Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Boş Zaman Ve Rekreasyon: Kavram Ve Özellikler

1. Soru

Rekreasyon nedir?

Cevap

Rekreasyon, insanların boş zamanlarında yaptıkları uzaklaşmak, dinlenmek, hava değişimi, gezmegörme, sağlık, beraber olma, heyecan duyma, farklı yaşantılar elde etme gibi pek çok amaçla, ev dışında veya ev içinde, açık veya kapalı alanlarda kent içinde veya kırsal alanda yaptıkları faaliyetler bütünüdür.


2. Soru

Rekreasyon ne tür etmenler içerir?

Cevap

Rekreasyon, fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal etmenler içermektedir.


3. Soru

Spor ve rekreasyon kavramı arasındaki bağ nasıl ifade edilir?

Cevap

Spor ve rekreasyon ifade ettikleri anlam ve amaçları bakımından karıştırılan iki kavramdır. Spor, fiziksel faydalarının yanı sıra insanların ruhsal sağlığının da olumlu yönde etkilemek, sosyal ve moral kazançlar sağlamak amacı ile yapılan hareketler topluluğu olarak tanımlanabilir. Spor, rekreasyon faaliyetlerinin bir bölümünü oluşturmaktadır. Ancak sporun rekreatif bir faaliyet sayılabilmesi için bireyin tamamen boş zamanlarında oyun, eğlenme ve fiziksel aktivite amacıyla spor yapıyor olması gerekmektedir.


4. Soru

Tarih öncesi dönemde başlıca rekreasyon faaliyetleri nelerdir?

Cevap

Bu dönemdeki başlıca faaliyetler: • Avlanmak • Balıkçılık • Mağara boyamak • Resim çizmek • Güreşmek


5. Soru

Roma Döneminde rekreasyon faaliyetleri ne durumdadır?

Cevap

Roma Döneminde yapılan rekreasyon aktiviteleri içinde en çok öne çıkan gladyatör dövüşleri olmuştur. Ancak bu faaliyetlere katılanlar çoğunlukla köleler olmuştur. Romalılar ise izleyici yani pasif katılımcı olmuştur. Bu dönemdeki diğer bir aktivite çeşidi ise zengin malikânelerde düzenlenen eğlenceler olmuştur.


6. Soru

Sanayi Devriminin rekreasyon tarihi açısından önemi nedir?

Cevap

19. yüzyılda yaşanan Sanayi Devrimi sonucunda endüstrileşme ve fabrika sayısının artması ile şehirlere büyük göçler yaşanmıştır. İnsanlar yoğunlaşan iş hayatı, nüfus artışı ve büyük şehirlerden sıkılarak kendilerini rahatlatabilecekleri rekreasyon alanı arayışları içine girmişler ve bu arayışlar günümüzdeki rekreasyon anlayışının temellerini oluşturmuştur.


7. Soru

Rekreasyonu diğer faaliyetlerden ayıran temel özellikler nelerdir?

Cevap

Rekreasyon, şu özellikleri ile diğer faaliyet ve kavramlardan ayrılmaktadır: • İş değildir, kar amacı taşımaz. • İrade kişinin kendisine bırakılmalıdır. • Etkinlik türünü, yerini ve zamanını kişi kendi iradesi ile seçmelidir. • Rekreasyon etkinlikleri esnektir. • İnsanlar bu etkinlikler ile kişiliğini ifade etme şansı bulmaktadır. • Özgürlük hissi verir. • İstek ön plandadır. Etkinliklere katılma veya devam etme zorunluluğu yoktur. • Katılımda herhangi bir yaş veya cinsiyet sınırlaması yoktur. • Fiziksel, zihinsel, ruhsal ya da toplumsal faaliyet gerektirir. • Rekreasyonel faaliyetler çok çeşitli alternatifler içerir. • Haz ve neşe sağlayan faaliyettir. • Evrenseldir. • Aynı faaliyet içerisindeki her kişiye göre ayrı amacı vardır. • Katılımcıya kişisel ve toplumsal özellikler kazandırır. • Toplumun geleneklerine uygun olmalı ve sosyal değerlere ters düşmemelidir. • Bir faaliyet yapılırken ikincisinin gerçekleme imkânı da vardır. • Rekreasyon etkinlikleri rekreasyonistler tarafından üstlenilir.


8. Soru

Başlıca rekreasyon teorileri hangileridir?

Cevap

Rekreasyon teorileri şunlardır: • İhtiyaçlara hizmet eden rekreasyon • Boş zaman değerlendirme aracı olarak rekreasyon • Bireye ve topluma bir değer olarak rekreasyon • Yeniden yaratma olarak rekreasyon


9. Soru

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisindeki kendini gerçekleştirme basamağındaki kendini gerçekleştirmiş kişilerin özellikleri nelerdir?

Cevap

Kendini gerçekleştirmiş kişilerin başlıca özellikleri şunlardır: • Kendini, doğayı ve başkalarını kabul etme • İçten geldiği gibi doğal ve sade davranma • Kendi dışındaki bir soruya yönelebilme • Yalnız kalabilme ve bundan hoşlanma • Güzellikleri takdir edebilme İnsanlık âlemi ile kendini özdeşleştirebilme • Başkaları ile yoğun ilişkiler kurabilme • Eşitlikçi ve yoğun ilişkiler kurabilme • Yanlış ile doğruyu, iyi ile kötüyü ayırt edebilme • Yaratıcı ve kendine has olma


10. Soru

Rekreasyonun psikolojik yararları nelerdir?

Cevap

Rekreasyonun insanlara sağlayacağı psikolojik yararlar şunlardır: • Bireyin kendisini ve kimliğini tanımasına yardımcı olur • Çevre değişimi, doğal ve kırsal alanlar ruhsal gerginliği azaltır • Kişide tatmin yaratır ve moral verir • Statüyü yükseltir • Karakterin gelişmesine yön verir • Suça yönelimi azaltır • Yaratıcı gücü geliştirir • Entelektüel hayatı geliştirir • Kişisel yetenek ve beceriyi geliştirir • Çalışma başarısı ve iş verimini arttırır • Yalnızlığı giderir • Kişilik geliştirme ve sosyalleşmeyi arttırır.


11. Soru

Rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen ana faktörler dışında bu aktivitelere katılımı etkileyen diğer faktörler nelerdir?

Cevap

Rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen dört ana faktör dışında, faaliyetlere eğilimi etkileyen diğer faktörler şunlardır: • Eğitim düzeyi • Aile yapısı • Yaş • Meslek • Şehirleşme • Nüfus artışı • Teknoloji • Reklam • Kültürel etki • Çevre bilinci • Sağlık bilinci • Rekreasyon merkezleri


12. Soru

Rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen dört ana faktör vardır. Bunlar: • Sezonluk engeller (güneşli gün sayısı, gündüzlerin uzunluğu, sıcaklık vb.) • Finansal kaynaklar ve rekreasyon alanlarının ulaşılabilir olması (yakın çevredeki alanların tercihi) • Cinsiyet ve sosyal sınırlama (çalışan bayan erkek boş zaman farkı) • Kaynaklar ve moda ( değişen yaşam koşulları ve popülerlik)


13. Soru

Rekreasyon faaliyetleri nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Rekreasyon faaliyetlerini aşağıdaki gibi sınıflandırmak mümkündür: • Etkinliklere katılma şekline göre rekreasyon (aktif rekreasyon, pasif rekreasyon) • Yerel sınıflamaya göre rekreasyon (kentsel rekreasyon, kırsal rekreasyon) • Mekânsal açıdan rekreasyon (açık alan rekreasyonu, kapalı alan rekreasyonu) • Katılımcıların sayısına gör rekreasyon (bireysel rekreasyon, grup rekreasyonu) • Fonksiyonel açıdan rekreasyon (ticari rekreasyon, sosyal rekreasyon, estetik rekreasyon, zihinsel rekreasyon) • Zamansal açıdan rekreasyon (günlük rekreasyon, tatil rekreasyonu, değişken rekreasyon)


14. Soru

Boş zamanın temel fonksiyonları nelerdir?

Cevap

Boş zamanın temel fonksiyonları şunlardır: • Dinlenme fonksiyonu • Eğlenme fonksiyonu • Gelişim fonksiyonu


15. Soru

Rekreasyon faaliyetlerine katılmayı engelleyen en önemli faktörler nelerdir?

Cevap

Bu faktörler: • Sezonluk engeller • Finansal kaynaklar • Cinsiyet • Sosyal sınırlama • Fiziksel kaynaklar • Moda


16. Soru

Çalışma dışı zaman nedir?

Cevap

Çalışma dışı zaman, insanın yaşamını idame ettirmesi için gerekli olan temel fizyolojik ihtiyaçlardan beslenme ve uykuya ayırdığı zaman ve boş zamanlardan oluşmaktadır.


17. Soru

Serbest zaman ve boş zaman arasındaki farkı açıklayınız.

Cevap

Serbest zaman; uyku, zorunlu bireysel faaliyetler ve işten arta kalan zamandır. Boş zaman ise; kişinin mesleksel, ailesel ve toplumsal ödevlerini ve hayatını devam ettirebilmesi için zorunlu faaliyetleri yerine getirdikten sonra, özgür iradesi ile yapabileceği dinlenme, eğlenme, bilgi ve becerilerini geliştirme, toplumsal yaşama gönüllü olarak katılma gibi uğraşıları gerçekleştirebileceği zaman dilimidir. Serbest zaman boş zamanı da kapsayan, daha geniş bir zaman dilimini ifade eden bir kavramdır.


18. Soru

Boş zaman hangi faktörlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir?

Cevap

Boş zaman kavramı, şu faktörlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir: • Sosyal faktörler • Kültürel yapı • Ekonomik faktörler • Aile yapısı • Meslek • Gelir düzeyi • Yerleşim yeri • Yaş • Cinsiyet


19. Soru

Rekreasyonun başlıca yararları nelerdir?

Cevap

Rekreasyonun yararları şu başlıklar altında toplanabilir: • Fiziksel yararlar • Toplumsal yararlar • Psikolojik yararlar


20. Soru

Zamanın psikolojik boyutu var mıdır?

Cevap

Evet. Örneğin sınav sırasında bildiğiniz soruları cevaplarken sınav süresi çabuk geçerken, cevapları bilmiyorsanız süre size uzun gelebilir. Bu durum, zamanın psikolojik bir boyutunun olduğunu göstermektedir.


21. Soru

Zaman hangi özelliklere sahiptir?

Cevap

Zaman, biriktirilemeyen, ödünç alınamayan, kiralanamayan, çoğaltılamayan, toplanamayan, sadece kullanılan ve kaybedilen bir kaynaktır. Bu nedenle zamanın etkili ve verimli kullanılabilmesi çok önemlidir.


22. Soru

Serbest zaman ve boş zaman kavramları aynı mıdır?

Cevap

Hayır. Boş zaman ve serbest zaman farklı kavramlardır. Serbest zaman boş zamanı da kapsayan, daha geniş bir zaman dilimini ifade eden bir kavramdır. Boş zaman, zorlama duygumuzun en az olduğu, kendi yargı ve seçimlerimize göre kullanılan isteğe bağlı zamandır.


23. Soru

Uzun ve kısa süreli boş zamanlar hangileridir?

Cevap

Uzun süreli boş zamanlar; çocukluk dönemi boş zamanları, yılık izin boş zamanları ve emeklilik dönemi boş zamanlarından oluşmaktadır. Kısa süreli boş zamanlar ise; iş günü sonu (akşamüstü) boş zamanları, hafta sonları ve kısa süreli tatillerden oluşmaktadır.


24. Soru

Boş zamanın üç temel fonksiyonu nedir?

Cevap

  • Dinlenme fonksiyonu
  • Eğlenme fonksiyonu
  • Gelişim fonksiyonu


25. Soru

Antik çağ Yunan ve Roma uygarlığında en önemli boş zaman uğraşısı nedir?

Cevap

Beden eğitimi ve spor


26. Soru

Beden eğitimine bakış açısı Antik Çağ Yunan ve Roma uygarlıklarında nasıldı?

Cevap

Antik çağ Yunan uygarlığında beden eğitimi felsefi görüşler açısından ele alınırken, Roma İmparatorluğunda beden eğitimi sadece savaşçı amaçlar kapsamı içinde ele alınmıştır


27. Soru

Orta Çağ döneminde boş zaman nasıl tanımlanır?

Cevap

Orta Çağ döneminde boş zaman; dinlenme ve yaratmadan daha çok yüksek sosyal sınıflar arasında sosyal bir gösterişe dönüşmüştür. Yunan felsefesinin aksine boş zaman işten uzaklaşma değil, hangi aktivite içinde bulunacağını seçme özgürlüğü olarak ele alındı.


28. Soru

Orta Çağın sonlarında boş zaman kavramında nasıl bir değişim yaşanmıştır?

Cevap

Orta Çağın sonlarında, boş zaman gösteriş, lüks, zevk ve israf haline dönüşmüştür. Boş zaman kullanımı köle gibi çalışmaya karşı bir asalet göstergesi olmuştur.


29. Soru

İnsanların yaşam şartlarında ve  yaşam seviyesinin yükselmesinde değişmeyen üç ana unsur nedir?

Cevap

Birincisi çalışma, ikincisi uyuma, sonuncusu da diğer temel gereksinimler olarak belirlenmiştir. Bu unsurlardan arta kalan zaman “boş zaman” olarak belirtilir.


30. Soru

Boş zaman ve rekreasyon kavramları aynı mıdır?

Cevap

Boş zaman, rekreasyon kavramını içine alan bir kavramdır. Çünkü rekreasyon her şeyden önce boş zamanı olan insanların, bu boş zamanlarında gerçekleştirecekleri etkinliklerle ilgilidir.


31. Soru

Eski Mısır'da rekreasyon faaliyetlerine daha çok kimler katılmaktadır?

Cevap

Daha çok zengin ve üst düzey sınıflar katılmaktadır.


32. Soru

Eski Yunan şehirlerinde rekreasyon faaliyetleri nelerdi?

Cevap

Eski Yunan şehirlerinde rekreasyon faaliyetlerinin çoğunluğunu spor gösterileri, bilim, felsefe ve güzel sanatlar ile ilgili aktiviteler oluşturuyordu ve agoralar halkın rekreasyon için bira araya geldiği önemli toplantı merkezleriydi.


33. Soru

Gladyatör dövüşleri hangi dönemde en göze çarpan rekreasyon aktivitesiydi?

Cevap

Roma Dönemi


34. Soru

Orta Çağ'da lordlar düzenledikleri savaş turnuvalarına kimleri izleyici olarak davet ederlerdi?

Cevap

Kadınları


35. Soru

Selçuklu döneminde hangi durum Türklerin rekreasyon yaşamına yön vermiştir?

Cevap

Selçuklu döneminde lonca zanaat örgütlerinin doğması ve ahilik geleneği, Türklerin rekreasyon yaşamına yön vermiştir. Lonca üyesi olan erkekler iş bitiminde yemekli toplantılarda bir araya gelirlerdi. Ahilik, köylere, hatta göçerlere kadar, spor ve şenlikleri götürmüştür.


36. Soru

Rekreasyon teorileri nelerdir?

Cevap

  • İhtiyaçlara Hizmet Eden Rekreasyon
  • Boş Zaman Değerlendirme Aracı Olarak Rekreasyon
  • Bireye ve Topluma Bir Değer Olarak Rekreasyon
  • Yeniden Yaratma Olarak Rekreasyon


37. Soru

Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde neler yer almaktadır?

Cevap

1. Temel Fizyolojik İhtiyaçlar
2. Güvenlik İhtiyacı
3. Sosyal İhtiyaçlar
4. Sosyal Saygınlık
5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı


38. Soru

Rekreasyon faaliyetleri nasıl sınıflandırılır?

Cevap

  • Etkinliklere Katılma Şekline Göre Rekreasyon (Aktif ve Pasif Rekreasyon)
  • Yerel Sınıflamaya Göre Rekreasyon (Kentsel ve Kırsal Rekreasyon)
  • Mekânsal Açıdan Rekreasyon (Açık Alan ve Kapalı Alan Rekreasyonu)
  • Katılımcıların Sayısına Göre Rekreasyon (Bireysel ve Grup Rekreasyonu)
  • Fonksiyonel Açıdan Rekreasyon (Ticari, Sosyal, Artistik, Entellektüel Rekreasyon)
  • Zamansal Açıdan Rekreasyon (Günlük, Tatil ve Değişken Rekreasyon)


39. Soru

Rekreasyon faaliyetlerine katılımı etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

  • Sezonluk engeller,
  • Finansal kaynaklar ve rekreasyon alanlarının ulaşılabilir olması,
  • Cinsiyet ve sosyal sınırlama,
  • Fiziksel kaynaklar ve moda.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v