Modern Sosyoloji Tarihi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Etnometodoloji

1. Soru

Etnometodoloji nedir?

Cevap

Etnometodoloji, Garfinkel tarafından geliştirilen ve fenomenolojik düşüncelerin empirik araştırmalara uygulanmasını içeren bir yaklaşımdır.


2. Soru

Etnometodlojinin amacı nedir?

Cevap

Etnometodoloji mikro yapılarla da makro yapılarla da ilgilenmez, insan davranışını açıklamaya çalışmaz, bunun yerine diğer sosyolojik yaklaşımlardan oldukça farklı bir şekilde insanların hem mikro hem de makro yapılara anlam vermek için kullandıkları yöntemleri betimlemeye çalışır.


3. Soru

Fenomenolojik sosyoloji ve etnometodoloji arasındaki fark nedir?

Cevap

Fenomenolojik sosyoloji gibi etnometodoloji de toplumsal düzeni bireylerin deneyimleri sonucunda kurulan bir düzen olarak görür, ama fenomenolojik sosyoloji bu düzenin ortak sağduyu bilgisinin bir sonucu olduğunu savunurken etnometodoloji sağduyu bilgisinin kendisinin de sabit olmadığını, sürekli olarak yeniden yaratılan bir bilgi olduğunu ileri sürer. 


4. Soru

Etnometodolojiye göre toplumsal düzen nedir?

Cevap

Etmometodolojiye göre toplumsal düzen, bu toplumun üyeleri tarafından yaratılmış olan kullanışlı bir kurgudan ibarettir.


5. Soru

Harold Garfinkel hangi bilim insanın düşüncelerinden etkilenmiştir?

Cevap

Harold Garfinkel her ne kadar Talcott Parsons ile çalışmışsa da fenomenolojik düşüncelerden, özellikle de Alfred Schutz’un düşüncelerinden etkilenmiştir.


6. Soru

Harold Garfinkel'in en önemli eseri olarak görülen ve sosyolojik olarak etnometodlojiyi kurduğu varsıyılan kitabı nedir?

Cevap

Kendisinin en önemli eserlerinden biri olan ve yıllarca yürüttüğü bir dizi incelemeyi içeren Etnometodolojide Çalışmalar adlı kitabı ile ayrı bir sosyolojik yaklaşım olarak etnometodolojiyi kurduğu kabul edilmektedir.


7. Soru

Etnometodolojide Çalışmalar adlı kitabında Garfinkel hangi konulardan bahsetmektedir?

Cevap

Yıllarca yürüttüğü bir dizi incelemeyi içeren Etnometodolojide Çalışmalar adlı kitabında Garfinkel, Schutz’un çalışmalarından elde edilen teorik görüşlerin, sosyolojik araştırmalarda gündelik yaşam dünyasının ortaya çıkarılmasında nasıl kullanılabileceğini göstermeye çalışmıştır.


8. Soru

Garfinkel'e göre sosyologlar neden düzenli eylemeleri ortaya koymaya çalışmalıdır?

Cevap

Etnometodolojide toplumsal olgular etkileşimsel etkinlikler olarak ele alınır, eylemlerin de eyleme katılanlar (üyeler) tarafından daha önceden belirlenmiş bazı kural veya gerekliliklere göre gerçekleştirildiği kabul edilir. Bu nedenle Garfinkel’e göre sosyologlar eylemde bulunanların eylemde bulunma biçimlerindeki düzenlilikleri, yani toplumsal eylemlerin düzenli özelliklerini ortaya koymaya çalışmalıdırlar.


9. Soru

Garfinkel’in çalışmalarının ve genel olarak etnometodolojinin en temel kavramları nelerdir?

Cevap

Garfinkel’in çalışmalarının ve genel olarak etnometodolojinin en temel kavramları arasında;  belgeleme yöntemi,  refeksivite ve dizinsellik/anlamın bağlama-gönderimliliği önemli bir yere sahiptir.


10. Soru

Belgeleme yöntemi nedir?

Cevap

Garfinkel’e göre belgeleme yöntemi “mevcut bir görünümü, altta yatan kalıbın ‘belgesi’ ya da ‘işareti’ olarak görmeyi” içerir (Garfinkel, 1967:78). Diğer bir ifade ile belgeleme yöntemi “bir durum ya da bağlamın özelliklerinden bazılarının seçilip belirli bir şekilde tanımlanarak ilgili durumun ya da bağlamın altında yatan bir kalıbın kanıtı olarak kabul edilmesi ve sonra bu sürecin tersine çevrilerek kalıbın özelliklerinin kalıbın varlığı olarak kullanılmasıdır”.


11. Soru

Garfinkel belgeleme yöntemi kavramını hangi düşünürden ödünç almıştır?

Cevap

Garfinkel belgeleme yöntemi kavramını Mannheim'dan ödünç almıştır.


12. Soru

Refleksivite nedir?

Cevap

Refleksivite, en genel anlamda bir şeyin kendi kendine geri dönmesini ifade eden bir kavramdır.


13. Soru

Dizinsellik nedir?

Cevap

Dizinsellik veya anlamın bağlama-gönderimliliği, herhangi bir nesnenin ya da etkinliğin anlamının, kendi bağlamından türetildiği, yani belirli bir bağlama endekslendiği (dizinlendiği) anlamına gelir.


14. Soru

Aaron Cicourel yaptığı çalışmada suç hakkında neleri ortaya koymaya çalışmıştır?

Cevap

Aaron Cicourel yaptığı çalışmada suç hakkındaki resmi istatistiklerin suç davranışının kesin bir yansıması olmaktan çok suçla ilgili verileri toplayan ve yorumlayan görevlilerin yorumlarının ve etkinliklerinin bir yansıması olduğunu göstermiş, böylece suçluluğun, üyeler tarafından suçu tanımlarken kullanılan yöntemlerden ayrı olarak ele alınabilecek bir sosyolojik fenomen olmadığını göstermeye çalışmıştır


15. Soru

Sosyolojiye Yöntem ve Ölçüm adlı kitap kim tarafından yayınlanmıştır?

Cevap

1964 yılında “Sosyolojide Yöntem ve Ölçüm” adlı kitabı yayımlayan Aaron Cicourel'dir.


16. Soru

Harvey Sacks konuşma ile ilgili neleri öne sürmüştür?

Cevap

Harvey Sacks, konuşma sırasında üyelerin birbirlerine sürekli olarak olayları, eylemleri, duygu ve düşünceleri, kısacası kendi toplumsal dünyalarını betimlediklerini, ayrıca kitle iletişim araçları veya kitaplarla da sürekli bir betimleme bombardımanına maruz kaldıklarını, sonuçta gündelik yaşamı sürdürme becerilerinin büyük ölçüde diğer üyelerin anlayabileceği betimlemeler üretme becerilerine bağlı olduğunu belirtmektedir.


17. Soru

Toplumsal insacılık nedir?

Cevap

Toplumsal İnşacılık, temel olarak etnometodolojiye dayanan, toplumsal dünyanın önce tipleştirme süreciyle kurgulanıp inşa edildiğini, daha sonra bu tipleştirmelerin kendilerini üreten bireylerin ötesinde nesnel bir nitelik kazandığını ileri sürerek toplumsal eylem yaklaşımı ile yapısalcı yaklaşımları bir araya getirmeye çalışan bir teoridir.


18. Soru

Gerçekleğin inşasında rol oynayan üç evre hangileridir?

Cevap

Gerçekliğin inşası, dışsallaştırma, nesnelleştirme ve içselleştirme şeklinde üç evrenin diyalektik ilişkisi ile mümkün olur. Bu üç evre, Berger ve Luckmann’a göre insan eylemi, toplumsal kurumlar ve öznel bilinç arasındaki karşılıklı ilişkiyi analiz etmek için kullanılan üç temel kavramdır ve bize sunulan bilgiyi gerçekmiş gibi görmemizi ve kabul etmemizi sağlayan da bilginin bu üç evre ile sunuluyor olmasıdır.


19. Soru

Toplumsal gerçek nedir?

Cevap

Toplumsal gerçekler fiziksel dünyaya daha az bağlı ger- çeklerdir, örneğin sandalye, masa gibi gerçekler toplumsal gerçeklerdir.


20. Soru

Nesnelleştirme nedir?

Cevap

İnsanların yarattığı şeyler bir kez üretildikten sonra insanlara sanki kendi eylemlerinden ya da yaptıkları öznel tanımlardan bağımsız olarak mevcutlarmış gibi, dış dünyanın bir parçası imiş gibi görünürler ve buna nesnelleştirme adı verilir. Bir başka deyişle insanların dışsallaştırma sürecinde ürettikleri ürünlerin nesnel bir özellik kazandığı süreç nesnelleştirme olarak adlandırılır


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi