Osmanlı Türkçesi Metinleri 1 Dersi 8. Ünite Özet

Giriş

Bu ünitede el yazması metinleri okumayı geliştirmeniz için yazma metinler yer almaktadır. Ünitede yer alan metinler on sekizinci yüzyılın başından ortasından ve sonundan seçilmiştir. Dolayısıyla bu yüzyılın dil özelliklerini kavramanız hedeflenmiştir. XVIII. yüzyıl metinlerinin dilleri, XV. Yüzyıl metinlerine göre daha ağdalıdır. Bu yüzyılda, edebî kaygılar biraz daha öne çıkmaktadır. Ancak hemen belirtilmelidir ki, bu durum eser müelliflerinin tahsiliyle de yakından alakalıdır.

I. Metin: Okunuş, Çeviri ve Anlama

Örnek Metnin Transkripsiyonu

Avân-ı Sultan Mustafa Han Hazretlerinin Asrında Milel- i Nasârâ İle Sulh u Salâha Ne Vechile Nizâm Verildüği Beyân Olunur Hayli müddetden berü taraf-ı düşmen-i dîn ile harb u kıtâl mütemâdî olmağla, her milletin hazîne ve askerine fütûr gelüp, ale’l-husûs re?âyâ ve berâyâ pâ-mâl olmuş iken, cülûs-ı humâyûn-ı meymenet-lüzûmları 106 senesinde vâkı? olup, Mora ve Azak ve Kamaniçe ve Üngürüs câniblerine gereği gibi mühimmât ve asker ile ser-askerler irsâline gayret ve Venedik üzerine mükemmel donanma-yı humâyûn tedârüküne bezl-i kudret ve üç def‘a bizzat Nemçe üzerine azîmet buyurulup, mansûren avdet olunmuşidi. Lâkin ibâdu’llâhın râhatı ve bir müddet memâlik-i mahrûsanın nizâmı içün, Es-sulhu seyyidu’lahkam ka?idesine ri?âyet ve cümlenin ittifâkı ile mübâşeret olunmak emrinde çok kil ü kal olup, bundan akdem birkaç def‘a müzâkeresi sebkat edüp, netîce verilmeyüp kalmış idi. Cenâb-ı Feyyâz-ı mutlakın bir umura

Örnek Metnin Kelimeleri

Örnek Metnin Sadeleştirilmiş Hali

Sultan Mustafa Han Hazretlerinin saltanatı Devrinde Hıristiyan Milletleriyle Barış ve İyileşmeye Nasıl Düzen Verildiğini Anlatır Epey zamandan beri, din düşmanlarıyla savaş ve vuruşma devam edegelmekle, her milletin hazine ve askerine gevşeklik gelip, özellikle halk ayaklar altında kalmışken, uğurlu tahta geçişleri 106 senesinde gerçekleşip, Mora, Azak, Kamaniçe ve Macaristan taraflarına gereği gibi savaş malzemesi, asker ve komutanlar gönderilmesine gayret edilmiş ve Venedik üzerine eksiksiz bir padişah donanması hazırlanması için çok güç sarfedilmiş ve üç defa Avusturya üzerine bizzat gidilip zaferle dönülmüştü. Ancak, Allâh’ın kullarının rahatı ve bir süre Osmanlı ülkesinin düzeni için, barış verilecek kararların en guzelidir prensibine uymak ve herkesin ittifakıyla barış girişiminde bulunmak işinde çok söz söylenip, bun dan önce birkaç defa görüşülüp netice vermediğinden kalmıştı. Feyz ve bereket vermesi sonsuz olan Allâh, bir işin olmasını

II. Metin: Okunuş, Çeviri ve Anlama

Örnek Metnin Transkripsiyonu

Râmî Mehemmed Paşa
Muşârun-ileyh Medîne-i Ebî Eyyûb-ı Ensârî’de tevellüd eyleyüp anda temyîz-i beyâz u sevâd mertebesine tahsîl-i isti?dâd itdükde Re’îs kalemine şâgird ve kitâbet tarîkına sâlik ve az zemânda mânend-i kalem fenninde alem olmak olmak mertebesi melekeye mâlik olduğundan fazla şi?r u inşâ ile miyâne-i erbâb-ı dânişde imtiyâz birle Sultân Mehemmed Han hazretleri devrinde vezîr-i sânî ve nedîm-i hâss-ı sultânî olan dâmâd-ı mükerrem Musâhib Mustafâ Paşa’nın simât-ı cûd u in?âmına cem? olan Nâbî Efendi ve Sâmî Beg ve sâ’ir erbâb-ı me?ârif ile tahsîl-i âşinâyî iderek o dâ’ire-i fâhireye intisâb

Örnek Metnin Kelimeleri

Örnek Metnin Sadeleştirilmiş Hali

Râmî Mehmed Paşa
Adı geçen, Ebî eyyûb-ı Ensarî kasabasında doğup, orada müsvedde ve temiz nüshayı ayırd edecek derecede öğrenim gördükten sonra Reis kalemine çırak ve yazıcılık mesleğine girmiş ve kısa sürede yazıcılık ilminde alem olacak derecede yeteneğe sahip olmuş, ayrıca şiir ve düz yazı ile ilim erbabı arasında temayüz ederek Sultan Mehmed Han devrinde İkinci Vezir ve Sultanın has nedîmi olan muhterem damadları Musahib Mustafa Paşa’nın cömert ve nimetli sofrasında toplanan Nabî Efendi, Sami Bey ve diğer marifet sahipleriyle tanışmış ve bu şerefli daireye intisab.