Osmanlı Türkçesi Metinleri 2 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Nesih Yazısı İle Metinler 3: Evrak Örnekleri-I

1. Soru

Tahmin edildiği üzre, tahmin edildiği gibi anlamına gelen kelime nedir?

Cevap

ber vech-i tahmin


2. Soru

matbah emîni nedir?

Cevap

Saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna matbah emini de nilirdi. Saray mutfağında her gün yaklaşık olarak 4-5 bin kişiye ye mek çıkartılırdı. Bu açıdan görevi son derece önemliydi.


3. Soru

Divan toplantılarından sonra padişâhla görüşmelerin yapıldığı yerin adı nedir? 

Cevap

Arz odası: Divan toplantılarından sonra padişâhla görüşmelerin yapıldığı yer. 


4. Soru

Osmanlıda çukadârân kime denir?

Cevap

Çukadârân: (Çuhadâr), hizmetçi; kapıcı, me’mûr, devlet daireleri ve merkez ile taş ra arasında haber, belge getirip götüren memurlar. 


5. Soru

Bildirme, bildirilme, anlatma. Bir davânın nasıl bir hüküm ve karara bağlandığını gösteren resmî vesika anlamına gelen kelime nedir?

Cevap

i‘lâm


6. Soru

Osmanlıda  "Buyuruldu" neye denirdi?

Cevap

Buyuruldu: Sadrâzam, Kaptan-ı Deryâ, vezir, beylerbeyi gibi önemli devlet adamlarının yazılı emirlerine denilirdi. Sadrazamların kendi selahiyetlerine giren işlerde verdikleri talimatlar buyuruldu formunda yazıldığında bu ismi alırlar. Ayrıca eyâlet dîvânlarında ve diğer işlerde beylerbeyilerin muhtelif konularda verdikleri emirlere de beylerbeyi buyuruldusu denilirdi.


7. Soru

"Kerâmet" kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

Kerem, bağış, ikram, ağırlama, ermişçesine yapılan iş, hareket veya söz. 


8. Soru

Osmanlıda saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna ne isim verilirdi? 

Cevap

Matbah emîni: Saray mutfağında umûmî levâzım sorumlusuna matbah emini denilirdi. Saray mutfağında her gün yaklaşık olarak 4-5 bin kişiye ye mek çıkartılırdı. Bu açıdan görevi son derece önemliydi. 


9. Soru

Bâb-ı âsafî terimi ile ifade edilmek istenen nedir?

Cevap

Bâb-ı âlî’de görev yapan askerî zümrenin önde gelenleri.


10. Soru

Bir yere toplamak suretiyle, toplu olarak. Anlamında kullanılan kelime nedir?

Cevap

cem‘an


11. Soru

kapu kethüdâları terimi ile neyi ifade etmektedir?

Cevap

Eyalet yöneticisi vezirlerin İstanbuldaki temsilcileri. Bâbıâlî’de suçlula rın tutuklanması ve nezâretiyle ilgili vazifeleri olan görevliler.


12. Soru

İnhâ kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

Ulaştırma, yetiştirme, bir vazifeye veya maaşa tayin yazısı. Bazen, yazı ile bildirme.


13. Soru

Pâdişâh iradesi, pâdişâh emri olarak kullanılan kelime nedir?

Cevap

irâde-i aliyye


14. Soru

selâm ağası terimi neyi ifade etmektedir?

Cevap

Sadrazamın ve bazı vezirlerin maiyetinde bulunup teşrifatı idareye memur olan kimse. Bir vazifesi de gelen misafirleri karşılamak ve efendisinin huzuruna çıkmalarını düzene koymaktı.


15. Soru

teşrîfâtî terimi ile ine ifade edilmektedir?

Cevap

Osmanlı protokol ve merâsim kurallarını uygulatan, muhafaza eden, kayıt altında tutan kişi.


16. Soru

Mezkûr kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

Zikredilmiş, anılmış.


17. Soru

atebe-i ulyâ terimi ile ifade edilen nedir?

Cevap

Osmanlı pâdişâhlarının bulunduğu yer, pâdişâh sarayı.


18. Soru

Pusulalar nasıl belgelerdir?

Cevap

 Pusulalar umumiyetle bir uygulama hakkında geçmiş kayıtlarına bakarak bilgi vermek amaçlı hazırlanan belgelerdir. 


19. Soru

sâlifü’z-zikr kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

Zikri geçmiş, daha önce anılmış.


20. Soru

Pâdişâh yazısı, pâdişâhların emir ve görüşlerini, bazen telhis üzerine bazen beyaz üzerine kendi el yazılarıyla yazdıkları belge türüne verilen ad nedir?

Cevap

hatt-ı hümâyûn


21. Soru

Saray ve Bâb-ı âlî’de, önemli devlet adamlarının gelişte ve gidişte ata binmek için kullandıkları yüksek taşın adı nedir?

Cevap

Binek taşı: Saray ve Bâb-ı âlî’de, önemli devlet adamlarının gelişte ve gidişte ata binmek için kullandıkları yüksek taş. 


22. Soru

Özetleme, hulâsa etme, uzun bir yazıyı kısaltma. Sadrazamın devlet işleriyle alâkalı pâdişaha sunduğu rapora ne ad verilir?

Cevap

Telhis


23. Soru

Osmanlıda muhâfız vezîr kimdir?

Cevap

Muhâfız vezîr: Osmanlıda bir bölgenin (özellikle sınır boyları) veya kalenin düşman saldırılarından korunması için tayin edilen askeri yönetici. 


24. Soru

ziyâfet-i hümâyûn nedir?

Cevap

Pâdişâhın vermiş olduğu veya pâdişah adına verilen ziyâfet, padişâhın katıldığı yemek.


25. Soru

Osmanlıda Kaime nedir?

Cevap

Kaimeler resmi daireler ve görevliler arasında yapılan bir yazışma türüdür. Genellikle üst makamdan alt makamlara yazılan görev yazıları için kullanılır. 


26. Soru

"El-hâletü hâzihî" kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

El-hâletü hâzihî: Henüz, şimdi, hâlâ, bugün, bugünkü günde, şimdiki zamanda, şimdiye kadar. 


27. Soru

"Atebe-i ulyâ"  kelimesenin anlamı nedir?

Cevap

Osmanlı pâdişâhlarının bulunduğu yer, pâdişâh sarayı. 


28. Soru

Osmanlıda vezir kime denir?

Cevap

Vezîr: Yüksek seviyedeki askerî kumandan ve idarecilere verilen rütbe. 


29. Soru

"Hatt-ı hümâyûn" kelimesinin anlamı nedir?

Cevap

Pâdişâh yazısı, pâdişâhların emir ve görüşlerini, bazen telhis üzerine bazen beyaz üzerine kendi el yazılarıyla yazdıkları belge türünün adı. 


30. Soru

 Osmanlı sarayında Akağalar kime denirdi?

Cevap

Akağalar: Osmanlı sarayında çalıştırılan hadımağalarının bir sınıfı. Hadımağalar dan zenci ve Habeş olanlar daha çok Harem ağaları diye anılırlar, be-yaz ırktan olanlara ise Ak ağalar veya Ak hadımlar denirdi. 


31. Soru

Dîvân-ı hümayun’da güvenliği sağlayan, adli hükümlüler hakkında infaz ve icrâî işlem yapan görevliler kimlerdir?

Cevap

Çavuşları: Dîvân-ı hümayun’da güvenliği sağlayan, adli hükümlüler hakkında infaz ve icrâî işlem yapan görevliler. Aynı zamanda devletin önemli işleri için görevlendirilebilen ve çavuşbaşının emri altındaki zümre. 


32. Soru

Osmanlıda padişâhın katıldığı yemeğe ne isim verilirdi?

Cevap

Hümâyûn: Pâdişâhın vermiş olduğu veya pâdişah adına verilen ziyâfet, padişâhın katıldığı yemek. 


33. Soru

Kapudanlığı' nın anlamı nedir?

Cevap

Kapudanlığı: Kaptân-ı deryâlık. Osmanlı deniz kuvvetlerinin başı ve kendisine tev-cih edilen bölgelerin yöneticisi. 


34. Soru

Maaşdan başka olarak verilen yiyecek, erzak, giyeceğe verilen isim nedir? 

Cevap

Ta‘yînât: Maaşdan başka olarak verilen yiyecek, erzak, giyecek. 


35. Soru

Topkapı Sarayı’nın birinci kapısı ne ad verilmektedir?

Cevap

bâb-ı hümâyûn,


36. Soru

17. Yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı Devleti’nin bütün işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yere verilen ad nedir?

Cevap

Dîvân-ı hümâyûn


37. Soru

Dîvân-ı hümayun kalemlerinin bir dönem baş sorumlusu, pâdişâhın fermânlarına tuğra çeken ve belgeleri hukuka uygun lukları açısından kontrol eden önemli görevliye ne ad verilir?

Cevap

nişancı efendi


38. Soru

Para konulan torba, belli miktarda parayı ifade eden para birimine ne denir?

Cevap

Kîse: Para konulan torba, belli miktarda parayı ifade eden para birimi. 


39. Soru

Muhterem, aziz, sayın, saygıdeğer, sayılan anlamındaki kelime nedir?

Cevap

Mükerrem: Muhterem, aziz, sayın, saygıdeğer, sayılan. 


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi