Tarım Alet ve Makinaları Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hasat nedir?

Hasat, gelişme ve olgunlaşma dönemini tamamlamış tarımsal ürünlerin bozulmadan, en az kayıp ile zamanında ve kısa sürede bulundukları yerden toplama, biçme, koparma gibi yöntemlerle alınmaları ve işlenecekleri ya da harman edilecekleri noktaya taşınmaları işlemidir. Hasat; tahıllarda sapın başağıyla birlikte biçilmesini ve harman yerine taşınmasını; yem bitkilerinde yeşil kısmın biçilmesi, tarlada kurutulması, depolanması, balya haline getirilmesi ya da kıyılarak silaj yapılması işlemlerini kapsar. Soğan, havuç, şekerpancarı gibi yumrulu bitkilerde hasat işlemi, yumrunun topraktan çıkartılması, gereksiz kısımlardan ayrılarak bir yere yığılması şeklindedir. Meyve ve sebzelerdeki hasat, tüketilecek kısmın toplanması ya da koparılmasını içerir.

Hasat makinaları nasıl sınıflandırılır?

Hasat makinaları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: • Yem bitkileri hasat makinaları • Hububat hasat makinaları • Mısır hasat makinaları • Şeker pancarı hasat makinaları • Patates hasat makinaları • Pamuk hasat makinaları • Meyve ve sebze hasat makinaları • Diğer hasat makinaları

Harman nedir?

Harman, hasat edilmiş tarımsal ürünün tüketime hazır hale getirilmesi için başağından, koçanından, kabuğundan, kavuzundan, sapından, samanından veya üzerinde bulunduğu bitki aksamından ayırma ve temizleme işlemidir. Tahıllarda daneler başaklardan, baklagillerde kabuklardan, mısır ve ayçiçeği gibi daneli ürünlerde daneler koçandan ayrılır. Harman işleminde başak, koçan ve kapsüller ovalanarak veya dövülerek üzerinde bulunan daneler serbest hale getirilir.

Harman makinaları kaça ayrılır?

Harman makinaları iki ana grup altında toplanır: • Sabit harman makinaları: • Avrupa ve Amerikan tip harman makinaları, • Sapdöver harman makinaları. • Hareketli harman makinaları: • Biçerdöverler, • Kombine hasat-harman makinaları.

Kesme işlemi kaç tiptir?

Yem bitkilerinin hasat edilmesinde ya da biçilmesinde kesme işlemi uygulanır. Kesme yöntemleri 4 tiptir: • Bıçak kesme, • Makas kesme, • Kombine kesme, • Çarpma kesme.

Yem bitkilerinin hasat edilmesinde ya da biçilmesinde hangi makinalar kullanılır?

Yem bitkilerinin hasat edilmesinde ya da biçilmesinde aşağıdaki makinalar kullanılır: • Alternatif hareketli biçme düzenli hasat makinaları: • Tek bıçağı hareketli parmaklı ve üçgen yaprak bıçaklı, • Çift bıçağı hareketli parmaksız ve üçgen yaprak bıçaklı, • Döner bıçaklı biçme düzenli hasat makinaları: • Makaslama kesme yapanlar, • Serbest kesme yapanlar: • Tamburlu, • Diskli, • Çarpma kesme yapanlar.

Eksantrik düzen nedir?

Alternatif hareketli tek bıçaklı makinalarda tek eksantrik düzen vardır. Yürüme tekerleğinden ya da traktör kuyruk milinden alınan hareket eksantrik düzene gelir ve bıçak kolu aracılığıyla bıçakların üzerinde bulunduğu bıçak lamasına iletilir. Bıçak lamasına bağlı bıçaklar parmaklar arasından git-gel yani alternatif hareket yapar. Kesme işlemi, bıçak yaprağı ile parmak yaprağı arasında makaslama kesme, iki parmak arasında ise bıçak kesme şeklindedir. Bu tip makinalarda parmak sayısına göre normal biçme, orta biçme ve sık biçme yapılabilir. Normal biçmede her parmağa bir bıçak yaprağı düşer. Standart tip olarak isimlendirilen normal biçme düzeninde parmaklar arası uzaklık eşit olup 76,2 mm’dir. Normal biçme düzeni sık çayır, taşlı ve köstebek yuvalı tarlalar ve hububat hasadı için uygundur. Sık biçme düzeninde iki parmak arasına bir parmak ilave edilmiştir. Parmaklar arası uzaklık 38,1 mm’dir. Sık biçme düzeni seyrek çayırlar ve kısa boylu ürünlerin biçilmesinde kullanılır

Hububat hasat makinaları ne işe yarar?

Hububat hasat makinaları; tahılların biçilmesi, toplanması ve demet halinde bağlanmasını sağlayan tarım makinalarıdır. Dolaplı orak makinası, kanatlı orak makinası ve biçerbağlar orak makinası olarak 3 grup altında incelenebilirler. Dolaplı orak makinasında biçme düzeni, biçme düzeninin üstünde bir dolap ve arkada bir tabla vardır. Hububat, biçme düzeni ile hasat edilir, dolap tarafından biçme düzenine yatırılır ve kesilen ürün arkadaki tablaya iletilir. Tablada belli bir miktar biriken başaklı saplar, bir kişi tarafından yığınlar halinde tarlaya bırakılır. Kanatlı orak makinasında, normal biçme düzeninden ayrı olarak, biçilen hububatı düzgün aralıklarla makinanın sol tarafına bırakan ilave kanatlı tırmık düzeni bulunur. Bu makinada dolap yerine kanatlı tırmık kullanılır. Hareketini tekerlekten ya da traktör kuyruk milinden alan kanatlı tırmık sayesinde, saplar biçme düzenine yatırılır, kesilen saplar tablaya iletilir ve tablada belli büyüklüğe gelen hububat yığını tabla üzerinden süpürülerek tarlaya bırakılır. Biçerbağlar orak makinası, dolaplı ve kanatlı orak makinasından farklı olarak başaklı sapları demet yaparak tarlaya bırakır. Makina; biçme düzeni, iletici elevatörler, dolap, bağlama masası ve bağlama düzeninden oluşur. Hareketini tekerlekten ya da traktör kuyruk milinden alır. Biçilen saplar, tarladan toplanmasını kolaylaştırmak için demetler halinde tarlaya bırakılır.

Mısır hasat makinalarını sınıflandırınız.

Mısır hasat makinaları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: • Koçan toplayıcılar, • Koçan toplayıcı ve soyucular, • Koçan toplayıcı ve daneleyiciler, • Biçerdöverle mısır hasadı. Koçan toplayıcılar koçanları kavuzlarıyla birlikte sapından koparır ve arkadaki tarım arabasına yükler. Çekilir ve asılır tip olabilir. Koçan toplayıcı ve soyucu makinalarda koçanlar toplanır, üzerindeki kavuzları soyulur ve bir depoya iletilir. Bitkiyi sevk etme ve koçanları toplama üniteleri koçan toplayıcı makinaların benzeridir. Bu makinaların farkı kavuz soyma düzenine sahip olmalarıdır. Koçan toplayıcı ve daneleyici makinalar; toplama, kabuk soyma ve daneleme işlemlerinin aynı anda ve tek bir makinayla yapıldığı kombine makinalardır Mısırın biçerdöverle hasadında iki yöntem uygulanır. Birinci yöntemde mısır özel mısır biçerdöveri ile hasat edilirken ikinci yöntemde tahılların yanında kolza, hardal, susam, ayçiçeği, soya fasulyesi gibi bitkilerin hasadında da kullanılan klasik biçerdöverin tablası değiştirilerek mısır tablası takılır ve mısır hasadı yapılır.

Şeker pancarı hasadı nasıl yapılır?

Şeker pancarı hasadında iki temel işlem yapılır. Önce pancarın başı kesilir, sonra yumru kısmı topraktan çıkartılır. Bu iki işlem dışında pancarlar, topraktan temizlenir ve depolanır. Şeker pancarının hasadı 4 kademede tamamlanır. Bunlar; • Şeker pancarının başının kesilmesi, • Şeker pancarının topraktan gevşetilmesi, • Şeker pancarının yükseltilmesi, toprak parçaları ve diğer yabancı maddelerden temizlenmesi ve ayrılması, • Temizlenmiş şeker pancarının bir tarım arabasına yüklenmesidir. Şeker pancarının hasadında kullanılan makinalarla hasat 3 farklı yöntemle yapılır: • İki kademeli hasat: İki kademeli hasat iki farklı şekilde uygulanır. Birinci yöntemde baş kesme ve sökme bir makina, toplama ve yükleme için diğer bir makine ve taşıma için de bir başka makine yani toplam 3 makine kullanılır. İkinci yöntemde, baş kesme bir makine ile yapılırken, ikinci makine söktüğü pancarı taşıma aracına yükler. Sökme, toplama ve yükleme ve taşıma için yine 3 farklı makine kullanılır. • Üç kademeli hasat: Üç kademeli hasatta baş kesme, sökme ve yükleme üç ayrı makine ile yapılır ve toplam 4 araç kullanılır. • Kombine makinelerle yapılan tek kademeli hasat: Kombine makineler pancarın başını keser, söker, temizler, yükler ve taşır.

Patates hasadı nasıl yapılır?

Patates hasadı, topraktaki patates yumrularının topraktan çıkartılması ile toprak, kesek, taş, bitki sapı ve diğer yabancı maddelerden temizlenmesi işlemlerini kapsar. Patates hasadında çok çeşitli yöntemler ve çok farklı hasat makinaları vardır. Patates hasat makinaları genel olarak 4 gruba ayrılabilir: • Kazıcı fırlatıcılar • Kazıcı ayırıcılar ya da şeritleyiciler • Kazıcı yükleyiciler ya da basit ayırma üniteli olanlar • Tek veya iki sıralı gelişmiş kombine hasat makinaları Kazıcı fırlatıcılar, patates yumruları ile yabancı maddeleri 1,5-2 m yana fırlatır. Tek veya iki sıralı olabilir. Günümüzde kullanılmamaktadır. Kazıcı ayırıcılar ya da şeritleyiciler, sökülen patatesleri yabancı atıklarla beraber arkaya namlu halinde 0,5-0,8 m genişliğinde bırakır. Tek ve çift sıralı olabilir. Kazıcı yükleyiciler ya da basit ayırma üniteli olanlar, patatesleri saplarından ayırarak yabancı maddelerle beraber tarım arabasına yükler. Çoğunlukla dört sıralı olurlar. Tek veya iki sıralı gelişmiş kombine hasat makinaları ise patatesleri treylere veya kendi depolarına yüklerler.

Pamuk hasadı nasıl yapılır?

Pamuk hasadı, pamuk bitkisinden lif ve tohum (çiğit) elde etmek için yapılan işleri kapsar. Pamuğun mekanik olarak makinayla hasat edilmesinde günümüze kadar 5 farklı yöntem geliştirilmiştir: • Açılmamış kozalara zarar vermeden açılmış kozalardan kütlü pamuğun toplanması, • Açık ve kapalı kozaların tümünün aynı anda toplanması, • Pamuk bitkisinin biçilerek kütlünün makine içerisinde ayrılması, • Hava akımı yardımıyla pamuğun emilerek ya da üşenerek toplanması, • Elektrostatik olarak yüklenmiş bant ya da parmaklar yardımıyla pamuğun toplanması. Bu yöntemlerden, açılmış kozalardan kütlü pamuğun toplanması ile açık ve kapalı kozaların tümünün aynı anda toplanması yöntemleri daha yaygın olarak kullanılır. Yalnızca pamuk liflerini hasat eden makinalara pamuk toplayıcıları (cotton picker) denilirken tüm kozaları sıyırıp alarak pamuğu hasat eden makinelere koza yolucu, koparıcı ya da sıyırıcı tip pamuk hasat makinası (cotton stripper) denir. Bu iki tip pamuk hasat makinası içerisinde lif ya da kütlü toplayıcılar (cotton picker) daha çok tercih edilmektedir.

Pamuk hasat makinaları nasıl sınıflandırılır?

Pamuk hasat makinaları aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir: • Pnömatik (vakumlu) tip pamuk hasat makinaları • Başaklayıcı (Gleaner) tip pamuk hasat makinaları • Sıyırıcı ya da koparıcı (cotton stripper) tip pamuk hasat makinaları • Toplayıcı (cotton picker) tip pamuk hasat makinaları Pnömatik tip pamuk hasat makinalarında negatif basınçlı hava akımının etkisiyle kütlü kozadan emilerek alınır ve depoya gönderilir. Bu tip makinalarda; vakumlu hava üreten fan ya da negatif basınç kaynağı, emiş ağzı, siklon, iletim boruları, depo, ana çatı ve bağlantı sistem bulunur. Başaklayıcı (gleaner) tip pamuk hasat makinaları yere dökülmüş pamuğu toplar ve depoya gönderir. Sıyırıcı ya da koparıcı tip pamuk hasat makinalarıyla, bir geçişte açılmış ve açılmamış bütün kozalar küçük bir aralıktan geçirilerek ya da zorlanarak birlikte hasat edilir. Bu nedenle tüm kozaların olgunlaşması beklenir ya da defolyant uygulamasıyla tüm kozaların aynı anda açması sağlanır. Kozaların koparılması sırasında dal, yaprak ve sap parçaları gibi lif dışındaki yabancı maddeler de hasat edilir ve bu yabancı maddeler daha sonra çırçırlamada temizlenir. Bu da verimin düşmesine neden olur. Günümüzde ABD hariç diğer ülkelerde yaygın olarak kullanılmazlar. Toplayıcı tip pamuk hasat makinaları el ile toplamaya benzer biçimde çalışır. Kütlü, döner iğler sayesinde kozadan ayrılır ve iğ üzerine sarılan kütlü (lif+tohum) ters yönde dönen sıyırıcılar yardımıyla sıyrılarak hava akımı yardımıyla depoya iletilir. Bu tip makinalarla yalnızca açmış kozalarda hasat yapıldığından tek geçişte hasat bitmez, birden fazla geçişle hasat yapmak gerekir. Toplayıcı pamuk hasat makinalarında 4 temel bölüm vardır. Bunlar; • Ayırıcılar ya da sap kaldırıcı, • Toplama ünitesi, • İletim ünitesi, • Depo

Meyve ve sebze hasadında hangi yöntemler kullanılır?

Meyve ve sebze hasadında temel amaç; meyve ve sebzenin tarladan alınması, yabancı maddelerden temizlenmesi, gerektiğinde sınıflandırılması, taşınması ve depolanmasıdır. Meyve ve sebzelerde hasat işleminin mekanize edilme düzeyi son yıllarda giderek önem kazanmıştır. Hasat işleminde 3 yöntem kullanılır: • Elle hasat, • Yarı mekanize hasat, • Tam mekanize hasattır. Elle hasatta meyve ve sebzeler tutunduğu yerden elle tek tek toplanır. Ayıklama, taşıma ve diğer işlemler elle yapılır. Bu yöntem, sofralık olarak tüketilecek ve hassas ürünler için tercih edilen bir yoldur. Yarı mekanize hasatta meyveler ve hasadı yapacak insanlar araçlarla taşınır. Meyve ve sebzenin toplanması yine elle yapılır. Tam mekanize hasat, gelişmiş makinalarla yapılır ve ürüne insan eli değmez. Bu yöntemde; ürünün bulunduğu yerden alınması, temizlenmesi, taşınması ve hatta sınıflandırılması makina ile yapılır. Elle hasattan tam mekanize hasada gidildikçe hasat süresi kısalmakta ve iş başarısı artmakta ancak ürün kalitesi düşmektedir. Hasat işleminde temel sorunlardan birisi meyve ve sebzelerin tümünün aynı anda olgunlaşmamasıdır. Elle ve yarı mekanize yöntemlerde birden fazla geçişle bu sorun ortadan kaldırılırken tam mekanize hasatta çoğunlukla ürünün tümünün aynı anda toplanması gerekmektedir. Bu da olgunlaşmamış ürünlerin istenmese de hasadına yol açmaktadır. Ayrıca ürünün daldan kopma direnci de olgunlaşmaya bağlı olarak değişmektedir. Olgunlaşmamış ürünler gövdeye daha sıkı tutunmakta ve hasatları zor olmaktadır. Bazen tüm ürünlerin olgunlaşması beklenebilmekte ya da kimyasal işlem uygulanarak olgunlaşma hızlandırılmaktadır. Meyvelerin hasadında tek tip makina çeşidi çoğunlukla birden fazla meyve hasadı için kullanılabilmesine rağmen sebzelerin hasadında ortak kullanım nisbeten daha az olmaktadır. Sebze hasat makinalarında kullanılan yöntemler üründen ürüne benzerlik gösterse de bazen ürün çeşidine göre önemli farklılıklar olabilmektedir. Hasat yöntemlerinin ve makinalarının seçiminde, meyve ve sebzelerin sofralık ya da fabrikasyon amaçlı tüketimleri etkili olur. Sofralık tüketilecek meyve ve sebzelerde genellikle elle ya da yarı mekanize hasat kullanılır.

Meyve ve sebze hasat makinaları nasıl sınıflandırılabilir?

Hasat makinaları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: • Meyve hasat makinaları • El silkeleyici • Kablolu ya da halatlı silkeleyici • Borulu-kirişli silkeleyici • Kütle silkeleyiciler • Pömatik silkeleyici • Kombine hasat makinası • Sebze hasat makinaları • Yapraklı sebzeleri hasat eden makinalar • Meyvelerinden yararlanılan sebzeleri hasat eden makinalar • Kökünden yararlanılan sebzeleri hasat eden makinalar • Diğer hasat makinaları

Harman işlemi nasıl yapılır?

Harman işleminde; başak, koçan ve kapsüller ovalanarak veya dövülerek üzerinde bulunan daneler serbest hale getirilir. Harmanlamaya; harman edilecek materyalin özellikleri, harman makinasının teknik özellikleri ve besleme şekli etki eder. Harmanlama düzeninde harmanlanan materyal temizlenir ve ayrı bir depoya iletilir. Tarımsal ürünlerin harmanlanmasında kullanılan düzenler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: • Teğetsel • Eksenel • Tek rotorlu hareket yönüne paralel akışlı • Çift rotorlu hareket yönüne paralel akışlı • Hareket yönüne dik akışlı • Diğer harmanlama düzenleri

Klasik teğetsel akışlı düzenleri sıralayınız.

Klasik teğetsel akışlı düzenler şu şekilde sıralanabilir: • Batörü ve kontrbatörü pervazlı • Batörü ve kontrbatörü parmaklı • Batörü pervazlı ve kontrbatörü parmaklı bant • Kontrbatörsüz karşılıklı çalışan parmaklı iki batör • Arka arkaya yerleştirilmiş batörü ve kontrbatörü pervazlı • Batörü bantlı ve kontrbatörü pervazlı • Kontrbatörü silindirik elek şeklinde dövücü batörlü • Konik batör ve kontrbatörlü • Batörü ve kontrbatörü diskli • Batörü ve kontrbatörü bantlı • Batörü ve kontrbatörü testere dişlidir.

Sabit harman makinaları nelerdir?

Orak, tırpan, dolaplı ve kanatlı orak makinası veya biçerbağlar gibi hasat makinaları ile hasat edilen başaklı saplar, harmanlanmak üzere sabit harman makinalarının yakınına, harman yerine taşınır. Ürün, yeri değiştirilmeden sabit olarak çalıştırılan harman makinasına elle ya da bir iletici yardımıyla yedirilerek harman edilir. Sapdöver harman makinaları ülkemize özgü olan sabit harman makinalarıdır. Bu makinalar aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir: • Pozitif basınçlı hava akımının etkisiyle ayıran üflemeli tip, • Negatif basınçlı hava akımının etkisiyle ayıran emişli tip, • Bantlı tip.

Hasat ve harman makinaları birleştirilebilir mi?

Son yıllarda hasat ve harman makinaları birleştirilmiş ve kombine hale getirilmiştir. Çekilir tip ya da kendiyürür tip hareketli harman makinalarında materyal tarlada hem hasat edilir ve hem de aynı makine ile harman edilir. Kombine hasat harman makinaları ayrıca ürünü temizler ve hatta bazı tipleri sınıflandırır. Biçerdöverler de kombine hasat harman makinalarıdır. Sadece tahılların hasat harmanında değil üzerinde değişiklik yapılarak soya, fasulye, nohut, ayçiçeği ve mısır gibi ürünlerin hasat ve harmanında da kullanılır. Hasat makinaları konusunda gördüğümüz kombine mısır, pancar, patates, pamuk hasat makinaları aynı zamanda harman işlemini de yapar.

Hasat nedir?

Silaj nedir?

Hasat Makinalarını sıralayınız.

Harman nedir?

Harman makinalarını sınıflandırınız.

Yem bitkilerinin hasatında kullanılan hasat makinalarını sıralayınız.

Mısır hasat makinalarını sıralayınız.

Şeker pancarının hasat basamaklarını sıralayınız.

Patates hasadı kısaca açıklayınız.

Toplayıcı hasat makinalarının temel bölümlerini sıralayınız.

Meyce ve sebze hasat makinalarını sınıflandırınız.

Çap 120 mm ise yarıçap (r) 60 mm'dir.

Hasat yöntemlerini sıralayınız.

Tam mekanize hasat ve meyve olgunlaşması arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

Harmanlama başarısını; ürünün yediriliş şekli, materyalin durumu, harmanlama düzeninin özellikleri, makinayı çalıştıran güç kaynağı ve personelin tecrübesi etkiler.