XIV-XV. Yüzyıllar Türk Dili Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

XI-XII. yüzyıllarda hem etnik yapı hem de siyasi hayat bakımından Türkleşen Harezm bölgesinde Türk dilinin doğu kolunu teşkil eden Karahanlı Türkçesi temelinde güney- batı kolunu teşkil eden Oğuz Türkçesi ve kuzeybatı kolunu teşkil eden Kıpçak Türkçesinin karışıp kaynaşmasından oluşan Türkçeye Harezm Türkçesi veya Harezm-Altın Ordu Türkçesi adı verilir.

XI. yüzyılda Harezm bölgesinde toplu olarak yaşayan ve daha sonra batıya doğru göç ederek bugünkü Türkmen, Azerbaycan, Gagavuz ve Türkiye Türklerinin aslını oluşturan büyük bir Türk boyunun lehçesidir.

Altın Ordu, Moğol imparatoru Cengiz Han’ın ölümünden sonra torunlarından Batu Han’ın 1242’de kurduğu ve kardeşi Berke Han’ın yerine geçip Müslüman olmasıyla tam bir Türk-İslam devleti haline gelen devletin adıdır.

İran’dan geçerek Kuzey Hindistan’a yerleşen halk veya bu halktan olan kimseye Ari adı verilir.

On beş beyitten az olmayan, bütün beyitlerin ikinci dizeleri en baştaki beyit ile uyaklı olan ve çoğu kez büyükleri övmek için yazılan divan edebiyatı şiir türüne kaside adı verilir.

Divan edebiyatında beş ile on beş beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerinin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik konularda yazılan nazım biçimine gazel adı verilir?

Mâni biçiminde aruzla yazılmış manzumelere tuyuğ adı verilir.

Yazma bir eseri el yazısıyla kopyalama işlemine istinsah adı verilir.

Arapça bir kelime olup “kapı” anlamındadır. Türkçede “bölüm, başlık” anlamında kullanılmaktadır.

Nehcü’l-Fera¯di?s'in müellif'i kimdir?

Nehcü’l-Fera¯di?s nüshaları üzerinde incelemeler yapanlar genellikle eserin müellifi olarak Kerderli Mahmut b. Ali’yi göstermişlerdir.

Mukaddimetü’l-Edeb kaç bölümden oluşmaktadır ve bu bölümler nelerdir?

Mukaddimetü’l-Edeb beş bölümden oluşmaktadır. Bunlar:

1. İsimler

2. Fiiller

3. Harfler

4. İsim çekimi

5. Fiil çekimi

Kur’an’ın surelerini açıklayarak görüşler ileri sürme ve bunları yazma, yorumlamaya tefsir adı verilmektedir.

Hz. Muhammed’in niteliklerini övmek, ondan şefaat dilemek amacıyla yazılan kasidelere naat adı verilir.