Dış Ticarette Bilgisayar Uygulamaları Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

İşlem tablolarının dış ticarette uygulama alanları nelerdir? 

İşlem tablosu yazılımları; bu tür liste, çizelge, tablo ve grafikleri hazırlamada, değişiklik ve düzenlemeleri kolayca yerine getirmede, gerektiğinde bu tablo ve listeleri işlemede, tablo verilerini kullanmada, karşılaştırmalar yapmada bizlere kolaylık sağlamaktadırlar. Dış ticarette kullanılan proforma fatura, ticari fatura, menşe şehadetnamesi, A.TR belgesi, EUR1 Belgesi, uluslararası hamule senedi, yükleme talimatı, konşimento, tır karnesi, transit beyannamesi, gümrük beyannamesi, çeki listesi, gümrük kıymet bildirim formu ve çeki listelerinin oluşturulması ve düzenlenmesinde de işlem tablosu yazılımları sıklıkla kullanılmaktadır.

İşlem tablolarının özellikleri nelerdir?

Başlangıçta mali tablo oluşturulmasında yoğun olarak kullanılan işlem tablosu programları, kişisel bilgisayarların yaygınlaşması ile toplumun her kesiminde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Geçmişte mali tabloları hazırlayan kişiler, farklı renklerdeki satır ve sütunlardan oluşan çok büyük listeler üzerinde değerleri yerleştirerek, toplama çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini hesap makinaları yardımı ile yaparak sonuçları bu tablolarda gösteriyorlardı. Mali tabloların bu şekilde hazırlanışı oldukça zahmetli, zaman alan ve hataya açık bir süreçti. Bilgisayarların ve özellikle kişisel bilgisayarların yaygınlaşması ile birlikte tablolarda yer alan yoğun miktardaki veriler, çok daha kolay ve hatasız olarak düzenlenmeye başlanmıştır. Bilgisayarlar (özellikle kişisel bilgisayarlar) ve işlem tablosu programları birbirlerinin gelişimine katkıda bulunmuşlar, kişisel bilgisayar donanım ve yazılımlarının gelişimine paralel olarak daha fazla özellik içeren, daha kolay kullanılabilen işlem tablosu yazılımları geliştirilmiştir.

İşlem tablolarının işlevleri nelerdir.

Kısaca sıralarsak, işlem tabloları;

• Farklı türdeki verileri anlamlı parçalara ayırmamıza,
• Birbirleriyle olan ilişkilerini tablo ya da grafik şeklinde sunmamıza,
• Bu verileri farklı biçimlerde işlememize,
• Sonuçları yorumlamamıza,
• Doğru kararlar almamıza, yardımcı olan programlardır.

İşlem tablolarında formül nasıl oluşturulur?

İşlem tablosu programlarının en büyük avantajı, oluşturulan tabloları güçlü bir hesap makinesine dönüştürebilmesidir. Hücrelere formül yazarak ya da hazır olan işlevleri kullanarak matematiksel işlemleri kolayca yapabilirsiniz. 82 İşlem tablolarında formüller eşittir ( = ) işareti ile başlar. Eşittir işareti girilmediyse işlem tablosu karakterleri metin olarak yorumlar. Formüllerde artı işareti, eksi işareti, çarpma işareti ve bölme işareti olmak üzere matematiksel işaretler kullanılır. İşlem tablolarının formül içindeki işlemi doğru yapabilmesi için işlem sırasını doğru belirlemek gerekir.

Formüllerde hücre başvurularını nasıl kullanırız?

Hücrelere doğrudan formülleri girebileceğiniz gibi hücre başvurularını kullanarak da formül oluşturabilirsiniz. Hücre başvurusu, çalışma kitabınızda bulunan bir hücreyi ya da hücre grubunu tanımlar. Hücre başvurularını kullanarak formül oluşturduğunuzda, formülü çalışma kitabında yer alan başka hücrelere bağlarsınız. Hücre başvurularının içindeki değerler değiştikçe formülün içindeki değer de değişir.

İşlem tablolarında formül kullanımına ilişkin uygulamalar nelerdir?

Dış ticaret işlemlerinde işlem tablosu formül kullanımına ilişkin uygulama örnekleri şunlardır;

• Yüzde (%) hesaplama
• Büyüme hesaplama
• Endeks değişimi (Trend) hesaplama
• İskonto hesaplama
• Çapraz döviz kuru hesaplama
• İşlev 

İşlem tablolarında işlev kullanımına ilişkin uygulamalar nelerdir? 

Bu uygulamalar sırasıyla Ortalama alma ve Eğer işlevi kullanımıdır.

Satır yüksekliği ve sütun genişliği nasıl düzenlenir?

Çalışma sayfanızda bulunan satırların yüksekliğini ve sütunların genişliğini yeniden ayarlanabilir. Satır yüksekliğini ve sütun genişliğini ayarlamak için;

1. Yüksekliğini değiştirilmek istenen satırın satır başlığına tıklayarak seçilmeli.
2. Giriş sekmesinin Hücreler grubunda yer alan Biçim düğmesine tıklayarak menüyü görüntülenmeli, menüde yer alan Hücre Boyutu bölümünde Satır Yüksekliği komutunu seçilmelidir.
3. Satır Yüksekliği iletişim kutusu görüntülenince Satır yüksekliği satırına değer girilmelidir.
4. Tamam düğmesine tıkladığımızda seçtiğimiz satır verdiğimiz ölçüye göre değişecektir.

Baskı önizleme nedir? 

Baskı Önizleme yazdırma işlemi başlatılmadan önce çıktınızın sayfa sonlarını, kenar boşluklarını ve biçiminin görüntülenmesini sağlar. Baskı Önizlemeyi kullanmak için, Baskı Önizlemesini yapılmak istenen çalışma sayfası etkinken Dosya menüsünden Yazdır komutunun üzerine fare ile gelerek açılan sayfanın sağ tarafında çalışmanın görünümüne göz atılabilir.

İşlem tablolarında alan yazdırma nasıl yapılır? 

İşlem tablosu programlarında, çalışma sayfasından seçilen bir alan yazdırılabilir. Çalışma sayfasından bir alanı yazdırmak için, Çalışma sayfasından öncelikle bir alan belirlenir. Yazdırılacak alan belirlendikten sonra, Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa Yapısı grubunda bulunan Yazdırma Alanı düğmesine tıklanarak açılan menüden de Yazdırma Alanını Belirle komutunu seçilmelidir. Seçili alanının dışında bir yere tıklandığında yazdırılacak alan kesikli çizgilerle belirlenecektir.

İşlem tablolarında hücre biçimlendirme nasıl yapılır? 

İşlem tablosu yazılımlarında veri girişi yapılan hücreleri biçimlendirmek için Mouse sağ tuşuna tıklanarak gelen menüden “Hücreleri Biçimlendir” komutu tıklanmalıdır. Gelen iletişim kutusunda Sayı, Hizalama, Yazı Tipi, Kenarlık, Dolgu ve Koruma sekmeleri yer alacaktır. Bu sekmelerden yaygın olarak kullanılan sayı sekmesidir. Sayı sekmesi sol bölümde kategori seçeneğini içermektedir. Bu bölümde tekrar sayı seçilerek, girilen değerlerin ondalık gösterimi ve binlik ayraçların gösterimi yapılabilmektedir. Para birimi sekmesinde girilen değerler, EUR, USD gibi para birimleri ile gösterilebilmektedir. Burada sıralanan ondalık ifadeleri ve para birimlerini hizalı gösterebilmek için Para Birimi seçeneği kullanılmalıdır. Girilen değerler tarih ve saat bilgilerini içerdiği takdirde gösterime ilişkin düzenlemeler Tarih ve Saat seçeneklerinde yapılmalıdır. Metin seçeneğinde girilen değerler sayı bile olsa metin olarak değerlendirilir. Özel seçeneği ise posta kodu, telefon numarası ve sosyal güvenlik numaralarının gösteriminde kullanılabilmektedir.

İşlem tablolarında grafik nasıl oluşturulur?

İşlem tablosu programları yardımı ile profesyonel görünümlü grafikler oluşturulabilir. Oluşturulan bu grafikler, anlamlı olacak şekilde verileri görüntülemenize yardımcı olur. İşlem tablosu yazılımları çok sayıda grafik türünü destekler. Her grafik uygulamasında görsel anlamda profesyonel sonuçlar elde edilebilir. İşlem tablosu yazılımlarında grafik oluşturmak için öncelikle sayısal girdilerden oluşan bir veri aralığına sahip olmanız gerekir. Grafiği çizilecek veri aralığı içinden bir hücre seçerek Ekle sekmesine tıklayarak, Grafikler grubunu görüntülenir. Grafikler grubunda bulunan Sütun düğmesine daha sonra açılan menüden 3-B Sütun grubunda bulunan ve seçtiğiniz grafik türünün alt türü olan Kümelenmiş Sütun düğmesine tıklanır.

Metin dosyalarından veri alma yöntemleri nelerdir?

İşlem tablosu yazılımları kullanılarak bir metin dosyasından iki şekilde veri alınabilir. Metin dosyasını işlem tablosu ile açabilir veya metin dosyasını dış veri aralığı olarak alabilirsiniz.

Dış ticaret işlem tablosu yazılımları hangi işlemlerde kullanılır?

Dış ticarette kullanılan proforma fatura, ticari fatura, menşe şehadetnamesi, A.TR belgesi, EUR1 Belgesi, uluslararası hamule senedi, yükleme talimatı, konşimento, tır karnesi, transit beyannamesi, gümrük beyannamesi, çeki listesi, gümrük kıymet bildirim formu ve çeki listelerinin oluşturulması ve düzenlenmesinde de işlem tablosu yazılımları sıklıkla kullanılmaktadır.

İşlem tabloları ne tür hesaplamaları yapmada kullanılabilir?

İşlem tabloları birbiri ile yakın ilişkili veriler arasındaki ilişkileri rahatlıkla görmemizi sağlamanın yanı sıra bu verilerin birinde ortaya çıkan değişimin diğerlerine etkisini belirten matematiksel, istatistiksel, mantıksal işlemleri ve hesaplamaları gerçekleştirmede kullanılır.

İşlem tablolarının genel özellikleri nelerdir?

İşlem tabloları, çeşitli bilgileri, anlamlı parçalara ayırmamıza, bu parçaları kolay anlaşılır biçimde ve istediğimiz düzende sunmamıza, bu bilgilerle hesaplamalar yapmamıza, yapılan hesaplamalardaki değişimleri gerçekleştirmemize, geçmişte farklı davranılsaydı bugünkü düzeyin ne olabieceğini
görmemize ya da ileride ortaya çıkabilecek değişimleri öngörmemize yardımcı olmak üzere hazırlanmış programlardır. Bu programlar, oluşturulan tablolardaki verileri ve bu veriler arasındaki ilişkileri kolay kavrayabilmemize ve yorumlayabilmemize yardımcı olur. 

İşlem tablolarının gücü ve üstünlüğü hesaplamaların, işlem ve verilerin araslarındaki ilişkilerin karmaşık olduğu durumlarda daha açık fark edilebilir. Örneğin günümüzde birçok malın fiyatı farklı alanlardaki ya da diğer malların fiyatlarındaki değişimlere bağlı olarak karmaşık hesaplamalar sonucunda belirlenmektedir. Bir otomobili ele alırsak fiyat, işgücü maliyeti, malzeme maliyeti, vergi oranları, üretici ve aracıların kar payı, otomobilde istenen ek özellikler gibi farklı etkenlere bağlı olarak belirlenecektir. Otomobilin ithal edildiğini düşünürsek bu maliyetlere ek olarak gümrük vergileri de gelecektir. İşlem tabloları tüm bu etkenlerin birbirleri ile olan karmaşık ilişkilerini görmemize, karmaşık hesaplama ve işlemlerin kolaylıkla yapılarak fiyatın belirlenmesine yardımcı olacaktır.

İşlem tabloları ne tür programlardır?

İşlem tabloları;
• farklı türdeki verileri anlamlı parçalara ayırmamıza,
• birbirleriyle olan ilişkilerini tablo ya da grafik şeklinde sunmamıza,
• bu verileri farklı biçimlerde işlememize,
• sonuçları yorumlamamıza,
• doğru kararlar almamıza,
yardımcı olan programlardır

Kişisel bilgisarlarda kullanılan işlem tabloları nelerdir?

Kişisel bilgisarlarda kullanılan ilk işlem tablosu programı VisiCalc olmuştur. VisiCalc’tan itibaren işlem tablosu programları çok gelişmiş, sırasıyla Lotus 123, Corel Quattro Pro ve Microsoft Excel gibi işlem tablosu programları yaygın olarak kullanılmıştır. Tüm bu programlar bazı küçük değişiklikler gösterse de çalışma yapıları aynıdır

İşlem Tablolarına İlişkin Temel Kavramlar

Bir işlem tablosu programı satır ve sütunlardan oluşan bir elektronik çalışma sayfasıdır. Sütunlar harflerle (A’ dan Z’ ye, AA’ dan ZZ’ ye, AAA’ dan, ZZZ’ ye şeklinde) sıralanır. Satırlar ise 1’den başlayarak sayı numaraları ile belirtilir. Örnek olarak MS Excel 2010 programı’nda sütunlar A ile XFD arasında yer alırken satır numaraları 1 ile 1.048.576 arasında yer alır. MS Excel 2016 programı 16.384 sütun, 1.048.576 satırdan oluşan dev bir matristir.

İşlem tablolarında "hücre" nedir?

Satır ve sütunların kesişmesi ile oluşan dikdörtgen kutucukların herbirine “hücre” adı verilir. Her hücre bulunduğu sütun ve satıra bağlı bir “adres” alır. Örneğin imleç C sütunu, 4. satır kesişiminde ise,  “Aktif Hücre” yazılı hücrenin adresi C4’tür.

İşlem tablosuna girmek istediğimiz bilgileri nereye yazarız?

İşlem tablosuna girmek istediğimiz bilgileri hücrelere yazarız. Ancak öncelikle bilgi girişi yapmak istediğimiz hücreyi aktif hale getirmeliyiz. Normal olarak işlem tablosu programı açıldığında A1 hücresi aktiftir. Aktif hücrenin etrafında diğer hücrelere göre daha kalın bir çerçeve yer almaktadır. Aktif hücreyi değiştirmek için klavyedeki yön tuşlarını kullanabiliriz ya da imleci istediğimiz hücrenin üstüne sürükleyerek Mouse yardımı ile seçebiliriz.

İşlem tablolarında hücrelere neler girilebilir?

İşlem tablolarında hücrelere, değerler, (rakam, tarih gibi), etiketler, (ad, soyad gibi) ve formüller girilebilir.

İşlem tabloları aracılığı ile oluşturulan dosyalara ne denmektedir?

İşlem tabloları aracılığı ile oluşturulan dosyalara “çalışma kitabı” adı verilir. Her bir çalışma kitabı çalışma sayfalarından oluşmaktadır. “Çalışma sayfası” veri girilen, hesaplama yapılan, işlemlerin gerçekleştirildiği satır ve sütunlardan oluşan alandır.

İşlen tablolarında girilen veriler üzerinde hesaplamalar nasıl yapılır?

Formüller aracılığı ile girilen veriler üzerinde hesaplamalar yapılabilir. İşlem tablolarını kullanışlı bilgi işleme araçları yapan yetenek, hücrelere girilen “formül” lerdir. Hücrelere formül yazarak ya da hazır olan işlevleri kullanarak matematiksel işlemler kolayca yapılabilir.

Formüller eşittir (=) işareti ile başlar. Eşittir işareti girilmediyse işlem tablosu karakterleri metin olarak yorumlar. Formüllerde artı işareti, eksi işareti, çarpma işareti ve bölme işareti olmak üzere matematiksel işaretler kullanılır. İşlem tablolarının formül içindeki işlemi doğru yapabilmesi için işlem sırasını doğru belirlemek gerekir.

A1 hücresine =3+8/2 formülünü yazarak Enter tuşuna bastığımızda A1 hücresinde sonuç ne olarak görüntülenecektir?

A1 hücresine =3+8/2 formülünü yazarak Enter tuşuna bastığınızda, A1 hücresinde 7 sonucu görüntülenecektir

İşlem tablosunda A5 hücresine girilen =5+8/2*3 işleminin sonucu ne olacaktır?

İşlem tablosunda hücreye = 5 + 8/2 * 3 formül girişi yaıldığında sırasıyla bölme, çarpma ve toplama işlemlerinin önceliği olacaktır.

                  8/2=4

                  4*3=12

                 12+5=17

Dolayısı ile işlemin sonucu 17 olarak görünecektir.

Formüllerde Hücre Başvurularını Kullanmak nasıl olur?

Hücrelere doğrudan formülleri girebileceğiniz gibi hücre başvurularını kullanarak da formül oluşturabilirsiniz. Hücre başvurusu, çalışma kitabınızda bulunan bir hücreyi ya da hücre grubunu tanımlar. Hücre başvurularını kullanarak formül oluşturduğunuzda, formülü çalışma kitabında yer alan başka hücrelere bağlarsınız. Hücre başvurularının içindeki değerler değiştikçe formülün içindeki değer de değişir.

Örneğin, A1 hücresine 7 değeri, A2 hücresine de 8 değeri girildiğinde, A3 hücresine =A1+A2 formülünü yazarak Enter tuşuna bastığınızda A3 hücresinde Şekil 4.6’da görüldüğü gibi 15 değeri görüntülenecektir

İşlem tablolarında "kayan kenarlık" nedir?

Hücre başvurularını fare ile seçerek formül oluştururken, seçmiş olduğunuz hücre başvurusu kayan kenarlık adı verilen kesik çizgilerden oluşan ve yanıp sönen bir çerçeve içine alınır. Formülde hücre başvurusunun yanına artı, eksi, çarpma veya bölme imi yazdığınızda ya da Enter tuşuna bastığınızda kayan kenarlık kaybolur.