Medya Sosyolojisi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kitle İletişiminin Sosyal Anlamını Açıklayınız.

Günlük yaşantımızın önemli bir kısmını kapsayan kitle iletişimi sosyal yaşamın bütünleşik bir parçasıdır. En yaygın tanımına göre, kitle iletişimi uzmanlaşmış grupların, teknolojik araçları (basın, radyo, tv) kullanarak geniş, heterojen ve dağınık izleyicilere simgesel içerikleri yayma tekniklerini ve örgütlerini içerir. Bu tanımı, Graham Murdock ve Peter Golding şu şekilde derinleştirmişlerdir: Kitle iletişimi öncelikle, emtia üreten ve dağıtan endüstriyel ve ticari örgütlerdir. Tüm yaygın ve alternatif tanımları birleştirirsek karşımıza, şöyle bir tanım çıkar: Kitle iletişimi; ekonomik, siyasal, kültürel, psikolojik ve sosyolojik bağlamlarda yönetsel amaçlarla örgütlenmiş yapıları, bu yapıların çeşitli teknolojiler kullanarak yaptıkları üretimleri ve dağıtımları, bu üretilenleri kullananları, bu süreçlerdeki sayısız ilişkileri ve ilişki biçimlerini içeren iletişim türüdür.

Araç Nedir? Açıklayınız.

Kitle iletişiminde araç, kitle iletişiminin üretiminde, dağıtımında ve bitmiş ürünün taşınmasında kullanılan her şeydir. Örneğin, bir MP3 müziğinin yüklü olduğu bir video-disk, müzik olarak üretilmiş iletişimin taşıyıcı aracıdır. Bir MP3 çalar, müziği çalan araçtır. Evdeki televizyon, bir programı izlemeyi sağlayan araçtır.

Aracılanma kitle iletişimi için ne ifade etmektedir? Açıklayınız.

Kitle iletişiminin olması teknolojiyle aracılanma ile mümkündür. Örneğin, bir kitle iletişimi olarak televizyon, birçok teknolojilerin ve en son halkada da evdeki televizyonun aracılamasıyla gerçekleşir. Aracılayan araçlardan biri, örneğin evdeki televizyon çalışmazsa, televizyon izleyemeyiz.

Kitle İletişiminde Teknolojiyle Aracılanmışlık ne anlama gelmektedir?

Teknolojiyle aracılanmış iletişim, yukarıda örnekleri verildiği gibi, insanın kullandığı yapay araçlar kullanılarak yapılan iletişimdir. Örneğin, okuduğunuz bu kitap teknolojiyle aracılanmış kitle iletişiminin en son halkasındaki bitmiş bir üründür.

Kitle kavramını açıklayınız.

Kitle kavramı, bazılarına göre, birbirinden kopuk, bağımsız atomlaşmış, pasif, birbirinden farklı çok büyük sayıdaki insanlar anlamında kullanılmaktadır.

İletişim kavramını açıklayınız.

Kitle iletişimindeki iletişim kavramı, kurumsallaşmış, örgütlü, yönetimsel sembolsel/düşünsel içeriği üretmeyi ve dağıtmayı anlatır. Kesinlikle, iki arkadaş arasında olan diyalog, alışveriş, paylaşma ve ortaklık kurma gibi karşılıklığı ifade eden bir ilişki kurmayı anlatmaz. Kitle iletişiminde, iletişimi demokratik yapan çok az öge vardır. Kitle iletişiminde ürünün ne zaman, nerede, nasıl ve hangi koşullarda üretileceğine ve içeriğinin nasıl doldurulacağına üretenler karar verir.

Ürün kavramını açıklayınız.

Ürün demek, teknolojik süreçlerden geçerek oluşturulmuş olan her şey demektir. Kitle iletişiminde ürün, okuduğumuz bir kitap, gazete veya dergidir; dinlediğimiz bir müzik, bir radyo konuşması, bir televizyon program›, bir sinema filmidir.

Kitle iletişiminde mesaj ne anlama gelmektedir? Açıklayınız.

Mesaj bir bitmiş üründür. Kitle iletişiminde, ürün dediğimizde iki ürün aynı anda akla gelir: Örneğin, birincisi DVD denen taşıyıcı üründür. İkincisi bu taşıyıcı ürünün taşıdığı film dediğimiz düşünsel içeriktir. Bir diğer örnek: Evimizdeki televizyon, televizyon kablosu taşıyan, ileten araçlar birer üründür. Televizyon yoluyla seyrettiğimiz dizi de bir üründür.

Üretim ve yeniden üretim kavramlarını açıklayınız.

Kitle iletişiminin olabilmesi için iletişimin üretilmesi gerekir. Örneğin bir müzik, tartışma veya haber programının yapılması, üretimdir. Yeniden üretim, yemek yemek gibi biyolojik varlığımızı ve ilişkiler içinde çalışmak gibi sosyal varlığımızı sürekli üretmek yeniden üretimdir. Yeniden üretim, yemek yemek gibi aynı faaliyetleri tekrarlayarak karnımızı doyurmak olabilir veya farklı faaliyetler ve farklı üretim olabilir. Dolayısıyla yeniden üretim aynı şeyin tekrar üretimi olabileceği gibi geliştirilmiş veya farklılaştırılmış üretimi de olabilir.

Üretim İle tüketim bağını açıklayınız.

Kitle iletişiminde, üretim/üreten ile tüketim/tüketen arasındaki bağ yapısal olarak kopartılmıştır: Bu yapısal nedenle, (1) iletişimi üretme araçlarına, olanaklarına, haklarına ve gücüne sahip olanlar ve bunlara sahip olmayanlar ayırımı ortaya çıkar. (2) Bir dizinin üretilen bağlamı ile tüketilen bağlamı ayrı zaman ve mekan karakterine sahiptir: Üretim ve tüketim ayrı zaman ve mekanlarda olur. Üretim koşullarını kontrol edenler, üreten araçlara sahip olmayanları kullanarak üretimi yaparlar. Üretilen ürün özel mülkiyetin malıdır. Tüketenler o ürüne, bazı tüketiciler üreten olarak çalıştıkları hâlde, ücretlerini alarak ve diğerleri de üretim dışında bırakılarak yabancılaşırlar. Üretilen ürünü ancak, tüketenin karar verdiği ve belirlediği koşullarda alabilir ve kullanabilirler.

Kitle iletişiminin tarihsel gelişimini kısaca açıklayınız.

İnsanların teknolojiyle aracılanmış ilişki ve iletişim tarihine baktığımızda insanın sosyali kurması ve sosyaldeki ilişkilerini sözü de kullanarak yürütmesinden ve ardından kaydetmeyi geliştirmesinden başlayarak, günümüzdeki internet ağlarının oluşturan teknolojik yapıya doğru bir gelişme görürüz. Bu gelişme çizgisel bir karaktere sahip değildir: Bu nedenle, örneğin, günümüzde bile, Afrika, Asya, Avrupa ve Amerika içinde ve arasında farklılıklar vardır. Kitle iletişiminin gelişmesi, çok sayıda insanların olduğu toplum yapılarının, bu toplum yapılarında yönetenlerin insanlarla iletişimlerini örgütlemelerinin, bu örgütlemedeki amaçların ve rollerin, örgütsel faaliyetlerde kullandıkları üretim, dağıtım ve kontrol yollarının, iletişimi taşıyan araçların, iletişimin içeriğinin gelişmesi gibi biçimlerde seyretmiştir.

Kite iletişiminin gelişmesine etki eden faktörleri açıklayınız.

? Örgütsel yapılardaki gelişme, ? İletişim araçlarındaki gelişme, ? İletişimi kaydetmedeki gelişme, ? İletişimi taşıyan araçların gelişmesi, ? İletişimi yazan, kaydedeni kopyalayan, çoğaltan, okuyan araçların gelişmesi, içeriğin doğru, hatasız kaydedilmesi kitle iletişiminin gelişimine katkıda bulunmuştur.

Sözün sembollerle kaydı nasıl başlamıştır? Açıklayınız.

Sözün sembollerle kaydı, sözlü iletişime yazılı olanın eklenmesiyle başlar. Yazının eklenmesi de ekonomik ve yönetimsel gereksinimlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Yazının gelişmesinde yazı yazma aracı ve üzerine yazılan araçlar, yaşanan bölgenin doğal yapısından ve üretim ilişkilerinden etkilenerek şekillenmiştir. Yazının gelişmesi ile birlikte gazete, dergi ve kitap basımları gerçekleşmiştir.

Bilinen ilk gazete nerede ve ne zaman yayınlanmıştır?

Bilinen ilk İngilizce gazete The Courant Amsterdam’da 1620’de çıkmıştır.

Türkiye’de bilinen ilk gazete ne zaman yayınlanmaya başlamıştır?

Türkiye’de basın ancak 1840’lardan sonra İmparatorluğun denetimi altında özellikle yönetimin gereksinimlerini karşılama amaçlı olarak yayınlanmaya başladı.

Kitap ve Kitap Basımının gelişimini kısaca açıklayınız.

Kitaplar ve kitapla ilgili gelişmeler milattan önce 1900’lere kadar gider. Papirüs kitap birbirine art arda yapıştırılmış 20 kadar yapraktan oluşuyordu. Bir tomar 6 ile 20 metre arası değişiyordu ve iki elle yuvarlanarak açılıp dikey sütunlar hâlinde yazılmış yazılardan oluşuyordu. Eski Mısır’da ticareti yapılan Ölülerin Kitabı din adamları tarafından an üretiliyordu. Yazılar ölünün sınıfsal karakteri ve değerine göre süslüydü. Avrupa’da kitap basımı manastırın egemenlik dönemi ve laik dönem olarak ayrılır. Romanın çöküşüyle 12. yüzyıl arasında kitap basımı ve kitap kültürü manastırlar ve onlara bağlı kuruluşların tekelindeydi. Almanya’da 1457’de Peter Schoffer’in fikriyle başlık sayfasıyla ilk kitap basıldı. Aynı yıllarda Yunan ve Arapların bilim dalındaki klasikleri tercüme edilmeye başlandı. On beş ve on altıncı yüzyılda basılan kitaplar İncil, dua kitabı ve dinî takvimler gibi geleneksel kitap yazmanın basılı versiyonlarıydı. 15. yüzyılda basılı kitaplar çıktığında nüfusun sadece yüzde 4-5 kadar okuma biliyordu. Kitaplar genel kamunun okumasına açık değildi çünkü üretimi için harcanan zaman ve kaynak nedeniyle çok değerliydi. Bu sırada reform kavgalarının bir sonucu olarak el yazması kilise kitapları kayboldu. Köylü ayaklanmaları sırasında çoğu Alman manastır kitaplığı yok edildi. İngiltere’de 1550’de Kralın gönderdiği kişiler Oxford Üniversitesi kitaplığını yağmaladı ve kitaplar› yaktılar. 16. yüzyılda Avrupa’da kitap fuarları yaygınlaşmaya başladı ve fuar geleneği günümüze kadar yaygınlaşarak sürdü. 20. yüzyıla kadar olan yavaş gelişme, kitap endüstrisi ve kitap sanatında resimlemede, basmada, kapak yapmada ve ciltlemede önemli gelişmelerle hızlanmaya başladı. El dizgiden bilgisayarla dizgiye doğru bir gelişme yaşandı. Günümüzde kitap basımında önemli ölçüde otomasyona doğru bir gidiş vardır.

Türkiye’de kitap basımının nasıl başladığını kısaca açıklayınız.

Türkiye’de kitap basımı padişahlığın kontrolü altında yabancılar tarafından başlattı. Osmanlılar zamanında el yazması süslü kitaplar ve hattatlık Osmanlı üst sınıfının ilgisiyle çok sınırlı bir sanat faaliyeti olarak kaldı. Avrupa’da olduğu gibi teolojik kökenli kitaplar (özellikle Kuran) temel ilgi alanıydı. Buna sonradan askerî ve doğal; bilim kitapları eklenmiştir. Ortadoğu’da İslam dinin etkisi altında kitap özellikle dinî nitelikliydi ve yazı oldukça süslü anıt el yazmaları olarak 19. Yüzyıla kadar egemendi. Yazı Aramca aracılığıyla Arap dünyasına girmiştir. Türkiye’de ilk kitabı 1494’te İspanya Musevileri 1492’de kurdukları basımevinde basmışlardır. Ermeniler 1567’de ve Rumlar 1627’de basımevi kurmuşlardır. Türklerce basımevinin ele alınışı 1727 yılında İbrahim Müteferrika’nın bir ferman ile Şeyhülislamdan fetva aldıktan sonra baskı işine girmesiyle başlamıştır. Bir sözlük olan ilk kitap iki yıl sonra çıkmıştır.

Sözün ve Görüntünün Kaydının nasıl gerçekleştiğini açıklayınız.

Fotoğraf, görüntünün ışıkla kaydedilmesidir. Işıkla kayıt etme için gerekli teknolojik altyapıya ilk önemli katkı M.S. 1727’de ışığa tutulduğunda koyulaşan gümüş nitrat maddesini bilme oldu. 1839’da Louis Daguerre daguerreotype) ilk renk tonları olan fotoğrafı buldu. Aynı yıl William Talbot birçok baskıya izin veren negatif sistemi geliştirdi. Bunu 1851’de ıslak kolodyum metodunu kullanan cam levha negatif kullanımı takip etti. Fotoğrafın kitle iletişiminde kullanılması olasılığını çıkaran ilk örneği, Roger Fenton’un 1854’te Kırım Savaşı’yla ilgili fotoğrafları oldu. Matthew Brady Amerikan iç Savaşı’nı fotoğrafladı ve baskıları galerilerde satıldı. New York Daily Graphic gazetesi ilk düzenli gazete fotoğraflarını 1880’de bastı. En önemli gelişmelerden biri, 1888’de George Eastman’ın rulo filmi bulması ve snapshot/şipşak kameranın popülerleşmesi oldu. Bu gelişmeyi sinyaller kullanımıyla tellerden, kablolardan ve havadan geçerek gönderme izledi. Yirminci yüzyıl her alanda olduğu gibi fotoğrafçılıkta dijital yapıya doğru giden teknolojik mükemmelleşme dönemi oldu. Günümüzde uydudan kayıt ve gezegenlere gönderilen uzay-gemilerinin çektiği fotoğrafların dünyada alınması gerçekleşmektedir.

İletişim alanında sesin ulaşamayacağı yerlere mesaj nasıl taşınmıştır?

İletişim alanında gelişmelerden biri de sesin ulaşamayacağı yere mesaj gönderme olmuştur. İletişimde fiziksel uzaklığın getirdiği sorunu, duman sinyalleri ve tamtamlarla çözmeyle başlayan gelişme, örneğin, Fransız Devrimi sırasında Paris yönetimine Fransa ve sınırlarındaki durumu hızla bildirmek için optik telgrafın kullanılmasıyla devam etti. Telgrafla gönderilen güncel haber toplanması, düzenlenmesi ve para ödeyen müşteriye satılmasıyla başlayan gelişme sonucu uluslararası haber ajansları kuruldu ve desteklendi. The Agence Havas (1835), Associated Press (1848), Wolff’s Telegraphisches Bureau (1849) ve Reuter’s Telegram Company (1851) kendi imparatorluklarının çıkarları için dünyada güç yarışına girdiler. Böylece enformasyon uluslararası pazarda alınıp satılan günlük değerli emtia oldu. Türkiye’de 1839’da Posta Hizmetleri Bakanlığı kuruldu. 1840’ta Telgraf hizmeti başladı ve 1871’de bakanlığın ismi Posta ve Telgraf Hizmetleri Bakanlığı oldu. Telefonun kullanılmaya başlamasıyla, 1909’da Posta, Telgraf ve Telefon Hizmetleri Bakanlığı olarak (PTT) değişti. PTT 1913’te genel müdürlük oldu. 1953’de genel müdürlük devlet ekonomik kuruluşuna ve 1984’te kamu iktisadi kuruluşuna (veya yaygın bilinen adıyla KİT’e) dönüştürüldü.

Telefon ve iletişim uydularının gelişimini açıklayınız.

Aynı zamanda ve ayrı mekândaki sözlü iletişimin gerçekleşmesi, sesi doğal duyulabilirlik ötesine taşıyarak duyulur yapan telefonla gerçekleşti. Telefondaki gelişme, kablodan kurtulma ve taşınır telefonun sırt çantası büyüklüğünden cep telefonuna küçültülmesine doğru oldu. Kitle iletişimi sosyolojisi bağlamında bu gelişme, kitle iletişimi ürünüyle başlatılan iletişimsel eylemin ve etkisinin, kişiler arası teknolojiyle aracılanmış iletişimden (cep telefonundan) geçerek kısa zamanda yaygınlaştırılması demektir. Alexander Graham Bell Amerika’da ilk telefon patentini 1876’da aldı. Bir yıl sonra Bell System şirketi kuruldu ve araçları kiralamaya başladı. İlk telefon kullanımını işadamları önünde yaparken telefonu ev ile fabrika arasında mesaj transferi yapan araç olarak tanıttı. Telefonu ilk kullananlar bankalar, sigorta şirketleri ve küçük esnaf oldu. Telefon sahipleri opera ve müzik gösterilerini telefondan dinleme olasılıkları kazandı.

Ponograph kaydı kim tarafından, ne zaman ve nasıl yapılmıştır?

Sembollerin madde üzerine yazılmasıyla gelişen basın, sesin uzaktan naklini gerçekleştiren telefon ve sabit görüntünün fotoğrafla kaydına ek olarak ortaya çıkan bir diğer gelişme de sesin yazılması anlamına gelen ses kaydını gerçekleştiren gramofonun (phonography) bulunması ve ardından plak ve teyp teknolojilerinin gelişmesi takip etti. 1877’de Thomas Edison ilk ses kaydını (phonograph) yaptı.

Sesin Yayınının gerçekleştiren radyonun gelişim çizgisini açıklayınız.

Sesin kaydı yanında sesin süreklilik içinde yayını radyo ile mümkün oldu. Radyo ile, telefonla yapılan kişliler arası karşılıklı sözlü iletişimin yerine, bir güç yapısının çıkarlarını gerçekleştirme amaçlı kitlelere seslenme getirildi. Radyo uluslararası soğuk savaşta kullanılan en gözde araçlardan biriydi. Radyo aynı zamanda, Türkiye gibi ülkelerde yabancı müzik ve piyesler yoluyla Amerikan ticari/endüstriyel kültürünün yaygınlaştırılmasında etken rol oynadı. Radyodaki gelişmelere bakıldığında teknik mükemmelleşme ve kolayca taşınabilirlik yönünde olduğu görülür. J. Maxwell 1864’te elektromanyetik dalgalar varsayımını ortaya attı. Bu varsayım 1887’de Henrich Hertz’in laboratuvar araştırmasıyla denenerek doğrulandı. Reginald Fessen’den ilk sesle yayın deneyimini 1909’da yaptı. Dört yıl sonra radyo Amerikan ordusu tarafından kullanılmaya başlandı. Birinci Dünya Savaşı sonrası Amerika’da ticari radyo girişimleri başladı. 1920’de ilk radyo istasyonu KDKA Pittsburgh’de yayına başladı. 1922’de ilk radyo reklamı New York’taki WEAF radyosunda yapıldı. Türkiye’de radyo yayıncılığının deneme olarak ne zaman başladığı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Fakat 1921-1923 arası ilk radyo deneylerinin olduğu tahmin edilmektedir. İlk düzenli Radyo deneme yayını İstanbul’da 1927’de TTTA tarafından yapıldı. 1929’da Ankara Radyosu stüdyosu kuruldu. Radyo devletin kontrolünde gelişti. Polis, Meteoroloji, Ankara, İstanbul ve İzmir Radyoları uzun zaman Anadolu’nun dinlediği radyolardı. Günümüzde Türkiye’nin her kentinde ve hatta kasabasında yayın yapan özel yerel radyolar bulunmaktadır. Bu radyolar yayınladıkları müzik ve konuşma içerikleriyle, eğlenceyi de katarak, mal ve hizmet promosyonu/reklamı yanında, yoğun bir şekilde kitlelere yönelik siyasal bilgi yönetimi de yapmaktadır.

Hareketli resim ve sinemanın gelişim çizgisini açıklayınız.

Hareketsiz fotoğrafla yazılan görüntü tek bir anın iki boyutlu alan içinde dondurulması ve kaydedilmesini getirdi. Hareketli resim yoluyla, kaydedilen çoklu anlara süreklilik kazandırıldı ve bu da sinemanın gelişmesine yol açtı. Sinema teknolojisi sessizden, sesliye, dar ekrandan geniş ekrana, siyah ve beyazdan renkliye, iki boyutludan, sadece bir moda olarak gelip geçen ve filmdi yeniden moda yapılan üç boyutluya doğru gelişme gösterdi. Fakat temel yapı aynı kaldı: Görüntü ve sesle hayatın kaydı, kurgulanması ve temsil edilmesi. Peter Roget’in imajlar›n kalıcığına dikkati çekmesinden 65 yıl sonra 1889’da Thomas Edison ve William Dickson kinetography adı verilen ilk hareketli resim kamerasını ve kinetoscope diye adlandırılan seyrediciyi yaptılar. 1894’de Robert Paul tarafından yapılan kamerayı Auguste ve Louis Lumiere kardeşler cinemagraphe yaratmak için aldılar. Sinema adı buradan çıktı. Bir yıl kadar sonra Lumiere kardeşler Paris’te ilk hareketli resimleri gösterdiler ve ilk sinema salonunu açtılar. Video kayıt ve gösterme teknolojisinin gelişmesiyle 1977’de Videokaset satışları ve kiralamaları çıktı ve evlerde film seyredilmeye başlandı. VCD’nin çıkmasıyla, video cihazlar› ve VHS kasetleri ortadan kalktı. 2000 yılına gelindiğinde sinema salonları popülerliğini yitirdi. Birçok sinema salonlar› kapandı. Sinemalar büyük alışveriş merkezlerinin içine taşındı. Bazı insanlar sinemaya gitme yerine evlerinde, seyret ve öde sistemiyle, son filmleri seyretmeye başladı. Uydu ve kablolu televizyon, bilgisayar, CD ve DVD yoluyla sinema eve getirildi.

Televizyon yayınları ilk kez ne zaman ve nasıl başlamıştır? Açıklayınız.

Kitlelere yönelik bilinç yönetimi ve ticari yönlendirme araçlarının en etkili ve gözde olanı televizyondur. Televizyon ile ses ve görüntü birleştirildi; evlerin en gözde köşesine yerleştirildi; iş dışında boş zamanın ve evdeki dinlenme zamanının sömürgeleştirme aracı yapıldı. 1920’lerin başlarında geliştirilmeye başlanan televizyon yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra hızla yaygınlaşmaya başladı. Uydu yayınlarının başlamasıyla yaygınlaşma daha da etkin olmaya başladı. Televizyonun görüntüyle gerçeği gösteriyor izlenimi vermesi, insandan geçerek sosyali kontrol gücünü ve önemini daha da artırdı. Televizyonla ilgili teknolojik gelişme 1923’te Westinghouse fizikçisi Vladmir Zworykin’in iconoscope denen görüntü aletini (televizyon tüpünü) bulmasıyla başladı. Dört yıl sonra Philo T. Farnsworth ilk televizyon patentini aldı. 1930’da Amerika’nın üç dev şirketi RCA, Westinghouse ve GE ticari televizyonu gelifltirmek için araflt›rma faaliyetlerini Vladmir Zworykin idaresinde birleştirdiler. 1939 New York Dünya Fuarında ticari televizyon açıklandı. 1941’de Amerikan Federal İletişim Komisyonu (FCC) ticari televizyon standartlarını koydu. İkinci Dünya Savaşı sırasında 10 kadar deney istasyonları kuruldu. Ticari televizyon yayını New York, Philadelphia ve Washington, D.C. arasında coaxial kablo (televizyon kablosu) ile bağlanarak 1946’da başladı. 1953’te RCA sistemi renkli yayın için standart olarak FCC tarafından seçildi. Gelişme renkli televizyondan üç boyutlu renkliye ve karasal yayından kablo ve uydu yayınına ve analogdan dijitale doğru oldu. Türkiye’de İstanbul Teknik Üniversitesi Televizyonu Beyoğlu bölgesinde 1952’de deneme yayınına başladı. 1966’ya gelindiğinde, İstanbul’da tahminen 2000 televizyon alıcısı vardı. Büyük kısmı grup izlemelerinin yapıldığı okul, otel, pastane ve kahvelerdi. İlk düzenli TV yayını Ankara’da 1968’de başladı ve TRT sistemi altında yayın düzenlendi. 1980’lerde başlayan özelleştirme Fırtınasıyla birlikte dünyadaki değişimlere Türkiye de katıldı: 1989’da korsan tv yayınları başladı. 2012’ye gelindiğinde hâlâ özel televizyon şirketleri kamu malı olan frekansları meşrulaştırılmış gasp yoluyla kullanmaya devam etmektedirler.

Kitle iletişimi denen örgütlü faaliyet ağının üretim yapabilmesi için neye ihtiyacı vardır?

Sosyal yaşam insanların örgütlenmesini ve örgütlü faaliyetlerden geçerek kendini ve tüm toplumsal yapıları yeniden üretmesini, sürdürmesini ve gerektiğinde geliştirmesini ve değiştirmesini gerektirir. Bu gerekliliğin merkezinde çeşitli örgütlenmeler, bu örgütlerde çeşitli işlevleri yerine getiren bireyler vardır. Kitle iletişimi denen örgütlü faaliyet ağının üretim yapabilmesi için, üretimi yapacak teknolojik altyapının üretiminin yapılması ve bu altyapıyı kullanarak iletişimin üretimini yapacak olan kitle iletişim örgütlenmesinin olması gerekir.

Kitle iletişimiyle ilgili örgütlenmeler, hangi tür kitle iletişimi olursa olsun, işlevlerine göre hangi çeşitlilikleri gösterir? Açıklayınız.

? Kitle iletişimi ürününü üreten örgütler ? Üretilen ürünleri pazara dağıtan dağıtım örgütler ? Bu ürünü pazarda dağıtan perakendeciler ? İlgili kontrol kuruluşları ? İlgili kullanıcı kuruluşlar.

Örgütlenme Biçimlerinden biri olan medya sahipliğini açıklayınız.

Medya örgütleri birden fazla türde örgütlenirler. Bu örgütlenme biçimlerine uygun yasalar geliştirilmiştir. Örgütler bu oluşturulan ve gerektiğinde değiştirilen yasalara göre kurulurlar ve işlerini yürütürler. Günümüzde artık ülkelerde birden fazla medya sistemleri birlikte bulunmaktadır. Fakat radyo, sinema, televizyon, basılı ürünler (gazete, dergi vs) alanında özel teşebbüsün kurduğu sistemin egemenliği vardır.

Yaygın Medya Sistemlerini maddeler halinde sıralayınız.

? Özel teşebbüs sistemi ? Avrupa türü kamusal sistem ? Amerikan türü kamusal sistem ? Üniversiteler, eğitim kurumları, dinî gruplar, sivil toplum örgütleri yayıncılığı ? Sovyetler türü kamusal sistem ? Karma sistem.

Örgütlenme Biçimlerinden biri olan amacına, ürün karakterine, faaliyet alanlarına veya coğrafik kapsamlarına göre örgütlenme yapılarını kısaca açıklayınız.

Örgütlenmeler amacına göre ticari ve ticari olmayan olarak gruplandırılabilir. Çoğu yaygın medya örgütlenmeleri ticari amaçlı olarak kurulmuşlardır. Ticari olmayanlar siyasal amaçlı veya kültürel amaçlı olarak kurulmuş olabilir. Örneğin siyasal parti medyası, dinî medyalar, sivil örgüt medyalar› ve belediye gibi kurumların medyaları böyledir. Siyasal veya dinî amaçlı bir medya aynı zamanda para da kazanabilir.

Teknolojiyle aracılanmış kitle iletişiminin olmasının ilk koşulu nedir? 

Teknolojiyle aracılanmış kitle iletişiminin olmasının ilk koşulu “ürünün teknolojik araçlarla üretilmesidir”.

 McQuail’in sıraladığı kitle iletişiminin toplumsal işlevlerinden birisi olan enformasyon verme görevi nedir? 

Enformasyon verme görevi:kitle iletişim örgütleri ve araçları aracılığıyla Dünyada ve toplumdaki durum ve olaylar hakkında bilgi sağlamak; yeniliği, uyumu ve gelişmeyi kolaylaştırmaktır.

Kitle iletişiminde “ürün,” ne demektir? 

Kitle iletişiminde “ürün,” okuduğumuz bir kitap, gazete veya dergidir;
dinlediğimiz bir müzik, bir radyo konuşması, bir televizyon programı, bir sinema
filmidir. “

Kitle iletişiminde ürün dediğimizde, akla gelen iki ürün nedir? 

Kitle iletişiminde, ürün dediğimizde iki ürün aynı anda akla gelir: birincisi “taşıyıcı üründür”. İkincisi bu taşıyıcı ürünün taşıdığı “düşünsel içeriktir”.

4. güç olarak da nitelendirilen kitle iletişim aracı, aşağıdakilerden hangisidir?

Dördüncü güç olarak  nitelendirilen kitle iletişim aracı: Gazetedir. 

Kitapların Avrupa’da 12. Yüzyıla kadar, bilgi üretimine ve entelektüel gelişime katkı sağlayamamasının nedeni nedir?

Kitap basımı ve kitap kültürünün manastırların tekelinde olması.

Kitle iletişimi sürecinde sıkça kullandığımız analog ve dijital, kavramlarını açıklayınız?  

Analog ve dijital kavramı, ses ve görüntü sinyalini alma ve elektronik titreşimlere dönüştürme sürecidir.

Samuel Morse'un geliştirdiği ve sonradan literatüre Morse alfabesi olarak geçen şifreleme sistemi, hangi kitle iletişim teknolojisinde kullanılmaktadır?

1838’de Samuel Morse,  Morse alfabesi denilen şifrelerle mesaj gönderen teknolojisini geliştirdi ve bu alfabe telgraf için kullanılmaya başladı ve halen de kullanılmaktadır. 

Kitle iletişim teknolojilerinin kullanım sürecinde yaşanan hangi gelişme sonucunda, uluslararası haber ajansları kurulmaya başlandı?

Telgrafla gönderilen “güncel haber” toplanması, düzenlenmesi ve para ödeyen müşteriye satılmasıyla başlayan gelişmeler sonucunda uluslararası haber ajansları kurulmaya başlandı  ve  kurulmaları desteklendi.

Kitle iletişim teknolojisi araçlarından hangisi, kitlelere yönelik bilinç yönetimi ve ticari yönlendirme araçlarının en etkili ve gözde olanıdır?

Kitlelere yönelik bilinç yönetimi ve ticari yönlendirme araçlarının en etkili ve gözde olanı televizyondur.

McQuail’in sıraladığı kitle iletişiminin toplumsal işlevlerinden birsi olan toplumsal sürekliliği sağlama nedir? 

Toplumsal sürekliliği sağlama görevi: kültürü ifade etme, alt kültürler ve yeni
kültürel gelişmeleri tanıma; değerler ortaklığını işleme ve tutmadır. 

Kitle iletişiminde araç kavramını açıklayınız? 

Kitle iletişiminde araç; kitle iletişiminin üretiminde, dağıtımında ve bitmiş ürünün
taşınmasında kullanılan her şeydir.

Teknolojiyle aracılanmış iletişim kavramını açıklayınız? 

Teknolojiyle aracılanmış iletişim, insanın kullandığı yapay araçlar kullanılarak yapılan iletişimdir.

Kitle iletişimindeki “İletişim” kavramını açıklayınız? 

Kitle iletişimindeki “İletişim” kavramı, kurumsallaşmış, örgütlü, yönetimsel
sembolsel/düşünsel içeriği üretmeyi ve dağıtmayı anlatır.

Kitle iletişiminde tüketim kavramını açıklayınız? 

Kitle iletişiminde tüketim kavramı ürünü kullanma (seyretme, izleme, okuma) demektir.

İletişimi kaydetmedeki ilk gelişmeler nasıl başlamıştır? 

İletişimi kaydetmedeki gelişmeler,insanların iletişimi görsel olarak çizgilerle ve sembollerle kayıt etmeleriyle başlamıştır ve tarihi M.Ö 30.000’lerde bulunan mağara duvarlarına çizilen resimlere kadar geriye gider.

Günümüzdeki kullandığımız alfabe sistemini temellerini atarak, ilk defa sembollerle yazı yazmayı geliştiren uygarlık hangisidir? 

Fenikeliler günümüzdeki alfabenin temelini atan, sembollerle yazı yazmayı geliştiren ilk uygarlıktır. 

İnsanlık  tarihinde bilinen en eski kitap hangisidir? 

Bilinen en eski kitap  Mısır’da papirüs üzerine yazılan “Yaşayan ölünün kitabı” adlı kitaptır (M.Ö. 1900).

İletişimi taşıyan araçların gelişmesi hangi gelişme ile birlikte başlamıştır? 

İletişimi taşıyan araçların gelişmesi, "şeyleri" yazıyla kaydetme ile birlikte başlamıştır.

insanların hangi ihtiyaç ve gereksinimleri sonucu "gazeteler" ortaya çıkmış ve gelişmiştir? 

Gazeteler, insanların siyasal ve ticari amaçlı bilgi ve kontrol gereksinimini gidermek için çıkmış ve gelişmiştir.