Elektronik Ticaret Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Elektronik Ticaretin Altyapısı

1. Soru

E-ticaretin yapılmaya başlandığı internet portalının adı nedir?

Cevap

E-ticaretin 1995’te ilk internet portallarından birisi olan Netscape.com ile başladığı kabul edilmektedir.


2. Soru

E-ticaret teknolojisi ve internetin kullanıcılarına sağladığı olanaklar nelerdir?

Cevap

E-ticaret teknolojisi ve internet kullanıcılarına şu işlevleri oluşturmaya olanak sağlamaktadır:

  • Aynı anda her yerde olmak,
  • Ulusal sınırları ortadan kaldırarak insanları ve işletmeleri dünyanın farklı yerlerine ulaşılır kılmak (GLOBAL ulaşılırlık),
  • Evrensel standartları ortaya koymak,
  • Bilgi zenginliğini oluşturmak,
  • Teknolojik araçları ve karşılıklı etkileşimi arttırmak (interactivity),
  • Fiyat, maliyet şeffaflık ve fiyat farklılaştırması (information density) ile piyasaya ilişkin bilgi yoğunluğu sağlamak,
  • E-ticaret teknolojisini kişiselleştirme ve güncelleştirmelere izin vermek,
  • Sosyal teknoloji ile bilgi paylaşımı ve sosyalleşmeyi oluşturmak.

3. Soru

Günümüzde e-ticaret hacminin büyümesi nasıl sağlanmaktadır?

Cevap

Günümüzde e-ticaret hacminin büyümesi; teknolojik gelişmelerin belirli bir noktaya gelmesi, iş süreçlerinin yeniden düzenlenmesi ve toplum menfaatini gözeten kamu politikaları gibi nedenlerle sağlanabilmektedir. Dijital transmisyon (sayısal iletim), dijital içerik ve bilgi/mesaj dağıtım teknolojilerinin birbirini destekler nitelikte gelişmesi sonucunda e-ticaretin büyümesine katkı sağlamıştır.


4. Soru

E-ticaretin altyapısını oluşturan bölümler nelerdir?

Cevap

E-ticaretin altyapısı; ağlar, bilgi dağıtım ve raporlama teknolojileri, ödeme sistemleri ve güvenlik olmak üzere dört başlık halinde incelenmektedir.


5. Soru

E-ticaret açısından ağ nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

E-ticaret açısından ağ, işletme-müşteri ilişkisini sağlayan tüm iletişim kanallarının birbiriyle bilgisayar, telekom ve diğer iletişim araçları ile iletişim kurulmasını sağlayan sistemler bütünü olarak tanımlanabilir.


6. Soru

İnternet fonksiyonlarının altyapısını oluşturan paket anahtarlama (packet switching) yöntemi nedir?

Cevap

İnternet, bir paket anahtarlama ağıdır ve bu nedenle onun protokolleri paket anahtarlama mantığına göre tasarlanmıştır. Paket anahtarlama, “paket” olarak adlandırılan parçalara ayrılmış dijital (sayısal) mesajların uygun olan farklı iletişim yolları boyunca paketlerin gönderilmesi ve sonra gidecekleri yere ulaştıklarında paketlerin yeniden birleştirilerek eski haline getirilmesini sağlayan bir yöntemdir.


7. Soru

İnternet fonksiyonlarının altyapısını oluşturan TCP/IP iletişim protokolü nedir?

Cevap

TCP/IP (İletim Kontrol Protokolü / İnternet Protokolü), bilgisayarlar ile veri iletme/alma birimleri arasında organizasyonu sağlayan, böylece bir yerden diğerine elektronik posta, dosya iletimi, haber grupları, www erişimi gibi internette her türlü veri iletişimini dört katmanı yardımıyla olanaklı kılan pek çok veri iletişim protokolüne verilen genel addır.


8. Soru

TCP/IP iletişim protokollerini oluşturan katmanlar ve görevleri nelerdir?

Cevap

TCP / IP dört ayrı katmandan oluşmaktadır ve her katman iletişim sorununun farklı bir yönünü yönetmektedir. Bunlar uygulama, taşıma, internet (yönlendirme) ve fiziksel katmanlarından oluşmaktadır.

  •  Uygulama katmanı (application layer): TCP/IP protokol kümesinin en üstünde uygulama katmanı bulunmaktadır. Bu katman, PC kullanıcısının çalıştırmakta olduğu programlarla arka planda doğrudan etkileşim halindedir. Böylece veri değişiminde kullanılan uygulama protokollerinin tanımlanması ve istemci uygulama programlarının diğer katmanlara ulaşmasına olanak sağlamaktadır. Bu katmanda HTTP, TFTP, SMTP,SNMP, POP3, FTP, IMAP, HTTPS gibi protokoller çalışmaktadır.
  • Ulaşım (taşıma) katmanı (transport layer): Ulaşım katmanı, uygulamayla ilgili iletişimi sağlayarak, uygulamadan gelen paketler sıralamakta ve bu paketlere gerekli adres bilgilerini (hedef port, kaynak port ve uzunluk bilgisini) yükleyerek internet katmanına iletmektedir. Ayrıca bu katman paketlerdeki bozulma, kaybolma ve adresteki eksiklikleri de tespit etmektedir.
  • İnternet (yönlendirme) katmanı (Internet layer): İnternet katmanı, adresleme, paketleme ve internette mesajların, alıcıya uygun yoldan ve hatasız bir şekilde ile-tilmesinden sorumludur. Bu amaçla IP protokolü gelen paketlere özel bir IP başlığı eklemektedir. Ayrıca bu katmanda IP adresi MAC adresine de çevrilebilmektedir.
  • Fiziksel (ağ arayüzü )katman (network interface layer): Fiziksel katman, Yerel Alan Ağı (LAN - Ethernet), Halka Ağı (Token Ring Network), veya diğer ağ teknolojilerinden paketlerin alınmasından ve paketlerin yerine ulaştırılmasından sorumludur. İnternet katmanından gelen IP adresini ağdaki bütün bilgisayarlara göndererek, ağdaki doğru bilgisayara iletinin iletilmesini sağlamaktadır.

9. Soru

İstemci/Sunucu ağının e-ticaret açısından önemi nedir?

Cevap

Bu ağın temel avantajı, tüm istemci bilgisayarların sunucudan bağımsız olarak hareket edebilme özgürlüğüne sahip olmalarıdır. Sakıncası ise, sunucu üzerinde bulunmayan hiçbir dosya ve kaynağın kullanılamamasıdır. Böylece internetin istemci/sunucu ağı ile çalışması sağlanarak, e-ticaret için hayati öneme, sahip olan güven, gizlilik, karmaşık görevleri başarabilecek güçlü istemciler, ayrıntılı grafiklerin gösterilebilmesini, büyük dosyaların saklanabilmesini vb. birçok işlevin gerçekleştirilebilmesini sağlayabilmektedir.


10. Soru

Ofisler, üniversite kampüsü ve fabrika gibi sınırlı alanlarda kullanılan ağ türüne verilen ad nedir?

Cevap

Yerel Alan Ağları (LAN - Local Area Networks); ofisler, üniversite kampüsü, fabrika, şantiye, askeri alanlar gibi sınırlı alanlarda kullanılmaktadır.


11. Soru

İnternetwork ağları nasıl oluşturulabilmektedir?

Cevap

Geniş alan ağları, birden fazla benzer ya da farklı topolojide ağın birleştirilerek, ağ yapıları arasında en büyük ve en karmaşık olan internetwork ağları da denilen ağlar oluşturulabilmektedir. Bu ağ tipine en iyi örnek olarak “internet” verilmektedir.


12. Soru

İnternetin geçirdiği süreçler genel olarak hangi aşamalardan oluşmaktadır?

Cevap

İnternet 40 yıllık bir geçmişe sahiptir ve geçirdiği süreçler genellikle; buluş aşaması (1961-1974), kurumsallaşma aşaması (1975-1995) ve ticarileşme aşaması (1995- ) olmak üzere üç aşamada sınıflandırılmaktadır.


13. Soru

İnternetin ortaya çıkış amacı nedir?

Cevap

İnternet, ancak 1960’ların sonunda kullanılabilir hale gelmiştir ve ortaya çıkış amacı kampüslerdeki bilgisayarların büyük anabilgisayara bağlanmasını sağlamaktır. Böylece daha önceleri telefon ya da posta yoluyla sağlanan iletişime alternatif oluşturulmuştur.


14. Soru

İnternetin kamusallaşmasına en büyük katkıyı hangi devlet yapmıştır?

Cevap

İnternet adı verilen icatlara hız kazandırmak için yasallaştırılmış ve Milli Bilim Vakfı ve Savunma Bakanlığı gibi büyük kuruluşlar tarafından geliştirilmesi için fon sağlanmıştır. İnternet kapsamında birkaç devlet destekli uygulama projeleri sağlanmasına rağmen, ABD Savunma Bakanlığı nükleer savaşa karşı koyabilmek için güçlü bir iletişim sistemine yönelik uygulama projelerine ve internetin geliştirilmesine yönelik milyonlarca dolar katkıda bulunmuştur. Bu çabalar daha sonra ARPANET olarak adlandırılan projenin gerçekleşmesini sağlamıştır.


15. Soru

İntranet ve extranet nedir?

Cevap

Örgütlerin, yerel alan ağlarını, geniş alan ağlarını ve teknolojilerini kendi özel ağlarını oluşturmak için birbirine bağlayan özel ağa “intranet” adı verilmektedir. Bu özel ağın amacı yalnızca işletme içi bilgi paylaşımını, iletişimi, işbirliklerini ve iş süreçlerini desteklemektir. Özel ağ yapısında olduğu için çeşitli şifreleme yöntemleriyle ve güvenlik duvarlarıyla ağ dışında yer alan ortama karşı korumalıdır. Yalnızca yetkilendirilmiş kişiler internetten intranet ağına erişim hakkına sahiptir. Bazı işletmeler ise kendi intranet ağlarını sınırlı kullanım izinleriyle işletme dışı kişi ve kurumların kullanımına açmaktadırlar. Müşterilerin, tedarikçilerin ve diğer iş ortaklarının da katılımıyla genişleyen bu ağ yapısı “extranet” olarak ifade edilmektedir.


16. Soru

İnternet, intranet ve extranet uygulamalarının işletmelere olan faydaları nelerdir?

Cevap

İnternet, intranet ve extranet uygulamaları işletmelerin bilgiye ulaşmalarını, bilgilerden yeni bilgi üretmelerini, veri ve bilgi paylaşımlarını ve iş yapış biçimlerini oldukça kolaylaştırmıştır. İşletmelere müşterileriyle, tedarikçileriyle ve iş ortaklarıyla 7 gün 24 saat etkileşimde bulunabilme olanağı yaratmıştır. Bu faydalarının yanı sıra internet teknolojilerinin yaygın olarak kullanılmaya başlanmasından önceki döneme göre işletmeler daha az iletişim maliyetine katlanmaktadırlar. Internet öncesi dönemde işletmeler kendi geniş alan ağlarını kurmakta; bu da çok büyük bir yatırım anlamına gelmekteydi. Faaliyetlerin, kâğıt üzerinde yapılan faaliyetlerden bilgisayar üzerinden yürütülen faaliyetler haline dönüşmesi ve gerek işlemlerin gerekse de faaliyetlerin yapılma süresinin kısalması, işlem maliyetlerinde de azalmalara yol açmıştır. İşletmelerin, faaliyetlerini izlemek için kullandığı bazı aracıların da devre dışı kalmasıyla aracılık maliyetlerinde de azalmalar ortaya çıkmıştır. Departmanlar arası ve kişiler arası etkileşimin artmasıyla esneklik, verimlilik ve etkinlik konularında da işletmeler olumlu noktalara gelmişlerdir.


17. Soru

Bugün kullandığımız interneti gerçek anlamda küreselleştirerek geniş kitlelerin kullanımına açılmasının temelleri kim tarafından ve nasıl oluşturulmuştur?

Cevap

Bugün kullandığımız interneti gerçek anlamda küreselleştirerek geniş kitlelerin kullanımına açılmasının ilk temellerini 1989’da atan Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuarı’nda (CERN) çalışan Tim Berners-Lee’dir. Berners-Lee’nin amacı aslında, bugün kullandığımız anlamda bir web standardı yaratmak değildir. O, sadece çalıştığı laboratuardaki önemli bilgilerin kaydedildiği elektronik dokümanlara kolayca ulaşabilmek ve gittikçe sayısı artan doküman yığınına bir düzen getirmek istemiştir. Günümüzde ise, yazı, resim, ses, film, animasyon gibi pek çok farklı yapıdaki bilgilerin karmaşık ve etkileşimli bir şekilde paylaşılmasını sağlayan bir çoklu ortam işletim sistemi olarak Web görevini sürdürmektedir.


18. Soru

Hiper Metin İletişim Protokolü (HTTP) nedir?

Cevap

Hiper Metin İletişim Protokolü (HTTP), Web sayfalarının dosyalarını iletmekiçin kullanılan internet protokolüdür ve Web istemci programları ile sunucuların iletişim kurulması sağlanmaktadır. HTTP protokolü TCP/IP’nin uygulama katmanı üzerinde çalışmaktadır. Bir istemci tarayıcı, uzak bir internet sunucusundan Web sayfasına girmek istediğinde bir HTTP oturumu başlamaktadır. Başvurulan sayfayı göndererek sunucu cevap verdiğinde, HTTP oturumu grafik, ses ya da video dosyaları gibi nesnelerin tamamlanması ile HTTP oturumuna ulaşmaktadır.


19. Soru

Elektronik ticaretin gelişimini engelleyen en önemli problem nedir?

Cevap

İnternet üzerinden ticari işlem yapan tarafların fiziksel olarak birbirinden uzak ve çoğu zaman farklı ülkelerde olmalarının yol açtığı güvensizlik ve tarafların birbirlerinin kimliklerini ve yetkilerini kontrol etmekte yaşadığı zorluklar, elektronik ticaretin gelişimini engelleyen en önemli problemlerdir.


20. Soru

Alman Merkez Bankasının e-para tanımı nasıldır?

Cevap

Alman Merkez Bankası, e-parayı, “bankalar tarafından yapılan ödeme karşılığında dijital değer birimleri şeklinde bir ödeme kartı üzerinde yer alan bir chip üzerine veya bir bilgisayarın hard diskine kopyalanan ve internetteki olası bir kullanım için hazır bulundurulan ödeme vasıtası” olarak tanımlamıştır.


21. Soru

Elektronik çek hangi ülke tarafından geliştirilmiştir?

Cevap

Elektronik çek, ABD’de Financial Services Technology Consortium tarafından SDML (Signed Document Markup Language) adı verilen bir işaretleme dili kullanılarak geliştirilmiştir.


22. Soru

E-ticaret ödeme araçları arasında en çok kullanılan ödeme aracı hangisidir?

Cevap

Dünya üzerinde geleneksel ticarette kredi kartlarının ödeme aracı olarak kullanılması %18 iken, elektronik ticarette bu oran %98’e ulaşmaktadır. Kredi kartı programlarının sağladığı sigorta, ödül, taksitlendirme ve güvenlik gibi birçok finansal kolaylıklar kredi kartlarının diğer e-ticaret ödeme araçları arasında en çok kullanılanı olmasına neden olmaktadır.


23. Soru

Sanal kart nedir?

Cevap

Sanal kart fiziksel olarak kullanılmayan, manyetik alanı olmayan sadece güvenlik numarası bulunan, kullanıcının banka hesabına bağlı, limitini kart sahibinin belirlediği ve sadece internet üzerinden yapılan alışverişlerde kullanılabilen bir karttır. Bu özelliği sayesinde yetkisiz kişilerin kullanımından doğabilecek riskler en aza indirilmektedir.


24. Soru

Güvenli Elektronik İşlemler (SET-Secure Electronic Transaction) nedir?

Cevap

Güvenli Elektronik İşlemler (SET), internet üzerinden gerçekleştirilen parasal işlemlerin güvenliğini sağlamak için geliştirilmiş teknik bir standarttır.

VISA ve MasterCard herkese açık bilgisayar ağları üzerinde kredi kartı güvenliğini sağlamak amacıyla ortak bir güvenlik standardı geliştirmek için işbirliği yaparak SET sistemini hizmete sunmuşlardır.


25. Soru

SET protokolünün diğer ödeme güvenliğiyöntemlerine göre üstünlükleri nelerdir?

Cevap

SET protokolü, güvenlikle ilgili üç ana alanda önemli yenilikler sağlamaktadır. Bu şekilde de diğer ödeme güvenliği yöntemlerine göre çok önemli üstünlükler elde etmektedir. Bunlar gizlilik, mesaj bütünlüğü ve yetkilendirmedir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi