Rusya Tarihi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Rusların Tarih Sahnesine Çıkışı

1. Soru

Slav bilimi hangi yüzyıllar arasında meydana geldi?

Cevap

Slav bilimi, kompleks ilmi çerçevede bazı çağdaş sosyal ve tabii ilimlerle birlikte XVIII. Yüzyılın sonu XIX. Yüzyılın başlarında meydana geldi.


2. Soru

Slavların eski devir tarihi hakkındaki kaynaklar hangi gruplara ayrılmaktadır?

Cevap

Slavların eski devir tarihi hakkındaki kaynaklar yazılı, arkeolojik ve linguistik olmak üzere üç esas gruba ayrılmaktadır.


3. Soru

Eski Slavlar hakkında ilk yazılı bilgilere kimler kaynaklık etmiştir?

Cevap

Eski Slavlar hakkında ilk yazılı bilgi Bizans, Roma ve Doğulu yazarlar tarafından verilmiştir


4. Soru

Eski Slavların ekonomisi, hayatı ve kültürü hakkında esas bilgiler hangi kaynaklardan edinilmiştir?

Cevap

Eski Slavların ekonomisi, hayatı ve kültürü hakkında esas bilgiler arkeolojik buluntuların verdiği bilgiler esasında düzenlenmiştir.


5. Soru

Ana Vekayiname’nin önemi nedir?

Cevap

Ana Vekayiname Slav adının geçtiği ilk Rus korniğidir.


6. Soru

Ana Vekayiname’de Slav halkından bahsedilirken Rus diliyle ilgili hangi özellik ifade edilmiştir?

Cevap

Ana Vekayiname’de Slav halkından bahsedilirken Slav dili ile Rus dilinin aynı olduğu ifade edilmiştir.


7. Soru

M.Ö. I. Bin yılın VII. Yüzyıllarında bronz devri tarihte büyük bir dönüşüme sebep olan demir devrini karşılamasının tarihi yönden önemi nedir?

Cevap

Bu olayın tarihi yönden önemi demirin çeşitli bölgelerdeki kaynaklarının diğer metallerle karşılaştırıldığında daha zengin olmasıydı. Bu aynı zamanda ekonominin daha kaliteli ve hızlı gelişmesine imkan yarattı. Demire geçişle ilgili ondan istifade eden silah ve çeşitli aletler yapan halkların sayısı da arttı. Slavlar, Litvanyalılar, Latışlar, Estonlar ayrıca Orta ve Doğu Avrupa’nın geniş bozkırlarında yerleşen halklar demire geçişle birlikte daha süratle inkişaf etmeye başladılar. Demir esas olarak tarımın gelişmesine olanak sağladı. Slav halkları komşularının [Litva, Latış, Mer, Ves, Karee, Cud (eski Estonlar)] tarım kültürü ile tanıştılar.


8. Soru

Slavlar kendi dil gruplarına göre hangi halklara aittirler?

Cevap

Slavlar kendi dil gruplarına göre Hint-Avrupa halklarına aittirler.


9. Soru

Tatsit I. Yüzyıla ait olan eserinde Slavlardan hangi isimle bahsetmiştir?

Cevap

Tatsit I. Yüzyıla ait olan eserinde Slavlardan Vened olarak bahsetmiştir.


10. Soru

Eski devirlerde bozkırın batı bölümünde hangi halklar yer almaktaydı?

Cevap

Eski devirlerde bozkırın batı bölümünde İskit, Sarmat ve Saklar yer almaktaydı.


11. Soru

VII. Yüzyılda Bulgar kabileler hangi gruplara ayrıldı ve hangi tür etkinliklerde bulundular?

Cevap

VII. Yüzyılda Bulgar kabileler dört gruba ayrıldı: Birinci ve İkinci grup (Kara Bulgarlar) yine Azak çevresinde yaşarken üçüncü grup Batıya yöneldi ve VII. Yüzyılın sonlarında dünyadaki Slav kabileleri kendine tabi kılarak burada yerleştiler. Dördüncü grup Bulgarlar (Gümüş Bulgarlar) Orta İdil boyuna geldiler, yerli kabileleri itaat altına alarak burada XIII. Yüzyıla kadar mevcut olan ve İdil Bulgar Devleti olarak adlandırılan devletin temelini attılar.


12. Soru

VI. Yüzyılda Bizans nerelerde hüküm sürmüştür?

Cevap

Bizans VI. Yüzyılda Küçük Asya, Balkan Yarımadası, İtalya, Kuzey Afrika ve Karadeniz sahili toprakların büyük bir bölümünü içeriyordu.


13. Soru

Slavların Bizans imparatorluğu ile ilk mücadelesi hangi tarihlere dayanmaktadır?

Cevap

Slavların Bizans imparatorluğu ile ilk mücadelesi V. Yüzyılın sonu VI. Yüzyılın başlarına dayanmaktadır.


14. Soru

VI-VIII. Yüzyıllarda Slav kabilelerinin ekonomilerinin temelini hangi üretim biçimi oluşturmaktaydı?

Cevap

VI-VIII. Yüzyıllarda Slav kabilelerinin ekonomilerinin temelini tarım oluşturmaktaydı.


15. Soru

Slavlar komşu ülkelerle ticaret ilişkileri olduğunu gösteren temel kanıt nedir?

Cevap

Slavlar komşu ülkelerle ticaret ilişkileri olduğunu gösteren temel kanıt Slav yerleşim merkezlerinde arkeolojik kazılarda bulunan çok sayıdaki Roma, Bizans sikkeleridir.


16. Soru

Proto-Slavlar hangi tip evlerde yaşamışlardır?

Cevap

Toprağın üstünde tamamen ağaçtan (ahşaptan) yapılan evler ve yer altı kazma evler.


17. Soru

İlk feodal devletlerin kurulması için gerekli şartlar neler olmuştur?

Cevap

Tarımın gelişmesi, sanatın tarımdan ayrılması, cemiyetlerin komşuluk veya toprak ittifakı ile karşılanması, emek eşitsizliğinin meydana gelmesi sonucunda şahsi mülkiyetin gelişmesi.


18. Soru

Slavların tarihinde meydana gelen ilk büyük birleşme nedir?

Cevap

Samo Knezliği Slavların Batı Slavlarının (kısmen de güney Slavlarının) tarihinde meydana gelen ilk büyük birleşme kabul edilmektedir.


19. Soru

Psevdo Fredegor korniğine göre Samo Knezliği’nin kuruluşu nasıl olmuştur?

Cevap

Psevdo Fredegor kroniğine göre, 623’de Çek ülkesi ve Morovya’da yaşayan Slavlar, Avar Hakanlığına karşı isyan etti. Bu isyana Frank tüccar Samo komuta ediyordu. Onun liderliğinde ülke Avarlardan kurtuldu ve Samo knez seçilerek 658’e kadar ülkeyi idare etti.


20. Soru

Üniter denilebilecek bir Rus Devletinin kuruluşu hangi yüzyılda gerçekleşmiştir?

Cevap

Üniter denilebilecek bir Rus Devletinin kuruluşu IX. Yüzyılın ortalarında gerçekleşmiştir.


21. Soru

Rus devletinin temeliyle ilgili hangi teori kısmen de olsa en inandırıcı ve objektif olarak kabul edilmektedir?

Cevap

Genelde kısmen de olsa en objektif ve inandırıcı teori, Rus devletinin Slav asıllı olsa da Balt kabileleri ile asimile edilmiş şekilde Varegler tarafından temelinin atılmış olduğudur.


22. Soru

Büyük Knez ünvanı hangi tarihte Batı kaynaklarına girmiştir?

Cevap

839’dan itibaren Büyük Knez unvanı Batı kaynaklarına girmiştir.


23. Soru

Rus devletinin başladığı kabul edilen tarih nedir?

Cevap

Rus devletinin başladığı kabul edilen tarih M.S 862 yılıdır.


24. Soru

Rus devletinin ilk tarihi siması kimdir?

Cevap

Rus devletinin ilk tarihi siması Rurik’in yakın akrabası olduğu anlaşılan Oleg’tir.


25. Soru

Oleg’in güneye iniş amacı nedir?

Cevap

Oleg’in güneye iniş amacı, Büyük Ticaret Yolunu ele geçirmektir.


26. Soru

Oleg’ten sonra Kiyev tahtına kim geçmiştir?

Cevap

Oleg’ten sonra Kiyev tahtına Rurik’in oğlu İgor geçti.


27. Soru

Feodal toplumun esas üretim gücü kimlerden oluşmaktaydı?

Cevap

Feodal toplumun esas üretim gücü köylülerden oluşmaktaydı.


28. Soru

Feodale bağlı çalışan bütün insanlar ne olarak adlandırılmaktaydı?

Cevap

Feodale bağlı çalışan bütün insanlar çelyad olarak adlandırılmaktaydı.


29. Soru

Köylülerin hakim sınıfa karşı mücadelesinin artma nedenleri nelerdir?

Cevap

Feodal münasebetlerin gelişmesi ve feodallerin baskısının artması.


30. Soru

Votçina nedir?

Cevap

Votçina, Ortaçağ Rusya’sında mülkiyet teriminin karşılığıdır.


31. Soru

IX. ve X. Yüzyıl Rus devletinin yönetim kademesinde kimler bulunmaktaydı?

Cevap

Devletin başında Büyük Knez olarak adlandırılan Kiyev Knezi, diğer knezler ve durijinaların (asker maiyetlerinin) dahil olduğu Boyar Duması’nın da desteği ile ülkeyi idare ederdi.


32. Soru

Durujina nasıl sınıflandırılmıştır?

Cevap

Durijina Büyük ve Küçük Durujina diye ikiye ayrılmaktaydı. Büyük Durujinaya nüfuzlu boyarlar, küçük durujinaya ise gridler, otroklar (yeni knezin evinde vs. çalışanlar) dahildi.


33. Soru

Durujinaların yönetime ne şekilde etkileri olmaktaydı?

Cevap

inaların yönetime ne şekilde etkileri olmaktaydı? Cevap: Durujinaların yardımı ile knezler halkı hakimiyetleri altına alıp devletin sınırlarını koruyarak, yeni topraklar ele geçirirlerdi. Knezin izni ile durujinalar kendi menfaatlerine göre halktan topladıkları vergilerle topraklarını genişletmekteydiler.


34. Soru

IX. ve X. Yüzyıl Rus devletinde şehirlerin idare biçi nasıldı?

Cevap

Şehirler knez posadnikleri (seçilmiş yetkili, belediye başkanı) tarafından idare edilmekteydi.


35. Soru

Knez nedir?

Cevap

Onlar binlik, yüzlük idareciler olup muhtemelen durujinanın yüzlükte ve binlikte birleşmiş askeri birliklerinin komutanları idi.


36. Soru

Kiyev Knezi, diğer knezlerden hangi özellikleri bakımından ayrılmıştı?

Cevap

Kiyev Knezi’nin tabiliğinde daha büyük askeri kuvvetler vardı. Bunlar yerli knez ve boyarların durujinalarından, askeri kuvvetlerinden ve kendi tabiliklerinde olan durujinalardan ibaretti.


37. Soru

Feodal yapının güçlenmesinde hangi kurallar önemliydi?

Cevap

Feodal yapının güçlenmesinde hukuk kuralları çok önemliydi.


38. Soru

Kiyev Knezinin Bizans’la yaptığı anlaşmaların içeriğinde hukuk ile ilgili hangi tür bilgiler bulunmaktadır?

Cevap

Mülkiyet hakkı, veraset, esirlik, çelyad ve bazı hukuki kurallar hakkında bilgiler vardır.


39. Soru

Polyudye nedir?

Cevap

Her yıl Kasım ayında knez haraç toplamak için durujinası ile Kiev’den ayrılarak Drevliyan, Dregoviç, Kriviç, Severyan topraklarına gidiyordu. Bu sisteme polyudye (yeni insanlara baş çekme) denilmekteydi.


40. Soru

Polyudye’nin en açık göstergesi hangi kaynakta belirtilmektedir?

Cevap

Polyudye’nin en açık göstergesi knez İgor’un 945’de haraç toplamaktan dönerken yolda Drevliyanlar tarafından öldürülmesinden bahseden İgor Bölüğü Destanı’nda kendini göstermektedir.


41. Soru

X. Yüzyılın başlarında Bizans ile ilişkiler nasıl?

Cevap

Bizans ile ilişkiler sık sık askeri çatışmalara dönüşmekteydi. Kiyev Knezi Karadeniz sahillerinde ve Kırım’da hakimiyetini sağlamlaştırmak istiyordu. Bundan rahatsız olan Bizans göçebe kavimlerinin ve Hristiyan kilisesinin yardımlarıyla bu grupları kendine bağlamayı arzu ediyordu. Bu sebepten pek çok savaş meydana geldi. 907’de Knez Oleg’in liderliğinde Rus askerleri Bizans’ın başkenti Tsargrad’ı (İstanbul) kuşatmaya aldılar ve burayı kendileri için çok elverişli olan 911 ’de bir ticaret anlaşması imzalamaya mecbur kıldılar.


42. Soru

Svyatoslav oğullarına hangi şehirleri vermişti?

Cevap

Yaropolk Polyanların bulunduğu sahayı, Oleg Drevliyanların ülkesini Vladimir de Novgorod’u almıştır.


43. Soru

Genç Rus devletinin ileriye doğru attığı en önemli adım kimin devrinde meydana gelmiştir?

Cevap

Genç Rus devletinin ileriye doğru attığı en önemli adım Vladimir Svyatoslaviç devrinde (980-1015) meydana geldi.


44. Soru

Svyatoslav devrinin en önemli düşman boyu kimlerdir?

Cevap

Svyatoslav devrinin en önemli düşman boyu Peçeneklerdir.


45. Soru

Vladimir’e Aziz adı niçin verilmiştir?

Cevap

Hristiyanlığı kabul eden ilk Rus knezi olması dolayısıyla Vladimir Ortodoks Kilisesi tarafından azizler arasına alındı ve ona Aziz Vladimir adı verildi.


46. Soru

Vladimir döneminde gerçekleşen en önemli iki reform nedir?

Cevap

Vladimir döneminde gerçekleşen önemli dini reformlar: 983’de putperestliğin kaldırılmasına yönelik çalışmalar ve 988’de Hristiyanlığın kabul edilmesidir.


47. Soru

Kiyev’de inşa edilen ilk Hristiyan kilisesinin adı nedir?

Cevap

Kiyev’de inşa edilen ilk Hristiyan kilisesinin adı Kutsal Uya Kilisesidir.


48. Soru

Kiyev knezlerinin Hristiyanlığı Bizans’tan kabul etme konusunda acele etmeme gerekçeleri nedir?

Cevap

Kiyev nezleri Hristiyanlığı Bizans’tan kabul etme konusunda acele etmiyorlardı. Çünkü o devrin Bizans hukukuna ve kanunlarına göre bu Bizans’tan vassal tabiliğini kabul etmek anlamına gelecekti.


49. Soru

Ulusal kilisenin temellerinin atılmasında etkili olan durum nedir?

Cevap

Ruslar’ın Grekçe yerine kilise Slavcasını kullanmaları ulusal kilisenin temelini atmalarını sağlamıştır.


50. Soru

Rus kilisesi IX. ve XIII. Yüzyıllarda Rus tarihine ne tür katkılarda bulunmuştur?

Cevap

Rus kilisesi, Rus devletinin güçlenmesinde, Rus medeniyetinin gelişmesinde, halkının zengin Bizans kültürü ile tanışmasında, edebi ve sanatsal eserlerin oluşmasında katkılar sağlamıştır.


51. Soru

Hristiyanlığın Bizans modelinde bir devlet dini olarak kabulü Rus devletinin hangi kazanımları edinmesine neden olmuştur?

Cevap

Hristiyanlığın Bizans modelinde bir devlet dini olarak kabulü sadece inanca ilişkin bir seçimden ibaret değildi. Ortaçağlarda pek çok unsuru bir arada sunan bir anlaşma niteliği taşıyordu. Ayrıca, Vladimir Rusyası dini bir öğreti ile birlikte bunun dı şa vurulabileceği soyut bir edebiyat dilini bu dilde esasen mevcut olan yüksek kültürü de ithal etmiş oluyordu. Mimari, estetik olduğu kadar teolojik önem taşıyan sanatlar, yeni müzik türleri, yalnızca hükümdarın kendi tebaasına olan sorumluluklarının dökümüyle yetinmeyip aynı hükümdarın uluslararası konumunu da ele alan gelişkin bir siyaset teorisi, hukuk, eğitim sistemi vb. Rusya, Hıristiyanlıkla birlikte bunları da edinmiş oluyordu.


52. Soru

Rus devletinin Hristiyanlığa geçişinin Bizans açısından edinimleri nelerdir?

Cevap

Bizans bir Rus hükümdarı için az rastlanır bir ayrıcalık olarak dışarıya verilen soylu bir prensese rağmen kazançlıydı. Çok sayıda insan Ortodoks cemaate katılmıştı. Bu sadece insanlara değil, Konstantinopolis Patri- ğine de yarar sağlayacaktı. Sonra savaşçı ve barbar bir halk uygarlaştırılacaktı. Ba- şında İmparatorun yer aldığı Oikoumeme ya da Bizans Uluslar Topluluğu’na dahil halklar hiyerarşisinde bir müttefik olarak yerini alacaktı.


53. Soru

XII Yüzyılın sonu XIII. Yüzyılın başlarında Rusya topraklarında şekillenen merkezlerin isimleri nedir?

Cevap

XII Yüzyılın sonu XIII. Yüzyılın başlarında Rusya topraklarında üç merkez şekillendi. Bunlar: 1) Kuzey Batı Rusya’da Novgorod Cumhuriyeti 2) Güney ve Güney Batı Rusya’da Galiçya-Volinya Knezliği 3) Kuzey-Doğu ve Batı Rusya’da Vladimir-Suzdal Knezliği gibi genelde 15 knezliğe bölünmekteydi.


54. Soru

Siyasi merkezlerdeki knezliklerin en önemlileri nelerdir?

Cevap

Knezliklerin en önemlileri Kiyev, Çernigov, Galiç, Polotsk, Turov-Pinsk, Rostov-Suzdal, Ryazan, Novgorod ve Vladimir-Volynsk Knezlikleri idi.


55. Soru

Yaroslav zamanındaki birliğin tamamen ortadan kalkmasına rağmen Rusya’nın tamamen dağılmamasının nedenleri nelerdir?

Cevap

Yaroslav zamanındaki birliğin ortadan kalkmasına rağmen Rusya’nın tamamen dağılmamasının nedenleri: Dışarıdan herhangi bir saldırının olmaması ve bütün knezlikleri birleştiren sebeplerin çok güçlü olması. Ortak dil, din, gelenek ve hepsinin aynı soydan gelmeleri belirleyici bir etmendi. Rus milletinin oluşmuş olması, Vareg-Rus ve Fin unsurlar Slav boyları arasına karışmış ve Hristiyanlığın kabulünden sonra da milli birliğin tamamen sağlanmış olmasıdır.


56. Soru

Kiyev Rusyası’nın dağılmasına yol açan en önemli sebep nedir?

Cevap

Kiyev Rusyası’nın dağılmasına yol açan en önemli sebep Ticaret Yolunun önemini kaybetmesidir.


57. Soru

Kiyev Rusyası’nda gerginliklere yol açan coğrafi etkenler nelerdir?

Cevap

nelerdir? Cevap: Kiyev Rusyası’nda coğrafi etkenler de bazı gerginliklerin yaşanmasına sebepti. Orman-bozkır, yenilikçi yaşam-yerleşik tutucu yaşam karşıtlığı vb. Jeopolitik merkezli problemler de vardı. İlk Rus devletinin ana eksenini oluşturan Viking-Yunan ticaret yolunun biri kuzey diğeri güney kesimlerini denetleyen Novgorod ve Kiyev’in zorunlu ortaklığından kaynaklanan gerilim.


58. Soru

Novgorod’un en çok ilgiyi çekme nedenleri nelerdir?

Cevap

Novgorod’da XII. Yüzyıldan itibaren diğer knezliklerden farklı özel bir siyasi idare oluşmaya başladı. Ayrıca Novgorod, Rusya’nın en büyük ve en gelişmiş şehirlerinden biriydi. Onun yükselişinde elverişli coğrafi durumu, Batı Avrupa’nın ticaret yollarını birleştiren bir noktada bulunması, ayrıca Baltık Denizi’ni, Karedeniz ve Hazar Denizi ile birleştiren ticaret yollarının üzerinde oluşu sağlamaktaydı.


59. Soru

Novgorod ve Pskov şehirlerinin zenginleşmelerinin sebepleri nelerdir?

Cevap

Novgorod ve Pskov şehirleri zenginleşmelerini coğrafi konumlarına ve Alman ticaretiyle olan yakın bağlarına borçluydu.


60. Soru

Doğu Slavlarının bir kısmının Dnyestr Nehri’nin başında, Karpat eteklerinde toplandıkları merkezlerin adları nedir?

Cevap

Doğu Slavlarının bir kısmı Dnyestr Nehri’nin başından Karpat eteklerindeki iki merkez etrafında toplanmışlardı. Biri Galiçya diğeri de Vladimir-Volinya bölgesi idi.


61. Soru

Galiçya ve Vladimir-Volinya bölgesinde yaşayan Slavların, Slav özelliklerini erken dönemde kaybedip Kiyev Rusya’sından uzaklaşmalarının nedenleri nelerdir?

Cevap

Bu bölgelerin Macarlara komşu olması oradaki Slav özelliklerin erken dönemde kaybolmasına yol açtı. Lehistan’ın Katolik din ve kültür çevresine girmesi ve Karpatların doğusunda Katolik propaganda faaliyeti, Macar krallarının müdahaleleri bu bölgede yaşayan Slavların Kiyev Rusya’sından uzaklaşmasına sebep oldu.


62. Soru

Galiçya ve Vladimir-Volinya bölgesinde bulunan Slav kavmi ileride hangi adla anılmaya başlandı?

Cevap

Galiçya ve Vladimir-Volinya bölgesinde bulunan Slavlar ileride Ukrayna kavmi olarak anılmaya başlandı.


63. Soru

Galiçya-Volinya Knezliği en parlak devrini hangi knez zamanında yaşamıştır?

Cevap

Galiçya-Volinya Knezliği en parlak devrini Roman zamanında yaşamıştır.


64. Soru

Rusya tarihinde knezlik tahtında Rurik soyundan olmayan bir knezin knez olduğu tek olay nedir?

Cevap

Roman’ın ölümünden sonra bir boyar olan Vladislav 1210’da Galiçya Knezi ilan edildi. Bu Rusya tarihinde knezlik tahtında Rurik soyundan olmayan bir knezin knez olduğu tek olaydır.


65. Soru

Suzdal veya Vladimir-Suzdal bölgesi neresidir?

Cevap

Suzdal veya Vladimir-Suzdal bölgesi ile Oka Nehri’ni orta ve aşağı bölümü ile Volga’nın orta kısmı Kıyazma ve Moskova Nehirleri havzası anlaşılmaktadır.


66. Soru

Suzdal Rusyası toplumu hangi özellikleriyle öne çıkmaktadır?

Cevap

Suzdal Rusyası halkı, tarım, ormancılık, arıcılık, avlanmak, ağaçtan ev eşyaları yapmakla geçiniyordu. Suzdal bir köylü ve tarım toplumu özelliğini göstermekteydi.


67. Soru

Kiyev Rusyası’nın ideolojik yöneliminin saptandığı eserin adı nedir?

Cevap

Kiyev’in ilk Rus başpiskoposu Hilarion’un Düzen ve Erdem Üzerine Vaaz adlı eserinde dini belgeden hareketle ideolojik yönelimlerin saptanması mümkündü.


68. Soru

Rusya’da kutsanmış ilk şehitler kimlerdir?

Cevap

Rusya’da kutsanmış ilk şehitler Boris ve Gleb adlı knezlerdir.


69. Soru

Ana Vekayinamenin günü müze ulaşan versiyonu hangi yıl kaleme alınmıştır?

Cevap

Ana Vekayinamenin günü müze ulaşan versiyonu 1110 yıllarında kaleme alınmıştır.


70. Soru

Ana Vekayinamenin özgün metni hangi yıl kaleme alınmıştır?

Cevap

Ana Vekayinamenin özgün metni 1050 yılında kaleme alınmıştır.


71. Soru

Kiyev Mağara Manastırının Rus tarihi açısından önemi nedir?

Cevap

Kiyev Mağara Manastırı ilk dönem Rusya’sının en önemli dini, kurumu ve öğretim merkezi idi.


72. Soru

Geçmiş Yılların Öyküsü adlı eser kimler tarafından nerede derlenmiştir?

Cevap

Geçmiş Yılların Öyküsü adlı eser efsanevi kardeşler Nestor ve Silvester tarafında Kiyev Mağara Manastırında derlenmiştir.


73. Soru

Kiyev Rusyası’nın günümüze ulaşan büyük yapıları nelerdir?

Cevap

Kiyev Rusyası’nın günümüze ulaşan büyük yapıları Aşar Kilisesi ve Aya Sofya’dır.


74. Soru

Kiyev mimarisinin en görkemli eseri nedir?

Cevap

Kiyev mimarisinin en görkemli eseri Aya Sofya’dır.


75. Soru

Kiyev Rusyas’nın genel bina yapı özellikleri nelerdir?

Cevap

Yapıların çatıları ve alınları piramitsel bir şekilde idi. İç cephede de bütün kiliseler alçıyla sıvanır ve üzerlerine fresk işlenirdi. Nadiren mozaik kullanıldığı görülürdü. Cam masraflı ve zahmetli bir işti. Ustaları dışarıdan getirtmek gerekiyordu.


76. Soru

Hristiyanlıkla birlikte Bizans’tan alınan sanat nedir?

Cevap

İkona sanatı Hristiyanlıkla birlikte Bizans’tan alınmıştır.


77. Soru

Slav bilimi hangi yüzyıllar arasında meydana gelmiştir?

Cevap

Slav bilimi, kompleks ilmi çerçevede bazı çağdaş sosyal ve tabii ilimlerle birlikte XVIII. Yüzyılın sonu XIX. Yüzyılın başlarında meydana geldi.


78. Soru

Slav kavimlerin Slav halkına dönüşmesi sürecini hangi durum başlatmıştır?

Cevap

VI-VIII. Yüzyıllarda Slavlarda ilkel toplum yapısının dağılması süreci, Slav kavimlerin Slav halkına dönüşmesi sürecini de başlattı.


79. Soru

Slavların eski devir tarihi hakkındaki kaynaklar hangi esas gruplara ayrılmaktadır?

Cevap

Slavların eski devir tarihi hakkındaki kaynaklar yazılı, arkeolojik ve linguistik olmak üzere üç esas gruba ayrılmaktadır.


80. Soru

Eski Slavlar hakkında ilk yazılı bilgi kimler tarafında verilmiştir?

Cevap

Eski Slavlar hakkında ilk yazılı bilgi Bizans, Roma ve Doğulu yazarlar tarafından verilmiştir.


81. Soru

Slav kabileler hakkındaki bilgilerin bir kısmı I-II. Yüzyıllarda hangi yazarlar ve eserleri ekseninde gözlemlenmektedir?

Cevap

Slav kabileler hakkındaki bilgilerin bir kısmı I-II. Yüzyıllarda Roma tarihçileri Plini’nin Doğal Ta r i h ve Tatsi’nin Almanların Menşei ve Yerleştikleri Topraklar, Yunan coğrafyacı Ptolemaios’un Coğrafya eserlerinde görülmektedir.


82. Soru

Plini, Tatsi ve Ptolemaios gibi yazarlar Slavların hangi ad ile anıldığını ve yerleşim yerlerinin nereler olduğunu bildirmektedir?

Cevap

Bu yazarlar kısaca bahsettikleri Slavlara “Vened” denildiğini ve onların Karpat, Vistül (Visla) ve Baltık topraklarında yerleştikleri bilgisini vermektedirler.


83. Soru

Slavlar savaş kuralları ve taktikleri ve yaşamları hakkında bilgi veren eser hangisidir?

Cevap

İmparator Rsevdo Mavriki’ye (582-602) adanan Strategion adlı yazarı bilinmeyen eserde de Slavlar savaş kuralları ve taktikleri ve yaşamları hakkında bilgi vermektedir.


84. Soru

Got Episkoposu Jordanes’nın VI. Yüzyılda yerleştiği topraklar ve IV. Yüzyıldan itibaren Gotlar ile yapılan mücadeleler hakkında bilgiler verdiği eser hangisidir?

Cevap

Gotların Menşei ve Hayatı


85. Soru

Slavlar hakkında verdiği bilgiler veren X. yüzyılda yaşamış doğulu yazar kimdir?

Cevap

İbrahim Yakup


86. Soru

Dilbilimciler Slavların dil kökeni hakkında hangi görüşe sahiptirler?

Cevap

Dilleri karşılaştırmalı şekilde araştıran dilbilimciler Güney-Doğu Avrupa halklarının “Hint-Avrupa Dil Birliği” Bronz Devrine M.Ö. III-II. bine kadar devam ettiğini ifade etmektedirler. Bronz devrinde bu umumilik kaybolmuş ve Pro-German, Pro-Balt ve Pro-Slavyan dilinin şekillenmesi Slavların etnogenezinde büyük rol oynamıştır.


87. Soru

Doğu Slavlarının Batı Slavlarından ayrılmasına sebep olan olan nedir?

Cevap

Kaynaklara göre II-VI. Yüzyılda Gotlar güneye ve kuzeye Karadeniz sahillerine yürüdü. Özellikle bu Slav topraklarının bütünlüğünü bozmuş ve Doğu Slavlarının Batı Slavlarından ayrılmasına sebep olmuştur.


88. Soru

Doğu ve Batı Slavları nasıl ortaya çıkmıştır?

Cevap

Jordanes’e göre Slavlar; Venedler, bazen de Sklaven ve Ant olarak adlandırılmışlardır. Jordanes ayrıca “Sklavenler Tuna’dan Visla’nın yukarı topraklarında, Antlar ise Doğuda Dnyestr’den (Dinyester) Dnyepr’e kadar olan topraklarda yerleşmişlerdir” demektedir. Böylece Vened ve Sklavenlerin bir bölümünden Batı Slav halkları diğer bölümünden ise Doğu Slavları ortaya çıkmıştır.


89. Soru

Slavlar hangi dil grubuna aittir?

Cevap

Slavlar kendi dil gruplarına göre Hint-Avrupa halklarına aittirler.


90. Soru

Slavların menşei konusunda Nestor'un görüşü nasıldır?

Cevap

Slavların menşei ve tarihi hakkında birçok fikir ve teori vardır. Mesela, Nestor, Slavların ilk önce Orta ve Doğu Avrupa’da Elbe ve Dnyepr arasındaki topraklarda yaşamış yalnız miladın başında Balkan Yarımadası’na geldiğini belirtmektedir.


91. Soru

Slavların menşei konusunda Batılı bilim adamlarının görüşleri ne yönderdir?

Cevap

Batılı bilim adamları Slavların vatanının çok sınırlı bir toprağını Visla’dan Karpat’a kadar olan toprakları kapsadığını iddia eder. I-VI. Yüzyılların yazarları olan Ro-malı Pilinius, Tatsit, Ptolemaios Bizanslı Prokopi Kesarski, Got Jordanes Slavları Venedler, Antlar bazen de Slavlar olarak adlandırmaktadır. Onlara göre, eski Slavların toprakları Batıda Elbe, Doğuda Oka, kuzeyde Baltık Denizi’ne güneyde ise Harkov ve Tuna’ya ulaşmaktadır. M.S. I. Yüzyılda yaşayan Tatsit’in verdiği bilgiye göre bu devirde Slavlar, Sarmatlar ile karışmıştır. Yunanlı yazarlar da Doğu Avrupa’yı tasvir ederlerken “Skifiya” diyerek burada çeşitli halkların bu arada Slavların da yaşadığını yazmaktadırlar.


92. Soru

Skif (Saka/İskit) kimlerdir?

Cevap

Skif (Saka/İskit), İskilerin tarih sahnesindeki yerleri Herot’la başlamaktadır. Ölen kralları için yapılan cenaze törenlerini aktaran Herodot’un verdiği bilgiler mezarları örten büyük toprak yığınları üzerinde yapılan arkeolojik araştırmalarla desteklenmektedir. Bu tepe mezarlara (kurgan) Kafkasya’nın kuzeyinde kalan Kuban bozkırlarında Kırım ve Ukrayna’da ve Dnyepr Nehrinin alt kesimlerinde de rastlanmaktadır. İskitler göçebe bir halktı. Savaş taktikleri başarılı olduğu için fütuhat esasına dayanan güçler onları kendi topraklarında yenemedi. İskitler en güçlü oldukları M.Ö. IV. Yüzyılda İskender’e de karşı durabilmişlerdi. Güney Rusya’da güçlü bir askeri devlet kurmuş ve üç yüzyıldan fazla bu bölgeye istikrar sağlamışlardır. Köle, balmumu, ve diğer malların yanısıra yetiştirdikleri tahılı da ihraç ediyorlardı. İskit sanatı savaşçı göçebelerin yaşam koşullarına uyan farklı bir üslupla gelişmiştir. İskitler, M.Ö. 200’de Sarmatlar tarafından yenilgiye uğratılmış ve Güney Rusya’da yerlerini almışlardır.


93. Soru

Hazar Barış Devri nedir?

Cevap

Hazar Kağanlığı’nın en güçlü devri VIII-IX. Yüzyıllar Doğu Avrupa tarihinde “ Hazar Barış Devri (Pax Hazarica)” olarak adlandırılmaktadır.


94. Soru

Arap orduları ile uzun süreli savaşlar yapan Hakanlık kuzeye doğru çekilirken bunun sonucunda bu topraklarda yaşayn ve  Hazarlara tabi olarak her evin gümüş sikke ve kürk (tilki vb.) ödemesini kabul eden Doğu Slav kabileleri hangileridir?

Cevap

Polyanlar, Severyanlar ve Vyatiçile


95. Soru

Hazar Kağanlığı küçük hanlıklara bölündükten sonra Hazarlara karşı 965’de yedi yıl devam eden bir sefere çıkan Kiyev Knezi kimdir?

Cevap

Svyatoslav


96. Soru

Slav kelimesi, Slavların Bizans ile mücadelesi döneminde ve X. yüzyıla kadar hangi isimlerle kullanılmıştır?

Cevap

Bizans müellifleri bu devirde imparatorluk üzerine yapılan as-keri seferlere katılanlara Slav değil, onların eski adları olan “Vened” ve yeni ad olan “Sklavin” kavramlarını kullandılar. Skloven-Sloven-Slovenler denildiğinde onlar Vened topraklarının en uç bölgelerinde yaşayan Slavları dikkate alıyorlardı. IX-X. Yüzyıllardan itibaren ise artık Slav kelimesi kullanılmaya başlandı.


97. Soru

VII. yüzyılda Slavların ulaştıkları topraklar nelerdir?

Cevap

II. Yüzyılda Slavlar bütün çağdaş Bulgaristan ve Güney Slav halklarının yaşadıkları toprakları iskân ederek Yunanistan’ın içlerine kadar Pelopones ve hatta Küçük Asya’ya kadar ulaştılar.


98. Soru

Slavların VI ve VIII yüzyıllardaki iktisadi hayatı hangi yönde idi?

Cevap

Slavların iktisadi hayatında tarımla birlikte hayvancılık da büyük rol oynuyordu. VI-VIII. yüzyıllarda büyük ve küçük baş hayvan, domuz ve at sürüleri yetiştirilmekteydi. Eski Slav toplulukları avcılık ve balıkçılıkla da meşguldüler.


99. Soru

Doğu Slavlarının aşağı gruplarının yerleştiği topraklar hangileridir?

Cevap

Doğu Slavlarının aşağı gruplarının yerleştiği topraklar, Dnyepr, İdil ve Doğu Dbina’nın yukarısı, Volhov ve İlmen’de Slovenler, Pripet ile Berezina arasında Dregoviçler, Soy Nehri topraklarında Radimiçler, Desna, Seym Nehirleri boyunca Severyanlar, Oka Nehri boyunca Vyatiçiler, Dnyepr’in her iki sahili boyunca (Kiyev’e yakın) Polyanlar, Uj Nehri boyunca Drevlyanlar yerleşmekteydi.


100. Soru

Batı Slavlarının (kısmen de güney Slavlarının) tarihinde meydana gelen ilk büyük birleşme olarak kabul edilen Knezlik hangisidir?

Cevap

Samo Knezliği


101. Soru

Rus kelimesinin menşeini XIV-XVII. yüzyıllar Rus tarihçiliği nasıl nitelendirmektedir?

Cevap

Rus devletinin tarihini Doğu Avrupa’nın komşu halkları İskit, Sarmatlarla ilişkilendirmiş ve Rus kelimesinin menşeini Sarmat asıllı Röksalan kabilesinin adından aldığını iddia etmişlerdir.


102. Soru

Alman tarihçiler Bayer, Miller ve Schlözer, Rus adı hakkında hangi görüşe sahiptirler?

Cevap

Alman tarihçiler Bayer, Miller ve Schlözer “Norman” teorisinin temelini atmışlardır. Eski Rus yıllıklarını dikkatle öğrenen bu Alman bilim adamları Rus devletinin temelini Doğu Slav kabileleri-nin devleti ile Norman asıllı Vareglerin koyduğunu beyan ettiler. Şöyle ki, içeride knezlerin ve onların durijinalarının keyfi hareketlerinden usanan Slavlar bir tem-silci göndererek Rurik, Sineus, Truvor adındaki üç kardeşi bir düzen yaratmak ve yöneticilik yapmaya davet ettiler. Geçmiş Yılların Öyküsü yıllığında onlar geldiklerinde bütün Rusları toplayarak kendileri ile birlikte getirdiler denilmektedir. Bu ilk Alman bilim adamı “Rus” adının özellikle Vareg Rus kabilelerinin adından alındığını söylemektedir. Vikingleri veya Viking ülkesini karşılayan bir sözcük olarak Rus, Vikinglerin kendi ülkelerinde bilinmemektedir. Anti Normanist tez ise Vekayiname’de yer alan “Rhos” ya da benzer sözcüklerin güneyde Viking etkisi görülmeden önce de kullanılmakta olduğuna dayanmaktadır. Ayrıca eski kaynaklarda Rus sözcüğü Vikinglerin ulaştığı Novgorod bölgesi için değil, Kiyev için kullanılmaktadır. Kiyev yakınlarındaki bir ırmak da “Ros “adını taşır.


103. Soru

Rus Devleti'nin kurucusu kimdir ve Kiyev devrini başlaması nasıl meydana gelmiştir?

Cevap

Rus devletinin ilk tarihi siması Rurik’in yakın akrabası olduğu anlaşılan Oleg’tir. Oleg, Novgorod çevresinde hüküm sürmekle kalmadı ve Dnyepr boyundaki Slavları da idaresi altına alarak, Büyük Ticaret Yolunu ele geçirmek gayesiyle güneye inmeye başladı. Yukarı Dnyepr’deki Smolensk ve Liubech şehirlerini ele geçirdikten sonra Kiyev’e geldi. Buraya hakim olan Askold ve Dir adlı Varegleri öldürterek Kiyev’i ele geçirdi. Kiyev coğrafi ve stratejik açıdan çok önemli bir konumda idi. İskandinavya-Bizans ticaret yolunda olduğu gibi, Hazarlar zamanında mühim bir ticaret ve idare merkeziydi. Şehrin müdafaa için elverişli ol-ması Oleg’in merkezini kuzeyden güneye nakletmesinde belirleyici oldu. Oleg’in Kiyev’e yerleşmesiyle Rus devleti kuruldu ve Kiyev devri başladı.


104. Soru

Oleg'den sonra Kiyev tahtına kim geçmiştir?

Cevap

Oleg’ten sonra Kiyev tahtına Rurik’in oğlu İgor geçti.


105. Soru

Slavların toplum hayatında feodal ve köylü sınıfının meydana gelmesine sebep olan durum nedir?

Cevap

Emlak eşitsizliğinin artmasıyla toprak üzerinde feodal mülkiyet kurulmaya başladı. Toplum mülkiyeti olan tarım alanlarının bir bölümü ayrı ayrı feodallerin ve köylülerin şahsi mülklerine geçti. Böylece üreticilerin büyümesi ve toprak üzerinde şahsi mülkiyetin artması feodal ve köylü sınıfının meydana gelmesine sebep oldu.


106. Soru

Holop kimdir?

Cevap

Eski Rusya’da köleliğe yakın bağımlı insan demekti. Ayrıca toprak kölesi köylü sınıfını ifade etmek için kullanıldığı gibi hizmetkar anlamına da geliyordu. Kiyev döneminde holop, malikanelerde ve mülklerde her türlü görevi yerine getirerek ekonominin önemli bir parçası haline geldi. Küçük bir üst holop grubu da malikanelerde yönetici ve idareci olarak önemli görevler üstlendi.


107. Soru

İzgoy kime denir?

Cevap

“İzgoy” toplumdan ayrılmış, hukuki durumunu kaybetmiş, herhangi bir zümreye girme hakkını kaybetmiş olanlara denir.


108. Soru

Votçina ne demektir?

Cevap

Votçina, Ortaçağ Rusyası’nda mülkiyet teriminin karşılığı votçinadır. Bu terim knezler arasındaki yazışmalarda geçer. Votçina, Latincedeki “patrimonium” teriminin karşılığıdır ve babadan miras kalan malları ve gücü tanımlar.Knezler kendi knezliklerini votçina olarak tanımlıyorlar ve oğulları arasında paylaştırıyorlardı.


109. Soru

Drujinalar kimlerdir ve yönetime katkıları nelerdir?

Cevap

Devletin başında “Büyük Knez” olarak adlandırılan Kiyev Knezi, diğer knezler ve durijinaların (asker maiyetlerinin) dahil olduğu Boyar Duması’nın da desteği ile ülkeyi idare ederdi. Durıjina Büyük ve Küçük Durujina diye ikiye ayrılmaktaydı. Büyük Durujinaya nüfuzlu boyarlar, küçük durujinaya ise “gridler”, “otroklar” (yeni knezin evinde vs. çalışanlar) dahildi. Durujinaların yardımı ile knezler halkı hakimiyetleri altına alıp devletin sınırlarını koruyarak, yeni topraklar ele geçirirlerdi. Knezin izni ile durujinalar kendi menfaatlerine göre halktan topladıkları vergilerle topraklarını genişletmekteydiler.


110. Soru

Svyatoslav'ın oğulları kimlerdir ve hangi bölgelerde hakimiyet sürmüşlerdir?

Cevap

Svyatoslav’ın Yaropolk, Oleg ve Vladimir adlı üç oğlu vardı. Svyatoslav büyük seferlerine başlamadan önce oğullarına birer büyük şehir vermişti. Yaropolk Polyanların bulunduğu sahayı, Oleg Drevliyanların ülkesini Vladimir de Novgorod’u almıştı.


111. Soru

Vladimir Svyatoslaviç'in Peçeneklere karşı savunma için inşa ettiği en büyük iki kale hangileridir?

Cevap

Pereyaslav ve Belgorod


112. Soru

Vladimir Svyatoslaviç'e neden Aziz denmiştir?

Cevap

Hristiyanlığı kabul eden ilk Rus knezi olması dolayısıyla Vladimir Ortodoks Kilisesi tarafından azizler arasına alındı ve ona “Aziz” Vladimir adı verildi.


113. Soru

Kiyev’de ilk Hristiyan kilisei hangisidir?

Cevap

Kutsal İlya Klilisesi


114. Soru

Kiril alfebesini oluşturan kimlerdir?

Cevap

Krillios ve Metodios


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v