Türk Dili 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Noktalama işaretleri genel olarak nasıl tanımlanabilir?

Yazılı anlatımda okumayı ve anlamayı kolaylaştıran, yazarın okura aktarmak istediği düşünce ya da duygunun doğru ulaşmasına yardımcı olan, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirten bu işaretlere noktalama işaretleri denir.

Tanzimat döneminde Batı’dan alınan noktalama işaretleri ilk hangi eserde kullanılmıştır?

Bu işaretleri bizde ilk olarak fiinasi, fiair Evlenmesi (1859) adlı tiyatro eserinde kullanmıştır. Bilindiği gibi bu eser, aynı zamanda basılı ilk Türkçe tiyatro eseri olma özelliği taşımaktadır.

Nokta işaretinin temel görevi nedir?

Nokta, anlatılmak istenenleri sırasıyla vermeyi sağlayan sözlerin sınırlarını gösterir.

Hangi durumlarda büyük sayılar yazıyla ve bitişik olarak yazılır?

Kıymetli evrak adı verilen ve üzerinde oynanarak sahtecilik yapılması olasılığı olan değerli kâğıtların (çek, senet, kira ya da satış sözleşmesi vb.) üzerindeki sayılar yazı ile ve bitiştirilerek yazılmaktadır.

Virgül işaretinin temel işlevi nedir?

Virgül, anlama doğrudan etki eden ve cümlede karışmayı önleyen ayırıcı işarettir. Okuyana, ses tonunu ayarlaması ve yazılanları doğru okuyabilmesi için yol gösterir.

Yemekten sonra sofrayı evin hanımıyla hizmetçiler yardımlaşa kaldırırlar, sonra sıra kuru üzüm, incir, ceviz içi, incir pestiline gelirdi. cümlesinde virgül işaretinin işlevi nedir?

Cümlede benzer veya eş değer öğeleri ayırma işleviyle kullanılmıştır.

Alıntı cümleler, cümle içinde hangi işaretlerle verilebilir?

Alıntı cümleler hem tırnak içinde verilebilir hem de iki virgül arasında verilebilir.

Ayşe’nin; Murat’ın, Selma’nın, Ali’nin okumadığı kitapları okuması şaşırtıcıydı. cümlesi virgül işaretinin hangi işlevini örneklemektedir?

Aynı eki alan kelimeler virgülle art arda sıralandığında oluşabilecek anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.

İki nokta işaretinin temel işlevi nedir?

Cümleyle ilgili verilecek örneklerden ya da yapılacak açıklamalardan önce kullanılır.

Hangi durumlarda iki nokta işaretinden sonraki ibare büyük harfle başlar?

İki noktadan sonraki kısımda örnekler veriliyorsa ve bunlar özel isimse; iki noktadan sonraki kısım açıklama cümlesi ise büyük harf kullanılır.

ca:mi kelimesinde kullanılan iki nokta işareti hangi işlevi örneklemektedir?

Ses bilgisiyle ilgili çalışmalarda ünlünün uzun olduğunu göstermek için ünlüden sonra konur.

Üç nokta işaretinin temel işlevi nedir?

Sözün istenmeyen şekilde bittiğini, kesik cümlelerde okuyana bırakılan parçayı göstermede, ayıp karşılanan kelimelerin yerine, metinlerin okunamayan yerlerini göstermede kullanılan yardımcı işarettir.

Annem inledi: Fakat... Ben... Ben bilmiyorum ki, ne duydunuz? cümlesinde üç nokta kullanımı hangi işlevi örneklemektedir?

Konuşma bölümlerinde, duraksama veya kekelemeyi göstermek için kullanılır.

Hayatımız neredeyse onar yıllık bölümlere ayrılabilecek sıçramalarla değişiyor. 60’ların, 70’lerin... 90’ların Türkiyesi farklı farklı. cümlesindeki üç nokta kullanımı hangi işlevi örneklemektedir?

Devam eden bir dizinin tamamını, uzun uzun yazmamak için üç noktadan yararlanılır.

Karşılıklı konuşmalarda üç nokta ne amaçla kullanılır?

Karşılıklı konuşmalarda cevap verilmediğini, sessiz kalındığını belirtir.

Soru işareti ifadeye ne gibi anlamlar katabilir?

Eklendiği sese, heceye, kelimeye, söze ya da cümleye soru anlamı yükleyen işarettir. Türkçede soru işareti yoluyla cümleye şaşma, çıkışma, rica, beğenme gibi birbirinden değişik anlamlar da yüklenir.

Ne ve nasıl gibi soru zamirleri hangi durumda soru işaretiyle kullanılmaz?

Soru bildiren ne, nasıl gibi soru zamirleri belgisiz sıfat olarak kullanıldığında soru işareti kullanılmaz.

Hayat pahalılaştı mı dostluklar ucuzlar. cümlesinde soru eki -mı kullanılmasına rağmen neden soru işareti kullanılmamıştır?

mı eki her zaman soru bildirmez. Bazen cümlede zarf-fiil işlevinde yapılar oluşturarak cümlenin zarfını oluştururlar. Böyle durumlarda soru işareti kullanılmaz.

Önce Aslı sonra da Tahir Nil kenarındaki Karaman (?) şehrinde Zühre Han ile karşılaşmışlar ve birbirlerine türküler söylemişlerdir. cümlesindeki soru işareti kullanımı hangi işlevi örneklemektedir?

Bir yazıda yer, tarih vb. verilen bilgilerle ilgili olarak tereddütler varsa bu durum, ayraç içinde soru işareti kullanılarak belirtilir.

Soru işaretinden sonra iki nokta kullanımı hangi amaçla yapılır?

Soruyu pekiştirmek için soru işaretinden sonra iki nokta kullanılabilmektedir.

Cümlede parantez kullanımının temel işlevi nedir?

Cümleyle doğrudan ilgisi olmayan açıklamalar ayraç içinde verilebilir.

Yazı dilinde cümlelerin konuşma diline nispetle daha uzun olmasının temel sebebi nedir?

Noktalama işaretleri, her türlü jest ve mimiğimizi karşılamaz. Bu sebeple, yazı dilinde cümleler, çok defa konuşma dilindekinden daha uzun ve açıklayıcı olur.

Tek tırnak işareti ve tırnak işareti arasındaki işlev farkı nedir?

Tek tırnak işareti, çift tırnak işareti ile aynı köktendir; ancak tek tırnak işareti içine alınan kelime, söz ya da cümle ile etrafındakilerden ayrıldığı vurgulanır.

Eğik çizgi işareti için başka hangi adlar kullanılmaktadır?

Eğik çizgi işareti için Türkçede bölü veya taksim işareti terimleri de kullanılmaktadır.

Özel isimlere hangi tür ekler geldiğinde kesme işareti kullanılmaz?

Özel isimlere +lar çokluk eki ile uk eki ile +lI, +lIk, +sIz, +lA-, +lAş- gibi yapım ekleri getirildiğinde kesme işareti kullanılmaz.

Kısa çizgi işareti hangi temel işlevle kullanılmaktadır?

Tire olarak da adlandırılan işaret, kelimeleri bölmek için ya da birleştirmek için kullanılır.

İran’da Mevlâna’ya Mevlevî-i Rûm, Hindistan’da Pîr-i Rûmi derler. Bizde ise Mevlâna Celâleddin-i Rûmî diye yâd edilir. cümlesindeki kısa çizgi işaretinin kullanım sebebi nedir?

Türkçeye yerleşen ve yer, kurum, eser veya önemli bir olay adı vb. biçimde kullanılan Farsça ve Arapça asıllı tamlamalarda kullanılır.

Kesme işareti dilbilgisi çalışmalarında hangi işlevlerle kullanılır?

Dil bilgisi çalışmalarında kelimelerin köklerini, gövdelerini ve eklerini belirtmek için kullanılır, eklerden önce konur, fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır. Ayrıca kelimeleri hecelerine ayırırken de kullanılmaktadır.

Uzun çizgi işareti hangi için başka hangi adlar kullanılmaktadır?

Uzun çizgi için konuşma çizgisi, büyük çizgi, tire gibi farklı kavramlar da kullanılmaktadır.

Yazık oldu aslan gibi delikanlıya, billâhi... Çok yazık oldu! cümlesinde ünlem işareti hangi işlevle kullanılmıştır?

Acıma duygusunu ifade etmek amacıyla kullanılmıştır.

Noktalama işareti nedir?

Yazılı anlatımda okumayı ve anlamayı kolaylaştıran, yazarın okura ak­tarmak istediği düşünce ya da duygunun doğru ulaşmasına yardımcı olan, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirten bu işaretlere noktalama işaretleri denir.

" David Mielke'' noktalama işaretleri için ne demiştir?

 Noktalama işaretleri dilin trafik işaretleridir. Size ne zaman başlayacağınızı, ne zaman duracağınızı veya satırları nasıl okuyacağınızı söyler. " David Mielke'' 

Günümüzde kullandığımız noktalama işaretlerinin birçoğu, yazı dilimize, nereden ve ne zaman geçmiştir?

Günümüzde kullandığımız noktalama işaretlerinin birçoğu, yazı dilimize Batıdan, Tanzimat döneminde geçmiştir.

Yazı dilinde noktalama işaretlerinin doğru ve yerinde kullanılması, yazar açısından nasıl fayda sağlar?sağlar.

Yazar, konuşma dilinde anlaşmayı kolay­laştıran mimik, jest, vurgu, durak, tonlama gibi yardımcı öğeler yerine noktala­ma işaretlerinden faydalanır.

Nokta nerelerde kullanılır?

Nokta, cümlenin bittiğini göstermek amacıyla cümlenin sonuna konur.

Rakamlardan sonra konursa sıra sayı sıfatlarını türetir; yani -ncI eki yerine geçer.

Kimi kısaltmalarda kullanılır.

Tarih yazarken gün, ay ve yıl rakamla yazılıyorsa bunların arasına nokta konur.

Saat yazımında saat ile dakika arasına nokta konur.

Bir yazıda maddeleme yapılıyorsa maddeleri belirtmek için kullanılan ra­kam veya harflerden sonra konur.

Bilimsel yazılarda kaynakça yazımında kullanılır.

Büyük rakamların okunuşunu kolaylaştırmak için rakamlar basamaklara ayrılarak aralarına nokta konulmaktadır.

Matematikte çarpma işlemi işareti olarak kullanılır.

Virgül(,) nerelerde kullanılır?

Öznenin yüklemden uzak düştüğü cümlelerde, özneden sonra virgül konur.

Cümlede kelime öbeklerini belirginleştirmek için kullanılır.

Cümlede benzer veya eş değer öğeler, art arda sıralanıyorsa bunların arası­na konur.

Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

Bu, şu, o zamirleri özne olarak kullandığında bunları işaret sıfatlarıyla ka­rıştırmamak ve anlam karışıklığına yol açmamak için konur.

Çünkü, ama, fakat, ancak gibi bağlaçlar cümleleri birbirine bağlıyorsa bu bağlaçlardan önce virgül konabilir.

Alıntı cümleler tırnak içi yerine virgüllerle de verilebilir.

Konuşma çizgisiyle verilen alıntıların bitiminde kullanılır.

Kelimeler pekiştirme amacıyla tekrarlanıyorsa birbirinden virgülle ayrılır.

Hitap (seslenme) kelimelerinden sonra kullanılır.

Onaylama veya ret bildiren kelimelerden sonra kullanılır.

Bilimsel çalışmalarda kaynakça yazımında kullanılır.

Rakamların yazımında kesirleri göstermek için kullanılır.

Noktalı Virgül(;) nerelerde kullanılır?

Sıralı cümleyi oluşturan cümleler, virgülle ayrılıyor ve kendi aralarında gruplanabiliyorsa bu gruplar birbirinden noktalı virgülle ayrılır.

Bir cümlede virgüllerle ayrılan kelimeler veya kelime öbekleri kendi içinde gruplanabiliyorsa bunlar da birbirinden noktalı virgülle ayrılır.

Bağlaçlı cümleleri birbirine bağlamak için kullanılır.

Sıralı, bağlaçlı, girişik gibi birden çok cümlenin birlikte kullanıldığı yapıla­rın öznesi ortak ise bu durumda noktalı virgül özneden sonra konur.

Aynı eki alan kelimeler virgülle art arda sıralandığında oluşabilecek anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.

Cümleyle ilgili verilecek örneklerden önce hangi noktalama işareti konmalıdır? 

Cümleyle ilgili verilecek örneklerden önce iki nokta(:) işareti konur.

Sözün istenmeyen şekilde bittiğini, kesik cümlelerde okuyana bırakılan parçayı göstermede, ayıp karşılanan kelimelerin yerine, metinlerin okunamayan yerlerini göstermede kullanılan hangi noktalama işareti kullanılır?.

Sözün istenmeyen şekilde bittiğini, kesik cümlelerde okuyana bırakılan parçayı göstermede, ayıp karşılanan kelimelerin yerine, metinlerin okunamayan yerlerini göstermede üç nokta(...) işareti kullanılır.

Karşılıklı konuşmalar üç nokta neyi belirtir?

Karşılıklı konuşmalarda üç nokta(...)cevap verilmediğini, sessiz kalındığını belirtir.

Ünlem ve soru işaretinden sonra anlamı pekiştirmek için hangi noktalama işareti konur?

Ünlem ve soru işaretinden sonra anlamı pekiştirmek için  üç nokta(...) işareti konur.

Soru işareti soru bildiren kelimelerin sonuna konması dışında başka niçin kullanılır?

Eklendiği sese, heceye, kelimeye, söze ya da cümleye soru anlamı yükleyen işarettir. Türkçede soru işareti yoluyla cümleye şaşma, çıkışma, rica, beğenme gibi birbirinden değişik anlamlar da yüklenir.

Ayraç içinde soru işareti hangi durumlarda kullanılır?

Bir yazıda yer, tarih vb. verilen bilgilerle ilgili olarak tereddütler varsa bu durum, ayraç içinde soru işareti kullanılarak belirtilir.

Soruyu pekiştirmek için soru işaretinden sonra hangi noktalama işareti kullanılır?

Soruyu pekiştirmek için soru işaretinden sonra iki nokta konabilir? 

Parantez olarak da bilinen parantez işareti için köşeli ayraçla karıştırılmasın diye hangi terim de kullanılmaktadır?

Parantez olarak da bilinen bu işaret için, köşeli ayraçla karıştırılmasın diye yay ayraç terimi de kullanılmaktadır. Cümlenin anlamına hizmet eden ayırıcı işaretlerdendir.

Olayların yaşandığı, eserlerin yazıldığı, basıldığı tarih veya yer nasıl yazılır?

Olayların yaşandığı, eserlerin yazıldığı, basıldığı tarih veya yer ayraç içinde verilir.

Alıntılarda atlamalar yapılıyorsa bu kısım nasıl yazılır?

Alıntılarda atlamalar yapılıyorsa bu kısım ayraç içinde üç nokta ile gösteri­lebilir.

Konuşma dilinde kimi zaman olumlu görüş belirtir; ancak aslında görü­şün olumsuz olduğu jest ve mimiklerle ifade edilebilir. Yazı dilinde bunu belirtmek nasıl noktalama işareti kullanılır?

Konuşma dilinde kimi zaman olumlu görüş belirtir; ancak aslında görü­şün olumsuz olduğu jest ve mimiklerle ifade edilebilir. Yazı dilinde bunu belirtmek için ayraç içinde ünlem işareti kullanılır.

Ayraç içinde ayraç açılacağı zaman, köşeli ayraç nereye konur?

Ayraç içinde ayraç açılacağı zaman, yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.

Metin içinde tırnak işareti ne amaçla kullanılır?

Metin içinde vurgulama amaçlı kullanılan ayırıcı işaretlerdendir

Bilimsel yazıların kaynakçalarında makale adları nasıl verilir?

Bilimsel yazıların kaynakçalarında makale adları tırnak içinde verilir.

Tek tırnak(' ') işareti, çift tırnak işareti ile aynı köktendir; ancak tek tırnak işareti ile ne vurgulanır?

Tek tırnak(' ') işareti, çift tırnak işareti ile aynı köktendir; ancak tek tırnak işareti içine alınan kelime, söz ya da cümle ile etrafındakilerden ayrıldığı vurgulanır

Eğik çizgi işareti(/) için Türkçede hangi terimler de kullanılmaktadır?

Eğik çizgi işareti(/) için Türkçede bölü veya taksim işareti terimleri de kullanılmaktadır.

Kesme işareti Türkçede ne zaman kullanılmaya başlanmıştır?

Kesme işareti Türkçede Latin harflerinin kabulü (1928) ile kullanılmaya başlanmıştır. İşaretin kullanım alanı zamanla genişlemiştir

Kısaltmalara durum eki getirildiğii zaman bunlar nasıl yazılır?

Kısaltmalara durum eki getirildiğii zaman bunlar kesme işaretiyle ayrılır.

Kısa çizginin(-) diğer adı nedir?

Tire olarak da adlandırılan işaret, kelimeleri bölmek için ya da birleştirmek için kullanılır.

Cümledeki kelime öbekleri veya ara cümleleri belirginleştirmek için hangi noktalama işareti konur?

Cümledeki kelime öbekleri veya ara cümleleri belirginleştirmek için başla­rına ve sonlarına konur.

Kısa çizgi(-) tarih bildiren iki rakam arasına konduğunda ne anlama gelir? 

Tarih bildiren iki rakamın arasına konunca arasında, ve, ile, ilâ, ...den ...e anlamı katar.

Uzun çizgi(-) için hangi kavramlar kullanılır?

Uzun çizgi 42,3 mm'dir. uzun çizgi için konuşma çizgisi, büyük çizgi, tire gibi farklı kavramlar da kullanılmaktadır.

Eklendiği cümlede üzüntü, sevinç, kızma, korku gibi anlamları pekiştiren bu işaret okura yazıda yanında bulunduğu yazı biriminin yüksek sesle anlama uygun bir tonda okunması gerektiğini gösteren noktalama işareti nedir?

Eklendiği cümlede üzüntü, sevinç, kızma, korku gibi anlamları pekiştiren bu işaret okura yazıda yanında bulunduğu yazı biriminin yüksek sesle anlama uygun bir tonda okunması gerektiğini gösteren noktalama işareti ünlem işaretidir.