İslam Tarihi ve Medeniyeti 2 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Abbasilerin Kuruluşu Ve İlk Dönem Abbasi Halifeleri (750-833)

1. Soru

Abbasi Devleti adını nereden alır?

Cevap

Devletin kurucusu Ebü’l-Abbas Abdullah Seffâh Hz. Muhammed’in amcası Abbas’ın torunu olduğundan Abbâsîler (Abbasoğulları) adıyla anılırlar.


2. Soru

İslâm dünyasında 750 yılında Emevîler’in yerine hangi devlet kurulmuştur?

Cevap

İslâm dünyasında 750 yılında Emevîler’in yerine Abbâsîler’in kurulmasıyla siyasi ve sosyal alanlarda pek çok önemli değişiklik olmuştur.


3. Soru

Şia ne demektir?

Cevap

Hz. Ali taraftarlarını tanımlamak üzere kullanılan ve daha sonra bir mezhebe dönüşen hareket.


4. Soru

Mevali ne demektir?

Cevap

İslâm tarihinin ilk döneminde Arap olmayan Müslümanlara verilen ad.


5. Soru

Abbasi Devletinin kurucusu kimdir?

Cevap

Ebü’l-Abbas Abdullah Seffâh


6. Soru

Emevî hilâfeti hangi yıl ortadan kalkmıştır?

Cevap

Ağustos 750’de cereyan eden çarpışmada Mervân öldürüldü. Böylece Emevî hilâfeti ortadan kalkmış oldu.


7. Soru

Abbasilerin iktidara gelişi ne gibi değişikliklere yol açmıştır?

Cevap

İktidarın Emevîler’den Abbâsîler’e geçmesi basit bir hanedan değişikliği olmayıp İslâm tarihinde büyük değişime sebep olmuştur. Devlet merkezi Suriye’den Irak’a nakledilmiş, devletin fetih siyaseti değişmiş, orduda yeni düzenlemeler yapılmıştır. Suriyeliler ve Arapların mutlak hâkimiyeti sona ermiş, mevâlî ile Araplar arasındaki ayrım bitmiştir. Devletin idari ve askerî kadrolarında Arap olmayan Müslümanlar yer almışlardır. Bütün bunlara ilave olarak iktisadi ve kültürel sahalarda da büyük bir değişim olmuş, eskisi kadar idari kadrolarda yer alamayan Araplar özellikle ilim ve kültürün gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Abbâsîler döneminde Bağdat gibi önemli kültür ve ticaret merkezleri ortaya çıkmıştır.


8. Soru

Abbasiler ilk yıllarında hangi Şii liderini ortadan kaldırdılar?

Cevap

Abbâsîler eski müttefikleri Şîîlerin Ebû Seleme gibi liderlerini de ortadan kaldırdılar.


9. Soru

Abbasiler hangi savaşta Çinlileri mağlup etmişlerdir?

Cevap

Halife Ebü’l-Abbas devrinin Türk tarihî bakımdan en önemli olayı Türkistan’da hâkimiyete ele geçirmek maksadıyla Çin ordusu ile yapılan ve Çinliler’in mağlubiyetiyle sonuçlanan Talas Savaşı’dır (751).


10. Soru

Talas Savaşı ne zaman yapılmıştır?

Cevap

Halife Ebü’l-Abbas devrinin Türk tarihî bakımdan en önemli olayı Türkistan’da hâkimiyete ele geçirmek maksadıyla Çin ordusu ile yapılan ve Çinliler’in mağlubiyetiyle sonuçlanan Talas Savaşı’dır (751).


11. Soru

Ravendiler kimlerdir?

Cevap

Halife Ebû Cafer Mansur’u İlah, Ebu Müslim’i peygamber olarak kabul eden gruba verilen addır.


12. Soru

Hangi Abbasi Halifesi döneminde Sanskritçe, Süryanice ve Yunanca’dan çeviriler yapılmış ve ilmi eserler kaleme alınmıştır?

Cevap

İlmi ve kültürel faaliyetleri destekleyen Mansur’un döneminde Sanskritçe, Süryanice ve Yunanca’dan çeviriler
yapılmış ve ilmi eserler kaleme alınmıştır.


13. Soru

Bağdat şehri ne zaman ve kim tarafından kuruldu?

Cevap

Abbâsî Devletini müesseseleştiren Mansur’un en önemli başarılarından biri Bağdat şehrinin kurulmasıdır. Abbâsî başkenti Enbar’ı güvenli bulmayan Mansur Dicle
Nehri kenarında daire planlı Bağdat’ı başkent olarak kurdu (766).


14. Soru

Zındık ne demektir?

Cevap

Müslüman olarak görünmekle birlikte İslâm dışı davranışlarda bulunan kimse.


15. Soru

Hangi Abbasi Halifesi döneminde Kâbe’nin örtüsü yenilendi?

Cevap

Mehdî, 777 yılında hac için Mekke’de bulunduğu sırada Kâbe’nin örtüsünü yeniledi.


16. Soru

Dîvânü’z-zimâm nedir?

Cevap

Dîvânü’z-zimâm devletin gelir-gider kayıtlarını ve hazineyi denetleyen kurumdur.


17. Soru

Hangi halife döneminde İslam orduları Kadıköy'e kadar ilerlemiştir?

Cevap

Mehdî döneminde Bizans’a yönelik seferlere önem verildi. 776-781 yıllarında arasında Bizans üzerine pek çok sefer yapıldı. Halifenin oğlu Hârûn Reşîd’in
meşhur kumandanlar ve devlet adamlarıyla yaptığı seferler esnasında birçok kale ele geçirilerek İstanbul Boğazının doğu yakasındaki Khalkedon’a (Kadıköy) kadar ulaşıldı.


18. Soru

Hangi halife döneminde saray ilim ve kültür merkezi haline gelmiş ve Arap edebiyatındaki Binbir Gece Masalların  ilham vermiştir?

Cevap

Harûn Reşid’in dönemi 


19. Soru

Velîd b. Tarif eş-Şârî kimdir?

Cevap

Hârun Reşid döneminde Cezire bölgesinde isyan eden Hâricî lideri.


20. Soru

Hârûn Reşîd devletin idari yapısında hangi yenilikleri yapmıştır?

Cevap

Hârûn Reşîd devletin idarî yapısında bazı yenilikler yapmıştır. Dîvân-ı Harb’e bağlı olarak Dîvân-ı Arz’ı kurmuş, böylece askerî uzmanların orduyu her zaman
teftiş ederek daima savaşa hazır tutmalarını sağlamıştır. Bu dönemde bölge valileri geniş yetkilere sahipti; ayrıca sorumlulukları daha sınırlı valiler de vardı.
Halife bunların yanına, çeşitli malî ve idarî işleri yönetmekle yükümlü âmiller tayin ederdi. Vali bizzat halifenin görevlendirdiği bu âmilleri azletme hakkına sahip
değildi. Akdeniz sahili boyunca çeşitli yerlerde kuvvetli haberleşme teşkilâtının kurulması onun dönemine rastlar.


21. Soru

Suğûr nedir?

Cevap

İslâm devletleri ile gayrımüslim devletler arasındaki sınır bölgeleri.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v