Osmanlı Türkçesi Grameri 2 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Farsçada Kelime Yapımı: İsimler, Sıfatlar

1. Soru

Ekler göz önünde bulundurulduğunda Türkçe ve Farsça arasındaki fark nedir?

Cevap

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir.


2. Soru

İki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle türetilen kelimelere

.......... .......... denilmektedir.

Cevap

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir. Bunun yanında iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle birleşik kelimeler de yapılabilmektedir.


3. Soru

Farsça sıra sayılarının yapımında kullanılan eklerden üç tanesini yazınız.

Cevap

Osmanlı Türkçesinde Farsça sıra sayıları az kullanılmıştır. Başlıca ?+ üm, ?? +ümî ve ???+ ümîn ekleriyle teşkil edilir.


4. Soru

"sekizinci" ve "onuncu" anlamlarına gelen farsça sıra sayılarını yazınız.

Cevap

Sekizinci:  ???? heştüm

Onuncu: ??? dehüm


5. Soru

Âlet isimleri yapımında kullanılan, daha çok nesnelerin konulduğu kapları ifade eden ek nedir?

Cevap

+dân ??? :Âlet isimleri yapımında kullanılır, daha çok nesnelerin konulduğu kapları ifade eder.


6. Soru

Kelimelere Türkçedeki -sız/-siz ekinin anlamını katan eki yazınız.

Cevap

? bî-: Kelimelere Türkçedeki -sız/-siz ekinin anlamını katar.


7. Soru

Özel kalıp açısından Arapça ve Farsça kelimeler arasındaki fark nedir?

Cevap

Farsçadan alınmış çok sayıda isim ve sıfat Türkçede kullanılmıştır. Bunların Arapçada olduğu gibi özel kalıpları, yani vezinleri olmayıp anlamlarını bilmemiz yeterli olur.


8. Soru

Arapça kelimelerin bir özelliği olan özel kalıplara .......... denir.

Cevap

Farsçadan alınmış çok sayıda isim ve sıfat Türkçede kullanılmıştır. Bunların Arapçada olduğu gibi özel kalıpları, yani vezinleri olmayıp anlamlarını bilmemiz yeterli olur.


9. Soru

Farsça kelimelerin üç özelliğini yazınız.

Cevap

Farsça, esas olarak eklemeli bir dil sayılabilir; bu özelliği açısından Türkçeye benzer. Farsçada Türkçeden farklı olarak yalnızca son ekler yoluyla değil, ön ekler yoluyla da kelimeler türetilebilir. Bunun yanında iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle birleşik kelimeler de yapılabilmektedir. Böylece Farsçada isimler, sıfatlar ve zarflar yalın, türemiş ve birleşik olarak ele alınabilirler. Kelime türetme ve birleşik kelime yapma yolları öğrenildiğinde Farsçanın oldukça sade bir morfolojik yapısı olduğu görülecektir.


10. Soru

Farsça "kırk" sayısının karşılığı nedir?

Cevap

??? çihil "kırk" 


11. Soru

Farsça "altıncı" sıra sayısını yazınız. 

Cevap

??? şeşüm "altıncı"


12. Soru

İsimden isim yapan son eklerden hangileri hem yer hem de zaman ifade edebilir?

Cevap

+gâh ??? :Yer ve zaman isimleri yapımında kullanılır.

+istân ???? :Yer ve zaman isimleri yapımında kullanılır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v