Alternatif Turizm Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kırsal Turizm

1. Soru

Kırsal turizm nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

İkinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmeler, turizmin yapısında önemli değişikliklere neden olmuştur. İnsanların sadece iş ortamının stresinden uzaklaşmak, ailelerini görmek gibi amaçlarla yaptıkları seyahatler yerini merak, eğlence, yeni yerler ve yeni kültürler keşfetme ve hepsinden önemlisi yeni deneyimler kazanma amacıyla yapılan seyahatlere bırakmıştır. Ulaşım ve haberleşme olanakları geliştikçe insanlar yaşadıkları yerden uzaklaşarak tatil yapmanın daha kolay ve ekonomik yollarına erişebilir hâle gelmiştir. Kentlerdeki yoğun iş temposu, hava kirliliği, gürültü, kalabalık gibi olumsuzluklardan uzaklaşmak isteyen kent insanı; ziyaret ettiği yerlerin tarihsel ve kültürel varlıklarını, yerel yaşam biçimlerini, bozulmamış doğal çekiciliklerini, bitki ve hayvan türlerini yerinde görmek istediği için kırsal alanları tercih etmeye başlamıştır. Bu anlayış aynı zamanda ‘sürdürülebilir turizm’ yaklaşımının da temelini oluşturmuştur.


2. Soru

Ekonomik olarak kalkınma kavramını kısaca açıklayınız?

Cevap

Kalkınma kavramı, toplumun tüm kesimlerini kapsayacak şekilde katma değerin arttırılmasını ve refah seviyesinin yükselmesini ifade etmektedir. Kalkınma; ekonomik, sosyal ve insani açıdan bir ülkenin yapısal niteliklerinin olumlu yönde gelişmesi anlamına gelir.


3. Soru

Kırsal kalkınma kavramını kısaca açıklayınız?

Cevap

Kırsal kalkınma kavramı ise, kırsal kesime yönelik olarak yapılan ekonomik, sosyal ve kültürel çalışmaların tümünü kapsamaktadır. Pek çok farklı açılardan tanımlanabilen kırsal kalkınma, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kırsal toplulukların içinde bulunduğu ekonomik, sosyal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştiği çabaların devlet desteği ile geliştirilmesi, bu toplulukların bir bütün hâlinde değerlendirilmesi ve ulusal kalkınmaya katkıda bulunmasının sağlanması süreci olarak tanımlanmıştır. Kısaca, • Kırsal alanlarda yaşayanların gelir ve refah düzeylerini iyileştirmeyi, • İnsan-toprak arasındaki dengesizliklerin giderilmesini, • Kentsel alanlarda mevcut fizikî ve toplumsal altyapının kırsal alanlarda da geliştirilmesini, • Tarımsal ürünlerin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesini amaçlayan tüm süreç, faaliyet ve örgütlenmeleri kapsar.


4. Soru

Kırsal alanlar, hangi temel ölçüte göre değerlendirilmektedir?

Cevap

• Ekolojik Unsur (Nüfus yoğunluğu) • Ekonomik Unsur (Ekonomik faaliyetlerin türü- Tarım, sanayi, hizmet) • Sosyal Unsur (Davranışsal özellikler, değerler)


5. Soru

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) kırsal alanları nüfus yoğunluğuna göre ne şekilde sınıflandırmıştır?

Cevap

• Kırsallığı Baskın Alanlar: Nüfusun %50’den fazlasının kırsal alanda yaşadığı bölgelerdir. a. Çok düşük nüfus yoğunluğu ve yaş ortalamasının yüksek olması, b. Düşük gelir düzeyi, c. Ekonominin tarımsal istihdama dayalı olması, d. Temel hizmetlerin yetersizliği ve e. Çevreden izole eden coğrafi koşullar bu alanların temel özellikleridir. • Orta Derecede Kırsal Alanlar: Nüfusun %15-%50 arası bölümünün kırsal alanda yaşadığı bölgelerdir. Temel özellikleri; a. Nispeten kentsel alanlardan uzak olması, b. Tarım ve tarım dışı sektörlerden oluşan karmaşık bir ekonomik yapıya sahip olması, c. Geniş ölçekli çiftliklerin bulunmasıdır. • Kentselliği Baskın Kırsal Alanlar: Nüfusun %15’inden az bir bölümünün kırsal alanda yaşadığı bölgelerdir. d. Hızla büyüyen nüfus, e. Yoğun olarak tarım dışı istihdam, f. Büyük şehirlere yakınlık, g. Çevresel, sosyal ve kültürel


6. Soru

Kırsal kalkınma yaklaşımları nelerdir?

Cevap

Küçük Ölçekli Çiftlik Yaklaşımı: Küçük ölçekli çiftliklerin teknolojiden çok insan gücüne dayalı olmasının, istihdamın artmasına ve büyük ölçekli çiftliklere göre ekonomik kalkınmaya daha çok katkı sağlamasına yardımcı olduğunu savunan ve 1960’larda yaygın olan bir kırsal kalkınma yaklaşımıdır. • Bütünsel Kırsal Kalkınma Yaklaşımı: Tarımsal gelişme, sağlık ve eğitim hizmetleri, altyapı gibi pek çok sektörü bir bütün olarak ele alan ve 1970’li yıllarda öne çıkan bir kalkınma yaklaşımıdır. • Süreç Yaklaşımı: 1980’ler ve 1990’larda öne çıkan bu yaklaşım, kırsal toplumun kırsal kalkınma sürecine kendi öncelikleri doğrultusunda katılmalarını benimsemektedir. Katılımcılık, sürdürülebilirlik ve yerinden yönetim bu yaklaşımın temelini oluşturmaktadır. • Sürdürülebilir Refah Yaklaşımı: 2000’li yıllarda ortaya çıkan sürdürülebilirlik kavramı ile birlikte, yerel kurumların güçlendirilmesini, yerinden yönetimi ve özel sektör ile devlet arasındaki etkileşimi güçlendirmeyi hedefleyen bir kırsal kalkınma yaklaşımıdır. • Sürdürülebilir kırsal kalkınma yaklaşımı:, kırsal kesimin içinde yaşadığı bölgenin yenilenemez kaynaklarından yararlanırken, bu kaynakları koruyan, kaynakların adil veverimli kullanımını bir yaşam biçimi hâline getiren ve gelecek kuşakların yaşam hakkınasaygı gösteren bir anlayıştır. Bu yaklaşım dört temel kavram üzerinde durmaktadır: Yoksulluğun giderilmesi, Çevre kalitesinin arttırılması, İnsana ve gelişimine önem verilmesi, Ekonomi ve ekolojiyi birleştirmesi.


7. Soru

Kırsal turizm kavramını açıklayınız.

Cevap

Kırsal turizm, en genel tanımıyla kırsal alanlarda uygulanan, doğal yaşama, otantik değerlere özen gösteren, tarım ve hayvancılık gibi kırsal ekonomik etkinlikleri kapsayan bir alternatif turizm çeşididir. Son yıllarda gelişen sürdürülebilir turizm ve kırsal kalkınma yaklaşımları sayesinde, kırsal alanların turizm faaliyetlerine açılması ve kırsal kalkınma ile birlikte bölgesel ve ulusal kalkınma süreçlerinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Kırsal turizm çoğu zaman çiftlik turizmi, köy turizmi, yayla turizmi ya da tarım turizmi gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Ancak aslında kırsal turizm bu sayılan turizm türlerinin tümünü içine alan geniş kapsamlı bir kavramdır.


8. Soru

Kırsal turizm kavramının tanımlanmasını zorlaştıran nedenler nelerdir?

Cevap

• Kent turizmi ve kentsel alanların kırsal sınırlara kadar yayılması, • Kırsal alan tanımının ülkelere göre farklılıklar göstermesi, • Kentsel yapının kırsal alanlara etki etmiş olması, • Turizmin daha çok tarih ve kent yapısı üzerine kurulu bir faaliyet alanı olması ve turistlerin de çoğunlukla kentsel alanlarda yaşaması nedeniyle kırsal alanlar üzerinde ekonomik, kültürel ve yapısal değişikliklere neden olan kentleştirici bir etkisinin olması, • Kırsal turizmin çok yönlü bir faaliyet olarak doğa temelli turizm etkinlikleri ile birlikte tarih, sanat, kültür ve etnik yapıya dayalı turizm etkinliklerini de kapsaması.


9. Soru

Kırsal turizmin gelişmesinin temellerini oluşturan nedenler nelerdir?

Cevap

Kırsal alanlar, doğal ve kültürel özellikleri ile kent insanının boş zamanlarını değerlendirme, rekreasyon, eğlence ve dinlence ihtiyaçlarının yanı sıra, doğa ile bütünleşme, kent yaşamının kalabalığından, gürültüsünden ve stresinden uzaklaşarak kendisini dinleme, kır yaşamının basitliğinden faydalanarak arınma ihtiyacını da karşılayabilen özellikleri ile turizmin gelişmesinin temellerini oluşturur.


10. Soru

Avrupa Birliği (EU), kırsal turizmi nasıl tanımlanıyor?

Cevap

Avrupa birliğine göre, kırsal turizm, amacı tarımsal ya da yerel değerlerle iç içe olmak ve iyi vakit geçirmek olan turistlere beklentileri doğrultusunda konaklama, yeme-içme ve diğer hizmetleri veren küçük ölçekli işletmelerin yer aldığı küçük yerleşim yerlerinde (kırsal alanlarda) gerçekleştirilen faaliyetlerin bütünüdür, şeklinde tanımlamaktadır.


11. Soru

Kırsal turizm, tanımı gereği kırsal alanlar hangi yapılara göre gelişmelidir?

Cevap

• Ekonomik, • Sosyopolitik, • Kültürel, • Tarihî, • Coğrafi ve • Beşerî


12. Soru

Kırsal alanlarda gerçekleştirilebilecek tatil etkinliklerini belirtiniz?

Cevap

Yürüyüş, tırmanış, macera tatilleri, kano-rafting, çim kayağı, kuş gözlemciliği, fotoğraf çekme, avcılık, bisiklete binme, ata binme, kırsal miras, kır manzarası, küçük köy/kasaba turları, kırsal alan gerektiren, rahatlama tatilleri, küçük ölçekli, konferanslar, kırsal festivaller, nehir ve göl balıkçılığı, orienteering gibi kırsal alanlarda gerçekleştirilen etkinlikler sıralanabilir.


13. Soru

Hem kıırsal ve kentsel alanlarda gerçekleştirilebilecek tatil etkinliklerini belirtiniz?

Cevap

Yüzme, deniz tatilleri, çim kayağı, golf gibi doğal alanlarda insan yapımı tesisler gerektiren sporlar, gurme turları, kültür mirasına yönelik turlar, doğal varlıkları korumak için tatiller, eğitim amaçlı tatiller, kültürel festivaller, el sanatları, kampçılık, gezi turları, küçük ve orta ölçekli, konferanslar, deniz balıkçılığı, gemi ile yolculuk şeklinde sıralanabilir.


14. Soru

Kırsal turizmin bileşenleri nelerdir?

Cevap

• Kırsal alanlar, • Kırsal miras, • Kırsal yaşam ve • Kırsal etkinliklerdir.


15. Soru

Kırsal alanlarda turizm faaliyetlerini geliştirmek için yörenin kendine has/özgün hangi değerlerinden yararlanmak mümkündür?

Cevap

• Bozulmamış çevre, • Kültürel değerler, • Otantik yaşam, • Doğal beslenme ya da doğal üretime katılma olanakları, • Yoğun tarihsel doku, • Pek çok kırsal faaliyeti bir arada yapma olanağı sağlayan doğal yapı olarak sıralanabilir.


16. Soru

Kırsal turizmin gelişim sürecinde rol oynayan faktörler nelerdir?

Cevap

• Eğitim düzeyinin artması • Kültürel ve doğal mirasa ilginin artması • Boş zamanın artması • Ulaşım ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi • Sağlıklı yaşam bilincinin artması • Doğada yaşam için kullanılan ekipmanların gelişmesi: • Özgün yemeklere ilginin artması • Yeşil/çevre dostu kavramlarının dikkat çekmesi: • Kırsal alanların otantik değerlerinin korunması • Huzur ve sükûnet ihtiyacı • Aktif, yaşlı nüfusun artması • Macera ve deneyim arayışı • Bireyselleşme • Kırsal acentalar


17. Soru

Geleneksel kırsal rekreasyon etkinlikleri nelerdir?

Cevap

• Yürüyüş • Piknik • Balık tutma • Botla gezinti • Kültürel alanları gezme • Ata binme • Doğaya yönelik çiftliklerde yapılan etkinlikler.


18. Soru

Modern kırsal rekreasyon etkinlikleri nelerdir?

Cevap

• Bisiklete binme • Off-road araba sürme • Orienteering • Hayatta kalma oyunları • Planörle uçma • Yamaç paraşütü • Jet bot kullanma • Rüzgar sörfü • Ata binme • Macera turizmi • Kasaba ve köylerde alışveriş


19. Soru

OECD’ye göre kırsal turizm hangi özelliklere sahip yapıda olmalıdır?

Cevap

• Kırsal alanlarda, • Kırsal bölgelerin özellikleri ile bütünleşen (küçük ölçekli işletmeler, açık alanlar, doğayla etkileşim, miras, geleneksel kültür ve geleneksel yaşam tarzı gibi), • Tesis ve yerleşim açısından kırsal yani küçük ölçekli, • Yapısal olarak geleneksele uygun, organik ve yerel halk ile bütünleşen, • Kaynak kullanımı açısından gelişimi sürdürülebilir ve aynı zamanda yörenin karakteristik özelliklerini koruyan, • Kırsal çevreyi, ekonomik yapısını ve tarihini yansıtacak bir yapıya sahip olmalıdır.


20. Soru

Kırsal turizin m türlerinin özellikleri nelerdir?

Cevap

Geniş açık alanlara sahip olmalı, 10.000 kişinin altında yerleşim, seyrek nüfus, doğal çevre, açık alan etkinlikleri, zayıf alt yapı, bireysel etkinliklere dayalı, küçük ölçekli tesisler, yerel firmalar, turizm etkinliklerine yarı zamanlı katılım, çiftlikler/ormanlar kısmen dâhil, turizm diğer ilgi alanlarını destekler, çalışanlar genellikle işyerinin yakınında yaşarlar, mevsimsel faktörlerden genellikle etkilenir, az sayıda ziyaretçi, misafir ilişkileri kişisel, amatör işletmeler, yerelkültür, eski binalar çoğunlukta, koruma temelli, etik gelişme sınırlı, çekicilikler ilgi alanlarına göre, niş pazarlama.


21. Soru

Kırsal turizm talebini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

• Farklı tatil beklentilerinin ortaya çıkması, • Kent yaşamının stres düzeyinin artması, • Deniz kıyılarında çevresel bozulmanın artması, • Kentsel alanlarda yoğunlaşan nüfusun giderek kırsal alanlara dönme eğiliminin artması, • Kentsel nüfusun büyük bölümünün kırsal köklerinin olması ve belirli bir düzende kırsal alanları ziyaret etmeleri, • Düşük ve orta gelirli ailelerin daha ekonomik tatilleri ve dolayısıyla kırsal alanları tercih etmesi, • Kent yaşamının kişisel ilişkileri, yakınlığı, dostluğu ve diyalog kurmayı zorlaştırması ve bu nedenle insanların daha samimi bir ortam sunan kırsal alanları tercih etmeleri.


22. Soru

Kırsal turizme katılanların profili kaç gruba ayrılmıştır?

Cevap

Kırsal turizme katılanların profili genel olarak dört gruba ayrılmıştır. Aktifler, gözlemleyenler, dinleyenler ve kırsallar şeklindedir.


23. Soru

Kırsal turizm arzını oluşturan unsurlar nelerdir?

Cevap

Doğal çekicilikler, yöresel el sanatları, yöresel yemekler, halkın misafirperverliği, tarihî ve kültürel değerler kırsal turizm arzını oluştururlar.


24. Soru

Kırsal unsurların turizm arzı niteliği kazanabilmesi için neler gerekmektedir?

Cevap

• Kırsal alanların ulaşılabilir olması, • Kırsal alanlarda altyapı hizmetlerinin yeterli olması, • Konaklama olanaklarının çeşitlendirilmesi, daha ekonomik konaklama olanaklarının sunulması, • Kırsal alanlardan gelenekselliğin ön planda tutulması, otantik değerlerin korunması, • Doğal güzelliklerin korunması, • Yöresel değerlerin, tarihi ve kültürel özelliklerin korunması, • Sportif etkinlikler için uygun alt ve üstyapı tesislerinin kurulmuş olması, • Sunulan hizmetlerin belli bir standartta ve ekonomik olması, • Kırsal halkın turizm etkinliklerini benimsemiş olması, • Yöresel faaliyetlerin (tarımsal ürün toplama, şarap yapımı, mandıracılık gibi) ve el sanatlarının turistlerin katılımını sağlayacak uygulamalarla zenginleştirilmesi gibi özelliklere sahip olması gerekmektedir.


25. Soru

Kırsal alanlarda turistler genelde nerelerde konaklamayı tercih etmektedir?

Cevap

Köy ve çiftlik evlerinde, • Çadır veya karavanlarda, • Kırsal otel ya da motellerde, • Kırsal pansiyonlarda, • Kırsallar, en düşük gelir düzeyine • sahip kırsal turist grubudur. • Kırsal özellikli tatil köylerinde, • Kırsal alandaki ikinci konutlarda ya da • Akraba ve tanıdık yanında


26. Soru

Kırsal alanda faaliyet gösteren çiflikler sundukları hizmete göre ne şekilde sınıflandırılabilinir?

Cevap

• Tarımsal Çiftlikler: Ortaklaşa hayvancılık, hasat ve bahçecilik, • Hizmet çiftlikleri: Küçük ve büyük baş hayvanların beslenmesi, balıkçılık, • Sosyo-kültürel çiftlikler: Görsel ve plastik sanatlar, tahta oymacılığı, tarihi çiftlikler, • Spor çiftlikleri: Binicilik, atıcılık, motorlu sporlar, bisiklete binme • Orman çiftlikleri: Doğal alanda yaşama, dinlenme, ormancılık faaliyetleri


27. Soru

Kırsal turizm ve kalkınma politikaları açıklayınız?

Cevap

Kırsal turizm dünyada 19. yüzyıldan itibaren kalkınmanın bir aracı olarak görülmeye başlanmış ve bu konuda politika ve stratejiler geliştirilmiştir. Özellikle az gelişmiş kırsal alanların kalkınma sürecine destek olacak bir araç olarak nitelendirilen kırsal turizm, Birleşmiş Milletler (UN), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı ve (OECD) Avrupa Birliği’nin kırsal kalkınma ve buna destek olarak kırsal turizmin önemini vurguladığı politika ve planlar hazırlanmaya devam etmektedir. Türkiye, sosyoekonomik kalkınma faaliyetlerini planlar çerçevesinde yürüten ve planlı kalkınmayı 1930’lu yıllardan itibaren uygulamaya başlayan ülkelerden biridir. 1924’te çıkarılan Köy Kanunu ile kırsal kalkınmanın önemi kavranmış, kalkınmanın köylerden başlayacağı düşünülmüştür. Ancak 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı ve arkasından gelen II. Dünya Savaşı istenilen kalkınma hamlelerinin yapılmasına engel olmuştur. 1950’li yıllardan itibaren ise Köy Enstitüleri’nin kurulmasıyla kırsal alanlarda yaşayan yerel halkın eğitim düzeyinin arttırılması ve üretim faaliyetlerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. 1970’li yıllarda Köy Kentler ve Tarım Kentleri, 1980’lerde ise Merkez Köyler ile altyapı hizmetlerinin sağlanması ve sınırlı kamu kaynaklarının daha etkin biçimde kullanılması yönünde çalışmalar yürütülmüştür. 2000’li yıllarda kırsal altyapı eksikliklerinin devam etmesi ve kırsal kalkınmanın istenilen düzeye ulaşamaması devleti yeni arayışlara yöneltmiştir.


28. Soru

Kırsal turizmin kırsal ekonomilere sunduğu potansiyel faydalar hangi başlık altında incelenebilir?

Cevap

İş sürekliliği • Yeni iş yaratma • İş çeşitliliği sağlama • Çok yönlü ekonomik faaliyetlere katılım • Hizmet tutma • Çiftlik desteği • Ormancılık • Kırsal alanların korunması • Küçük yerleşimler • Kırsal sanatlar ve el sanatları • Kültürel gelişmenin sınırlılığı • Doğanın korunması • Tarihî çevre • Çevresel gelişme • Küçük balıkçı yerleşimleri • Kadınların rolü • Yeni fikirler ve inisiyatifler


29. Soru

Kırsal alanlar, her ülkenin yapısına göre farklı şekillerde tanımlanmakla birlikte üç temel ölçüte göre değerlendirilmektedir. Bu üç temel ölçüt nedir ? Kısaca açıklayınız

Cevap

Kırsal alanlar, her ülkenin yapısına göre farklı şekillerde tanımlanmakla birlikte, üç
temel ölçüte göre değerlendirilmektedir (Kuşat, 2014: 67):
• Ekolojik Unsur (Nüfus yoğunluğu)
• Ekonomik Unsur (Ekonomik faaliyetlerin türü-Tarım, sanayi, hizmet)
• Sosyal Unsur (Davranışsal özellikler, değerler)
Yukarıda sıralanan bu ölçütlere göre nüfus yoğunluğu nispeten düşük, ekonomisi genellikle tarıma dayalı ve otantik değerlerini koruyabilmiş alanlar kırsal alan olarak tanımlanabilir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) kırsal alanları nüfus yoğunluğuna göre şu şekilde sınıflandırmıştır


30. Soru

Kentselliği Baskın Kırsal Alanları kısaca açıklayarak özelliklerini sıralayınız

Cevap

Kentselliği Baskın Kırsal Alanlar: Nüfusun %15’inden az bir bölümünün kırsal
alanda yaşadığı bölgelerdir.
• Hızla büyüyen nüfus,
• Yoğun olarak tarım dışı istihdam,
• Büyük şehirlere yakınlık,
• Çevresel, sosyal ve kültürel miras yönünden tehdit altında olmak bu bölgelerin
temel özellikleridir.


31. Soru

Kırsal kalkınma yaklaşımları, 1950’den günümüze ekonomik düzende ortaya çıkan gelişmelere göre değişmiş ve gelişmiştir.  Buradan hareketle kırsal kalkınma yaklaşımlarından üç tanesini açıklayınız 

Cevap

• Küçük Ölçekli Çiftlik Yaklaşımı: Küçük ölçekli çiftliklerin teknolojiden çok insan
gücüne dayalı olmasının, istihdamın artmasına ve büyük ölçekli çiftliklere göre
ekonomik kalkınmaya daha çok katkı sağlamasına yardımcı olduğunu savunan ve
1960’larda yaygın olan bir kırsal kalkınma yaklaşımıdır.
• Bütünsel Kırsal Kalkınma Yaklaşımı: Tarımsal gelişme, sağlık ve eğitim hizmetleri, altyapı gibi pek çok sektörü bir bütün olarak ele alan ve 1970’li yıllarda öne
çıkan bir kalkınma yaklaşımıdır.
• Süreç Yaklaşımı: 1980’ler ve 1990’larda öne çıkan bu yaklaşım, kırsal toplumun
kırsal kalkınma sürecine kendi öncelikleri doğrultusunda katılmalarını benimsemektedir. Katılımcılık, sürdürülebilirlik ve yerinden yönetim bu yaklaşımın
temelini oluşturmaktadır

• Sürdürülebilir Refah Yaklaşımı: 2000’li yıllarda ortaya çıkan sürdürülebilirlik
kavramı ile birlikte, yerel kurumların güçlendirilmesini, yerinden yönetimi ve özel
sektör ile devlet arasındaki etkileşimi güçlendirmeyi hedefleyen bir kırsal kalkınma yaklaşımıdır.


32. Soru

Kırsal turizm kavramını genel hatlarıyla açıklayınız 

Cevap

Kırsal turizm, en genel tanımıyla kırsal alanlarda uygulanan, doğal yaşama, otantik değerlere özen gösteren, tarım ve hayvancılık gibi kırsal ekonomik etkinlikleri kapsayan bir alternatif turizm çeşididir . Son yıllarda gelişen sürdürülebilir turizm ve kırsal kalkınma yaklaşımları sayesinde, kırsal alanların turizm faaliyetlerine açılması ve kırsal kalkınma ile birlikte bölgesel ve ulusal kalkınma süreçlerinin iyileştirilmesi hedeflenmektedir.


33. Soru

Dünya Turizm Örgütü ( UNWTO)ne göre kırsal turizm bileşenlerini sıralayınız

Cevap

Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)ne göre kırsal turizmin bileşenleri;
• Kırsal alanlar,
• Kırsal miras,
• Kırsal yaşam ve
• Kırsal etkinliklerdir


34. Soru

"Kırsal turizm kendiliğinden, geçici ya da rastlantısal gelişmelerle günümüzdeki hâline
ulaşmamıştır. Turizm endüstrisinin gelişim sürecinde rol oynayan faktörler kırsal turizmi de harekete geçirmiştir."

Kırsal turizmin gelişiminde rol oynayan faktörlerden üç tanesini açıklayarak tartışınız 

Cevap

• Eğitim Düzeyinin Artması: II. Dünya Savaşı’ndan sonra, eğitim düzeyinde önemli
bir artış gözlenmiştir. Eğitim süresinin uzaması, yükseköğretimin yaygınlaşması,
yaşam boyu eğitim yaklaşımının gelişmesi, medya araçları ile formal olmayan eğitim biçiminin zenginleşmesi sayesinde insanların bilgi düzeyi ile birlikte yeni yerler keşfetme merakı da artmıştır. Artan eğitim düzeyi, açık alan rekreasyonu, eko
turizm ve özel ilgi turlarına yönelik ilgiyi de arttırmıştır.
• Kültürel ve Doğal Mirasa İlginin Artması: Son yıllarda insan yapısı ve doğal
mirasa olan ilgi giderek artmaktadır. İnsanların gelecek kaygısı, köklerinden
uzaklaşma korkusu, eğitim düzeyinin ve boş zamanının artması ve mirasın daha
iyi tanıtılması bu ilginin artmasını sağlayan temel unsurlardır. Kırsal alanlar da,
zengin doğal miras, kültürel ve tarihî unsular ile bu ilgiyi karşılamak açısından
sınırsız kaynak sağlamaktadır.
• Boş Zamanın Artması: Harcanabilir gelirin artması ile birlikte artan boş zaman,
genel anlamda turizm endüstrisinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Bu açıdan
önemli bir diğer gelişme de insanların kısa süreli seyahat etmeye başlamaları, yılda
birden çok kez tatile çıkmaları olmuştur. Bu sayede insanlar yıl içinde bir tatillerini
sahil bölgelerinde yapmaya devam ederken kırsal alanları ziyaret etmek için zaman
ayırabilir hale gelmiştir.
• Ulaşım ve İletişim Teknolojilerinin Gelişmesi: Özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında ulaşım ve iletişim teknolojilerinin hızla gelişmesi sayesinde, kırsal alanlar artık uzak olmaktan çıkmıştır. Jet uçaklar, hızlı trenler, kara ve deniz yolu ulaşımının
gelişmesi, telefon ve İnternet teknolojilerindeki ilerleme sayesinde her yer erişilebilir hale gelmiştir. Kredi kartları, ATM cihazları gibi ödeme araçlarının gelişmesi
de kırsal turizmin uygun bir seçenek hâline gelmesini sağlamıştır.
• Sağlıklı Yaşam Bilincinin Artması: Sağlıklı yaşam açısından aktif rekreasyon
önemli bir araçtır. Egzersiz ve spor yapmak sağlıklı yaşam stratejilerinin önemli bir
parçasıdır. Kırsal alanlar, yürüyüş, bisiklete binme, kayak, tırmanış, orienteering
gibi pek çok açık alan aktivitesi için uygun ortam sunmaktadır.

• Doğada Yaşam İçin Kullanılan Ekipmanların Gelişmesi: Yüksek performanslı,
doğada yaşamaya uygun kumaş, kıyafet, ayakkabı ve diğer ekipmanların geliştirilmesi sayesinde doğada gerekli fiziksel koşulları sağlamak için uygun şartlar
oluşturulmuştur. Böylece yaz mevsimi dışında da kırsal alanların ziyaret edilmesi
kolaylaşmıştır. Ayrıca bu ekipmanlardan bazıları (dört çeker araçlar, dağ bisikleti
gibi) birer moda unsuru hâline gelmiş ve çekiciliği artmıştır.
• Özgün Yemeklere İlgininArtması:İşlenmemiş, organik ve yöreye özgü olan yiyeceklere ilgi giderek artmaktadır. Örneğin Fransızların doğal peynirleri, İskandinavya’nın
doğal somon balığı, dünyanın her yerinden organik ürünler insanların ilgisini çekmektedir. Kırsal alanlarda bu türden yiyeceklere daha kolay ulaşmak mümkündür.
Kırsal turizm, bu ilgiye cevap verebilecek bir akım başlatmıştır.
• Yeşil/Çevre Dostu Kavramlarının Dikkat Çekmesi: Dünyada iklim değişiklikleri,
çevre kirliliği, doğanın bozulması gibi olumsuz gelişmeler nedeniyle çevreye duyarlı politikalar giderek yaygınlaşmaktadır. Kırsal turizm de bu konudaki ihtiyacı
giderecek potansiyel sunmaktadır.
• Kırsal Alanların Otantik Değerlerinin Korunması: Otantik/özgün değerlerin korunması, kentsel kültür içinde yapay bir dünyada yaşayan insanlar için önemli bir
unsur hâline gelmiştir. Kırsal alanda sunulan küçük ölçekli, insana ve kişisel ilişkilere dayalı hizmetlerin değeri bu nedenle yüksektir.
• Huzur ve Sükûnet İhtiyacı: Günlük yaşamın stresinden yorulan kent insanı için
kırsal alanların sunduğu huzur, sessizlik, temiz hava ve doğal güzellikler önemli
birer çekicilik unsuru hâline gelmiş ve kırsal turizme duyulan ihtiyacı arttırmıştır.
• Aktif, Yaşlı Nüfusun Artması: Refah seviyesinin artması yaşlı nüfusun seyahat
edebilmesine olanak sağlamaktadır. Yaşlılar sağlık nedeniyle ya da kent dışında
deneyimler yaşayabilmek için seyahatlerinde kırsal alanları tercih edebilmektedir.
• Macera ve Deneyim Arayışı: Kırsal turizm, macera ve yeni, farklı deneyimler arayan turistlerin bu ihtiyaçlarını karşılayacak sınırsız olanaklar sunmaktadır.
• Bireyselleşme: İnsanların kitlesel üretimin standartlarının dışına çıkma beklentisi, pek çok alanda olduğu gibi turizmde de kendini göstermektedir. Kırsal turizm
küçük ölçekli işletmeler ve sunduğu esneklik sayesinde insanların bireysel ve farklı
ihtiyaçlarına cevap verebilmektedir.
• Kırsal Acentalar: Her ne kadar bazen turizm ile ilgili olmasa da kırsal acentalar
kırsal alanlar ve turizm konusunda danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Tarım, doğanın korunması, el sanatları, ulusal parklar, ekonomik gelişme, ulaşım gibi pek
çok konuda bilgi veren ve danışmanlık yapan bu acentalar, kırsal turizmin gelişmesine de destek olmaktadır.


35. Soru

Modern kırsal rekreasyonun özellikleri nelerdir? Sıralayınız

Cevap

- Bireysel
- Aktif
- Prestij/Moda
- Modern
- İleri teknoloji
- Rekabet yoğun


36. Soru

Kırsal turizmin ekonomik etkileri nelerdir ? Sıralayınız 

Cevap

• Ekonomik Etkiler: Turizmin tüm diğer çeşitleri gibi kırsal turizmde gelir getiren ve
döviz girdisi sağlayan bir turizm çeşididir. Buna ek olarak kırsal turizmin ekonomik etkileri şöyle sıralanabilir:
- Yöre halkına ek gelir sağlamak
- Kırsal kalkınmaya katkı sağlamak
- Kırsal alanlarda kadın istihdamını arttırmak
- Kırdan kente göçü azaltmak- Diğer sektörleri canlandırmak
- Kırsal bölgenin tanıtımı
- Yatırımları arttırma
- Yabancı sermaye için çekicilik yaratma
- Enflasyonun artması


37. Soru

Kırsal turizmin yaratabileceği sorunlardan "Sosyokültürel Sorunlar" ve "Eğitim Eksikliği" sorunlarını açıklayarak kısaca tartışınız

Cevap

• Sosyokültürel Sorunlar: Çok sayıda ziyaretçi, doğal çevreye zarar verebileceği gibi;
turistlerin varlığı kırsal alanlarda küçük ölçekli, durağan ve düzenli sosyo-kültürel
yaşamı olumsuz yönde etkileyebilir. Gelişmiş kültürlerin, geleneksel kültürler üzerinde değişim yarattığı bilinmektedir. Kırsal turizmin gelişmesi ile birlikte kazanç
yapısının ve güç dengelerinin değişmesi, kırsal alanda sosyo-kültürel yapının da
değişmesine neden olabilir.

• Eğitim Eksikliği: Kırsal alanda yaşayan ve kırsal turizm işletmelerinde çalışan
insanların büyük bölümü ya da tamamı, karmaşık ve rekabetçi bir endüstri olan
turizm konusunda sınırlı bilgiye ve eğitime sahiptir. Kırsal turizm işletmelerinin
başarısızlığı da çoğu zaman bu eğitim eksikliğinden kaynaklanmaktadır


38. Soru

"Kırsal turizm türlerinin gelişmesine yönelik olarak hazırlanan projelerden bazıları doğrudan kırsal alanları ve korunması planlanan bölgeleri hedeflerken bazıları da konuyu bölgesel açıdan ele alarak daha geniş ölçekli kırsal kalkınma planlarını devreye sokmaya çalışmaktadır."

Bu kapsamda, Türkiye'de kırsal turizmin gelişmesine yönelik  hazırlanan projelere iki örnek vererek açıklayınız.

Cevap

• Doğu Anadolu Kalkınma Programı (DAKAP) Kırsal Turizm Çalışmaları: Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen DAKAP, kırsal kalkınma, girişimcilik, eğitim,
örgütlenme ve beşerî ve sosyal sermayenin kapasitesini geliştirerek bölgesel kalkınmaya katkı sağlamayı amaçlayan geniş kapsamlı bir programdır. DAKAP kapsamında yürütülen Kırsal Turizmi Geliştirme Projesi ile kırsal alanlarda turizmin
gelişmesi için yürüyüş yolları, rafting, doğal ve kültürel değerlerin korunması gibi
alanlarda eğitimler verilmiş, yerel halkın bilinçlendirilmesi sağlanmaya çalışılmıştır.
• Azdavay (Kastamonu) Eko TurizminGeliştirilmesi Projesi: Kastamonu’nun Azdavay
ilçesinde ekoturizm faaliyetlerinin geliştirilmesi, alt yapının kurulması, sosyoekonomik yaşam ve sürdürülebilir bölgesel kalkınma için çeşitli faaliyetler yürütülmüştür.
• Gökçeada (Çanakkale) Organik Yaşamı Ada’da Öğrenmek Projesi: Kalkınmada
öncelikli yörelerden biri olan Gökçeada, ekolojik tarım merkezi olarak organik
zeytin-zeytinyağı, bal ve üzüm üretimi konusunda başarılı bir bölgedir. 2008 yılında başlatılan Organik Yaşamı Ada’da Öğrenmek Projesi organik üretime dayalı
tarım turizmi konusunda Gökçeada’yı bir çekim merkezi haline getirmeyi ve kırsal
kalkınmaya destek olmayı hedeflemektedir.
• Beypazarı (Ankara): Doğal zenginliklerini ve tarihî-kültürel değerlerini tanıtarak
son yıllarda önemli bir çekim merkezi haline gelen Beypazarı ilçesinde her yıl yerel
ürünlerin ve el sanatlarının yerli halk tarafından üretilip satıldığı festivaller düzenlenmektedir.

• Şirince Köyü (İzmir): Kültürel mirası, coğrafi konumu ve yerel halkın gösterdiği
ilgiyle Şirince Köyü bölgede önemli bir kırsal turizm merkezi hâline gelmiştir. Eski
Rum evlerinin pansiyon olarak kullanıldığı köyde üzüm ve şarap üretimi de önemli turistik çekiciliklerden biri hâline gelmiştir.


39. Soru

Orta derece kırsal alanlar nedir ? Özellikleri nelerdir ?  Açıklayınız 

Cevap

• Orta Derecede Kırsal Alanlar: Nüfusun %15-%50 arası bölümünün kırsal alanda
yaşadığı bölgelerdir. Temel özellikleri;
• Nispeten kentsel alanlardan uzak olması,
• Tarım ve tarım dışı sektörlerden oluşan karmaşık bir ekonomik yapıya sahip
olması,
• Geniş ölçekli çiftliklerin bulunmasıdır.


40. Soru

"Bütünsel Kırsal Kalkınma Yaklaşımı"nı açıklayınız.

Cevap

• Küçük Ölçekli Çiftlik Yaklaşımı: Küçük ölçekli çiftliklerin teknolojiden çok insan
gücüne dayalı olmasının, istihdamın artmasına ve büyük ölçekli çiftliklere göre
ekonomik kalkınmaya daha çok katkı sağlamasına yardımcı olduğunu savunan ve
1960’larda yaygın olan bir kırsal kalkınma yaklaşımıdır.
• Bütünsel Kırsal Kalkınma Yaklaşımı: Tarımsal gelişme, sağlık ve eğitim hizmetleri, altyapı gibi pek çok sektörü bir bütün olarak ele alan ve 1970’li yıllarda öne
çıkan bir kalkınma yaklaşımıdır.
• Süreç Yaklaşımı: 1980’ler ve 1990’larda öne çıkan bu yaklaşım, kırsal toplumun
kırsal kalkınma sürecine kendi öncelikleri doğrultusunda katılmalarını benimsemektedir. Katılımcılık, sürdürülebilirlik ve yerinden yönetim bu yaklaşımın
temelini oluşturmaktadır.


41. Soru

"Kırsal turizm çoğu zaman çiftlik turizmi, köy turizmi, yayla turizmi ya da tarım turizmi gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Ancak aslında kırsal turizm bu sayılan turizm türlerinin tümünü içine alan geniş kapsamlı bir kavramdır" 

Kırsal turizmin farklı isimlerle anılmasına neden olan ve bu geniş kavramın tanımlanmasını zorlaştıran nedenler nelerdir ? 

Cevap

• Kent turizmi ve kentsel alanların kırsal sınırlara kadar yayılması,
• Kırsal alan tanımının ülkelere göre farklılıklar göstermesi,
• Kentsel yapının kırsal alanlara etki etmiş olması,
• Turizmin daha çok tarih ve kent yapısı üzerine kurulu bir faaliyet alanı olması
ve turistlerin de çoğunlukla kentsel alanlarda yaşaması nedeniyle kırsal alanlar
üzerinde ekonomik, kültürel ve yapısal değişikliklere neden olan kentleştirici bir
etkisinin olması,
• Kırsal turizmin çok yönlü bir faaliyet olarak doğa temelli turizm etkinlikleri ile birlikte tarih, sanat, kültür ve etnik yapıya dayalı turizm etkinliklerini de kapsaması.


42. Soru

Kırsal tatil etkinliklerine beş örnek veriniz.

Cevap

- Yürüyüş
- Tırmanış
- Macera tatilleri
- Kano-rafting
- Çim kayağı
- Kuş gözlemciliği
- Fotoğraf çekme
- Avcılık
- Bisiklete binme
- Ata binme
- Kırsal miras
- Kır manzarası
- Küçük köy/kasaba turları
- Kırsal alan gerektiren rahatlama tatilleri
- Küçük ölçekli konferanslar
- Kırsal festivaller
- Nehir ve göl balıkçılığı
- Orienteering gibi kırsal alanlarda gerçekleştirilen sporlar


43. Soru

"Kırsal alanlarda yürütülecek kırsal turizm faaliyetlerini yine yörenin kendine has/
özgün değerlerinden yararlanarak geliştirmek mümkündür" açıklamasından yola çıkarak, bir yörenin kendine  has/özgün değerlerini sıralayınız.

Cevap

• Bozulmamış çevre,
• Kültürel değerler,
• Otantik yaşam,
• Doğal beslenme ya da doğal üretime katılma olanakları,
• Yoğun tarihsel doku,
• Pek çok kırsal faaliyeti bir arada yapma olanağı sağlayan doğal yapı


44. Soru

Kırsal turizm gelişim sürecinde rol oynayan faktörlerden " Boş Zaman Artması" ve  "Eğitim Düzeyinin Artması"nı tartışınız.

Cevap

• Eğitim Düzeyinin Artması: II. Dünya Savaşı’ndan sonra, eğitim düzeyinde önemli
bir artış gözlenmiştir. Eğitim süresinin uzaması, yükseköğretimin yaygınlaşması,
yaşam boyu eğitim yaklaşımının gelişmesi, medya araçları ile formal olmayan eğitim biçiminin zenginleşmesi sayesinde insanların bilgi düzeyi ile birlikte yeni yerler keşfetme merakı da artmıştır. Artan eğitim düzeyi, açık alan rekreasyonu, eko
turizm ve özel ilgi turlarına yönelik ilgiyi de arttırmıştır

• Boş Zamanın Artması: Harcanabilir gelirin artması ile birlikte artan boş zaman,
genel anlamda turizm endüstrisinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Bu açıdan
önemli bir diğer gelişme de insanların kısa süreli seyahat etmeye başlamaları, yılda
birden çok kez tatile çıkmaları olmuştur. Bu sayede insanlar yıl içinde bir tatillerini
sahil bölgelerinde yapmaya devam ederken kırsal alanları ziyaret etmek için zaman
ayırabilir hale gelmiştir.


45. Soru

Kırsal turizme katılanların profili farklılık göstermekle birlikte, temelde 4 gruba ayrılmaktadır. Bu grupları sıralayarak, açıklayınız.

Cevap

• Aktifler: Uzun yürüyüşler, bisiklete binme, ata binme, tırmanma, balık tutma gibi
sportif faaliyetleri tercih eden ve çoğunlukla gençlerden oluşan kırsal turistlerden
oluşur. Kırsal turistler içinde en büyük grubu oluşturmaktadırlar.
• Gözlemleyenler: Genellikle dinlenmeye ve açık alan faaliyetlerine ilgi duyan, kısa
yürüyüşler, piknik, doğa ile ilgili etkinliklerden hoşlanan turistlerdir. Çoğunlukla
yerli turistlerden oluşan bu grup, otelleri tercih eden çocuklu ve yüksek gelir grubuna dâhil ailelerden oluşmaktadır. Bu grup da kırsal turistler içinde önemli bir
yer tutar.
• Dinlenenler: Temel olarak rahatlama, dinlenme ve çok fazla fiziksel etkinlik gerektirmeyen golf ve balık tutma gibi faaliyetleri tercih eden bir gruptur.
• Kırsallar: Kırsal alanda tatil yapmaya ilgi duyan emekli ve yaşlılardan oluşan, en
düşük gelir düzeyine sahip kırsal turist grubudur. Kırsal turizm deneyimini en üst
düzeyde yaşayabilmek ve ekonomik tatil yapabilmek için çiftliklerde konaklamayı
tercih ederler.


46. Soru

Kırsal turizmin sosyokültürel ve çevresel etkilerini açıklayınız

Cevap

Sosyokültürel Etkiler

- Kültürün korunması
- Kadınların ekonomik katkısının artması
- Kültürel etkileşim
- Geleneksel değerlerin
korunması

Çevresel Etkiler

Alt ve üstyapının gelişimi
- Çevre bilinci
- Çevre kirliliği
- Restorasyon faaliyetleri


47. Soru

Geleneksel kırsal rekreasyon etkinliklerinin özellikleri nelerdir ?

Cevap

- Rahatlama
- Pasif
- Nostaljik
- Geleneksel
- Düşük teknoloji
- Rekabet yok


48. Soru

Kırsal turizm talebini etkileyen faktörleri sıralayınız.

Cevap

• Farklı tatil beklentilerinin ortaya çıkması,
• Kent yaşamının stres düzeyinin artması,
• Deniz kıyılarında çevresel bozulmanın artması,
• Kentsel alanlarda yoğunlaşan nüfusun giderek kırsal alanlara dönme eğiliminin artması,
• Kentsel nüfusun büyük bölümünün kırsal köklerinin olması ve belirli bir düzende
kırsal alanları ziyaret etmeleri,
• Düşük ve orta gelirli ailelerin daha ekonomik tatilleri ve dolayısıyla kırsal alanları tercih etmesi,
• Kent yaşamının kişisel ilişkileri, yakınlığı, dostluğu ve diyalog kurmayı zorlaştırması
ve bu nedenle insanların daha samimi bir ortam sunan kırsal alanları tercih etmeleri.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi