Genel Turizm Bilgisi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Turizm Ve Etkileri

1. Soru

Turizm nedir?

Cevap

Turizm; ziyaretçileri çekmenin, onların ulaşımını sağlamanın, onları konaklatmanın ve nezaketle ihtiyaçlarını karşılaşmanın bilimi, sanatı ve ticareti olarak tanımlamak mümkündür.


2. Soru

Kültürdeki değişimin boyutu ve yönünün bilinmesi turizm açısından neden önemlidir?

Cevap

Kültür, ülkenin kimliğini ve değerlerini belirleyen bir olgudur. Bu nedenle kültürdeki değişimin yönü ve boyutunun bilinmesi bir ülke için hayati önem taşımaktadır. Dolayısıyla her ülke ve toplum kültürünü etkileyen faktör ve koşulları izlemeli ve yönetmeye çalışmalıdır.


3. Soru

Kültür turizm kavramı nedir?

Cevap

Kültür; geçmişten gelen kültürel miras olabileceği gibi günümüzdeki kültürün sanat, edebiyat, müzik, mimari ve teknoloji şeklindeki varlıkları olabilmektedir. Bütün bu miras ve günümüzle ilgili varlıkların bir yöreye, bir döneme veya belirli bir topluluğa bağlı olarak sunulmasına kültür turizmi diyebiliriz.


4. Soru

Turizmde destinasyon faktörleri nelerdir?

Cevap

Turizmde destinasyon faktörleri; yerel ekonomik durum, ekonominin çeşitlendirilmesi, yerel halkın turizme dahil olma düzeyi ve yerel turizm liderlerinin tutumu, turizm gelişiminin mekânsal özellikleri, ev sahibi toplum kültüründeki canlılık, toplumda istikrarlı yaşam geçmişi, turizmin gelişme hızı, turist tarafından kurulan çevrenin hassaslığı ve toplu taşıma seçenekleri sayılabilir.


5. Soru

Turizmde turist faktörleri nelerdir?

Cevap

Turist faktörleri; turist sayısı ve türü, demografi, ulaşım, destinasyonda kalma süresi, geliş ve gidişlerin kitle halinde olması, yerel halkla bağlantılar, etnik ve ırksal özellikler, ekonomik özellikler, seçilen aktiviteler, yerel dil ve aksanları konuşabilme kapasitesi ve turist faktörleri olarak sayılabilir.


6. Soru

Turizmin kalabalık ve tıkanıklığa neden olma sorunsalı neyi ifade etmektedir?

Cevap

İnsanlar genel olarak çekici yerlerde toplanma eğilimindedir. Bu durum genel olarak turistlerde de görülmekte ve bazı alanlar ya da bölgelerde yoğun kalabalıklar ve tıkanıklıklar oluşmaktadır. İnsan ve taşıt hareketliliğinin belirli bir alanda yoğunlaşması bunun en önemli nedenidir. Bu da genel olarak stres, sıkıntı, öfke ve diğer olumsuz tutumların oluşmasına neden olabilmektedir. Diğer yandan kitleler, bu bölgelerde yerel sakinlerin gündelik etkinlikleri (alışveriş, eğitim, kamu hizmetleri vb.) engel teşkil edebilmektedir. Kıyılarımızda son yıllarda görülen yazlık uygulamaların yarattığı kirlilik, tıkanıklık ve kalabalık buna örnek teşkil etmektedir.


7. Soru

Yerel halkın algılama şekli kaç aşamada ifade edilmektedir, bu aşamalar nelerdir?

Cevap

Doxey’nin Irridex modeline göre turizme karşı yerel halkın tepkisi zaman içerisinde değişmektedir. Bu tepki yerel halkın turizmi algılama biçimine göre ortaya çıkmakta ve dört ayrı aşamada ifade edilmektedir. Bunlar; • Coşku (euphoria), • İlgisizlik-soğukluk (apathy), • Kızgınlık (irritation) ve • Düşmanlık (antagoism) şeklinde ifade edilmektedir. Birinci aşamada turistlerin bölgeye gelmeye başlamaları ile yerel halkın yüksek beklentilere sahip olduğu dönemdir ve yerel halk oldukça mutludur. İkinci aşamada bölge turizme açılmış ve turist sayısı artmıştır fakat coşku yerini ilgisizliğe ve soğukluğa bırakmıştır. Üçüncü aşamada artan turizm talebini karşılama çalışmaları ile destinasyon büyük ölçüde değişime uğramış, çevre bozulmuş ve yaşam kalitesi olumsuz olmaya başlamış, bu gelişmelerden de turizm ve turistler sorumlu tutulmaya başlamıştır. Son aşamada ise turizme ve turistlere karşı başta hissedilen coşku düşmanlığa dönüşmüştür.


8. Soru

Turist faktörlerinden “turistleri taklit etme” ne anlama gelmektedir?

Cevap

Yerel halkın turist davranışlarını kopyalayarak, bunları kendi kültürleri ile ilgili yeni uygulamalara dönüştürmeleri mümkün olmaktadır. Fakat bazen bu davranışlar yerel değerleri tehdit edebilmektedir. Yerel toplum bazı olumsuz davranışları da sahiplenebilmektedir ve bunlar çeşitli sosyal problemler yaratabilmektedir.


9. Soru

Destinasyon faktörlerinden ev sahibi toplum kültüründeki canlılık turizmi nasıl etkilemektedir?

Cevap

Güçlü ve aktif bir yerel kültür turizmi yerel toplumu dönüştürme baskısına karşı mücadele edebilir. Turist, yerel kültürün uygulamaları, tabuları ve hassasiyetleri konusunda yapılacak eğitim uygulamaları ile bilgilendirilirse çatışmalar azaltılabilir ve bu durum turizmi olumlu etkileyebilir. Yerel halkın kültürü ile gurur duyması turisti etkiler ve yerel hassasiyetlere saygı göstermesini kolaylaştırılabilir.


10. Soru

Dış turizmin bir ülkeye ne gibi etkileri vardır?

Cevap

Dış turizm (incoming) ülkenin döviz girdisini ve ülkedeki döviz arzını arttırmaktadır. Böylece ödemeler bilançosu azalmakta, ulusal paranın uluslararası piyasadaki değeri artmakta, turizm gelirlerinin ülke içinde el değiştirmesi ile ekonomi canlanmakta, turistik talebi karşılamak için yatırımlar çoğalmaktadır. İlave olarak turizm, ulusal gelir üzerinde katma değer etkisi yaratarak devletin vergi gelirlerini arttırmakta ve iç fiyatları etkilemektedir.


11. Soru

Sahte kültür (phony culture) kavramı nedir?

Cevap

Turizm aracılığıyla turistlerin sahip olduğu kültürün ve yerel kültürün karşılıklı etkilenmesi mümkündür. Yerel halkın, turistlerin sahip olduğu kültürden etkilenmesi, hatta onların kültürüyle yaşamaya başlamasına sahte kültür adı verilmektedir. Böyle bir durumda yerel halkın kendi kültüründen uzaklaşarak sahte bir kültürle yaşamaya başlaması da mümkündür.


12. Soru

Turizmin genel olarak toplum üzerindeki sosyokültürel etkileri nelerdir?

Cevap

Turizm, genel olarak bakıldığında bir toplumun yaşam kalitesini artırmakta, değer ve geleneklerinde olumlu gelişmeler yaratmakta, kültürel değişimlerini teşvik etme, farklı kültürleri anlama düzeylerini geliştirme, halkın kültürel kimliğini koruma, sosyal farklılıkları tolere etme düzeylerini geliştirme, psikolojik ihtiyaçlarını tatmin etme ve tarihsel/kültürel gösterilere olan talepte artış gibi olumlu etkilere sahiptir.


13. Soru

Türkiye’nin turizm gelişim süreci kısaca nasıl özetlenebilir?

Cevap

1980 yılında ülkeye gelen 1.288.000 turistten 326 milyon dolar turizm geliri sağlanmaktayken Türkiye, özellikle son yirmi yılda dünya turizm pazarında anlamlı bir yer edinmeye başlamış ve günümüzde turist sayısı bakımından 6. sıraya, turizm gelirleri açısından ise 12. sıraya yükselmiştir. Yarattığı gelir, istihdam, yabancı para sağlama vb. faydalar ülke ekonomisi açısından oldukça önemlidir. Türkiye’de turizm, ağırlıklı olarak kitle turizmine dayanmaktadır. 2007-2012 döneminde ziyaretçi başına harcama ise ortalama 784 dolar seviyesinde seyretmiştir. Türkiye turizmden elde ettiği faydaları artırmak istemekte ve gelecekteki hedeflerini büyütmektedir. Buna göre 2023 stratejisi hazırlanmış ve bu çalışmada 63 milyon turist, 86 milyar dolar dış gelir ve turist başına 1350 dolar harcama öngörülmüştür.


14. Soru

Turizmin ülke ekonomisine olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap

Turizmin ülke ekonomisine olumsuz etkileri şu şöyle sıralanabilir: • Ürün ve hizmetlerin fiyatlarında artışa neden olur. • Ev ve arazi fiyatlarında artışa neden olur. • Yabancı çalışanların istihdamında artış olur. • İlave altyapı harcamaları ortaya çıkar. • Yol bakım ve ulaşım sistemi maliyetlerinde artışlar ortaya çıkar. • Mevsimsel turizm istihdam yapısında yüksek risklere yol açar. • Karların genellikle yöre dışına aktarılması gerçekleşir. • Düşük ücretli işler çoğalır. • Bölgesel enflasyon ve arazi spekülasyonu artar. • Son olarak dış alım eğilimi artar.


15. Soru

Turizmin sosyal etkileri neleri kapsamaktadır?

Cevap

Turizmin sosyal etkisi; toplumda turizm yoluyla sosyal, kültürel ve politik normlarındaki ve buna bağlı olarak bireylerin psikolojisindeki değişimleri kapsamaktadır. Ziyaretçi ve ev sahibi toplum arasındaki etkileşim ve her birinin bireysel yaşamında, aile ve toplum yapısında, yaşam şeklinde ve yaşam kalitesindeki etkileri turizmin sosyal etkileri olarak incelenmektedir. Bu etkiler olumlu veya olumsuz olabilmektedir.


16. Soru

Turizmde sertifikasyon sistemleri ne anlama gelmektedir?

Cevap

Turizmde varlıkları korumak için geliştirilmiş ulusal, bölgesel ve uluslararası bir çok sınıflama ve sertifikasyon sistemi bulunmaktadır. Sertifikasyon; bir uygulama veya bir ürünün belirli standartları karşıladığından emin olunmasının bir yoludur. Bu sistemlerin en çok kullanıldığı alanlardan birisi de turizm ve çevre alanıdır. Bunlar turizmde koruma ve geliştirmenin en önemli yolları ve araçları olarak görülmektedir. Temel amaç kaynakların sürdürülebilirliği, sağlık-hijyen-güvenlik alanlarında kalite düzeylerini belirleme ve bu yolla müşteri tatmini sağlamaktır. Turizmde çevre sertifikasyon sistemleri diğer alanlara göre oldukça yenidir ve ancak 1987 yılından sonra ortaya çıkmıştır. En önemli uygulama alanlarından birisi konaklama sektörüdür ve çevreye etkisini azaltmak için çeşitli standartlar uygulamaktadırlar.


17. Soru

Turizmin sayılan etkiler dışında diğer etkileri nelerdir?

Cevap

Turizmin ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel etkilerinin dışında diğer bir takım etkileri daha söz konusudur. Bunları; kalabalık ve tıkanıklık, hizmetler, vergiler ve toplumların tutumları şeklinde sıralamak mümkündür.


18. Soru

Çarpan mekanizması ne anlama gelmektedir?

Cevap

Turizmin ekonomik etkileri içerisinde en önemlilerinden birisi çarpan etkisidir. Çarpan mekanizması olarak ifade edilen bu gelir ve harcama ilişkisi ne kadar hızlı ve çok gerçekleşirse yaratılan gelir etkisi de o kadar fazla olacaktır. Başka bir ifadeyle turizm faaliyeti yoluyla elde edilen bir birimlik gelirin el değiştirerek ilk gelirden daha fazla miktarda ekonomiye katkı yapması durumuna çarpan etkisi adı verilmektedir.


19. Soru

Turizmin olumsuz sosyo-kültürel etkileri nelerdir?

Cevap

Turizm genel olarak toplum üzerinde bazı olumsuz etkilere de sahiptir. Bunlar; alkol ve kumarda aşırılaşma, erken yaşta içkiye başlama, suç, uyuşturucu ve fuhuşta artış, kaçakçılıkta artış, dil ve kültürde bozulma, istenmeyen yaşam tarzına doğru değişim, turizmin gelişmesine göre halkın yer değiştirmesi, değer ve geleneklerde olumsuz yönlü değişimler, aile yapısının bozulması, yerel halkın doğal kaynaklardan uzak tutulması, toplumsal yapıyı değiştiren yeni klikler, doğal, politik faaliyetler ve halkla ilişkiler faaliyetleridir.


20. Soru

Turizm faaliyetlerinin maliyetleri nelerdir?

Cevap

Turizm faaliyetlerinin ekonomik faaliyetlerinin yanında maliyetleri de bulunmaktadır. Bunları; • Doğrudan ve • Dolaylı maliyetler olarak iki sınıfa ayırmak mümkündür. Turizm işletmeleri tarafından katlanılan maliyetler, daha iyi hizmet sunmak için kamu yöntemleri tarafından yapılan alt yapı yatırımları için gereken harcamalar ve dolaylı olarak turizmin yarattığı enflasyon nedeniyle bireylerin fazladan katlandıkları maliyetler bu maliyetlere örnek olarak gösterilebilir.


21. Soru

Turizmde turist faktörlerinden “geliş ve gidişlerin kitle halinde olması” neyi ifade etmektedir?

Cevap

Ziyaretçilerin nasıl ve ne zaman gidecekleri, trafik sorunlarını, çekicilik ve hizmetlerin sunumunu belirlemektedir. Ziyaretçi sayılarındaki kitlesel ve belirli bir zaman dilimine sıkışmış hareketlilikler konaklama, yiyecek-içecek ve çekicilik sunumlarında sınırlamalara sebep olabilmektedir.


22. Soru

Genel olarak bakıldığında turizmin ülke ekonomisine ne gibi olumlu etkileri vardır?

Cevap

Turizmin ülke ekonomisine katkılarını şu şekilde sıralamak mümkündür. Gelir ve yaşam standartlarını artırır. Yerel ekonomiyi güçlendirir. İş olanaklarını artırır. Yatırımları, gelişmeyi ve alt yapı harcamalarını artırır. Kamu hizmetlerinin alt yapısını geliştirir. Alışveriş olanaklarını artırır. Ekonomiye doğrudan, dolaylı ve uyarılmış etkisi olur. Ekonomiye dışardan giren gelir ekonomi içinde dolaşarak büyür. Yeni ticaret olanakları geliştirir. Döviz kazandırma ve ödemeler dengesi üzerine olumlu etki eder.


23. Soru

Turizmde çevresel politikaların oluşturulması ve izlenmesi neden önemlidir?

Cevap

Turizmin çevresel etkilerinin olması kaçınılmazdır. Ancak turizmin çevreyle etkileşimi dikkatle izlenmeli ve doğaya zarar vermesinin önüne geçilmelidir. Aksi taktirde destinasyon, zaman içerisinde turist çekme özelliğini yitirecektir. Eğer turizm ve uygulandığı çevre sürdürülebilirlik ilkesine göre planlanırsa ekosisteme vereceği zarar en aza inecektir. Zira en fazla turist çekilen yerlerin en iyi korunan çevreler olduğu bilinmelidir.


24. Soru

Faulkner ve Tideswell’in yerel halkın turizmi algılama ve ilişki düzeyine göre değerlendirmesi yaklaşımı nasıl çalışmaktadır?

Cevap

Bu yaklaşıma göre toplumdaki farklı değerlendirme yaklaşımlarına sahip farklı gruplar turizmin etkilerini birbirinden ayrı olarak değerlendirmektedir. Bu değişkenleri; • Turizme ekonomik olarak bağlılık düzeyi, • Yaşadığı yerin turizm merkezlerine olan mesafesi, • Turistlerle ilişki düzeyi, • Turistler tarafından kullanılan olanakları kullanma düzeyi olarak saymak mümkündür.


25. Soru

Bir toplumda turizmi geliştirmenin temel amacı nedir?

Cevap

Bir toplumda turizmi geliştirmenin temel amacı turizmin olumlu etkilerini seçerek bunlardan faydalanmak ve potansiyel olumsuz etkilerini de azaltarak mümkün olduğu kadar az zarar görmeyi sağlamaktır.


26. Soru

Turizmin kültürel yapıya etkileri hangi başlıklar altında toplanabilir?

Cevap

Turizmin kültürel yapıya etkilerini büyük ölçüde geleneksel fikirler-değerler, normlar ve kimliklerin değişmesi üzerinde toplamak mümkündür.


27. Soru

Turizm iş geliştirmeye nasıl etki etmektedir?

Cevap

Turizm iş geliştirmede önemli fırsatlar yaratmaktadır. Basit ve düşük ücretli işlerden yüksek ücretli işlere kadar ilave iş yaratarak yaşam kalitesini ve refah düzeyini artırmaktadır. Özellikle bir çok kırsal alanda sadece tek bir ekonomik aktiviteye dayalı yerlerde bile turizm başarılı olabilmektedir.


28. Soru

Turizmde planlamanın temel hedefi nedir?

Cevap

Turizmle ilgili uygulamalarda doğru politikalar ve planlamalar geliştirilmesi turizmin olumlu etkilerinin artmasında ve olumsuz etkilerinin azalmasında en önemli faktörlerden biri olarak kabul edilebilir. Zaten planlamanın temel hedefleri yüksek kar elde etmenin yanı sıra insan refah ve mutluluğunun yükseltilmesidir.


29. Soru

Turizmin etkileri genel olarak nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Bir çok kişi turizmin etkilerini ekonomik kazançlar, vergi kazancı ve iş olanaklarının çoğalması olarak bilmektedir. Oysa turizmin etkileri çok daha fazla alanda gerçekleşmektedir ve oldukça karmaşıktır. Bunları; • Turist kaynaklı ve • Destinasyon kaynaklı nedenler olmak üzere iki ana nedene ve beş alt etki grubuna ayırmak mümkündür. Bunlar; • Ekonomik etkiler, • Çevresel etkiler, • Dosyal etkiler, • Kültürel etkiler ve • Diğer etkiler olarak ifade edilebilir.


30. Soru

UNESCO’nun kültürel mirasın korunması çalışmaları ne gibi faydalar sağlamaktadır?

Cevap

UNESCO Dünya Kültürel Miras Listesi (World Heritage List) olarak ifade edilen yöntem ile bazı ülke ve toplumlara ait olağanüstü, yeri doldurulamaz ve paha biçilemez varlıklar sadece bulundukları toplumun malı olarak görülmemekte, bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilmektedir. Bu varlıklar, olağanüstü özellikleri ve üstün evrensel değere sahip oldukları için özel bir koruma ve izleme mekanizması ile yönetilmektedir. Geliştirdiği 10 kritere uygun olan varlıkları listeye almakta, bu listeye giren varlıklar, koruma ve geliştirme desteğinden faydalanmakta, aynı zamanda kültür, tarih ve doğa alanlarında son derece prestijli birer turistik çekicilik merkezi haline dönüşmektedir.


31. Soru

Planlamanın başarılı olabilmesi için en önemli koşul nedir?

Cevap

Planlama bazı noktalarda yetersiz kalabilir ve her şeyi çözmeyebilir. Planın doğru uygulanabilmesi ve başarılı olabilmesi sürecin başında ehliyetli kurum ve kişilerin olmasına bağlıdır.


32. Soru

Turizm vergilere nasıl etki etmektedir?

Cevap

Turizm sayesinde vergi gelir ve kaynakları artırılabilir. Bir çok şehirde ilave vergiler konulmakta, turizmle ilgili hareketliliğin artmasına bağlı olarak turizm tesisleri ve hizmetlerinde artışlar gerçekleşmekte, teni oteller, restoranlar ve diğer tesisler açılmaktadır. Bu gelişmeler yerel halkı rahatsız edebilmektedir. Ancak gelirler altyapıya ve diğer alanlara yatırımlar şeklinde dönerse yerel halkın yaşam kalitesini artırmak mümkündür.


33. Soru

Turizmde ziyaretçi harcama alanlarına hangi örnekler verilebilir?

Cevap

Ziyaretçi harcama alanları içerisinde; konaklama, yiyecek-içecek, eğlence, giyim, hediye ve anı eşyaları, fotoğraf, kişisel bakım, ilaç ve kozmetikler, yerel ulaşım, yerel turlar, geziler ve muhtelif etkinlikleri saymak mümkündür.


34. Soru

Turizm yaşam kalitesini nasıl etkilemektedir?

Cevap

Her ekonomik aktivitede olduğu gibi turizm de yaşam kalitesini etkilemektedir. Yaşam kalitesinin etkilenmesi; • Turist-yerel halk etkileşimi ve • Turizm endüstrisinin gelişimi olmak üzere iki ana faktör tarafından gerçekleştirilmektedir.


35. Soru

Turizmde sürdürülebilir planlama neden önemlidir?

Cevap

Turizmde sürdürülebilir planlama oldukça önemlidir. Çünkü turizmle ilgili bir çok çalışma turistler, iş adamları ve yerel halk, doğal, kültürel mirasa dayalı çekicilikleri kapsamaktadır. Turizmin sürdürülebilirliği isteniyorsa yerel toplumlarda ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel hususlar dikkate alınmalıdır. Turizmin planlanmaya dayanmayan gelişmesi bir çok destinasyonda doğal ve sosyo-kültürel çevrenin zarar görmesine neden olmaktadır. Planlama yaklaşımlarında ise turizm yoluyla yerel halkın kültürel, ekonomik ve çevresel yapısının korunarak, yaşam kalitesinin artırılması amaçlanmaktadır. Bir yörede uygulanan turizm sürdürülebilir turizm anlayışı ile uygulandığında ekonomik açıdan uygun, çevre dostu ve aynı zamanda sosyo-kültürel yapıya karşı duyarlı olabilmektedir.


36. Soru

Turizmin çevreye olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap

Bu etkiler genel olarak turizm faaliyetleri ve uygulamaları ile ilişkilidir. Bunlar; • Yollar, limanlar, havaalanları gibi alt yapı düzenlemeleri olabileceği gibi • Turizm tesisleri ya da • Turizm alanları olabilir. Toprak erozyonu, hava, toprak ve deniz kirlenmesi, doğal yaşam alanı kaybı, nesli tükenmekte olan türler üzerine baskı, orman yangınları, atmosfere zararlı gaz ve kimyasal salımı, egzotik türlerin yer değiştirmek zorunda kalması, doğal yaşamda üreme ve yaşam döngülerinde bozulma, doğal manzara-alanlarının ve tarım alanlarının kaybedilmesi, kirlenme gibi çevresel sorunlar genel olarak bu uygulamaların sonucu olarak ortaya çıkan olumsuzluklar olarak değerlendirilebilir.


37. Soru

Turizmde etki kaynakları nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Turizmde etki kaynaklarını bir çok şekilde incelemek mümkünse de genellikle; • “Turist faktörleri” ve • “Destinasyon faktörleri” olarak iki grupta toplamak mümkündür.


38. Soru

Turizmin ulusal gelire katkısını belirleyen faktörler nelerdir?

Cevap

Turizmin ulusal gelire katkısını belirleyen faktörler; ülkedeki kaynak stokları, teknoloji ve bilgi düzeyi, politik ve sosyal iktidar, yerel halkın davranış ve tutumları, genel yatırım düzeyidir.


39. Soru

Turizmin çevreye olumlu etkileri var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?

Cevap

Turizmin çevreye olumlu etkisi şüphesiz olumsuz etkisinden daha azdır. Olumlu etkiler arasında; seçilmiş doğal çevrenin korunması ve gelecekte tehlikeye düşmesi olası ekolojik bozulmanın önlenmesi, tarihsel ve anıtsal yapıların korunması ve görece temiz bir endüstri (bacasız sanayi) olması sayılabilir.


40. Soru

Toplumdaki istikrarlı yaşam biçimi turizme nasıl etki etmektedir?

Cevap

Güçlü ekonomilerde turizm ile ilgili gelişmelerin toplumsal koşullara uyarlanmasında liderlerin daha fazla seçeneği olmaktadır. Güçlü toplumsal liderler ve aktif planlama yaklaşımları ile turizmin, toplumun yaşadığı coğrafya içerisinde uygun bir şekilde konumlandırılması sağlanabilir ve turizme direnci arttıran yanlış projeler yerine daha uygun projeler yerine daha uygun projeler ile turizm desteklenebilir.


41. Soru

Turizm hizmetlere genel olarak nasıl etki etmektedir?

Cevap

Turizm normalde toplum tarafından görülmemiş bir çok tesis ve rekreasyon olanağı yaratabilir. Turist beklentileri genel olarak verilen hizmetin kalitesini de artırabilir. Yangın ve polis gibi güvenlik konularında iyileştirmelere yol açabilir. Diğer yandan geleneksel hizmetler yer değiştirmek ya da turist istekleriyle başa çıkmak durumunda kalabilir. Elektrik, su, yakıt ve diğer mal ve hizmetlerin sağlanmasında sorunlar yaşanabilir. Turistik olmayan rekreasyon alanları göz ardı edilebilir, rekabet artabilir. Bir çok ülkenin genel olarak bu gibi sorunlarla baş etmekte zorlandığı görülmektedir.


42. Soru

Turizmin etki grupları hangileridir?

Cevap

• Ekonomik etkiler,
• Çevresel etkiler,
• Sosyal etkiler,
• Kültürel etkiler,
• Diğer etkiler


43. Soru

Turizm etkisi nelere göre değişebilir? 

Cevap

Turizmin etkisi, şiddeti ve yönü kişiye, gruplara ve siyasi yapılara göre değişebilir. 


44. Soru

Turizmin etki kaynakları hangi iki ana grup altında değerlendirilir?

Cevap

Turist faktörleri ve destinasyon faktörleri


45. Soru

Turizmi etkileyen turist faktörlerinden sayılan demografi ne demektir?

Cevap

Aile durumu, yaş, eğitim, meslek vb. koşullar turistlerin eylem ve faaliyetlerini ve bunların yerel halka yansımasını belirler.


46. Soru

Turistleri taklit etme ne demektir?

Cevap

Yerel halkın turist davranışlarını kopyalayarak bunları kendi kültürleri ile ilgili yeni uygulamalara dönüştürmelerine turist taklit etme (demonstration effect) denir.


47. Soru

Yerel ekonomik durum turizmi etkileyen hangi faktörlerin içerisinde sayılmaktadır?

Cevap

Destinasyon faktörleri


48. Soru

Turizmin ekonomik olumlu etkileri nelerdir?

Cevap

• Gelir ve yaşam standartlarını arttırır.
• Yerel ekonomiyi güçlendirir.
• İş olanaklarını arttırır.
• Yatırımları, gelişmeyi, altyapı
harcamalarını arttırır.
• Vergi gelirlerini arttırır.
• Kamu hizmetleri altyapısını geliştirir.
• Ulaşım altyapısını geliştirir.
• Alışveriş olanaklarını arttırır.
• Ekonomiye doğrudan, dolaylı ve
uyarılmış etkisi olur.
• Turizm yoluyla ekonomiye giren gelir,
ekonomi içinde dolaşarak büyür.
• Yeni ticaret olanakları geliştirir.
• Döviz kazandırma ve ödemeler
dengesi üzerine olumlu etki yapar.


49. Soru

Turizmin ekonomik olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap

• Ürün ve hizmetlerin fiyatlarında artışlara
neden olur.
• Ev ve arazi fiyatlarında artışlara yol açar.
• Yabancı çalışanların istihdamında artışlar
olur.
• İlave altyapı harcamaları gerekir (su,
kanalizasyon, enerji, yakıt, sağlık vb.)
• Yol bakımı ve ulaşım sistemi
maliyetlerindeki artışlar ortaya çıkar.
• Mevsimsel turizm istihdam yapısında
yüksek risklere yol açar. Örneğin sezonda
iş gücüne yüksek talep olurken sezon
dışında işsizlik oranları ve buna bağlı
problemler artar.
• Karların genellikle yöre dışına aktarılması
gerçekleşir.
• Düşük ücretli işler çoğalır.
• Bölgesel enflasyon ve arazi spekülasyonu
artar.
• Dışalım eğilimi artar.


50. Soru

Turizm gelirlerinin ülke ekonomisine etkilerini açıklayınız.

Cevap

Dış turizm (Incoming), ülkenin döviz girdisini ve ülkedeki döviz arzını arttırmaktadır. Böylece
ödemeler bilançosu açıkları azaltmakta, ulusal paranın uluslararası piyasada değeri artmakta, turizm gelirlerinin ekonomi içinde el değiştirmesi ile ekonomi canlanmakta, turistik talebi karşılamak için yatırımlar çoğalmaktadır. İlave olarak turizm ulusal gelir üzerinde katma değer etkisi yaratarak devletin vergi gelirlerini arttırmakta ve iç fiyatları etkilemektedir.


51. Soru

Çarpan mekanizması nedir?

Cevap

Turizm yoluyla elde edilen bir birim gelir, ekonomi içinde el değiştirerek diğer kişi ve işletmeler için gelir oluşturmaktadır. “Çarpan mekanizması” olarak ifade edilen bu gelir ve harcama ilişkisi ne kadar hızlı ve çok gerçekleşirse yaratılan gelir etkisi de o kadar fazla olacaktır. Bir birimlik turizm gelirinin yaratmış olduğu gelire oranlaması yoluyla elde edilen katsayı turizm gelirinin çarpan katsayısını ifade etmektedir. Başka bir ifadeyle turizm faaliyeti yoluyla elde edilen bir birimlik bir gelir el değiştirerek ilk gelirden daha yüksek miktarda ekonomiye katkı yapması durumuna çarpan etkisi var denilmektedir.


52. Soru

Doxey’nin Irridex Modeli’ne göre yerel halkın turizme karşı tepkisi zamanla hangi aşamalardan geçmektedir?

Cevap

Coşku (euphoria), ilgisizlik-soğukluk (apathy), kızgınlık (irritation) ve düşmanlık (antagonism).


53. Soru

Faulkner ve Tideswell'e göre yerel halkın turizmi algılama ve değerlendirme şekli nasıl değişmektedir?

Cevap

Faulkner ve Tideswell, (1997) tarafından ifade edilen turizmi yerel halkın algılama ve ilişki düzeyine göre değerlendiren yaklaşıma göre toplumdaki farklı değerlendirme yaklaşımlarına sahip farklı gruplar turizmin etkilerinin birbirinden ayrı olarak değerlendirmektedir. Bu değerlendirme yaklaşımı birtakım değişkenler ile belirlenmektedir. Bu değişkenler, turizme ekonomik olarak bağımlılık düzeyi, yaşadığı yerin turizm merkezlerine olan mesafesi, turistlerle olan ilişki düzeyi, turistler tarafından kullanılan olanakları kullanma düzeyi olarak sayılmaktadır. 


54. Soru

UNESCO'ya göre kültür nasıl tanımlanmıştır?

Cevap

• Bizim kim olduğumuzdur.
• Kimliğimizi şekillendirir.
• İnsanlar arasında hoşgörü ve saygıyı geliştirmenin bir aracıdır.
• İnsanların hayatını geliştirmenin ve yeni işler yaratmanın bir yoludur.
• Diğerlerini anlamanın ve içselleştirmenin bir aracıdır.
• Geçmişimizi korumaya ve geleceğimizi anlamlandırmaya yardım eder.
• İnsanların donanımını arttırır.


55. Soru

Turizmin kültürel etkileri nelerdir?

Cevap

Turizmin kültürel yapıya etkisi büyük ölçüde geleneksel fikirler, değerler, normalar ve kimlerin değişmesi üzerinedir.


56. Soru

Kültürel varlıkların korunması konusudna birçok ülkenin sahip olduğu kendi koruma ve kullanma uygulamalarının yanında, bu konuda küresel olarak etkili ve en önemli kurum olarak kabul edilen kurum hangisidir?

Cevap

UNESCO


57. Soru

Turizmin çevreye olumlu etkileri nelerdir?

Cevap

• Seçilmiş doğal çevrenin korunması
ve gelecekte tehlikeye düşmesi olası
ekolojik bozulmanın önlenmesi
• Tarihsel ve anıtsal yapıların korunması
• Temiz bir endüstri (bacasız sanayi) olması


58. Soru

Turizmin olumsuz çevresel etkileri nelerdir?

Cevap

• Kirlenme (hava, su, gürültü, toprak, çöp ve
görsel)
• Turizmin gelişmesiyle doğal manzara-alan
yapısının ve tarımsal arazinin kaybedilmesi
• Açık alanların kaybı
• Bitki ve hayvan (flora ve fauna) tür ve
yapılarında, kayalar, deniz dibi oluşumları
ve insan yapısı eserlerde bozulmalar
• Peyzajda, tarihsel alanlarda ve anıtsal
yapılardaki bozulma
• Su kıtlığı
• Egzotik türlerin yer değiştirmesi
• Doğal yaşamda üreme ve yaşam
döngülerinde bozulma, değişme


59. Soru

Turizmin çevre üzerindeki olumsuz etkilerine karşın korunması için uygulanmakta olan en önemli sistem nedir?

Cevap

Koruma-geliştirme ve sertifikasyon sistemleri


60. Soru

Dünya seyahat ve turizm  endüstrisi dünya karbon emisyonun yaklaşık olarak ne kadarını oluşturmaktadır? 

Cevap

Dünya seyahat ve turizm  endüstrisi dünya karbon emisyonun yaklaşık olarak %5'ni oluşturmaktadır.


61. Soru

Avrupa'da turizm hizmetlerinin sertifikalandırılmasına plajlar için geliştirilen ve daha sonra globalleşen "mavi bayrak" uygulaması hangi ülkede başlanmıştır?

Cevap

Danimarka


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v