Osmanlı Türkçesi 1 Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Osmanlı Türkçesinde birinci tekil kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde birinci tekil kişi bildirme eki ünlüyle biten fiillerden sonra “mim” harfiyle, ünsüzle biten fiillerden sonra “ye+mim” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde isimden fiil yapan -la, -le eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde isimden fiil yapan -la, -le eki kalın ünlülü isimlerde “lâm+elif”, ince ünlülü isimlerde “lâm+güzel he” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -dır, -dir, - dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) eki “dal+re” harfleriyle yazılır. Ses uyumuna bağlı olarak okunur. Nadiren bazı metinlerde “dal+ye+re” şeklinde yazıldığı olur.

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -ıl, -il, -ul, -ül edilgenlik eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -ıl, -il edilgenlik eki “lâm” harfiyle yazılır, aradaki yardımcı ses olan ünlüleri yazılmaz. Ekten sonra sesli bulunması halinde yardımcı ses gösterilerek yazılır.

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -iş, -ış, -uş, -üş eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden fiil yapan -iş, -ış, -uş, -üş ekleri ünlüyle bitenlerden sonra “şın”, ünsüzle biten fiillerden sonra ise “ye+şın” veya “vav+şın” harfleriyle yazılır. Bazen yardımcı ünlünün yazılmadığı da olur.

Osmanlı Türkçesinde zarf-fiil eki -ıp, -ip, -up, -üp nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde zarf-fiil eki -ıp, -ip, -up, -üp, “vav+be” harfleriyle yazılır. Ünlüyle biten fiillerde araya bir yardımcı y getirilir.

Osmanlı Türkçesinde yalnızca yuvarlak ünlüyle, “vav+be” harfleriyle yazılan zarf-fiilin okunuşu nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde vav+be” harfleriyle yazılan zarf-fiil yalnızca yuvarlak ünlülü yazıldığı için Osmanlının son zamanlarına kadar yuvarlak okunurdu. Günümüzde ses uyumuna göre -ıp, -ip, -up, -üp şeklinde okunur.

Osmanlı Türkçesinde -ınca, -ince, -unca, -ünce zarf-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -ınca, -ince, -unca, -ünce zarf-fiil ekleri ünsüzle biten fiillerden sonra “nun+cim+güzel he”, ünlüyle biten fiillerden sonra “ye+nun+cim+güzel he” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde -a, -e zarf-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde ünsüzle biten fiillerden sonra -a zarf-fiil eki “elif” ile, -e zarf-fiil eki ise “güzel he” ile yazılır. Ünlüyle biten fiillerden sonra araya “ye” harfi gelir.

Osmanlı Türkçesinde -dıkça, -dikçe zarf-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -dıkça, -dikçe zarf-fiil ekleri kalın ünlülü fiillerde “dal+kaf+cim+güzel he” harfleriyle, ince ünlülü fiillerde “dal+kef+cim+güzel he” harfleriyle yazılır. Ses uyumuna göre okunur.

Osmanlı Türkçesinde ikinci tekil kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde ikinci tekil kişi bildirme eki “sin+kef” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde üçüncü tekil kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde üçüncü tekil kişi bildirme eki “dal+re” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde birinci çoğul kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde birinci çoğul kişi bildirme eki ünlüyle biten fiillerden sonra “ze” harfiyle, ünsüzle biten fiillerden sonra “ye+ze” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde ikinci çoğul kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde ikinci çoğul kişi bildirme eki “sin+kef+ze” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde üçüncü çoğul kişi bildirme eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde üçüncü çoğul kişi bildirme eki “dal+re+lâm+re” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde yapma (yükleme) hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde yapma (yükleme) hâli eki ünsüzle biten kelimelerden sonra -ı, -i, -u, -ü şeklinde olup “ye” harfiyle, ünlüyle biten kelimelerden sonra -yı, -yi, - yu, -yü şeklinde olup “ye+ye” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde yaklaşma (yönelme) hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde yaklaşma (yönelme) hâli eki ünsüzle biten kelimelerden sonra -a, -e, şeklinde olup “güzel he” harfiyle, ünlüyle biten kelimelerden sonra -ya, -ye şeklinde olup “ye+güzel he” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde uzaklaşma (ayrılma) hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde uzaklaşma (ayrılma) hâli eki -dan, -den, -tan, -ten şeklinde olup “dal+nun” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde bulunma hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde bulunma hâli eki -da, -de, - ta, -te şeklinde olup “dal+güzel he” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde ilgi hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde ilgi hâli eki -ın, -in, -un, -ün, (-nın, -nin, -nun, -nün) şeklinde olup ünsüzle biten kelimelerden sonra “kef” ile, ünlüyle biten kelimelerden sonra “nun+kef” harfleriyle yazılır. Ekin ünlüsü gösterilmez.

Osmanlı Türkçesinde vasıta hali eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde vasıta hâli eki ünsüzle biten kelimelerden sonra -la, -le şeklinde olup “lam+güzel he” harfleriyle, ünlüyle biten kelimelerden sonra -yla, -yle şeklinde olup “ye+lam+güzel he” harfleriyle yazılmaktadır. Bu ek ayrı da yazılabilir.

Osmanlı Türkçesinde birinci tekil kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı birinci tekil kişi iyelik eki yalnızca “mim” harfiyle yazılır. Ekin ünlüsü yazımda gösterilmez.

Osmanlı Türkçesinde ikinci tekil kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı ikinci tekil kişi iyelik eki yalnızca “kef” harfiyle yazılır. Ekin ünlüsü yazımda gösterilmez.

Osmanlı Türkçesinde geniş zaman ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde geniş zaman ekleri -r, -ar /- er, -ır /-ir, -ur /-ür şekillerindedir. Yazılırken düzlükyuvarlak uyumuna bağlı kalınarak yazılır.

Osmanlı Türkçesinde geniş zaman eklerinin olumsuzu nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde geniş zamanın olumsuzluk eki -maz, -mez şeklinde olup “mim+ze” harfleriyle yazılır. Ancak birinci teklik ve çokluk şahıslarda ek değişmektedir.

Osmanlı Türkçesinde öğrenilen geçmiş zamanın olumsuzu nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde öğrenilen geçmiş zamanın olumsuzunda fiil gövdesine kalın ünlülü fiillerde “mim+elif”, ince ünlülü fiillerde yalnızca “mim” getirilir.

Osmanlı Türkçesinde şimdiki zaman eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde şimdiki zaman ekleri -ıyor, - iyor, -uyor, -üyor şeklinde olup ünlüyle biten fiillerde “ye+vav+re”, ünsüzle biten fiillerde “ye+ye+vav+re” biçiminde yazılır.

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -mak, -mek ekleri ünlüyle başlayan bir ek aldığında nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -mak, - mek ekleri ünlüyle başlayan bir ek aldığında “mim+gayın” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde gelecek zaman ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde gelecek zaman ekleri -acak, -ecek şeklinde olup kalın ünlülü fiil tabanlarına gelen - acak eki “elif+cim+kaf”; ince ünlülü fiil tabanlarına gelen -ecek eki “güzel he+cim+kef” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde i-mek fiilinin okunuşu nasıldır?

İsimleri yüklemleştiren i-mek fiili eskiden tek başına kullanılırken bugün tek başına kullanılmaz. Metinlerdeki ayrı veya bitişik yazılışını aynen yansıtacak biçimde okumak gerekir.

Osmanlı Türkçesinde zamirlerin yazılışında nelere dikkat etmek gerekir?

Osmanlı Türkçesinde zamirlerin yazılışı kalıplaşmış haldedir. Şahıs zamirlerinde yönelme halinde damaksı ne harfi kullanılmasına dikkat etmek gerekir. “Senin” ve “onun” kelimelerinde tamlayan eki geniz ne’si ile yazılmaktadır.

Osmanlı Türkçesindeki zarfları kaç çeşide ayırabiliriz?

Osmanlı Türkçesindeki zarflar şu çeşitlere ayrılır: • Nitelik (hal, tarz, vardır) bildirenler, • Nicelik (azlık-çokluk, miktar) bildirenler, • Yer, yön bildirenler, • Zaman bildirenler, • Olumlu-olumsuz karşılık, benimseme, beğenme ve onaylama bildirenler, • Gösterme bildirenler, • Sayı, ölçü, sıklık, seyreklik, yenileme bildirenler, • Sıra bildirenler. Bu çeşitleri çoğaltmak da mümkündür.

Osmanlı Türkçesinde sayıların yazılışında nelere dikkat etmek gerekir?

Osmanlı Türkçesinde sayı isimleri bugün olduğu gibi bir, iki, üç… şeklindedir. Rakamlar ise Arapların kullandıkları şekillerdir. Bu rakamlar yazının aksine soldan sağa yazılır. Türkçe sayı isimlerinin imlâsı kalıplaşmış olmakla beraber bazıları bugün söylenildiğinden farklı yazılır.

Osmanlı Türkçesinde öğrenilen geçmiş zaman ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde öğrenilen geçmiş zaman ekleri -mış, -miş, -muş, -müş şeklinde olup “mim+şın” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -ma, -me eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -ma, -me eki “mim+güzel he” harfleriyle yazılır. Kalın ünlülü fiillerde “mim+elif” harfleriyle yazıldığı da olur.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -cağız, -ceğiz ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -cağız, - ceğiz ekleri kalın ünlülülerde “cim+gayın+ze”, ince ünlülerde “cim+kef+ze” harfleriyle yazılır. Bu ek küçültme isimleri yapar.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -ıncı, -inci, - uncu, -üncü ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -ıncı, - inci, -uncu, -üncü ekleri “nun+cim+ye” harfleriyle yazılır. Ekin yardımcı ünlüsü yazılmaz. Bu ek sıra sayı sıfatları yapar.

Osmanlı Türkçesinde -alı, -eli zarf-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -alı, -eli zarf-fiil ekleri kalın ünlülü fiillerde “elif+lam+ye” , ince ünlülü fillerde “güzel he+lam+ye” harfleriyle yazılır. Ünlüyle biten fiillerde araya “ye” harfi getirilir.

Osmanlı Türkçesinde -alı, -eli zarf-fiil ekleri genellikle hangi edatla birlikte kullanılır?

Osmanlı Türkçesinde -alı, -eli zarf-fiil ekleri genellikle “beri” edatıyla birlikte kullanılır.

Osmanlı Türkçesinde -madan, -meden ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -madan, -meden ekleri kalın ünlülü fiillerde “mim+elif+dal+nun” harfleriyle, ince ünlülü fiillerde “mim+dal+nun” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde -an, -en sıfat-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -an, -en sıfat-fiil ekleri kalın ünlülü fiillerde “elif+nun”, ince ünlülü fiillerde “nun” harfleriyle yazılır. Ünlüyle biten fiillerde araya bir “ye” harfi gelir.

Osmanlı Türkçesinde -dık, -dik, -duk, -dük (-tık, -tik, - tuk, -tük) sıfat-fiil ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -dık, -dik, -duk, -dük (-tık, - tik, -tuk, -tük) sıfat-fiil ekleri kalın ünlülü fiillerde “dal+kaf”, ince ünlülü fiillerde “dal+kef” harfleriyle yazılır. Bu ek ekseriyetle iyelik ekleriyle kullanılır.

Osmanlı Türkçesinde -acak, -ecek ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -acak, -ecek ekleri kalın ünlülü fiillerde “elif+cim+kaf”, ince ünlülü fiillerde “güzel he+cim+kef” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde -mış, -miş eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde -mış, -miş eki “mim+şın” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde, Türkçe eklerin yazılış ve okunuşlarında bugüne göre farklı olan özellikler nelerdir?

Bu özellikler, bugün farklı şekilli olan pek çok ekin o dönemde tek şekilli, kalıplaşmış halde yazılması; bazı eklerin kalınlık incelik uyumuna göre iki şekilli olması; eklerdeki yardımcı ünlülerin çoklukla yazılmaması; eklerin okunuşunun bugünkü söyleyişe göre olmasıdır.

Osmanlı Türkçesinde çokluk ekinin yazılışı nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde çokluk eki -lar, -ler, tek şekilde yazılır. Ünlüsü yazımda gösterilmez. Ek ses uyumuna göre okunur.

Osmanlı Türkçesinde soru ekinin yazılışı nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde soru eki -mı, -mi, -mu, - mü’nün yazımı tek şekilli olup bu ek yalnızca “mim+ye” harfleriyle ve kelimelere birleştirilerek yazılır.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -lık, -lik, -luk, -lük ekinin yazılışı nasıldır?

İsimden isim yapan -lık, -lik, -luk, -lük ekleri kalın ünlülü kelimelerde “lâm+kaf”, ince ünlülü kelimelerde “lâm+kef” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -lı, -li, -lu, -lü ekinin yazılışı nasıldır?

İsimden isim yapan -lı, -li, lu, -lü eki düz ünlülü kelimelerde “lam+ye”, yuvarlak ünlülü kelimelerde “lam+vav” harfleriyle yazılır. Bu ek sıfat görevinde kelimeler yapar.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -sız, -siz, -suz, -süz ekinin yazılışı nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -sız, - siz, -suz, -süz eki tek şekilli olup “sin+ze” harfleriyle yazılır. Ünlüsü gösterilmez. Ünlü uyumuna uygun olarak okunur. Bu ek daha çok sıfat yapımında kullanılır.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -ca, -ce, -ça, - çe ekinin yazılışı nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -ca, -ce, -ça, -çe eki her zaman “cim+güzel he” harfleriyle yazılır ve ses uyumuna göre okunur.

Osmanlı Türkçesinde aidiyet bildiren -ki eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde aidiyet bildiren -ki eki her zaman “kef+ye” harfleriyle yazılmıştır. Okunuşu dudak uyumuna bağlıdır.

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -cık, -cik, - cuk, -cük, -çık, -çik, -çuk, -çük eklerinin yazılışı nasıldır?

Osmanlı Türkçesinde isimden isim yapan -cık, - cik, -cuk, -cük, -çık, -çik, -çuk, -çük ekleri ince ünlülü isimlerde “cim+kef”, kalın ünlülü isimlerde “cim+kaf” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -mak, -mek ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde fiilden isim yapan -mak, - mek ekleri kalın ünlülü fiillerde “mim+kaf”, ince ünlülü fiillerde “mim+kef” harfleriyle yazılır.

Osmanlı Türkçesinde üçüncü tekil kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde üçüncü tekil kişi iyelik eki ünsüzle biten kelimelerden -ı, -i, -u, -ü şeklinde olup “ye” harfiyle, ünlüyle biten kelimelerden sonra -sı, -si, -su, -sü şeklinde olup “sin+ye” harfleriyle yazılmaktadır.

Osmanlı Türkçesinde birinci çoğul kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde birinci çoğul kişi iyelik eki ünlüyle biten kelimelerden -mız, -miz, -muz, -müz; ünsüzle biten kelimelerden sonra -ımız, -imiz, -umuz, -ümüz şeklinde olup ekin tüm biçimleri “mim+ze” harfleriyle yazılmaktadır.

Osmanlı Türkçesinde ikinci çoğul kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde ikinci çoğul kişi iyelik eki ünlüyle biten kelimelerden -nız, -niz, -nuz, -nüz; ünsüzle biten kelimelerden sonra -ınız, -iniz, -unuz, -ünüz şeklinde olup ekin tüm biçimleri “kef+ze” harfleriyle yazılmaktadır.

Osmanlı Türkçesinde üçüncü çoğul kişi iyelik eki nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde üçüncü çoğul kişi iyelik eki -ları, -leri şeklinde olup “lam+re+ye” şeklinde yazılır.

Osmanlı Türkçesinde görülen geçmiş zaman ekleri nasıl yazılır?

Osmanlı Türkçesinde görülen geçmiş zaman için fiil gövdesinde tüm şahıslarda ortak bir “dal” harfi getirilir. Bu sese her şahıs için ayrı harf ilâveleri yapılır.

-lık, -lik, -luk, -lük yapım eklerinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

Kalın ünlülü kelimelerde ?? ince ünlülü kelimelerde ?? şeklinde
yazılır.

-lı, -li, lu, -lü ekinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

Düz ünlülü kelimelerde ?? yuvarlak ünlülü kelimelerde ?? şeklinde yazılır. Bu ek sıfat görevinde kelimeler yapar.

-cık, -cik, -cuk, -cük, -çık, -çik, -çuk, -çük eklerinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

İnce ünlülü isimlerde ?? kalın ünlülü isimlerde ?? şeklinde yazılır.

Türkçe olumsuzluk ekinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

-ma, -me eki ?? şeklinde yazılır. Tek şekillidir.

-dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) ekinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

Bu ek tek şekillidir ve ? ? şeklinde yazılır. 

-dık, -dik, -duk, -dük (-tık, -tik, tuk, -tük) eklerinin Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

-dık, -dik, -duk, -dük (-tık, -tik, tuk, -tük) ekleri kalın ünlülü fiillerde ?? ,ince ünlülü fiillerde ?? şeklinde yazılır. Bu ek  ekseriyetle iyelik ekleriyle kullanılır.

Geniş zaman olumsuzluk eki Osmanlı Türkçesinde nasıl yazılır?

Geniş zamanın olumsuzluk eki –maz, -mez ??? ?? şeklindedir. Ancak birinci teklik ve çokluk şahıslarda ek değişmektedir.

Osmanlı Türkçesindeki gelecek zaman ekinin yazımıyla ilgili kuralları yazınız.

Gelecek zaman ekleri -acak, -ecek kalın ünlülü fiil  tabanlarında ??? ,ince ünlülü fiil tabanlarında ?? ? ??? şeklinde yazılır. Fiil ünlüyle bittiğinde araya bir ? harfi getirilir.

20(yirmi) sayısının Osmanlı Türkçesindeki yazımı nasıldır?

????? şeklindedir.