Dış Ticarete Giriş Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Dış Ticarette İhracat Ve İthalat Uygulamaları

1. Soru

Hizmet sektörünün ve hizmet ticaretinin öneminin artması hangi gelişmelerden sonra olmuştur?

Cevap

Günümüzde; bilim, teknoloji, ulaşım ve iletişim alanlarındaki hızlı gelişmeler sonucunda üretim yapılarının değişmesi, sanayi-hizmet sektörü arası ilişkilerin pekişmesi, hızlı kentleşme, tüketici hizmetlerinde ve diğer sektörlerde girdi olarak kullanılan ara hizmetlere talebin artması vb. gelişmeler hizmet sektörünün ve hizmet ticaretinin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki önemi giderek arttırmaktadır.


2. Soru

Hizmetler ve mallar arasındaki fark nedir?

Cevap

Mal var olan bir talebi karşılamak için üretilen fiziksel bir maddedir. Mülkiyetine sahip olunabilir ve mülkiyeti el değiştirebilir. Hizmetler mallardan; dokunulmazlık, heterojenlik (değişebilirlik), çıktının bozulabilirliği ve üretim ile tüketimin aynı anda gerçekleşmesi gibi özelliklerle farklılık gösterir. Mallar dokunulabilir, hareket ettirilebilir, depolanabilir ve taşınabilir. Genel kural olarak mallar üretildiği yerden farklı bir yerde tüketilebilirler.


3. Soru

Hizmet üretiminin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Hizmetlerin üretimi, tüketiciler tarafından tüketilmeleri ile sağlanır. Hizmet sektöründe çıktının yapısı farklıdır ve değerlendirmede nesneden çok performans önemlidir. Hizmetin üretiminde müşterinin aktif katılımı söz konusudur ve müşteri hizmetin bir parçasını oluşturur. Üretildiği anda tüketildiği için kalite kontrol işlemi bir anlamda müşteri tarafından yapılır ve nesnel değildir.


4. Soru

Hizmet nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Hizmetler, fiziksel varlığı olmayan ve depolanamayan ürünlerdir. Böylelikle, hizmetlerin üretim ve tüketiminin aynı anda ve aynı yerde gerçekleşmesi gerekmektedir. Hizmetler, arz edenlerle söz konusu hizmetlerden yararlananların aynı yerde bulunmasını zorunlu kılmaktadır.


5. Soru

Uluslararası hizmetler nedir ve nasıl gerçekleştirilmektedir?

Cevap

Uluslararası hizmetler, ulusal sınırları aşarak yabancı kültürlerle ilişki kuran iş, performans ve çaba olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası hizmetler ticaretinde, hizmet sağlayıcılarla (üreticilerle) tüketiciler (talep edenler) arasında doğrudan karşılıklı etkileşim gerekmektedir. Hizmet ticaretinde, ya tüketiciler üretimin olduğu yere gitmekte (turizm) ya da hizmet sağlayıcılar üretim faktörlerini tüketimin olduğu mekana taşımaktadırlar.


6. Soru

Hizmetleri mallardan ayıran iki temel özellik nedir?

Cevap

Hizmetleri mallardan ayıran iki temel özellik bulunmaktadır. Bunlar saklanamazlık ve fiziksel varlığın söz konusu olmamasıdır.


7. Soru

Hizmetin saklanamaz olması neyi ifade etmektedir?

Cevap

Hizmetin saklanamaz olması, söz konusu malın tüketim ve üretimi aynı anda ve aynı yerde gerçekleşmek zorunda olduğunu ifade eder. Hizmeti sunanlar ile hizmetten yararlananların aynı yerde bulunması gerekmektedir.


8. Soru

Serbestleşme politikaları başlama tarihi ve önemi nedir?

Cevap

Serbestleşme (liberalizasyon) politikaları dünya ekonomisinde 1980’li yılların başından itibaren egemen olmuştur. Bu politikalarla birlikte, dünya ekonomisinde küreselleşme eğilimleri güçlenmiştir. Serbestleşme, sınır ötesi ticaretin artmasına sebep olmuştur. Doğrudan yabancı yatırımlar yoluyla hizmet sunumunu ve işgücü akımlarının artmasını gerçekleşmiştir.


9. Soru

Saklanamazlık özelliği nedeniyle hizmetler kaça ayrılmaktadır?

Cevap

Saklanamazlık özelliği nedeniyle hizmetler üç kategoriye ayrılır: (1) sınır ötesi ticaret, (2) üretim faktörlerinin kısa süreler için uluslararasında serbestçe dolaştığı hizmet ticareti, ve (3) üretim faktörlerinin uzun süreler için uluslararasında serbestçe dolaştığı hizmet ticareti.


10. Soru

Sınır ötesi hizmet ticareti nedir?

Cevap

Sınır ötesi hizmet ticareti mal ticaretine benzeyen, telekomünikasyon kanalları ile gerçekleştirilen finansal hizmetler vb. hizmetlerdir.


11. Soru

Hizmet Ticareti Genel Anlaşmasının (GATS) temel amacı nedir?

Cevap

Hizmet Ticareti Genel Anlaşmasının (GATS) amacı uluslararası hizmet ticaretinin tamamen serbestleştirilmesidir. GATS kapsamında serbestleştirme ve uluslararası hizmet ticareti önündeki engellerin kaldırılması öngörülmektedir. Bu serbestleştirme ve etkileri, özellikle de gelişmekte olan ülkelerin dünya hizmet ticaretindeki payı açısından ayrı bir önem taşımaktadır.


12. Soru

Hizmet ihracatındaki hızlı artışın en önde gelen nedeni nedir?

Cevap

Hizmet ihracatındaki hızlı artışın en önde gelen nedenlerinden biri, teknolojik gelişmelerin yeni hizmetlerin dünya ticaretinin konusu yapmasıdır.


13. Soru

Hizmet kullanıcılarının diğer bir ülkede hizmeti kısa süre için tükettiği hizmetler nelerdir?

Cevap

Hizmet kullanıcılarının diğer bir ülkede hizmeti kısa süre için tükettiği hizmetler: turizm, eğitim, sağlık hizmetleri ve gemi tamiratı gibi hizmetlerdir.


14. Soru

Hizmet sunucularının diğer bir ülkede kısa süre için sunduğu hizmetler nelerdir?

Cevap

Hizmet sunucularının diğer bir ülkede hizmeti kısa süre için sunduğu hizmetler mühendislik hizmetleri ve benzeri hizmetlerdir.


15. Soru

Diğer bir ülkeden sunulan bir hizmetin uzun zaman içinde tüketildiği veya sunulduğu hizmetler nelerdir?

Cevap

Hizmet kullanıcılarının diğer bir ülkeden sunulan bir hizmeti uzun zaman içinde tükettiği hizmetlere örnek olarak işgücü göçü, diğer taraftan hizmet sunucularının uzun zaman içinde sunduğu hizmetlere örnek olarak da dolaysız yabancı sermaye yatırımları gösterilebilir.


16. Soru

Hizmet kavramı içerisine dahil edeceğimiz faaliyetlerin taşıması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Hizmet kavramı içerisine dahil edeceğimiz faaliyetlerin taşıması gereken özellikler şunlardır: ? Soyutluk (Dayanıksızlık) ? Eş Zamanlı Üretim ve Tüketim (Ayrılmazlık) ? Heterojenlik (Türdeş Olmama) ? Değişken Talep


17. Soru

Asimetrik enformasyon sorunları nedir?

Cevap

Asimetrik enformasyon sorunları hizmetlerin fiziksel varlıklarının olmaması sonucu ortaya çıkan sorunlardır. Hizmeti sunan hizmetin kalitesi hakkında bilgiye sahipken hizmeti tüketen bu bilgiye erişmekte güçlük çekmektedir. Tüketici hizmetin kalitesini genellikle hizmeti satın aldıktan sonra belirler. Aynı durum mal ticaretinde ortaya çıkmaz.


18. Soru

Soyutluk (Dayanıksızlık) özelliği nedir?

Cevap

Hizmetin soyutluk özelliği, hizmetin elle tutulamaz, görülemez, duyulamaz, bir ölçü birimiyle ifade edilemez, sergilenemez, paketlenemez ve taşınamaz olması anlamına gelir. Envanteri tutulamamakta, saklanamamakta, standartlaştırılamamakta ve mülkiyet ilişkisi bulunmamaktadır.


19. Soru

Hizmet ticaretinde temel sorunlardan en önemlisi nedir?

Cevap

Hizmet ticaretinde temel bir sorunlardan biri enformasyondur. Bunun için hem hizmet üreticisi hem de kamu sektörü hizmet sektörüne müdahale etmeyi görev kabul eder. Hizmet üreticisi piyasada saygınlık kazanmaya önem verir. Kamu sektörü ise tüketiciyi korumak için sektöre düzenlemeler getirir.


20. Soru

Hizmetlerin önceden çok sayıda üretilemez ve saklanamaz olmasının sonuçları nelerdir?

Cevap

Bu durum hizmetlerin dayanıksız olarak nitelendirilmesine yol açmıştır. Bir konserde ya da bir uçakta boş kalan koltukların saklanıp da ertesi günü satılması mümkün değildir. Bir hizmetin sunulduktan sonra tüketilmemesi durumunda ortaya çıkacak ekonomik kayıplar sonradan giderilemez.


21. Soru

Hizmet kavramının tanımlanmasına zorluk yaratan durumlar nelerdir?

Cevap

Teknolojideki hızlı yenilikler ve değişen ihtiyaçlar ile yeni hizmet sektörlerinin ortaya çıkıyor olması, hizmetler sektörünün tanımı ve kapsamını devamlı değiştirmektedir. Dahası, ekonomideki sektörler arasındaki sınırlar da tam olarak çizilememektedir. Bir imalat işletmesi, aynı zamanda hizmet işletmesi olabilmektedir.


22. Soru

Hizmetten sağlanan değer nasıl ölçülür?

Cevap

Hizmetten sağlanan değer deneyime dayalıdır. Müşteri hizmetin değerini ve niteliğini ancak satın aldıktan sonra ya da hizmetin tüketilmesi veya satın alınması süresince değerlendirebilir. Tüketici bir hizmeti satın alırken daha çok geçmişteki deneyimlerinden yararlanmaktadır.


23. Soru

Hizmet kavramının tanımı nedir?

Cevap

Hizmetler, tüketildiğinde herhangi bir somut mala sahip olmakla sonuçlanmayan, bir tarafın diğerine sunduğu mülkiyeti gerekli kılmayan faaliyetlerdir. Soyut faaliyetlerden meydana gelen ürün çeşidi, zaman, yer, biçim ve psikoloji bakımından yarar sağlayan ekonomik faaliyetler olarak tanımlanabilir. Bir diğer tanım ise hizmeti, üretildiği yerde tüketilen bir iş veya eylem, bir performans, sosyal olay veya çaba olarak tanımlamaktadır.


24. Soru

Hizmetlerin fiziksel bir varlığa sahip olmamalarının ikincil sonuçları nelerdir?

Cevap

Hizmetlerin fiziksel bir varlığa sahip olmamalarının ikincil sonuçları da depolanamamaları, patent ile korunamamaları, teşhir edilerek tanıtılamamaları ve fiyatlandırma zorluğudur.


25. Soru

Malların üretim ve tüketimi nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Malların üretiminde, üretim ve tüketim sürecinin birbirinden ayrıdır. İşletme ile müşteri ancak malın satın alınması sırasında karşı karşıya gelirler. Üretim çoğunlukla müşteri tarafından görülmez.


26. Soru

Hizmet kavramının geniş tanımı nedir?

Cevap

Hizmet Mallar olarak tasnif edilemeyen ekonomik işlemlerin tamamı olarak tanımlanır. Bu tanım; piyasa içi ve piyasa-dışı hizmetleri (kamu kesimi ve kar amacı gütmeyen kuruluşlarca verilen hizmetler), resmi veya resmi olmayan kayıt dışı hizmetleri, ödeme yapılan ya da yapılmayan tüm hizmetleri kapsamaktadır. Bir kişinin ya da ekonomik bir birime ait olan bir malın durumunda başka bir ekonomik birimin aktivitesi sonucunda meydana gelen değişiklik hizmet olarak tanımlanmaktadır.


27. Soru

Hizmet kavramının tanımlanmasındaki temel problem nedir?

Cevap

Temel problem, son derece heterojen olan hizmetleri, hepsi için geçerli olduğu varsayılan özelliklerin bulunarak buna dayalı bir biçimde tanımlamaya çalışmaktan kaynaklanmaktadır.


28. Soru

Hizmetlerin eş zamanlı üretim ve tüketim (ayrılmazlık) özelliği nedir?

Cevap

Hizmetler üretildiği anda tüketilirler, hizmetin üretimi ile satışı eş zamanlı olarak oluşmaktadır. Bu nedenle işletme ile müşteri üretim ve sunum süreci boyunca etkileşim halindedir ve müşteri üretim sürecine katılır.


29. Soru

Hizmetlerin eş zamanlı üretim ve tüketim (ayrılmazlık) özelliğinin sonuçları nelerdir?

Cevap

İki önemli sonucu vardır: Birincisi, üretici ile satıcının aynı kişi olması ve hizmeti sunan kişinin, hizmetin bir parçası olmasıdır. İkinci sonuç, müşterinin hizmet üretim sürecinde yer almasıdır. Yeme-içme, saç kesimi, ulaşım, sağlık hizmetleri gibi birçok hizmette müşterinin bizzat bulunması, üretim sürecine katılması gerekir.


30. Soru

Hizmetlerin heterojenlik (türdeş olmama) özelliği nedir?

Cevap

Mallarda üretimde bir standart sağlanmasına rağmen hizmetin içeriği, sunan kişiye, müşteriye veya zamana göre değişebilir. Çünkü tüketicilerin tecrübeleri, hizmeti algılamalarını doğrudan etkilemektedir. Bu açıdan standartlaştırılmaları büyük güçlük gösterir.


31. Soru

Uluslararası ticarette farklı muamelenin kaldırılması için hangi kurallar geliştirilmiştir?

Cevap

Uluslararası ticarette iki önemli kural geliştirilmiştir. Birincisi, En Çok Kayrılan Ülke kuralıdır. Bu kurala göre, bir ülkeye sağlanan kolaylık ya da verilen taviz, ayırım yapılmadan bütün diğer üye ülkelere de aynen geçerli kılınmalıdır. İkinci kural ise, Milli Muamele kuralıdır. Yurt içinde uygulanan vergi ve muamelelerde yerli mal (hizmet) ve yabancı mal (hizmet) ayırımı yapılmaması ve hepsine eşit muamele yapılmasıdır.


32. Soru

Hizmetin başarısı nasıl şekillenir?

Cevap

Hizmetin başarısı, hizmeti sunanla hizmeti satın alan arasındaki etkileşimin türü ve gücüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Hizmetlerin temel üretim şekli, insan davranışlarıyla gerçekleşir. Aynı kişinin üretip sunduğu hizmetler bile birbirinden farklı olabilirler. Bu farklılık zamandan zamana, alıcıdan alıcıya, üreticiden tüketiciye, üretici ile tüketici arasındaki ilişkiye ve içinde bulunulan duruma göre oluşabilir. Hizmetin niteliği onu üreten insanın beceri ve kapasitesinden ayrılamaz.


33. Soru

GATS ile ifade edilen kavram nedir?

Cevap

İngilizce adının (General Agreement on Trade in Services) baş harfleri olan GATS ile ifade kavram Hizmetler Ticareti Genel Anlaşmasıdır. Özellikle ABD’nin etkisiyle, hizmet ticareti DTÖ kapsamına alınmıştır. Hizmetler Ticareti Genel Anlaşmasının oluşturulmasında mal ticaretinden elde edilen tecrübeler etkili olmuştur.


34. Soru

Değişken talep özelliği nedir?

Cevap

Hizmete olan talep göreli olarak değişken ve belirsizdir. Bu talep yıllara, mevsimlere, aylara göre değişebildiği gibi, günden güne ve hatta bir gün içindeki saatlere göre bile önemli ölçüde değişebilir.


35. Soru

Değişken talep özelliğinin sonuçları nelerdir?

Cevap

Değişken talep ile talep edilen hizmet arasında denge kurmak her zaman işletmenin elinde değildir. Kimi zaman hizmet arzı yetersiz kalırken, kimi zamanda fazla hizmet karşısında talep yetersizliği ekonomik kayıplara neden olur. Dalgalanan talep nedeniyle hizmet üretim kapasitesinin belirlenmesi zor olmakta, ayrıca verimlilik ve performansın ölçülmesinde güçlüklerle karşılaşılmaktadır.


36. Soru

Hizmetler anlaşmasının üzerine inşa edildiği temel esaslar nelerdir?

Cevap

Hizmetler anlaşması, üç esas üzerine inşa edilmiştir. Birincisi anlaşmanın çatısı esasıdır. Bütün üyelerin uyması gereken temel yükümlülükleri, ayırım yapmama, milli muamele ve hizmetler piyasasına girişlerin serbestleştirilmesi gibi temel ilke ve prensipleri kapsar. İkincisi, Pazara Giriş Taahhütleri Listesidir. Ülkelerin, kendi hizmetler sektöründe var olan ve başka ülke kaynaklı hizmetlerin ülkelerine girmesine yönelik engellerin ne kadarını indirebileceklerinin taahhüdü ile ilgilidir. Üçüncüsü Ekler’dir. Ekler, en çok kayrılan ülke kuralından istisnalar, muayyen bazı hizmetler ve halkın dolaşımı ile ilgili disiplinleri kapsamaktadır.


37. Soru

Dünya Ticaret Örgütünün ne zaman faaliyete geçmiştir?

Cevap

Dünya Ticaret Örgütü 01 Ocak 1995’te faaliyete geçmiştir.


38. Soru

Dünya Ticaret Örgütünün kuruluş amacı nedir?

Cevap

Dünya Ticaret Örgütü’nün amacı, üye ülkelerin ticaret ve ekonomi alanındaki ilişkilerini geliştirmek, hayat standartlarını yükseltmek, tam istihdamı gerçekleştirmek, reel gelir ile gerçek talep hacmindeki istikrarlı artışı sağlamak, mal ve hizmet üretim ve ticaretini geliştirmek, dünya kaynaklarının sürdürülebilir kalkınma hedefine en uygun bir şekilde kullanımına imkan vermek ve gerek çevreyi korumak, gerekse farklı ekonomik düzeydeki ülkelerin ihtiyaç ve endişelerine cevap verecek şekilde mevcut kaynaklarını geliştirmektir.


39. Soru

Hizmet Ticareti Genel Anlaşması’nda hizmet kavramının tanımı nasıldır?

Cevap

Hizmet Ticareti Genel Anlaşması’nda bir hizmet tanımı bulunmamaktadır. Bunun nedeninin, hızla gelişen teknolojiyle beraber yeni türeyecek hizmetlerin tanım dışında kalmasını önlemek olduğu düşünülmektedir.


40. Soru

Dünya Ticaret Örgütü amacını gerçekleştirmek için hangi ilkeyi benimsemiştir?

Cevap

Uluslararası ticarette, ticareti daraltan her türlü engeli ve farklı uygulamaların kaldırılmasını, öngörmektedir. Ticareti daraltan her türlü engelin kaldırılması ithalat ve ihracatta uygulanan her türlü vergi dışı engeli önce vergiye dönüştürmek ve daha sonra da bu tarifeleri kaldırmaktır. Ticaretteki bütün bu engellerin ve ayırımcılığın kaldırılması ile uluslararası ticarette serbestleşme (liberalleşme) sağlanacak ve böylece bütün ülkelerin yararına olarak ticaret hacmi de artmış olacaktır.


41. Soru

Hizmet ticaretine konu olan sektörler nelerdir?

Cevap

Bu sektörler: 1. Ticari Hizmetler, 2. Haberleşme Hizmetleri, 3. İnşaat ve Mühendislik Hizmetleri, 4. Dağıtım Hizmetleri, 5. Eğitim Hizmetleri, 6. Çevre ile ilgili Hizmetler, 7. Mali Hizmetler, 8. Sağlıkla İlgili ve Sosyal Hizmetler, 9. Turizm ve Seyahat Hizmetleri, 10. Eğlence, Kültür ve Spor ile ilgili Hizmetler, 11. Ulaşım Hizmetleri 12. Diğer Hizmetlerdir.


42. Soru

Avrupa Birliğinin hizmet tanımı nasıldır?

Cevap

Avrupa Birliği tarafından hizmetler normal olarak bir ücret karşılığı yapılan ve malların, sermayenin ve kişilerin serbest dolaşımı kapsamına girmeyen işler olarak tanımlanmaktadır. Hizmetler tanımının kapsadığı faaliyetler şunlardır: 1. Sınai nitelikteki faaliyetler; 2. Ticari nitelikteki faaliyetler; 3. Esnaf ve sanatkâr faaliyetleri; 4. Mesleki faaliyetler.


43. Soru

Uluslararası hizmetler ticareti nedir?

Cevap

Uluslararası hizmetler, ulusal sınırları aşarak yabancı kültürlerle ilişki kuran iş, performans ve çaba olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası hizmetler ticareti, yerli bir ekonomik birim ile yerli olmayan başka bir ekonomik birim arasında yapılmaktadır. Hizmetin üretim sürecinde karşılıklı etkileşim için hizmet sağlayıcılar ile tüketiciler arasında karşılıklı iletişim gerekmektedir.


44. Soru

Ayrılabilir veya uzun mesafeli hizmetler nelerdir?

Cevap

Hizmet sağlayıcıları ile tüketicilerin herhangi bir hareketi söz konusu olmaksızın, hizmet objesi, ülke sınırlarından içeri girerek veya çıkarak uluslararası ticarete neden olabilir. Bu hizmetler, ayrılabilir veya uzun mesafeli hizmetler olarak adlandırılmaktadır.


45. Soru

Uluslararası hizmetler ticareti ne şekilde sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Uluslararası hizmetler ticareti sınır ötesi arz, yurt dışında tüketim, ticari varlık ve gerçek kişilerin varlığı olarak dört temel şekilde sınıflandırılabilir.


46. Soru

Sınır ötesi arz nedir?

Cevap

Hem tüketicilerin ve hem de hizmet sağlayıcılarının hareket etmeksizin yaptığı işlemlerdir. Bu tür hizmetler, ticarete konu olan mallara benzemektedir. Hizmet objesi sınır ötesine geçerek uluslararası ticarete konu olmaktadır. Obje milli sınırlardan geçerken, hizmet sağlayıcıları ve tüketiciler hareketsiz kalmaktadır. Bilgi yoğun hizmet faaliyetleri ve bilgi temelli hizmetler (lisans, AR+GE, veri yönetimi, danışmanlık, finans, haberleşme ve e- ticaret) bu gruba girmektedir. Uluslararası hizmetler ticaretinde en ekonomik ticaret şekli, sınır ötesi arzdır.


47. Soru

Yurt Dışında Tüketim nedir?

Cevap

Uluslararası hizmetler ticaretinin bu şeklinde, tüketiciler milli sınırlardan dışarıya çıkmakta, hizmet sağlayıcıları ise hareketsiz kalmaktadır. Turizm, eğitim, sağlık, tamir ve havacılık gibi hizmetler bu gruba girmektedir. Uluslararası hizmetler ticaretinin yaklaşık yüzde 20sini oluşturur.


48. Soru

Ticari varlık nedir?

Cevap

Ticari varlık, üretim faktörlerinin hizmet işlemini yerine getirmek için geçici olarak sınırdan geçtiği ve tüketicilerin hareketsiz olduğu hizmetlerdir. Bu gruba giren hizmetlerde sıklıkla karşılıklı etkileşim olmasa da, belli zamanlarda yüz yüze iletişim görülmektedir. Bir danışmanlık şirketinin personelini belli bir iş için söz konusu ülkeye göndermesi, yurt dışında ihale alan bir müteahhitlik firmasının belli sayıda bilgi, beceri ve deneyim sahibi işgücünü belli süreyle başka bir ülkeye götürmesi, uluslararası ulaşım (taşımacılık) gibi bu grupta yer alır.


49. Soru

Hizmetlerde ortak üretim kavramı yüz yüze gelmeyi zorunlu kılar mı?

Cevap

Hizmetlerde ortak üretim kavramı gereği, karşılıklı etkileşimde iletişim gerekmesine rağmen, yüz yüze gelmek şart değildir. Ortak üretim süreçlerinin bazı aşamaları fiziksel varlığı gerektirirken, haberleşmenin gerekli olduğu aşamalarda hizmet sağlayıcılarının ve hizmet objesinin temas halinde bulunmaması herhangi bir sakınca yaratmamaktadır.


50. Soru

Hizmetlerde yüz yüze gelmenin zorunlu olduğu veya olmadığı durumlar nelerdir?

Cevap

Taşımacılık, inşaat, cerrahi hizmetler, saç kesimi, turizm gibi hizmetlerde ortak üretim için fiziksel yakınlık gerekirken, haberleşme hizmetleri, danışmanlık, veri yönetimi hizmetleri, finansal hizmetler ve diğer koordinasyon hizmetlerinde ortak üretim için fiziksel yakınlık gerekli değildir.


51. Soru

Uluslararası hizmetler ticaretinde karşılıklı etkileşim nasıl olmaktadır?

Cevap

Uluslararası hizmetler ticaretinde, hizmet sağlayıcılarla tüketiciler arasında doğrudan karşılıklı etkileşim gerektiğinde, ya tüketiciler üretimin olduğu yere gitmekte (turizm) ya da hizmet sağlayıcılar üretim faktörlerini tüketimin olduğu mekana taşımaktadırlar (doğrudan yabancı sermayenin herhangi bir ülkede fabrika kurması gibi).


52. Soru

Gerçek kişilerin varlığı nedir?

Cevap

Gerçek kişilerin varlığı, bir firmanın kendi ülkesinden farklı ülkede sürekli yerleşik bir tesis kurmak için yaptığı hizmet işlemleridir. Uluslararası hizmetler ticaretinde, rekabet üstünlüğü kazanmak amacıyla kullanılır. Bir bankanın başka bir ülkede banka satın alması veya ortak bir banka kurması ya da şube açması, danışmanlık şirketinin yabancı bir ülkede şube açması gibi faaliyetler, bu gruba girmektedir.


53. Soru

Ülkeler arasında mal ticareti yapılmasının sebepleri nelerdir?

Cevap

Ülkeler arasında Mal ticareti; ticaret yapılmasının sebepleri, yerli üretimin yetersizliği, fiyatlar arasındaki farklılıklar ve mallarda gerçekleştirilen farklılaştırma faaliyetleri vb. şeklinde sıralanabilir.


54. Soru

Ülkeler arasında hizmet ticareti yapılmasının sebepleri nelerdir?

Cevap

Hizmet ticaretine ilişkin sebepler şu şekildedir: hizmetlere konu olan kaynakların dağılımındaki farklılıklar; kalifiye eleman yetersizliği; alt yapı yatırımlarındaki farklılıklar; fiyat farklılıkları ve mallarda olduğu gibi hizmetlerdeki farklılaştırma faaliyetleridir.


55. Soru

Ülkelere göre Dünya Hizmet Ticaretine yönelik değerlendirmeler nelerdir?

Cevap

ABD, global hizmet ihracatında ülke bazında dünyanın en büyük ihracatçısı olmuştur. ABD’den sonra dünya hizmet ticareti ihracatında önde gelen ülkeler; Almanya, İngiltere, Çin ve Fransa’dır. Dünya hizmet ticareti ithalatında ise ABD, Almanya, Çin, İngiltere, Japonya ve Fransa’dır. Türkiye 33 milyar dolar ile hizmet ihracatında 33’üncü sırada yer alırken, hizmet ithalatında ise, 18 milyar dolar ile 40’ıncı sırada yer almaktadır.


56. Soru

Yeni hizmet alanlarının ortaya çıkmasına ve hizmet sektörünün gelişmesine sebep olan en önemli gelişme nedir?

Cevap

Teknolojik yenilikler, bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler geleneksel üretim ve hizmet üretimi süreçlerinin değişimine yol açmıştır. Bu gelişmeler, fiziksel emeğe olan ihtiyacı azaltan ve hizmet endüstrilerinde çalışanların sayısını hızla arttırmıştır. İnternet sistemi hane halkları ve firmaların çok sayıda hizmete uzaktan ulaşmalarına imkan vermektedir. Bunlara örnek olarak, uzaktan iş görme, uzaktan alışveriş ve uzaktan bankacılık örnek verilebilir.


57. Soru

Ulaştırma hizmetleri sektörünün dağılımı nedir?

Cevap

Rekabet şartlarının giderek ağırlaştığı uluslararası ticarette malın hızlı ve düşük maliyetle taşınması büyük önem taşıdığından, ulaştırma hizmetleri sektörünün gelişimini tetiklenmektedir. Ulaştırma sektörü ihracatında 2010 yılında en yüksek payı Avrupa Birliği elde etmiştir. Bunu ABD ve Japonya izlemektedir. Türkiye 8,4 milyar dolarlık bir değer ve %1.1’lik pay ile 13’ncü sırada yer almıştır. Ulaştırma sektörü ithalatında ise, ilk iki sıra değişmemiş ancak Çin üçüncü sıraya yerleşmiştir.


58. Soru

Hizmet sektörünün ekonomideki önemi nedir?

Cevap

Hizmet sektörü, ekonomide önemli bir rol üstlenmektedir. Hizmetler, tarım ve sanayi sektörleri arasında kilit noktada bulunmaktadır. Hizmet sektörü bir ekonomideki diğer sektörler ve tüketiciler arasında aracılık rolü üstlenir. Hizmet sektörünün ekonomik verimliliği artırmaya büyük katkısı vardır. Eğitim seviyesi yüksek olan ve araştırma geliştirmeye önem veren bir toplumun daha verimli bir toplum olduğu, ulaştırma, haberleşme alt yapısının verimliliği arttırdığı söylenebilir.


59. Soru

Seyahat Hizmetlerine yönelik değerlendirmeler nelerdir?

Cevap

Turizm dünyanın en büyük hizmet sektörlerinden birisi olarak kabul edilmekte ve dünya hizmet ticaretinin yaklaşık %25’ini oluşturmaktadır. Düşük maliyetli havayolu ile ulaşımın sağlanması sektörün gelişimine önemli katkı sağlamaktadır. Sektördeki önemli ihracatçılar; Avrupa Birliği, ABD, Çin ve Avusturalya olarak sıralanmaktadır. Türkiye ise, 21,2 milyar dolarlık ihracatı ile sıralamada önemli bir yer tutmaktadır. Seyahat hizmetleri ithalatı açısından ülke sıralamalarını incelediğimizde ise, Avrupa Birliği, ABD ve Çin’in ilk üç sırayı paylaştığı görülmektedir.


60. Soru

Turizm sektörünün önemi nedir?

Cevap

Turizm birçok hizmet sektöründen oluşmaktadır, bu bakımdan birçok ekonomik alanı etkilemektedir. İstihdamı yoğun bir sektör olması bakımından kırsal alanlarda önemli istihdam kaynaklarından birisidir.


61. Soru

Hizmet sektörü temel sınıflandırılması nasıldır?

Cevap

Hizmet sektörü temel olarak, ulaştırma, seyahat (turizm) ve diğer ticari hizmetler olarak üç temel başlık altında incelenmektedir. Diğer ticari hizmetler başlığı altında yer alan hizmetler ise, ticari hizmetler, finans hizmetleri, çevre ürünleri ve sağlık hizmetleridir.


62. Soru

Bölge ve ülkelere göre dünya hizmet ticaretinin değerlendirilmesi nasıldır?

Cevap

Güney ve Merkezi Amerika’da Brezilya’nın, hem ihracat hem de ithalatının bölge ortalamasının çok üzerinde olduğu görülmektedir. Bunun nedeni, bu ülkenin özellikle taşıma ve seyahat hizmetlerinden kaynaklanmaktadır. Avrupa’nın bu hizmet sektörünün hızlı büyümesinin nedeni olarak, seyahat hizmetleri ithalat ve ihracatında yaşanan düşük büyüme hızının etkisi gösterilebilir. Afrika kıtasında, Güney Afrika’nın seyahat gelirlerinde, FİFA dünya kupasına katılan büyük sayılardaki yabancı ziyaretçiler nedeniyle büyük artış gerçekleşmiştir.


63. Soru

Küresel ihracatçı anlamında lider hangi bölgedir?

Cevap

Avrupa Birliğinin, global ihracatta payı düşünüldüğünde, lider küresel ihracatçı durumundadır.


64. Soru

Hizmetlerin mallardan farklılık gösterdiği özellikleri nelerdir?

Cevap

Dokunulmazlık, heterojenlik (değişebilirlik), çıktının bozulabilirliği ve üretim ile tüketimin aynı anda gerçekleşmesi gibi özelliklerle farklılık gösterir.


65. Soru

Hizmetleri mallardan ayıran iki temel özellik hangileridir?

Cevap

Saklanamazlık ve fiziksel varlığın söz konusu olmamasıdır.


66. Soru

Saklanamazlık özelliği nedeniyle hizmetler genelde üç kategoriye ayrılabilir, bunlar nelerdir?

Cevap

Sınır ötesi ticaret,

üretim faktörlerinin kısa süreler için uluslararasında serbestçe dolaştığı durumlardaki hizmet ticareti,

üretim faktörlerinin uzun süreler için uluslararasında serbestçe dolaştığı durumlardaki hizmet ticareti.


67. Soru

Hizmet kullanıcılarının diğer bir ülkede hizmeti kısa süre için tükettiği hizmetlere örnekler nelerdir?

Cevap

Turizm, eğitim, sağlık hizmetleri ve gemi tamiratı.


68. Soru

Hizmet sunucularının diğer bir ülkede hizmeti kısa süre için sunduğu hizmetlere örnekler nelerdir?

Cevap

Mühendislik hizmetleridir.


69. Soru

Hizmet kullanıcılarının diğer bir ülkeden sunulan bir hizmeti uzun zaman içinde tükettiği hizmetlere örnekler nelerdir?

Cevap

İşgücü göçüdür.


70. Soru

Hizmet sunucularının diğer ülkede hizmeti uzun zaman içinde sunduğu hizmetlere örnekler nelerdir?

Cevap

Dolaysız yabancı sermaye yatırımlarıdır.


71. Soru

Genel olarak hizmetler nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Tüketildiğinde herhangi bir somut mala sahip olmakla sonuçlanmayan, bir tarafın diğerine sunduğu mülkiyeti gerekli kılmayan soyut faaliyetlerden meydana gelen ürün çeşidi, ya da zaman, yer, biçim ve psikoloji bakımından yarar sağlayan ekonomik faaliyetler olarak tanımlanabilir.


72. Soru

Hizmet kavramı içerisine dahil edeceğimiz faaliyetlerin taşıması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Soyutluk (dayanıksızlık), eş zamanlı üretim ve tüketim (ayrılmazlık), heterojenlik (türdeş olmama), değişken talep


73. Soru

Avrupa Birliği tarafından hizmetler nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Normal olarak bir ücret karşılığı yapılan ve malların, sermayenin ve kişilerin serbest dolaşımı kapsamına girmeyen işler olarak tanımlanmaktadır.


74. Soru

Avrupa Birliğinde hizmet tanımının kapsadığı faaliyetler nelerdir?

Cevap

Sınai nitelikteki faaliyetler, ticari nitelikteki faaliyetler, esnaf ve sanatkâr faaliyetleri, mesleki faaliyetler.


75. Soru

Uluslararası hizmetler ticareti nasıl yapılmaktadır?

Cevap

Yerli bir ekonomik birim ile yerli olmayan başka bir ekonomik birim arasında yapılmaktadır.


76. Soru

Uluslararası hizmetler nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Ulusal sınırları aşarak yabancı kültürlerle ilişki kuran iş, performans ve çaba olarak tanımlanmaktadır.


77. Soru

"Ayrılabilir" veya "uzun mesafeli" olarak adlandırılan hizmetler nasıl tanımlanır?

Cevap

Hizmet sağlayıcıları ile tüketicilerin herhangi bir hareketi söz konusu olmaksızın, hizmet objesi, ülke sınırlarından içeri girerek veya çıkarak uluslararası ticarete neden olmaktadır. Bu durum "ayrılabilir" veya "uzun mesafeli" hizmetler olarak anlandırılır.


78. Soru

Uluslararası hizmetler ticareti dört temel şekilde sınıflandırılmaktadır, bunlar nelerdir?

Cevap

Sınır ötesi arz, yurt dışında tüketim, ticari varlık ve gerçek kişilerin varlığıdır.


79. Soru

Sınır ötesi arz nedir?

Cevap

Hem tüketicilerin ve hem de hizmet sağlayıcılarının hareket etmeksizin yaptığı işlemlerdir.


80. Soru

Yurt dışında tüketim tüketiciler ve hizmet sağlayıcılar açısından nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

Tüketiciler milli sınırlardan dışarıya çıkmakta, hizmet sağlayıcıları ise hareketsiz kalmaktadır.


81. Soru

Ticari varlık hizmeti nedir?

Cevap

Üretim faktörlerinin hizmet işlemini yerine getirmek için geçici olarak sınırdan geçtiği ve tüketicilerin hareketsiz olduğu hizmetlerdir.


82. Soru

Gerçek kişilerin varlığı sınıflandırmasında nasıl işlem yapılmaktadır?

Cevap

Bir firmanın kendi ülkesinden farklı ülkede sürekli yerleşik bir tesis kurmak için yaptığı hizmet işlemleridir.


83. Soru

01 Ocak 1995’te faaliyete geçen DTÖ’nün amacı nedir?

Cevap

Üye ülkelerin ticaret ve ekonomi alanındaki ilişkilerini geliştirmek, hayat standartlarını yükseltmek, tam istihdamı gerçekleştirmek, reel gelir ile gerçek talep hacmindeki istikrarlı artışı sağlamak, mal ve hizmet üretim ve ticaretini geliştirmek, aynı zamanda da dünya kaynaklarının sürdürülebilir kalkınma hedefine en uygun bir şekilde kullanımına imkan vermek ve gerek çevreyi korumak, gerekse farklı ekonomik düzeydeki ülkelerin ihtiyaç ve endişelerine cevap verecek şekilde mevcut kaynaklarını geliştirmektir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi