Elektronik Ticaret Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Elektronik ticaret alanındaki en önemli hukuksal konular nelerdir?

Örgütsel ve bireysel düzeyde tüm ticari eylemlerle ilgili işlemleri içeren elektronik ticaret alanındaki en önemli hukuksal konular, fikri mülkiyet hakları ve bu haklarla ilgili konular, haksız rekabet, elektronik imza, elektronik sözleşmeler ve tüketicilerin korunmasıdır.

Alan adı nedir?

Alan adı (domain name), bir web sitesinin internetteki adı ve adresidir. Gerçek dünyada nasıl ki her işletme bir posta adresine gerek duyuyorsa; internette bir şey arz eden biri de internette bulunabileceği bir adrese gerek duyar. Aslında arz eden kişinin bilgisayarını tanımlayan bu adres uzun bir sayı dizisinden oluşur ve IP (Internet Protocol) olarak tanımlanır. Ancak, böylesi uzun bir sayının kullanımı kolay olmadığı için, harflerdeki ve sözcüklerdeki adresi açıklayan, alan adı sistemi (Domain Name System-DNS) geliştirilmiştir.

http://www.nic.de internet adresini bölümlere ayırarak açıklayınız?

• “http://” kısaltması, transfer iletişim kurallarını (Hyper Text Transfer Protocol) ifade eder.
• “www” (world wide web) server’i ifade eder.
• “nic” kısaltması ikinci düzey alanı gösterir.
• “de” kısaltması ise, üst düzey alandır.

Alan adlarıyla ilgili en çok anlaşmazlık yaşanan durumlar nelerdir?

Alan adlarının tek ve üst düzey alan adlarının sınırlı olması nedeniyle, kullanılan adlar mücadelelere ve anlaşmazlıklara yol açabilir. Bunlardan belli başlıları şu şekilde sıralanabilir:
• Alan adı kapma
• Benzer alan adı kullanma
• Başkasının alan adından yararlanma
• Taklit

Telif hakkı nedir?

Hikâye, roman, şiir, beste gibi güzel sanatlara ilişkin eserlere fikri eserler, fikri eserler üzerinde yaratıcısının sahip bulunduğu haklara telif hakkı denir.

Fikri mülkiyete konu fikir ürünleri nelerdir?

Fikri mülkiyete konu fikri ürünler şunlardır:
• Markalar
• Eserler
• Buluşlar
• Endüstriyel Tasarımlar
• Coğrafi İşaretler
• Entegre Devre Topografyaları
• Ticaret Unvanları
• İşletme Adları

Markanın fonksiyonları nelerdir?

Markanın fonksiyonları şunlardır:
• Mal ve hizmetin kaynağını gösterme
• Ayırt etme
• Ürünün kalitesini garanti etme
• Reklam

Patent nedir?

Patent, bir buluş üzerinde buluş sahibine Devlet tarafından verilen haktır. Bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent, buluş sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı verir.

Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü'nün kuruluş amacı nedir?

Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü (WIPO-World Intellectual Property Organization), ülkeler arasında işbirliği ortamı yaratarak fikrî hakların korunması ve bu haklara saygı gösterilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Örgütün kuruluş amacı fikrî hakların dünya çapında korunmasını sağlamaktır. Örgüt ayrıca, fikrî hakları hukuki ve idari yönden düzenleyen çok taraflı anlaşmalarca oluşturulan fikrî haklar birliklerinin arasında koordinasyon sağlama görevini de üstlenmiştir. 

İşletmelerin, reklam için web sitelerini kullanması hangi şekillerde ortaya çıkar?

Çevrimiçi reklâm (online advertising) veya bilgisayar ağı reklâmı (webvertising-web advertising) olarak ifade edilen bu reklâmlar, iki şekilde gerçekleşir. Bir işletme kendisine ait bir web sitesinde reklâmını yapabileceği gibi, başkalarına ait web sitelerinde de genellikle üst köşelerinde yer alan ve işletmeye ait web sitesi için bir tür tabela işlevi gören reklâm bantlarını (banner) kullanarak, reklâm verebilir. Genellikle sadece işletmenin adı veya logosu ya da kısa bir mesaj olan reklâm bantları işletmenin kendi sitesi için yaratılan ilişim (link) olarak görüntülenir. Geleneksel reklamlarda olduğu gibi, bu tür reklamlar da haksız rekabete yol açabilir.

Avrupa Topluluğu E-Ticaret Yönergesi hangi alanlarda düzenleme getirmektedir?

2000 yılında kabul edilen E-Ticaret Yönergesi, çevrimiçi hizmetlerini ve özellikle e-ticareti düzenlemektedir.

Avrupa Topluluğu E-Ticaret Yönergesi'nin amacı nedir?

Yönergenin amacı, Avrupa Birliği üyesi devletlerarasındaki bilgi toplumu hizmetlerinin serbest dolaşımını sağlamak ve iç pazarın tam olarak işlemesine yardımcı olmaktır.

Avrupa Topluluğu E-Ticaret Yönergesi'inde yer alan menşe ülke ilkesini açıklayınız?

Bu ilkeye göre, internet hizmetinin sağlanması, genel olarak, sadece servis sağlayıcılarının bulunduğu üye ülkenin hukuk kurallarına tabidir. Bunun anlamı bilgi sağlayıcısının, oluştuğu yerdeki üye ülke tarafından denetlemek zorunda olduğudur. Üye ülkeler, bir başka üye ülkede oluşturulan bilgi hizmeti sağlama özgürlüğüne kısıtlama getiremez. Bu yasağa, kamu yararı, kamu sağlığı, kamu güvenliği ve tüketicinin korumasına ilişkin ulusal kurallar konulmasına izin verilmek suretiyle, istisnalar tanınır. Menşe ülke kuralının amacı üye ülkelerin tümünde, ortak bilgi toplumu piyasasına girişte eşitliği sağlamaktır. Menşe ülke kuralı, web reklâmları ve belirli ilişim tiplerinde olduğu gibi, E-ticaret yönergesi kapsamındaki elektronik haksız rekabet tipleri için pazar kurallarını bertaraf eder. Yönergenin kapsamı dışında kalan diğer tüm elektronik haksız rekabet tipleri, ulusal uluslararası özel hukuk kurallarına tabidir. 

Kapalı ve açık ağlarda karşılaşılan temel güvenlik sorunları nelerdir?

Kapalı ve açık ağlarda karşılaşılan temel güvenlik sorunları şu şekilde sıralanabilir:
• Ağ kaynaklarına yetkisiz erişim
• Ağ kaynaklarına zarar verilmesi
• Bilginin değiştirilmesi
• Bilginin ve ağ kaynaklarının çalınması
• Gönderilen ve alınan bilgiye ilişkin doğru olmayan iddialar, itirazlar ve inkârlar

Kriptografi nedir?

Kriptografi, bilginin güvenli bir şekilde gönderilmesi, alınması ve saklanması için şifreleme ve şifre çözme
yöntemlerini türeten, geliştiren ve inceleyen bilim dalıdır.

Elektronik ticarette işlem güvenliği gereksinimleri nelerdir?

Elektronik ticarette işlem güvenliği açısından üç gereksinim söz konusudur:

• Gizlilik
• Güvenlik
• Bütünlük 

Güvenli Elektronik İşlemler (Secure Electronic Transactions-SET) nedir?

SET, internet üzerinden yapılan kredi kartı ödemelerinde yüksek düzeyde güvenlik sağlayan bir ödeme protokolüdür.

Elektronik imzanın ticari alandaki uygulama alanları nelerdir?

Elektronik imzanın ticari alandaki uygulama alanları şunlardır:
• İnternet bankacılığı
• Sigortacılık işlemleri
• Kâğıtsız ofisler
• E-Sözleşmeler
• E-Siparişler

Elektronik imzanın temel amaçları nelerdir?

Elektronik imzanın genel olarak, üç temel amacı bulunmaktadır.
• Veri Bütünlüğü: Verinin değiştirilmesini, silinmesini veya veriye eklemeçıkarma yapılmasını önlemek
• Kimlik Doğrulama ve Onaylama: Tüm mesaj ve bilgilerin, mesaj sahibine ait olduğunu ve geçerliliğini sağlamak
• İnkâr Edilemezlik: Elektronik ortamda gerçekleştirilen işlemlerin inkâr edilmesini önlemek.

Tüketici sözleşmelerinin özellikleri nelerdir?

Tüketici sözleşmelerinin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Karşılıklı iki taraftan biri tüketicidir. 
• Sözleşme ivaz (karşılık) karşılığında bir mal veya hizmetin sağlanmasına yöneliktir.

• Tüketici sözleşmelerinin konusunu mal ya da hizmet oluşturur.

Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 11. maddesine göre, tüketiciye satın aldığı malın ayıplı çıkması halinde bir takım seçimlik haklar tanınmıştır. Bu haklar nelerdir?

Tüketici, ayıplı mal nedeniyle şu hakları kullanabilir:
• Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme
• Ayıp oranında bedel indirimi isteme
• Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde satılanın ücretsiz onarılmasını isteme
• Olanak varsa malın ayıpsız yenisiyle değiştirilmesini isteme.

Mesafeli sözleşme nedir?

Mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.