Tarımsal Yapılar ve Sulama Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ekoloji nedir?

Ekoloji (Doğa Bilimi) canlıların birbirleri ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilimdir. Ekosistem ise canlı ve cansız çevrenin tamamıdır.

Çevre sorunlarını gruplandırınız.

• Sanayi, tarım, enerji, ulaştırma ve turizm gibi ekonomik sektörlerden kaynaklanan çevre sorunları • Nüfus, göç ve kentleşme hareketlerine bağlı olarak gereksinim duyulan alt yapı eksikliklerinden ortaya çıkan çevre sorunları • Doğal kaynakların rasyonel kullanılmaması sonucu ortaya çıkan çevre sorunları, • Sınır ötesi global çevre sorunları

Kirlilik sorunları da etki şekillerine göre sınıflandırınız.

Kirlilik sorunları da etki şekillerine göre ikiye ayrılabilir. • Rahatsız edici ve doğrudan zararlı çevre sorunları; hava, su ve toprak kirliliği gibi • Rahatsız edici ancak doğrudan zararlı olmayan çevre sorunları; düzensiz yapılaşma, otoyollar gibi.

Günümüzde yaşanan en önemli çevre sorunları nelerdir?

Günümüzde hava kirliliği, sera gazı salınımı ile küresel ısınma, ozon tabakasında incelme, asit yağmurları, radyoaktif kirlenme, su kirliliği, tarımda kimyasal gübre ve ilaç kullanımı sonucu oluşan amonyak, metan ve sera gazı etkisi yapan azot oksit emisyonu, toprak kirliliği, erozyon ve çölleşme, biyolojik çeşitliliğin dolayısıyla doğal kaynakların kaybı en önemli çevre sorunları arasındadır.

Asal gazlar nedir?

Çok benzer kimyasal yapılara sahip, standart şartlar  altında tamamı çok düşük  kimyasal reaktiflikte olan, kokusuz, renksiz,  tek atomlu gazlardır.  Helyum (He),  Neon (Ne),  Argon (Ar),  Kripton (Kr),  Ksenon (Xe), ve radyoaktif  Radon (Rn) doğal olarak bulunan asal gazlardır.

Taşıt egzozlarından çıkan gazlar nelerdir?

Taşıt egzozlarından partikül madde şeklinde yanmamış karbonlar, hidrokarbon (HC) buharları, karbon monoksit (CO), karbondioksit (CO2 ) ve NOx gazları ve su buharı çıkmaktadır.

Ev, endüstriyel tesis ve termik santral bacalarından neler atılmaktadır?

Ev, endüstriyel tesis ve termik santral bacalarından kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların yapısında bulunan kükürt ve azoton yanmasıyla oluşan kükürt dioksit (SO2 ), azot oksitler (NO ve NO2 şeklinde iki tip olup NOx olarak gösterilirler) ve partikül madde (PM) atmosfere atılmaktadır

Hava kirleticiler kimyasal yapılarına göre nasıl sınıflandırılmaktadır?

• Kükürt içeren bileşikler • Azot içeren bileşikler • Karbon içeren bileşikler • Halojen içeren bileşikler • Toksik madde içeren bileşikler • Radyoaktif madde içeren bileşikler

Fitotoksik Etki nedir?

Özellikle kimyasal maddelerin ve tarımsal ilaçların bitki üzerinde meydana getirdiği zehir etkisidir

Londra smogu nedir?

Londra smogu aşırı miktarda kömür yakılması sonucu ortaya çıkan partikül ile sülfat ve sülfit aerosolları gibi kükürtlü bileşiklerin yoğun olduğu bir sis olayıdır. Ortaya çıktığı koşullara bakılırsa yüksek nem, durgun hava ve düşük sıcaklık profili en belirgin özelliğidir.

Ozon tabakasının delinmesinin nedeni nedir?

İnsan katkısıyla atmosfere atılan çeşitli atık kimyasallar stratosfere ulaştıklarında burada ozon ile fotokimyasal reaksiyona girerek ozonun bozunmasına neden olurlar. Bu maddeler içinde azot oksitler, metan ve yarılanma süreleri oldukça uzun olan klorlu ve florlu maddeler sayılabilir. Stratosferdeki güneş ışınlarının etkisiyle oksijen, azotprotoksit (N2 O) ve metan (CH4 ) fotokatalitik olarak ayrışıp, O, H, NO ve metil radikallerini ortaya çıkarabilir ve bu radikaller ozon ile reaksiyona girerek ozonu bozundururlar. İnsan kaynaklı emisyonlar nedeniyle atmosfere klorlu bileşikler verilmekte olup atmosferdeki klorun yaklaşık %25’i metan klorür kökenlidir. Bu bileşiğin hidrolizi sonucu ortaya çıkan hidroklorik asidin klor radikali vermesi ve bu radikalin ozonla reaksiyona girmesiyle ozon bozunması oluşur. Bu şekilde ortaya çıkan bir tek klor atomu birkaç bin ozon molekülünü yok edebilmektedir.

Sera etkisi nedir?

Sera etkisi, özellikle CO2 ’nin ve su buharının atmosferde birikmesi sonucu oluşan tabakanın, güneşten gelen ışınların bir kısmını geçirmesi, kara ve deniz yüzeylerinden yansıyan güneş ışınlarını tutması ve bunun sonucunda atmosfer sıcaklığının artması olarak tanımlanmaktadır.

Asit yağmuru nedir?

Asit yağmuru terimi, insan aktivitesi sonucu özellikle endüstri tesislerinde kömür ve petrol gibi fosil yakıt kullanımıyla ortaya çıkan ve atmosfere verilen SO2 , NOx ve klor gibi emisyonların veya yakıtta bulunan diğer safsızlıklardan kaynaklanan maddelerin, atmosferde bulunan ozon, hidroksiperoksit veya hidroksil radikali gibi oksidasyon ajanlarının dahil olduğu bir dizi gaz veya sıvı faz reaksiyonları ile oksitlenip su buharı ile birleşerek yeryüzüne kuru veya ıslak asidik birikim şeklinde dönüşünü ifade eden bölgesel bir problemdir.

Gaz absorbsiyonu nedir?

Gaz absorbsiyonu, atık gazların bir sıvı çözücü ile yıkanması olarak tanımlanabilir.

Adsorpsiyon nedir?

Adsorpsiyon, bir sıvı veya gaz akımı içerisinde bulunan ve uzaklaştırılması istenen sıvı ya da gaz halindeki kirletici moleküllerinin bir katının yüzeyinde tutulması olayıdır.

Siklonlar nedir?

Katı partiküllerin merkezkaç kuvveti yardımıyla baca gazından mekanik olarak ayrılarak toplandığı sistemler siklon olarak adlandırılmaktadır

Elektrostatik Çöktürücüler (EPS) nedir?

Filtre olarak isimlendirilmelerine rağmen, klasik hava akımına dik olarak yerleştirilmiş bir filtre malzemesi üzerinde partiküllerin tutulması esasına göre çalışmayan elektrostatik filtreler, adından da anlaşılacağı üzere partiküllerin ana gaz akımından elektriksel kuvvetler kullanılarak ayrılması esasına dayanır. Elektrostatik çöktürücüler, statik elektrikle elbiselerin üzerine küçük tiftik parçalarının yapışmasındaki prensiple çalışan nispeten büyük yapıda ve düşük hızlı toz toplayıcı cihazlardır.

Ötrofikasyon nedir?

Göl gibi herhangi bir büyük su ekosisteminde, başta karalardan gelenler olmak üzere, çeşitli nedenlerle besin maddelerinin büyük oranda artması sonucu, plankton ve alg varlığının aşırı şekilde çoğalmasıdır.

Sudaki çeşitli kirleticiler nelerdir?

• Biyolojik kirlenmeetkenleri (mikroorganizmalar, fermante olabilen organik maddeler, bitkilerin çok fazla büyümesine neden olan kirleticiler) • Kimyasal etkenler (endüstriyel kökenli çeşitli kimyasal atıklar, deterjanlar, böcek ve bitki ilaçları, kimyasal gübreler ve petrol kökenli kirleticiler) • Fiziksel kirlenme etkenleri (ısınma ve radyoaktivite, sediment kökenli kirleticiler)

Sudaki kirlenmelerin sonuçları nelerdir?

• Gıda kaynakları kirlenen ve alternatif kaynakları olmayan organizmalar açlıktan ölür. • Belli türlerin azalması ya da yok olmasından dolayı türler arasındaki etkileşimleri azalır. • Çevredeki diğer türler tarafından tüketilen yiyeceklerle beslenen organizmalar geniş çaplı çoğalır. • Deniz yosunu gibi ana türlerin yok olması, alt katmanın değişmesi ya da yok olması veya temizleme çalışmaları neticesinde yaşam alanları değişir. • Çok sayıda pestisit, özellikle tüm herbisitler, fitoplanktonlar için çok zehirlidir ve yaşamlarını sona erdirir. • Suya karışan bakır tuzları ve kromatlar bir ppm den daha az derişimlerde bile algler için öldürücü olmaktadır. • Diklordifeniltrikloroethan (DDT) ve diğer insektisitlerin, fitoplankton organizmalarda fotosentezi inhibe ettiği belirlenmiştir. • Fitoplankton topluluklarının yok olması kıyı şeridindeki balıkların belirgin şekilde azalmasına neden olur. • Deterjanlar ve endüstri kökenli kimyasal kirleticiler balıkların solungaçları ile ilgili dolaşım sisteminde problemler ortaya çıkarır ve bu canlıların ölmesine neden olur. • Dolaylı yoldan kirlenmiş su kaynaklarını kullanan insanların bünyelerinde çeşitli hastalıklar ortaya çıkar ve sonunda ölümler görülebilir.

Gölleri, kirlenme durumlarına göre sınıflandırınız.

• Oligotrofik göller: Derin, berrak mavi, oksijen gölün derinliklerine dağılmış ve gölde yıl boyunca oksijen mevcuttur. Bu göller besin açısından fazla zengin olmadıkları için alg patlaması fazla değildir. • Ötrofik göller: Askıda ve çökelmiş olarak çok miktarda organik madde içerdikleri için alg patlaması olabilir. Bu nedenle bazı dönemlerde ve bölgelerde çözünmüş oksijen hiç olmayabilir. • Mezotrofik göller: Bu iki sınıf arasında yer almaktadır.