Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ordu

1. Soru

Osmanlıların ilk yayılma sürecinde düzensiz ordusuna katkı sağlayan dört önemli zümre hangileridir?

Cevap

Gâziyân-ı Rûm (Anadolu gâzîleri), ahîyân-ı Rûm (Anadolu Ahîleri), bâciyân-ı Rûm (Anadolu bacıları) ve abdâlân-ı Rûm (Anadolu abdalları)


2. Soru

Osmanlıların ilk düzenli askeri birliklerinin adları nedir?

Cevap

Kapıkulu ve timarlı sipâhi ordusunun kurulmasına kadar düzenli askerî birliklere duyulan ihtiyaç yaya ve müsellem adıyla bilinen askerî birliklerce karşılanmıştır.


3. Soru

Yaya ve müsellemlerin geri hizmet elemanı haline gelmeleri hangi dönemde olmuştur?

Cevap

Yaya ve müsellemler birer askerî güç olarak XV. yüzyılın ortalarına kadar kullanıldılar. Bu dönemde, yeniçeri ve timar ordusu güçlendikçe, geri plânda kalmışlar; savaşlara aktif bir şekilde katılmak yerine, geri hizmeti elemanları olarak kullanılmaya başlanmışlardır.


4. Soru

Yaya ve müsellemlerin tamâmen ortadan kaldırılmaları ne zaman gerçekleşmiştir?

Cevap

Yaya ve müsellemlerin tamâmen ortadan kaldırılmaları XVI. yüzyılın sonlarını bulmuştur.


5. Soru

Kapıkulu ordusunun temel eleman kaynağını oluşturan Acemi Ocağı ilk defa nerede kurulmuştur?

Cevap

Kapıkulu ordusunun temel eleman kaynağını oluşturan Acemi Ocağı, ilk defa Gelibolu’da Şehzâde Süleyman tarafından kurulup teşkilâtlandırılmıştı.


6. Soru

Kapıkulu ordusunun temel eleman kaynağını oluşturan Acemi Ocağı ilk defa kim tarafından kurulup teşkilâtlandırılmıştır?

Cevap

Kapıkulu ordusunun temel eleman kaynağını oluşturan Acemi Ocağı, ilk defa Gelibolu’da Şehzâde Süleyman tarafından kurulup teşkilâtlandırılmıştı.


7. Soru

Acemi Ocağı’nın asker ihtiyâcı hangi kaynaklardan karşılanmıştır?

Cevap

  1. Savaşlarda elde edilen Hıristiyan esirler,
  2. Devşirme sistemi çerçevesinde toplanan gayr-i müslim çocukları,
  3. Kapıkulu ordusu mensuplarının çocukları (kul oğulları),
  4. Esir pazarlarından satın alınan köleler.


8. Soru

Yeniçeri Ocağı hangi tarihte kurulmuştur?

Cevap

Yeniçeri Ocağı 1363 yılında kurulmuştur.


9. Soru

Acemi Ocağı’nın asker ihtiyacını karşılamak üzere devşirme sistemi hangi padişah zamanında devreye sokulmuştur?

Cevap

Devşirme sistemi Yıldırım Bâyezid zamanında devreye sokulmuştur.


10. Soru

Pençik kanunu nedir?

Cevap

Acemi Ocağı’nın önemli kaynaklarından birisi olan esir gençler, pençik (penç-yek) kanunu denen kanuna göre, savaş esirlerinin beşte biri devlete âitti; bunlara pençik oğlanı denirdi.


11. Soru

Pençik akçesi nedir?

Cevap

Her esire 125 akçelik bir değer biçilmiş olduğu için, esir sâhibi, isterse, esirin yerine bu meblağın beşte birini (25 akçe), pençik akçesi adıyla vergi olarak ödeyebilirdi.


12. Soru

Devşirme sistemi Osmanlılardan önceki Türk ve Müslüman devletlerden hangisi tarafından uygulanmıştır?

Cevap

Selçuklu hassa ordusunun da devletin Hıristiyan halkı arasından devşirilen gençlerden oluştuğu bilinmektedir.


13. Soru

Osmanlı devşirme sisteminde Gayr-i müslimlerden hangi millete mensup olanlar devşirilmezdi?

Cevap

Gayr-i müslimlerden Yahûdî âilelerin çocukları devşirilmezdi.


14. Soru

Yeniçeri Ocağı’ndaki sınıfların ikincisi olarak sekban birlikleri ne zaman ocağa katılmışlardır?

Cevap

Sekban birliklerinin 1451’de Fâtih Sultan Mehmed tarafından Yeniçeri Ocağı’na katılmasıyla, bir sınıftan oluşan yeniçeriler iki sınıfa çıkarılmış oldu.


15. Soru

Yeniçeri Ocağı’na katılan sekbanların asıl görevi nedir?

Cevap

Yeniçeri Ocağı’na katılan sekbanların asıl görevi, sultanların avlanmaları sırasında kullandıkları tazıları beslemek ve av esnâsında kendisine eşlik etmekti.


16. Soru

Ağa bölükleri Yeniçeri Ocağı’na ne zaman katılmıştır?

Cevap

XV. yüzyılın sonlarında ağa bölükleri denen ve idâresini baş bölükbaşının üstlendiği yeni bir sınıf daha ihdas edilerek yeniçeri bölüklerine katıldı.


17. Soru

16. yüzyıldan itibaren Yeniçeri Ocağı hangi bölüklerden oluşmaktaydı?

Cevap

15. Yüzyıl sonlarından itibaren Yeniçeri Ocağı cemaat, sekban ve ağa bölüklerinden oluşmaktaydı.


18. Soru

Yeniçeri ocağında, ağadan sonra rütbe sırasıyla hangi ağalar bulunmaktaydı?

Cevap

Yeniçeri ocağında, ağadan sonra, rütbe sırasıyla şu ağalar bulunuyorlardı: Ocak kethüdâsı veya kul kethüdâsı, zağarcıbaşı, saksoncubaşı, turnacıbaşı, baş-çavuş ve muhzır ağa.


19. Soru

Fâtih Sultan Mehmed, merkezî otoritesine saldırıyı önlemek için üç sac ayağı oluşturacak şekilde hangi teşkilatları yeniden organize etmiştir?

Cevap

Fâtih Sultan Mehmed, merkezî otoritesine saldırıyı önlemek için üç sac ayağı oluşturacak şekilde ulemâyı, yeniçerileri ve sipâhi ordusunu yeniden organize etmiş; bunlardan birinin ileri gitmesi durumunda, diğerleriyle durumu dengelemeye çalışmıştı.


20. Soru

Yeniçeri Ocağı’na askerlikle ilgisi bulunmayan kişilerin alınmaya başlanması hangi padişah devrinde olmuştur?

Cevap

III. Murad devrinden itibâren ocağa askerlikle ilgisi bulunmayan kişiler alınmaya başlandı.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi