Otel İşletmelerinde Destek Hizmetleri Dersi 5. Ünite Özet

Boş Zaman

Zaman üç şekilde sınıflandırılabilir. Bunlar, “var olma zamanı”, “çalışma zamanı” ve “serbest ve boş zamandır”. Bunlardan serbest (free) zaman , insanların özgürce kullanabilecekleri çalışma dışı zaman olarak tanımlanır. Boş (leisure) zaman ise serbest zamanın bir parçasıdır; ancak özel, zorunluluk olmadan eğlenmek ya da mutlu olmak için amatörce yapılan faaliyetleri kapsayan zaman olarak tanımlanır.

Boş zamanın fonksiyonları ise şu şekilde sıralanmaktadır;

• İş hayatının ortaya çıkardığı yorgunluk ve stresi azaltmak için dinlenmek ve güzel vakit geçirmek,
• Monotonluktan kurtulmak için eğlenmek ve dinlenmek,
• Fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan kendini geliştirmek.

İhtiyaç ve isteklerle bağlantılı olarak ilgilendikleri faaliyetlerin önemine göre insanlar boş zamanlarını dört farklı grup etkinlik ile değerlendirir(Hazar, 2003, s. 7):

• Sportif boş zaman: İnsanların amatör olarak spor yapmak için ayırdıkları zamandır.
• Yaratıcı boş zaman: İnsanların resim, heykel yapmak gibi yaratıcı yetenekler için ayırdıkları boş zamandır.
• Sosyal boş zaman: İnsanların arkadaş ziyaretleri gibi sosyal etkinlikler için ayırdıkları boş zamandır.
• Turistik boş zaman: İnsanların turizm olayına katılmak için ayırdıkları boş zamandır.

Rekreasyon

Rekreasyon boş zamanlarda gerçekleştirilen, para kazanma amacı taşımayan ve gönüllü katılımı gerektiren doyum sağlayıcı; turistik, sportif, sosyal ve yaratıcı boş zamanların değerlendirilmesine yönelik etkinliklerdir.

Rekreasyonun özellikleri ise şu şekilde sıralanabilir;

• Rekreasyon, rekreasyon etkinliklerine katılma sonucu ortaya çıkan bir deneyimdir.
• Rekreasyon faaliyetlerine katılım birey tarafından önceden belirlenmiştir.
• Rekreasyonun kendine özgü bazı çekicilikleri vardır ve şimdiki zamanı ilgilendirir.
• Kişiler bu faaliyetlere kendi istek ve iradeleri ile katılırlar. Gönüllülük esastır.
• Rekreasyon boş zamanda yapılır..
• Rekreasyon birçok aktiviteyi kapsar.
• Rekreasyon ciddi ve belirli amaçları olan bir aktivitedir.
• Rekreasyon yer, zaman ve insanlar açısından sınırlamaya tabi değildir.
• Rekreasyon etkinlikleri katılımcıya kişisel ve toplumsal özellikler kazandırır.
• Rekreasyon etkinliklerine devam etme ya da katılma zorunluğu yoktur.
• Rekreasyon zevk ve mutluluk sağlayan bir faaliyettir.
• Rekreasyon evrenseldir ve rekreasyon etkinlikleri bütün insanlar için bir ortak dil oluşturur.
• Rekreasyon toplumun geleneklerine, törelerine ve manevi değerlerine uygun olmalı, sosyal değerlere ters düşmemelidir.
• Rekreasyon bir faaliyet yapılırken ikinci veya daha fazla faaliyete ilgi duyma ve gerçekleştirme olanağı sağlar.
• Rekreasyon kişinin kendisini ifade edebilme ve yaratıcı olabilmesine olanak sağlayacak nitelikte olmalıdır.
• Rekreasyon eylemi planlı ve plansız, beceri sahibi kişilerle ya da beceri sahibi olmayan kişilerle, organize veya organize olmayan mekânlarda yapılabilir.

Rekreasyon türleri ise şu şekilde sınıflandırılabilir;

• Mekansal açıdan rekreasyon: Açık alan rekrasyonu, Kapalı alan rekreasyonu.
• Etkinliklere katılma şekline göre: Aktif (Etken) rekreasyon, pasif (edilgen) rekreasyon.
• Katılımcı sayısına göre: Bireysel rekreasyon, grup rekreasyon.
• Katılımcı yaşlarına göre: Çocuk, gençlik, yetişkin ve üçüncü yaş rekreasyonu.
• Katılımcıların milliyetlerine göre: Ulusal ve uluslararası rekreasyon.
• Fonksiyonel açıdan: Ticari, estetik, sosyal, sağlık, fiziksel, sanatsal, kültürel ve turistik rekrasyon.

Rekreasyon faaliyetlerine yönelik talebin artmasının sebepleri; boş zaman artışı, gelir seviyesinin artması, teknolojik gelişmeler, şehirleşme eğilimleri, nüfus artışı ve hareketliliği, kitle iletişim araçlarının etkisi, reklam ve propaganda, eğitim ve kültür seviyesinin yükselmesi, değer yargılarının değişmesi, turizm ve rekreasyon bilincinin artması, siyasi otorite ve diğer kurumların etkisi, çevre bilincinin artması, değişen yeni sağlık bilinci ve tüketici tercihlerinde değişmeler şeklinde sıralanabilir.

Rekreasyon etkinliklerinin planlanması sürecinde talebi arttırmak için dikkate alınması gereken temel unsurlar ise ; ilgi, yaş, cinsiyet, yer ve mekan, yetenekbeceri, zaman, fayda-tatmin, grubun büyüklüğü, organizasyon şekli, planlama ve yönetim şeklinde sıralanabilir.

Animasyon

Animasyon; eğlendirme, bir aktiviteyi sunma, konukları harekete geçirme gibi özellikler taşıyan canlandırma faaliyetlerinin bütünüdür. Animatör ise; canlandırıcı, canlandıran harekete geçiren kişi anlamında kullanılmaktadır. Daha geniş olarak animasyon;

• Turistik boş zaman değerlendirme etkinliğidir,
• Turizm işletmeleri tarafından düzenlenip, turistlere hizmet olarak sunulur,
• Yardımcı hizmet niteliği taşır,
• Turistlerin gönüllü katılımı ile gerçekleşir,
• Tatmin sağlayıcı özelliği vardır.

Animasyon rekreasyonun bir türüdür, dolayısıyla rekreasyon için geçerli olan özellikler animasyon için de geçerlidir.

Animasyonun hızlı gelişimini sağlayan faktörler aşağıdaki şekildedir;

• Hızlı ekonomik gelişme ve üretim satışlarının doğurduğu gelir fazlalığı
• Ücretli izinlerin ve boş zamanın artışı
• Sanayileşme, şehirleşme ve nüfus artışı sonucunda ortaya çıkan uyumsuzluklar ve rahatsızlıklar,
• Çevre ile ilgili görsel ve fiziki sorunlar,
• Toplumda gençlik ve üçüncü yaş gruplarının sosyal artışı ve aktif nüfusun azalması
• Sosyal şekillenme ve kişiliği kaybetme riski.

Animasyon türleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

• Niteliksel açıdan animasyon türleri:
  • Mekansal açıdan animasyon: açık alan animasyonu, kapalı alan animasyonu, aktif (etken) animasyon, pasif (edilgen) animasyon.
  • Katılım şekline göre animasyon: Aktif (etken) animasyon, pasif (edilgen) animasyon.
  • Katılımcıların sayısına göre animasyon: bireysel animasyon ve grup animasyonu.
  • Katılımcıların yaşlarına göre animasyon: çocuk animasyonu, gençlik animasyonu, yetişkin animasyonu ve üçüncü yaş animasyonu.
  • Fonksiyonel açıdan animasyon: ticari animasyon, estetik animasyon, sosyal animasyon, sağlıklı yaşam animasyon, fiziksel animasyon, sanatsal animasyon ve kültürel animasyondur.
• Faaliyet türlerine göre animasyon türleri:
  • Sportif animasyon,
  • Sosyo-kültürel animasyon,
  • Sağlıklı yaşam animasyonu,
  • Seyahat animasyonu.

Animasyonun fonksiyonları ise turiste yönelik fonksiyonlar ve turizm fonksiyonuna yönelik fonksiyonlar şeklinde sınıflandırılmaktadır.

Animasyon turizm sektörünün en önemli parçasıdır. Animasyon faaliyetlerinin turizm sektöründe önemi ise şu şekilde açıklanabilir;

• Ürün çeşitliliği sağlamak,
• Olumlu imaj yaratmak,
• Ülke tanıtımı,
• Satışları artırmak,
• Konaklama süresini uzatmak,
• İşletmelere çekicilik ve cazibe unsuru kazandırmak,
• Turizm talebini arttırmak, yeni iş alanları ve iş hacmi yaratmak,
• Tanıtım maliyetlerini düşürmek,
• Fuar, festival, kongre vb. organizasyonlar ile turizm sezonunu uzatmak,
• Bölgesel ve ulusal hareketliliği arttırmak.

Otel İşletmelerinde Animasyon Hizmetleri

Otel işletmelerinde animasyon hizmetleri, ana ürüne destek olmak amacıyla yürütülen hizmetler arasında yer alır.

Animasyon etkinlikleri, otel imajının güçlendirilmesinden başlayarak gelirlerin arttırılmasına kadar geniş bir kapsamda etkiler yaratır. Bu nedenle, animasyon hizmetlerinin konukların beklenti ve ihtiyaçlarına cevap vermesi büyük önem taşır.

Otel işletmelerinde animasyon hizmetlerinin yönetimi, animasyon ile ilgili yönetim fonksiyonlarının (üretim, pazarlama, finansman, insan kaynakları, muhasebe, araştırma ve geliştirme, halkla ilişkiler) planlanması, organizasyonu, koordinasyonu ve denetimini kapsar.

• Animasyon hizmetlerinin planlanması, düzenlenecek etkinlikler ile ulaşılmak istenen amaçlar arasında bağlantı kurulması, verilecek kararların amaçlara, olaylara ve tahminlere dayandırılmasını kapsar. Animasyon planı geniş anlamda animasyon hizmetlerinin gerçekleştirilmesi için izlenecek yol ve davranış biçimini gösterir.
• Animasyon hizmetlerinin organizasyonu, animasyon planına uygun olarak ihtiyaç duyulan kaynakların hazırlanması, yöntem ve araçların belirlenmesi süreci kapsayan bir yönetim fonksiyonudur.
• Koordinasyon fonksiyonu, planlanan amaçlara ulaşmak için organizasyonun yönlendirilmesi ve buna uygun kararların alınması sürecini ifade eder.
• Animasyon hizmetlerinin denetimi, planlama, organizasyon ve koordinasyon çabalarının sonuçlarının değerlendirilmesi, başarı derecesinin belirlenmesi ve gerektiğinde düzeltici önlemlerin alınması sürecidir.

Otel işletmelerinde animasyon hizmetlerinin organizasyonu;

Otel işletmelerinde animasyon hizmetleri departmanı, diğer destek hizmetler gibi genellikle bir müdür yardımcısına ya da doğrudan otel müdürüne bağlı olarak çalışır. Farklı organizasyon yapıları içinde farklı şekillerde konumlandırılabilir. Diğer birçok destek hizmette olduğu gibi animasyon hizmetleri de otel işletmesi bünyesinde kurulacak bir departman aracılığı ile yürütülebileceği gibi, dışarıdan da satın alınabilir.

Animasyon Personeli ve Özellikleri: Animasyon departmanında çalışan personelin görevi eğlenceli etkinliklerle konukların otel işletmesinde güzel vakit geçirmelerini sağlamaktır. Bu görevi en iyi şekilde yerine getirebilmek için tüm personelin birbirleriyle, işletmenin diğer departmanlarındaki personel ile ve konuklar ile olumlu ilişkiler kurmaları gerekir. Animasyon departmanında görev alan personelle ve görevleri aşağıda sıralanmıştır:

• Animasyon Koordinatörü: Sadece zincir otel gruplarında bulunur. Aynı firma zincirine ait otellerin animasyon departmanları arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Animasyon departmanının tüm çalışmalarından sorumludur. Animasyon koordinatörünün bulunduğu işletmelerde, ayrıca animasyon müdürü bulunmayabilir. Bu durumda animasyon koordinatörünün altında animasyon şefi yer alır.
• Animasyon Müdürü: İşletmenin genel yöneticisi ile işbirliği halinde çalışan animasyon müdürü, tüm animasyon faaliyetlerinin planlanması, örgütlenmesi, yönetimi, koordinasyonu ve denetiminden sorumludur.
• Animasyon Şefi: Bütün işletmelerde animasyon departmanında çalışan ekibin başında animasyon şefi bulunur. Animasyon şefi, animasyon koordinatörüne ya da animasyon müdürüne karşı sorumludur.
• Sahne Yöneticisi: Sahneye konulacak tüm oyun ve gösterileri belirleyerek diğer ekip üyeleri ile işbirliği halinde gösterinin gerçekleştirilmesini sağlar.
• Koreograf: Animasyon faaliyetleri içinde yer alan dans gösterileri gibi sahne şovlarının tasarlanması, gösterilerde sahnenin nasıl kullanılacağı, gösterinin kaç kişi ile gerçekleştirileceği, hangi hareketlerin kullanılacağı, sahnede gösteri sırasında kimin nerede duracağı gibi konularda koreograf karar verir.
• Dekoratör: Eğlence departmanında animatörler kendi çalışma alanlarının düzenlenmesinden ve dekorasyonundan sorumludur.
• Dansçı: Animasyon aktivitelerinin bir kısmını da dans gösterileri ve dans kursları oluşturur.
• DJ (Disc Jokey – Müzik Sorumlusu): Etkinlikler sırasında veya konuklar dinlenirken, yemek yerken müzik yayınları gerçekleştirilir.
• Ses-ışık Sorumlusu: Eğlence hizmetleri departmanında çeşitli aktiviteler sırasında ses ve ışık sistemlerine ait birçok araç kullanılır.
• Spor Animatörü: İşletmede gerçekleştirilecek tüm spor aktivitelerinin planlanması, hazırlanması ve uygulanmasından sorumlu olan animatördür.
• Mini Kulüp Animatörü: Çocuk kulübünün işleyişinden sorumludur.

Otel işletmelerinde animasyon programlarının geliştirilmesi;

Animasyon hizmetlerinin planlanması ulaşılmak istenilen amaçlarla ilgili davranış biçimlerinin bilinçli olarak belirlenmesi, kararların amaçlara, olaylara, tahminlere ve rasyonellik ilkelerine dayandırılması işlemidir. Animasyon planı ise, animasyon hizmetleri için izlenecek yol ve davranışları gösteren rapordur.

Animasyon programı ise, ana animasyon planının parçalarını oluşturur. Animasyon programı, katılımcılara sunulacak animasyon hizmetleri ile ilgili bilgileri içeren bir tablodur. Bu programlar broşürler, ilanlar gibi çeşitli yollarla turistlere sunulur. Animasyon hizmetleri çok çeşitli olduğundan, animasyon programlarında yer alan hizmet türleri de çeşitlilik gösterir.

Otel işletmelerinde animasyon hizmetlerinin etkileri;

• Pazarlama ve Rekabete Etkisi: Otel işletmelerinin sunduğu rekreasyon ve animasyon olanakları satış geliştirme faaliyetlerinin etkinliğini arttırır. Pazarlama olanaklarının artması işletmenin çekiciliğini arttırırken, satış gelirlerinin de yükselmesini sağlar. Animasyon, otel işletmelerine gelen konukların memnun olması ve olumlu izlenimlerle ayrılmalarının yanı sıra satışları attırmak için bir pazarlama aracı olarak da kullanılabilir. Otel işletmesinin yaratılan olumlu imaj ile birlikte reklamının yapılmasını sağlar. Ayrıca otel işletmesinin çekiciliğini arttırarak bir rekabet avantajı oluşturur.
• Gelir Yaratıcı Etkisi: Otel işletmelerinde uygulanan animasyon etkinlikleri müşteri memnuniyetini arttırır. Bu sayede konuklar işletme içinde daha çok vakit geçirmek ve sunulan diğer hizmetlerden de yararlanmak isterler. İşletme içinde vakit geçirirken sunulan hizmetleri tüketmeleri işletme içi satışları ve dolayısıyla gelirleri de arttırır.
• Oda Satışlarını Arttırmaya Yönelik Etkisi: Animasyon etkinliklerinin yarattığı çekicilik ile birlikte doluluk oranlarının artması, ve dolayısıyla oda gelirlerinin de artması sağlanır. Ayrıca konukların işletme içinde iyi vakit geçirdikleri için kalış sürelerini uzatmaları da satış gelirlerini arttırır.
• Yiyecek-İçecek Satışlarına Etkisi: Otel işletmelerinde yiyecek-içecek tesislerinde sunulan ürünler işletmeye ek gelir olanakları yaratır. Animasyon hizmetleri ile tesis içinde vakit geçirmeyi tercih eden konuklar bu ürün ve hizmetlerden daha çok yararlanır, dolayısıyla animasyon hizmetleri yiyecek-içecek satışlarını da arttırmış olur.
• Diğer Hizmet Satışlarına Etkisi: Oda ve yiyecek-içecek gelirlerinin yanı sıra konuklara ücretli olarak sunulan telefon, çamaşırhane, hamam, sauna gibi hizmetler de konukların tesis içinde geçirdikleri sürenin artmasına bağlı olarak gelirlerin artmasını sağlar. Ayrıca animasyon etkinlikleri yardımı ile bu tür ek gelir getirecek ürün ve hizmetlerin tanıtımının yapılması da mümkündür.
• Marka ve İmaj Bağımlılığı Yaratma Etkisi: Konukların zihninde yaratılmak istenen imaj doğrudan doğruya faaliyetlere katılma, bilgilendirme ve tanıtım yolları sayesinde gerçekleştirilir. Bir otel işletmesini tercih etmeden önce konukların zihninde oluşan imajın, işletmede geçirdikleri süre boyunca pekiştirilmesi için animasyon etkinlikleri önemli bir rol üstlenir.
• Geceleme Süresi ve Gelme Sıklığını Arttırmaya Etkisi: Konukların otel işletmesinde geçirdikleri süre boyunca kendilerini rahat ve mutlu hissetmelerini sağlamak amacıyla düzenlenen animasyon etkinlikleri, kalış süresinin uzamasına ve konukların işletmeyi tercih etme sıklıklarının artmasına neden olur.
• Turizm ürününün geliştirilmesine etkisi: Animasyon etkinlikleri işletmelerin konuklarına sunduğu hizmetlerden farklı olarak, dinlendirme, eğlendirme amacı taşımaktadır. Animasyon etkinlikleri otel işletmelerinin ürün çeşitlendirme faaliyetlerine destek olmaktadır.
• Kültürel yakınlaşmaya etkisi: Otel işletmelerinde uygulanan animasyon etkinlikleri, ekonomik katkılarının yanı sıra kültürel etkileşime de destek olmaktadır. Ziyaret edilen ülke kültürü hakkında animasyon etkinlikleri sırasında verilen bilgiler konukların yerel kültür hakkında olumlu imaj geliştirmesine yardımcı olmaktadır.