İthalat ve İhracat İşlemleri Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

"İthali Yasak Mallar Listesi" Türkiye tarihinde ilk kez ne zaman hazırlanmıştır?

1984 yılında Türkye Tarihinde ilk kez “Ithali Yasak Mallar listesi” hazırlanmış, bazı malların ithali izne bağlanmış ve bunlar dışında kalan ve serbestçe ithal edilecek mallar için “liberasyon listesi” hazırlanmıştır.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türkiye'de nasıl bir ithalat politikası uygulanmıştır?

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yılı olan 1923’ten bu güne kadar dış ticaret ve buna bağlı olarak ithalat politikamız çeşitli aşamalardan geçmiştir. 1929 yılına kadar oldukça serbest olan ithalat poliitkamız, 1929-1950 yılları arasında kontrollü bir ithalat politikasına dönüşmüş; 1950-1953 yılları arasında ülkede liberal iktisat politikası izlenmiş, ancak dış ticaret açıklarının büyümesi nedeniyle Eylül 1953 tarihinden itibaren de ithalat gerek miktar gerekse değer açılarından sınırlamalara tabi tutulmuştur. 1960 ve 1970’li yıllarda ithalatın kontrolü ithalat programları ile sağlanmıştır.

1963-1980 yılları arasındaki dönemde Türkiye'de nasıl bit ithalat politikası izlenmiştir?

Yerli sanayinin korunması amacıyla 1963–1980 yılları arasındaki dönemde, ithal ikamesne dayalı sanayileşme stratejisi izlenmiş ve buna uygun olarak da kontrollü bir ithalat politikası uygulanmıştır. Beş Yıllık Planlar çerçevesinde yerli üretimin teşviki ve ülkenin sanayi ürünleri ihraç edeblir duruma gelmesi hedefenmiştir. Ancak bunun gerçekleşeblmesi için dışarıdan ham madde, teknoloji, yatırım malları ithalatı gerektiğinden ekonominin dışa bağımlılığı artmış, dönemin sonunda ithal ikames stratejisi terk edilerek ihracata yönelik sanayileşme stratejisine geçilmiştir.

1980 yılı sonrası dönemde dış pazarlarda rekabet edebilecek, giderek koruma gerektirmeyecek sanayi yapısına kavuşma hedeflenmiş ve bu amaçla 1984 Yılı Rejim Kararlarıyla da ithalat politikasında yapısal değişiklikler gerçekleştirilmiştir. Bu dönemde ithalat politikasında yapılan başlıca değişiklikler nelerdir?

Bu son dönem politikaları ile getirilen değişikliklerin başlıcalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dış ticaretin liberalleştirilmesi,
• AT (yeni adıyla Avrupa Birliği -AB-) ile entegrasyonun sağlanmasına yönelik çalışmalara girişilmesi,
• İthal ikamesi ile korunan yerli sanayinin dış rekabete açılması ve bu bağlamda yerli üretimin kalitesinin yükseltilmesi,
• Dış pazar payının büyütülmesi,
• Yerli üretimin desteklenmesi amacına yönelik olarak yatırım malı ithalatının arttırılması,
• “Toplu Konut Fonu” için bir kaynak sağlanması.

Türkiye, AB ile Gümrük Birliği'ne ne zaman girmiştir?

Türkiye 1.1.1996 tarihinde Gümrük Birliği'ne girmiştir. Böylece AB ülkelerinden ithal edilecek sanayi ürünlerinden alınan vergi ve fonlar kaldırılmıştır. AB dışı üçüncü ülkelerden yapılacak ithalat için AB'nin bu ülkelere uyguladığı ortak gümrük tarifesi uygulanmaya başlanmıştır.

20.12.1995 tarihli İthalat Rejimi Kararları hangi amaçla alınmışlardır?

İthalat Rejimi Kararı'nın amacı, ithalatın ülke ekonomisi yararına ve uluslararası ticaret gereklerine uygun olarak düzenlenmesini sağlamaktır.

İthalat Rejimi Kararları'na göre hangi malların ithalatı serbesttir?

Kamu ahlakı, kamu düzen veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve icari mülkiyetin korunması ve amaçlarıyla ilgili mevzuat ve hükümler çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithali serbesttir.

İthalat Rejimi Kararları'na göre kimler ithalat işlemlerini yürütebilir?

İthalat yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde ve istisnalar haricinde, Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişiyle tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları ithalat işlemlerini yürütebilir. İthalatçı belgesi alma zorunluluğu yoktur.

Hangi durumlarda ithalat işlemini yürütebilmek için vergi numarasına sahip olma şartı aranmaz?

• Özel anlaşmalara dayanan ithalatta,
• Kitap ve diğer yayınların ithalatında,
• Ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerde müsteşarlıkça perakende satışına izin verilen malların ithalatında

vergi numarasına sahip olma şartı aranmaz.

İthalat şahadatnamesi nedir?

Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından verilen ithalat yapma yetkisini gösteren belgedir.

Özelliği olan ithalat nedir?

Özelliği olan ithalat, ithalatı kanun ve kararnamelerle belirli kuruluşlara bırakılmış malların ithalidir.

Libere ithalat nedir?

Özel kanunlarla ithali yasaklanmış olanlar ile izin verilmeyenler dışında kalan malların serbest olarak ithal edilmesine libere ithalat denir.

Bedelsiz ithalat nedir?

Bedelsiz ithalat, bedeli için döviz transferi yapılmadan yurt dışında elde edilen ve yurda getirilmesi mecburi olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan bazı şahsi ve ticari mahiyette eşyanın yurda ithalidir.

Kişisel kullanıma özgü, kullanım alanı ve miktarı göz önüne alınarak ticari amaç için ithal edilmediğinin anlaşılması halinde ithaline izin verilen eşyaya ne ad verilir?

Kişisel kullanıma özgü, kullanım alanı ve miktarı göz önüne alınarak ticari amaç için ithal edilmediğinin anlaşılması halinde ithaline izin verilen eşyaya şahsi eşya denir.

Bedelsiz ithalattan kimler yararlanabilir?

Bedelsiz ithalattan şu kişiler yararlanabilir:

• Yurtta bir takvim yılında 6 aydan fazla kalmamış olmaları kaydıyla Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay ikamet ettikten sonra kanuni ikametgahlerını kesin olarak Türkiye'ye nakledenler
• Kararname ile yurt dışındaki milli ve milletlerarası kadrolara atanıp da görevlerinden dönen kamu görevlileri
• Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle ikametgâhlarını Türkiye'ye nakleden kişiler
• Veraset yoluyla ithalat yapan kişiler

Bedelsiz ithalat izni kimlere, kaç yıl süreyle tanınır?

Motorlu ve motorsuz özel karar nakil vasıtaların bedelsiz ithalat izinleri koca ve reşit olmayan çocuklar bir aile ünitesine karı-koca ve 18 yaşından küçük çocuklardan oluşan bir aile ikametgâhın naklinde ve bu taşıtların fiili ithal tarihinden itibaren beş yılda bir verilir.

Sınır ticareti nedir?

Sınır ticareti, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan sınır illerinde mukim gerçek kişilerin zaruri ihtiyaçlarını karşılamak üzere karşılıklı olarak yaptıkları ticari işlemlerdir.

Sınır ticareti hangi sınır kapılarından gerçekleştirilebilir?

• Gürbulak (Ağrı)
• Kapıköy (Van)
• Esendere (Hakkari)
• Sarp (Artvin)
• Dilucu (Iğdır)
• Türkgözü (Ardahan)
• Karkamış (Gaziantep)
• Öncüpınar (Kilis)
• Cilvegözü (Hatay)
• Nusaybin (Mardin)
• Habur (Şırnak)

Sınır ticareti yoluyla hangi ürünler ithal edilebilir?

Sınır ticareti yoluyla yapılacak ithalata konu olan mallar ormancılık, hayvancılık, arıcılık ve bahçecilik ürünleri ile sınırlıdır.

Bir gerçek kişi sınır ticareti yoluyla ne sıklıkla ithalat yapabilir?

Sınır ticareti yapacak gerçek kişilere ayda dört defadan fazla olmamak üzere sınır ticareti yoluyla ithal hakkı tanınır.