Orta Asya Türk Tarihi Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Rusya’Daki Türk Toplulukları

1. Soru

Sibirya yüz ölçümü olarak nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Rusya Federasyonu’nun Asya’daki en büyük parçasını oluşturmaktadır. 12 milyon kilometre karenin üzerinde bir yüzölçümüne sâhip olan bu bölge, batıdan doğuya doğru Ural Dağları’ndan Bering’e kadar 7.000 km, kuzeyden güneydeki Kazakistan’a kadar 3.500 km’dir.


2. Soru

Sibirya’nın iklimi nasıldır?

Cevap

Sibirya hem ılıman hem de soğuk iklim kuşağı içerisindedir. Bölge Uzak Doğu Dağları ile doğuya, Güney Sibirya’nın yüksek dağları nedeniyle güneye, Ural ve Avrupa’nın dağları nedeniyle de batıdan Pasifik’in ılıman etkisine kapalıdır. Sadece kuzeye açıktır ve buradan da soğuk hava dalgası almaktadır. Bu yüzden kışları Sibirya’da çok soğuk geçmektedir. Yazlar ise kısadır ve sıcaktır. Yağış ise azdır; yıllık 200-300 mililitredir.


3. Soru

Sibirya’nın bitki örtüsü nasıldır?

Cevap

Bölge topraklarından sadece Güneybatı Bölge topraklarından sadece Güneybatı Sibirya’nın ağaçlık bozkır alanı verimli topraklardır, yine Güney Sibirya’nın doğusunda da az sayıda verimli saha vardır. Sibirya toprakları tundra, ormanlık tundra, tayga (iğne yapraklı ormanlar Sibirya’nın yarısını oluşturur), dağlık tayga ve ormanlık bozkır şeklinde beş kısma ayrılabilir.


4. Soru

Ruslar Sibirya’ya nasıl yayılmıştır?

Cevap

Ruslar Sibirya sahasını ele geçirme sürecinde yenilenmiş orduları ve ateşli silahlarıyla çok geniş bir sahada dağınık hâlde yaşayan yerli halka kolayca hâkim olabilmiş ve teknolojik vasıtalarla ulaşımı ve kontrolü tesis edebilmiştir.


5. Soru

Sibirya çevresindeki Türk toplulukları nasıl sıralanabilir?

Cevap

Sibirya Tatarlarının yayıldıkları sahanın  

• batısında İdil boyu Türkleri (Tatarlar, Başkurtlar),  

• batı, güney ve güneybatısında Kazak Türkleri,  

• güney, güneydoğusunda Güney Sibirya Türkleri (Altay, Hakas, Tuva Türkleri) bulunmaktadır.


6. Soru

Sibirya Tatarları günümüzde nerelerde yaşamaktadır?

Cevap

Sibirya Tatarları bugün Tümen, Om, Novosibirsk, Tom, Tobol, Tara, Baraba, Kemerovo havalisinde yaşamaktadırlar.


7. Soru

Sibirya Tatarlarının nüfusu hakkındaki bilgiler nedir? 

Cevap

Batı Sibirya’da Tümen, Baraba, Om gibi bölgelerde dağınık olarak yaşayan Sibirya Tatarları, üç yüz bine yaklaşan nüfuslarıyla önemli Tatar gruplarından birini oluşturmaktadır.


8. Soru

Batı Sibirya Tatarlarının ataları kimlerdir?

Cevap

Sibir Hanlığı’nın devamı olan Sibirya Tatar Türklerinin yüzyıllar boyunca yaşadığı coğrafya, milattan önceki devirlerden beri Hun, Göktürk, Uygur, Kimek, Kıpçak gibi Türk boylarının idâresinde olmuştur. Bu boylar, Batı Sibirya Tatarlarının atalarıdır.


9. Soru

XIII. yüzyıldan sonra Sibirya Tatarlarının teşekkülünde kimler rol oynamıştır?

Cevap

XIII. yüzyıldan sonra Sibirya Tatarlarının teşekkülünde Oğuz, Uygur, Kazak, Kırgız, Nogay, Özbek gibi Türk boyları da bilhassa rol oynamışlardır.


10. Soru

Saha Türklerinin hakim olduğu alan neresidir?

Cevap

Saha Türklerinin esas unsur oldukları Saha (Yakutiye) Cumhuriyeti Rusya’nın federal bir bölgesidir. Bölgenin idarî merkezi Yakut Şehri’dir.


11. Soru

Saha Türklerinin oluşumunu sağlayan boylar hangileridir?

Cevap

Saha Türklerinin oluşumunu sağlayan en büyük etnik unsurlar Töles ve Kırgız boylarıdır.


12. Soru

Saha coğrafyasında hüküm süren devletler nasıl sıralanabilir?

Cevap

• Saha coğrafyasında Saha etnik oluşumunun ilk merhalesinde İskitler yer almaktadır. Bölgede yapılan kazılarda İskitlere ait kurganlara tesadüf edilmiştir.  

• Ardından bölgede Hunlar görülmektedir.  

• VI.-X. yüzyıllar arasında bölgede Kurıkan’lar yayılmıştır. İlim adamlarının büyük kısmı da Saha Türklerini Kurıkan’lara bağlamaktadırlar.  

• X.-XV. yüzyıllar arasında ise bölgeye Moğol göçleri yaşanmış, bölge toprakları Moğol hâkimiyetine girmiştir.  

• Son olarak da Ruslar bölgeye hakim olmuşlardır. 


13. Soru

Rusların Saha topraklarına gelişi ne zamandır?

Cevap

Rusların bölgeye gelişleri XVII. yüzyılın başlarında gerçekleşti.


14. Soru

Saha toprakları ne zaman Rusya hakimiyetine geçmiştir?

Cevap

Saha toprakları ilk kez üstün donanımlı Rus işgal kuvvetleri karşısında başarısız olarak 1632’de Rus Çarlığı’na bağlandı.


15. Soru

Rus işgali sonucu Sahalara dini açıdan nasıl yaptırımlar olmuştur?

Cevap

• Rus işgalinden sonra, yoğun bir Hıristiyanlık propagandası yapıldı.  

• İşgal altındaki yerli halk Rus Ortodoks kilisesine bağlandı ve Ortodoks Hıristiyan adı almaları konusunda da zorlandı.  

• Ruslar Saha Türklerinin eski dinini yok etmeye çalıştılar. 


16. Soru

Yakut Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti ne zaman kurulmuştur?

Cevap

27 Nisan 1922 yılında Yakut Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti ilan edildi.


17. Soru

Tuva Cumhuriyeti nerede yer almaktadır?

Cevap

Cumhuriyetin güney ve güneydoğusunda Moğolistan, doğusunda Buryat Cumhuriyeti, kuzey doğusunda İrkut Oblastı, kuzeyde Krasnoyar (Kızılyar), kuzey batısında Hakas Cumhuriyeti ve batısında Altay Cumhuriyeti yer almaktadır.


18. Soru

Tuva topraklarındaki insan yaşamı ne kadar eskidir?

Cevap

Taş devrinden itibaren Tuva Cumhuriyeti topraklarında M. Ö. 10.000’lere âit insan yerleşimi izleri mevcuttur.


19. Soru

Tuva bölgesine hakim olan devletler kronolojik olarak nasıl sıralanabilir?

Cevap

  • Göktürk Kaganlığı’nın bölgeye hükmettiği bilinmektedir.
  • Milâdî IX. yüzyılda Uygur Kaganlığı’nı yıkan Kırgızlar, XII. yüzyıla kadar Tuva bölgesine hâkim oldular.
  • yüzyılda bölge tamamen Moğol istilasına uğradı. XIII. ve XIV. yüzyılda burası Cengiz Han’ın torunu Kubilay tarafından idare edilmekteydi.
  • 1750’lerden sonra burası Çin İmparatorluğu’nun hâkimiyetine geçti.
  • 1912 yılına kadar süren bu hâkimiyet Rusya’nın yayılmasıyla farklı bir safhaya girdi. Tuva’daki Rus taraftarlarının faaliyetleri sonucunda Tuva, Yenisey Eyaleti’nin bir parçası olarak 1914 yılında Rusya himayesine girdi.


20. Soru

Tuvalılar arasında yaygın olan iki din nedir?

Cevap

Tuvalılar arasında yaygın olan iki din Lama Budizmi ve Tengricilik’tir.


21. Soru

Tuvaların kültür olarak ilerlediklerinin göstergeleri nelerdir?

Cevap

Tuva coğrafyasında milâttan önceki devirlere âit kurganlardaki bozulmamış definlerin üzerlerinde deri malzemeden ve koyun yününden eğrilmiş ipliklerden imal edilmiş başlıklar ve metal süslemeli giysiler eski Tuvalıların kültür olarak oldukça ilerlediklerini göstermektedir.


22. Soru

Hakasların coğrafi konumu nasıl tanımlanır?

Cevap

Hakaslar, Rusya Federal bölgelerinden Sibirya Federal Bölgesi’ndeki Hakas Cumhuriyeti’nde yaşamaktadırlar. Burası Orta Sibirya’nın güneyinde yer almaktadır. Cumhuriyetin idârî merkezi Abakan Şehri’dir. Komşuları Kemerovo Oblastı, Krasnoyar (Kızılyar) Kray, Tuva ve Altay cumhuriyetleridir.


23. Soru

Hakasların yaşadığı bölgenin tarihi ne kadar eskidir?

Cevap

Milattan önce üç binli yıllardan itibaren yerleşimlerin görüldüğü bölgede arkeolojik kazılar neticesinde Afanasyevo kültürüne (M. Ö. 3300-1700) âit çok sayıda evcil hayvan kemiği ve kap kacak parçaları bulunmuştur.


24. Soru

Hakas Özerk Cumhuriyeti ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Aralık 1990’da Krasnoyar (Kızılyar) Kray’dan ayrılan Hakasya, 1991 yılının Temmuz ayında Hakas Özerk Cumhuriyeti oldu ve 1992 yılında ise Rusya Federasyonu tam üyesi olarak kabul edildi.


25. Soru

Altay coğrafyasında yaşayan eski Türk boyları kimlerdir?

Cevap

Altay coğrafyasında Şor, Teleüt, Tuba yani Tuva, Kumandı, Lebed ve Telengüt gibi çok eski Türk boyları yaşamaktadır.


26. Soru

Altaylara hakim olan milletler hangileridir?

Cevap

  • Altay coğrafyası İskitlerden sonra Hunlara, Göktürklere, Kırgızlara ve X. yüzyılın başlarında Kitanlara âit oldu.
  • yüzyılda ise Moğollar Altayları tamamen ele geçirdiler.
  • Bölge Türkleri XVI. yüzyılda Kalmuk-Oyrat Hanlığı’na bağlandı.
  • Çin İmparatorluğu 1756’da Kalmuk-Oyrat Hanlığı’nı yok ederek Altay’a hâkim oldu.
  • 1919 yılının sonlarında Sovyet idâresi Altay bölgesini tam olarak ele geçirdi.


27. Soru

Altay Türklerininin yayıldığı coğrafya nasıl sıralanabilir?

Cevap

  • Bölge Türklerinden Altay Kişiler Katun, Ursul, Sema, Çarış, Kan gibi ırmakların kıyılarında;
  • Telengütler (Ruslar XVIII. yüzyılda Uranhay Kalmukları derler) Çu Irmağı havzasında;
  • Teleütler Çerga ve Basat ırmakları çevresinde;
  • Tubalar yani Tuvalar (Yiş Kişi de denir) Uymen, Puca, İşa, Kokşı, Mayma ırmakları etrafında;
  • Kumandılar Lebed Irmağı’nın çıktığı yerlerde, Solton havalisinde;
  • Lebedler (Ku Kişi veya Çalkandu da denir) ise Biy Irmağı’nın kolu Lebed Irmağı etrafında yayıldılar.


28. Soru

Şorlar nerede yaşamaktadır?

Cevap

Sibirya’daki Türk halklarından Şorlar, Batı Sibirya’nın güneyinde, yoğunlukla Kemerovo bölgesindeki Taşdagul, Novokuznetsk, Mejduçerensk, Miskovsk, Osinokovsk havalisinde yaşamaktadırlar.


29. Soru

Dolgan Türkleri nerede yaşamaktadır?

Cevap

Dolgan Türkleri Rusya’nın kuzeyindeki Taymır bölgesinde yaşamaktadır. Dolganların yaşadıkları Taymır Özerk Okrugu, Krasnoyar (Kızılyar)’a bağlıdır.


30. Soru

İdil boyundaki Türkler kaça ayrılır?

Cevap

İdil boyundaki Türk boyları Tatarlar, Başkurtlar ve Çuvaşlar olarak üçe ayrılabilir.


31. Soru

İdil boyundaki en kalabalık Türk boyu hangisidir?

Cevap

Tatarlar, İdil boyundaki en kalabalık Türk boyu ve Rusya’da nüfus bakımından Ruslardan sonra gelen ikinci etnik gruptur.


32. Soru

Kazan Hanlığı Ruslar tarafından yıkıldıktan sonra Tatarlar nasıl bir hayat sürmüşlerdir?

Cevap

  • Bu hadiseden sonra Tatarlar yurtlarından çıkarak dağıldılar ve bir daha devlet kuramadılar.
  • Halk Ruslar tarafından şehirlerden ve ırmak kenarlarından kovuldu.
  • Tatar soylularının bir kısmı Rus hizmetine girdi ve Hıristiyanlığı benimsedi.
  • Halkın çoğu haraç ödemek ve çeşitli devlet yükümlülüklerini yerine getirmek mecburiyetinde olan “devlet çiftçisi” statüsüne geçti.
  • Bölgedeki verimli topraklar Rus köylülerine dağıtıldı ve Tatarlar ücra köşelerdeki verimsiz arazilere hapsedildi.
  • Kazan’daki bütün camiler yıkıldı ve yerlerine kiliseler dikildi.
  • Tüm baskı ve asimilasyon siyasetlerine karşılık Tatarlar İslâmiyet’e bağlı kaldılar ve öz kültürlerini muhafaza ettiler.


33. Soru

Tatarlar için nispi bir dinî hürriyet ortamı nasıl doğmuştur?

Cevap

Tatarlar 1774’de çıkan bir isyana iştirak ederek bazı serbestlikler edindiler. 1789’da Ufa’da Rusya Müslümanları Dinî İdâresi ve Orenburg’da müftülüğün kurulmasıyla Ruslar İslâmiyet’i inkârcı siyasetten vazgeçtiler.


34. Soru

Tatarlar günümüzde nasıl bir statüyle yaşamlarını devam ettirmektedir?

Cevap

Tataristan bugün Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti olarak devam etmektedir.


35. Soru

Başkurtlar arasında İslâm dini ne zaman yayılmıştır?

Cevap

Eski Türk dininde yaşayan Başkurtlar arasında İslâm dini, X. yüzyılda İdil Bulgarlarının Müslüman olmasıyla görüldü, ancak tam olarak XIV. yüzyılın ilk yarısında Özbek Han döneminde halk kitleler hâlinde İslâm’a girdi.


36. Soru

Ruslar Başkurtlara neden bazı imtiyazlar tanıdılar?

Cevap

Kazan Hanlığı çöktükten sonra Ruslar, asker olarak kullanmak üzere Başkurtlara bazı imtiyazlar tanıdılar.


37. Soru

Başkurtlara tanınan imtiyazlar nelerdir?

Cevap

Başkurtlar topraklarını muhafaza ettiler, Hıristiyanlaştırma siyasetinden genellikle muaf tutuldular ve daha az vergi verdiler.


38. Soru

1798 yılında Rus çarının çıkardığı fermanla Başkurtların asker statüsüne alınmasının sebebi nedir?

Cevap

Başkurtların kontrol altına alınması, bu vesileyle Rusya’nın doğu sınırlarının koruması ve Türkistan’a yayılmak için ön hazırlık yapılması gibi hedefler güdülüyordu.


39. Soru

Başkurdistan Cumhuriyeti ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra 25 Şubat 1992’de özerk statüde Başkurdistan Cumhuriyeti kuruldu.


40. Soru

Çuvaş Cumhuriyeti ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra ise 1992 yılında Çuvaş Cumhuriyeti veya Çuvaşiya kuruldu.


41. Soru

Kırım coğrafyası tarih boyunca kimlere ev sahipliği etmiştir?

Cevap

  • Türk boylarından Avrupa Hunlarının (IV. yüzyıl),
  • Bulgarların (IV.-VIII. yüzyıl)
  • Hazarların (VIII. yüzyıl)
  • Çeşitli devirlerde kısım kısım Grekler, Gotlar ve Bizans tarafından elde tutulan Kırım, Rusya, Moğol, Osmanlı, Altın Orda Hanlığı gibi devletlere de ev sahipliği yapmıştır.


42. Soru

Kırım Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Kırım’da 18 Ekim 1921’de Kırım Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti kuruldu.


43. Soru

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kırım nereye bağlandı?

Cevap

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kırım, bağımsız olan Ukrayna’nın bir parçası hâline geldi.


44. Soru

Kafkasya coğrafi olarak nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Karadeniz ve Hazar Denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya’nın sınırında bulunan Kafkasya, bugün Rusya Federasyonu içerisinde yer almaktadır.


45. Soru

Karaçay-Malkarlılar nerede yaşamaktadır?

Cevap

Karaçay-Malkarlılar, Kafkasya’nın Türk boylarındandır ve çoğunluğu Kabardino-Balkar Cumhuriyeti’nde yaşarlar.


46. Soru

Karaçay-Malkarlılar kökeni nereye dayanmaktadır?

Cevap

Kafkas Dağları’nın en yüksek zirvesi olan Elburz (Mingi Tav) havalisinde yayılan bu boy, tarih boyunca Kafkasya’da hâkimiyet kuran Kimmer, İskit, Hun, Bulgar, Hazar, Kıpçak gibi eski Türk topluluklarının torunlarıdırlar ve yine bunların Kafkasya’nın çeşitli yerli halklarıyla karışmaları neticesinde ortaya çıkan bir Türk halkıdırlar.


47. Soru

Kumuklar hangi bölgede hakimiyet sürmektedirler?

Cevap

Kumuklar Kafkasya’nın Dağıstan kuzey kısmında ve Terek’in güneyinde, Hazar Denizi kıyısında yayılmışlardır.


48. Soru

Nogayların kökeni nereye dayanmaktadır?

Cevap

Nogayların taşıdıkları ad, Cengiz Han’ın torunlarından Berke Han’ın başkumandanı olan Nogay Han’ın kurduğu birlik etrafında toplanan Türklere verilmişti.


49. Soru

Nogaylar nerede yaşamaktadır?

Cevap

Bugün Don ve Kuban arasında Astrahan havalisinde yayılmışlardır.


50. Soru

Nogay kitlelerinin bir kısmı Türkiye’ye ne zaman yerleşmiştir?

Cevap

Bükreş Barış Anlaşması’na göre Türkiye’ye geldiler. Kırım Savaşı’ndan sonra Nogay kitleleri Kırım Tatarlarıyla beraber Türkiye’ye yerleşti.


51. Soru

Ahıska hangi bölgede yer almaktadır?

Cevap

Türkiye sınırına 15 kilometre uzaklıkta, Posof Çayı’nın iki yakasında yer alan Ahıska, çok eski bir Türk yurdudur.


52. Soru

Ahıska Türkleri’nin Osmanlıya verdikleri destekler nasıl sıralanabilir?

Cevap

Ahıska Türkleri, Atabekler idâresinde Osmanlı Devleti ile iyi ilişkiler kurdular.

  • XVI.yüzyılın başlarında Yavuz Sultan Selim’e asker vererek Ahıska’nın ve Batı Gürcistan’ın Osmanlı himayesine girmesini sağladılar.
  • Yine 1514’deki Çaldıran Savaşı’nda Osmanlı Ordusu’na yardım ettiler.

53. Soru

XVI. yüzyılın sonlarına doğru Ahıska Atabeklerinin hükmettiği sınırlar nerelerdir?

Cevap

XVI.yüzyılın sonlarına doğru Ahıska Atabekleri hükümetinin sınırları Azgur’dan Kars, Artvin, Tortum ve Erzurum’a kadar uzanıyordu.


54. Soru

Ahıska Osmanlı’ya ne zaman bağlanmıştır?

Cevap

1578’teki Kafkas Seferi’nden sonra Osmanlı Devleti’ne bağlandı. Ahıska Şehri, yeni kurulan Çıldır Eyaleti’nin başşehri oldu.


55. Soru

Ahıska tamamen Rus hakimiyetine ne zaman girmiştir?

Cevap

16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması ile Ahıska, Batum ile birlikte Ruslara kaldı.


56. Soru

Sovyet hükümetinin Ahıskalıları sürgün etmesinin sebebi nedir?

Cevap

15 Kasım 1944’de bir gecede 200’den fazla köy ve kasabada yaşayan on binlerce Türk yük ve hayvan vagonlarına bindirilerek Sibirya ve İç Asya’daki diğer yerlere sürüldüler. Böylece Sovyetler Birliği, Türkiye sınırındaki Türkleri temizlemiş oluyordu.


57. Soru

Sibirya Tatarlarının etnik teşekkülünde en önemli rolü hangi Türk boyu oynamıştır?

Cevap

Sibirya Tatarlarının etnik teşekkülünde Kıpçaklar en önemli rolü oynamışlardır. 


58. Soru

İlim adamlarının büyük bir kısmı Saha Türklerini hangi boya bağlamaktadırlar?

Cevap

İlim adamlarının büyük bir kısmı Saha Türklerini Kurıkan’lara bağlamaktadırlar. 


59. Soru

Hakasya’daki ilk Türk kültürleri hangileridir?

Cevap

Hakasya’daki ilk Türk kültürleri Afanasyevo, Andronovo, Okuneva, Tagar, Karasuk ve Taştık’tır.


60. Soru

Kazan Hanlığı’nın yıkılmasından sonra İdil boyu Tatarlarından Hıristiyan olanlar kimlerdir?

Cevap

Kreşinler.


61. Soru

İdil boyu Türkleri hangileridir?

Cevap

Tatarlar, Başkurtlar, Çavuşlar


62. Soru

"Tatarlarda toplumda ve kültürde gelişmeler meydana geldi, eğitim ve kültür işleri için maddî imkânlar doğdu. Aydın ve ileri görüşlü bir tabaka şekillendi ve bunların arasında bilhassa seçkin din adamları ön plana çıktı."

Yukarıdaki gelişmeler neyin sonucunda olmuştur.

Cevap

Tatarların ticaretle gelişmeleri sonucunda olmuştur.


63. Soru

Kazan Hanlığı dağıldıktan hemen sonra Tatarlar ne gibi muamelelere maruz kaldılar?

Cevap

-Tatarlar yurtlarından çıkarak dağıldılar.

-Ruslar tarafından şehirlerden ve ırmak kenarlarından kovuldular.

-Tatar soylularının bir kısmı Rus hizmetine girdi ve Hıristiyanlığı benimsedi.

-Halkın çoğu haraç ödemek ve çeşitli devlet yükümlülüklerini yerine getirmek mecburiyetinde olan “devlet çiftçisi” statüsüne geçti.

-Bölgedeki verimli topraklar Rus köylülerine dağıtıldı ve Tatarlar ücra köşelerdeki verimsiz arazilere hapsedildi.

-Kazan’daki bütün camiler yıkıldı ve yerlerine kiliseler dikildi


64. Soru

Sibirya Tatarlarının yaşadığı bölgelerden en az ikisini yazınız.

Cevap

Tom

Novosibirsk

Baraba

Tobol-İrtiş


65. Soru

Kafkasya Türk boylarından en az üç tanesini yazınız.

Cevap

Karaçay - Malkarlılar

Kumuklar

Nogaylar

Ahıska Türkleri


66. Soru

Karaçay-Malkarlılara verilen adlar nelerdir? En az üç tanesini yazınız.

Cevap

Tavlu (Dağlı)

Beş Dağ Topluluğu

Alan

Kara Çerkes

Dağlı Tatar


67. Soru

Şamhallık nedir? Kısaca özetleyiniz.

Cevap

Rus istilasına kadar Kumuklar, Şamhallık denilen bir idârî sisteme sâhiptiler. Kumuk bölgesini Şamhal adı verilen ve Altın Orda hanlarının soyundan gelen beyler idâre ederdi.


68. Soru

Hakasya’nın  Türklerin anayurtlarından biri olduğuna dâir en önemli ispat nedir?

Cevap

Tagar Kültürü’ne âit olduğu söylenen Boyar Kaya Resimleri’dir.


69. Soru

Kırım Osmanlı'nın elinden ne zaman ve neden çıkmıştır?

Cevap

1774 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması neticesinde Kırım, Osmanlı’nın elinden çıkmıştır.


70. Soru

Tuvalıların büyük isyanlarından birine verilen Aldan Maadır adı ne anlama gelmektedir?

Cevap

60 Bahadır


71. Soru

Nogaylar nerelere yayılmışlardır? En az ikisini yazınız.

Cevap

Tuna

Kuban

Kırım

Astrahan


72. Soru

Bugünkü Altay coğrafyasında hangi eski Türk boyları yaşamaktadır? En az iki tanesini yazınız.

Cevap

Bugünkü Altay coğrafyasında Şor, Teleüt, Tuba (Tuva), Kumandı, Lebed ve Telengüt gibi eski Türk boyları yaşamaktadır. 


73. Soru

Şamanlık hakkında genel kabul gören görüş nedir? Özetleyiniz.

Cevap

Bazıları Şamanlığı Türklerin asıl dini olarak adlandırsa da bunun bir din olmadığı ve öteki âlem varlıklarıyla ilişki kurma, büyü ve tedavi ritüellerinin bütününü ifade ettiği görüşü daha makûldür.


74. Soru

Tuvalıların kültür olarak gelişmiş olduklarının göstergeleri nelerdir?

Cevap

-Deri malzemeden ve koyun yününden eğrilmiş ipliklerden imal edilmiş başlıklar

-Metal süslemeli giysiler


75. Soru

Macarlar, Finler ve Estonlar hangi topluluğun en bilinen üyeleridirler?

Cevap

Fin-Ugorlar.


76. Soru

Çuvaş ne demektir?

Cevap

Bu sözün “çiftçi” mânâsına geldiğini söyleyenler vardır


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi