalıştırdıktan sonra gelen ekranda Türkçe seçeneği bulunmadığı için “English” (İngilizce) dil seçeneğini seçip “Next” (İleri) butonuna basarak kuruluma devam edilir, bir sonraki ekranda kurulum dosyasında bulunan diğer dillerin de kurulmak istenip istenmediği sorulmaktadır “No” seçeneğini seçip “Next” butonuna basılır, Bir sonraki ekranda bilgisayarımızda programın kurulumunun yapılacağı yer seçilmektedir varsayılan olarak gelen seçeneği aynen bırakılıp “Next” butonuna tıklanır, gelen ekranda ileri düzey kullanıcılar “.ini” dosyalarının yerini belirleyebilir burada hiçbir işlem yapmadan “Next” butonuna tıklanır, sonraki ekranda programın Windows başlangıcında ve masaüstünde kısayol simgelerinin oluşturulup oluşturulmayacağı ve programın bilgisayardaki hangi kullanıcı için kurulacağı sorulmaktadır burada da varsayılan seçenekler aynen korunup “Next” butonuna basılır. Kurulum bittikten sonra ekrana “Installation successful (Kurulum başarılı)” şeklindeki pencerede tamam butonuna tıklanır ve artık masaüstünde oluşan program kısayol simgesine tıklanarak ya da başlat menüsünden program çalıştırılarak kullanıma başlanabilir. Programı 1 ay boyunca test edilebilir. Ancak bir ayın sonunda ya programın satın alınması da hard diskten silinmesi gerekir. Total Commander’ı Türkçe kullanmak için Türkçe dil paketini kurmanız gerekmektedir. Total Commander’ın (9.0a versiyonu) özellikleri şu şekildedir;

• Paylaşımlı bir programdır. Windows işletim sistemi için geliştirilmiştir. Program çift bölmeli/pencereli (dual pane) yapıdadır. Sekmelerle çalışır. Aynı anda en fazla 10 ftp bağlantısı yapılabilir. Bağlantılar arası geçiş yapılabilir. Türkçe dahil 40’ı aşkın dil desteği vardır.
• Dosyaları kopyalama, taşıma, silme, yeniden adlandırma vb. yapılabilir
• Dosyalar içeriklerine göre karşılaştırılabilir.
• Çoklu yeniden adlandırma yapılabilir
• Dosyalar parçalara bölünebilir ve bölünmüş dosya parçaları birleştirebilir.
• Dosyalar şifrelenip, bu programda şifrelenen dosyaların şifresi çözülebilir.
• Gelişmiş dosya arama işlemleri yapılabilir
• Aynı dosyanın kopyalarını (duplikasyonlarını) bulunabilir.
• Klasörler ve alt klasörler senkronize edilebilir.
• Programa sürükle-bırak yöntemi ile dosyalar aktarılabilir.
• Dosyalar arşivlenebilir ve arşivlenmiş dosyalar açılabilir.
• FTP istemcisi (client) ile FTP sunucusuna (server) bağlanılabilir.

Total Commander programının arayüzünde; menü çubuğu, araç çubuğu bulunmaktadır. Ayrıca arayüzde sağ ve sol bölme seçilen klasördeki dosyaları gösterilmekte ve temel dosya işlemleri için kısayol tuşları yer almaktadır.

Commander One Programı

Commander One, macOS için geliştirilen ücretli ve ücretsiz versiyonları bulunan bir dosya yöneticisi programıdır. Eltima Software tarafından ilk olarak 2015 yılında geliştirilen programın en son versiyonuna http://mac.eltima.com/file-manager.html sitesinden ulaşılabilir. Commander One programının kurulum adımları şu şekildedir; http://mac.eltima.com/file-manager.html adresinde “Download (indir)” butonuna tıklanır, “commander.dmg” adındaki kurulum dosyası çift tıklayıp çalıştırıldıktan sonra gelen pencerede “Commander One” simgesini “Applications (Uygulamalar)” klasörünün içine sürükleyip bırakılır, “Applications” klasörüne çit tıklanır ve açılan “Uygulamalar” penceresinden Commnder One’ı bulunup üzerinde çift tıklanır, Karşımıza “Commander One internetten indirilmiş bir uygulama. Onu açmak istediğinizden emin misiniz?” uyarısına cevap olarak “Aç” butonu tıkanır, program açıldıktan sonra “Commander One.app erişilebilirlik özelliklerini kullanarak bu bilgisayar kontrol etmek istiyor. Sistem Tercihleri’nde bulunan Güvenlik ve Gizlilik tercihlerinde bu uygulamaya erişim verin.” uyarısı belirecektir, bu uyarının altında “Sistem Tercihleri’ni Aç” ve “Reddet” düğmeleri yer almaktadır.

Sistem Tercihlerini aç düğmesine tıklandığında Sistem Tercihleri > Güvenlik ve Gizlilik penceresi açılır ve sol bölümde Erişilebilirlik maddesi seçili olarak gelir, bu pencerede işlem yapabilmek için pencerenin sol alt köşesinde bulunan “Değişiklik yapmak için kilidi açın” düğmesine tıklamak gerekebilir, kilit açıldıktan sonra sağ bölümdeki listeden Commander One.app uygulamasının yanındaki onay kutusunu seçili hale getirerek bu uyulamaya izin verilir, program açıldığında güncellemelerin nasıl yapılacağı ile ilgili bir uyarı penceresi gelecektir bu pencerede tercih edilen güncellenme yöntemi seçilir, programın ilk açılışında açılan “Welcome to Commander One” penceresinde ve izleyen pencerelerde “Next” düğmesine tıklanır böylelikle programın kurulumu tamamlanır.

Commander One programının özellikleri şu şekildedir; macOS işletim sistemi için geliştirilmiştir, çift bölmeli/pencereli (dual pane) yapıdadır, 10’un üzerinde dil desteği vardır, Türkçe dil desteği henüz yoktur, temel dosya işlemleri yapılabilir, dosya oluşturma, kopyalama, taşıma ve yeniden adlandırma vb. işlemler yapılabilir, sürükle-bırak yöntemi ile dosya transferleri gerçekleştirilebilir, “Gizli dosyaları göster (Show hidden files)” araç çubuğu butonu ile kolaylıkla bütün gizli dosyalar görüntülenebilir, çok kullanılan komutlara kısayol (hotkey) tuşu atanabilir, sekmelerle çalışma imkanı tanır, istenildiği kadar sekme açılabilir, arşivleme yapılabilir ve arşivler açılabilir, sadece zip arşivlerini desteklemektedir ve gelişmiş arama yapılabilir. Commnder One’ın ücretli versiyonu olan Commander One PRO Pack için bu özelliklere ek olarak ekstra özellikler sunulmaktadır. Commander One programının arayüzünde; menü çubuğu, araç çubuğu bulunmaktadır. Ayrıca arayüzde sağ ve sol bölme seçilen klasördeki dosyaları gösterilmekte ve temel dosya işlemleri için kısayol tuşları yer almaktadır.

Freecommander Programı

FreeCommander, Windows işletim sistemi ile uyumlu ücretsiz bir dosya yöneticisi programıdır. Windows 32 bit işletim sistemi ile uyumlu FreeCommander ücretsizdir ancak 64 bit versiyonu bonus olması için sadece bağış verenlere verilmektedir. Marek Jasinski tarafından 2003 yılında geliştirilen en son versiyonuna http://www.freecommander.com sitesinden erişilebilir. FreeCommander programının kurulum adımları şu şekildedir; http://freecommander.com/en/downloads/ adresinden gelen sayfada “FreeCommander XE 2017 Build 740 32-bit public” başlığı altında bulunan birinci bağlantıdaki FreeCommander’ın kurulumu dosyası (With Setup program) indirilir, indirilen “FreeCommanderXE32-public_setup.zip” dosyası arşivden çıkarılır, arşivden çıkan “FreeCommanderXE32-public_setup.exe”dosyasına çift tıklanır, ekrana çıkan “FreeCommander XE yazılımı kurulacak. Devam etmek istiyor musunuz?” uyarısına “Evet” butonu ile cevap verilir, ekrana çıkan “Bu uygulamanın cihazınızda değişiklik yapmasına izin vermek istiyor musunuz?” uyarısına “Evet” denilir, karşımıza çıkan “Kurulum Dilini Seçin” penceresinde “Türkçe” seçeneğini seçilerek “Tamam” butonuna tıklanır, ekrana gelen “FreeCommander XE kurulum yardımsına hoşgeldiniz” penceresinde “İleri” butonuna tıklanır, ekrana gelen “Lisans Anlaşması” sayfasında “Anlaşmayı kabul ediyorum.” Seçilip “İleri” butonuna tıklanır, “Hedef klasörü seçin” sayfasında da“İleri” butonuna tıklanır, “Klasör bulunamadı.. Klasörün oluşturulmasını ister misiniz?” şeklinde bir uyarı mesajında “Evet” butonuna tıklanır, “Başlat Menüsü Klasörünü Seçin” ve “Ek İşlemleri Seçin” sayfalarında “İleri” butonuna tıklanır, “Kurulmaya Hazır” sayfasında “Kurun” butonuna tıklanır ve son olarak “FreeCommader XE kurulum yardımcısı tamamlanıyor” sayfasında bitir butonuna tıklanır. FreeCommander’ın özellikleri şu şekildedir; Windows için geliştirilmiştir, program çift pencereli yapıdadır, sekmelerle çalışma olanağı sunar, Türkçe dahil 30’u aşkın dil desteği vardır, temel dosya işlemlerini yapar, entegre dosya görüntüleyicisi vardır, arşivleme yapılabilir ve arşivler açılabilir, sürükle-bırak yöntemi ile dosya transferleri gerçekleştirilebilir, dosya araması yapılabilir, çoklu adlandırma yapılabilir, klasör karşılaştırılıp senkronize edilebilir, entegre DOS komut istemcisine sahiptir, ekran görüntüsü alınabilir, büyük dosyalar küçük parçalara bölünebilir, FTP dosya transfer protokolünü destekler. Programının arayüzünde; menü çubuğu, araç çubuğu bulunmaktadır. Ayrıca arayüzde sağ ve sol bölme bulunmaktadır.