Sosyolojiye Giriş Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Charles Wright Mills (1916-1962)'e göre sosyolojinin görevi nedir?

Mills’e göre sosyolojinin görevi, bireylerle içinde yaşadıkları toplum arasındaki ilişkileri anlamaktır. Toplumun bireysel yaşamları nasıl şekillendirdiğinin ortaya konması için sosyolojinin kullanılması gerektiğini savunan Mills, bir bireyin veya grubun anlaşılabilmesi için, bu bireylerin içinde yaşadığı toplumun toplumsal ve tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olunması gerektiğini belirtmiştir.

Sağduyu ile sosyolojinin insan deneyimlerini ele alışları arasındaki farklar nelerden kaynaklanmaktadır?

1. Sistemli gözlemlere dayanma ve sorumlu konuşma

2. Yargı oluşturmak için materyalin çıkarıldığı alanın büyüklüğü

3. İnsan gerçekliğine anlam verme biçimi

4. Bildik olanı bilmedikleştirme

Sağduyu ile sosyoloji arasındaki istemli gözlemlere dayanma ve sorumlu
konuşma farkı nedir?

Sosyoloji, ampirik bir bilimdir. Bu, sonuçların sistematik gözlemlerin sonucuna dayanması gerektiği anlamına gelir. Sosyologlar araştırma yaparken çeşitli
yöntemler kullansalar da sosyolojinin ampirik bir zemine sahip olması, sosyolojik
bulguları sağduyudan ayırır (Anderson, 2006:7). Sosyoloji, sağduyudan farklı olarak, bilimin bir vasfı olduğu kabul edilen sorumlu konuşma kurallarına uyar.

Sosyoloji ile sağduyu arasındaki "bildik olanı bilmedikleştirme" farkı nedir?

Gündelik hayatımızda hareketlerimizin çoğu alışılagelmiş ve tekdüze hareketlerdir. Bu hareketleri sorgulama ya da çözümleme gereği duymayız. Bu nedenle sağduyumuzu da
sorgulamayız. İnsanlar “her şeyin ve herkesin her zamanki gibi” olduğunu kabul ettikleri sürece sorulacak hiçbir soru yoktur. Alışkanlıklardan kaynaklanan bu aşinalık,
sorgulayıcılığın, eleştirinin, değişimin ve yenilik arayışının önünde bir engeldir.
Sosyoloji bu engeli aşarak günlük yaşamı masaya yatırır, bildik gibi görünen konuları inceleyerek, sorgulayarak, eleştirerek bilmedikleştirir.

Sosyolojinin tanımı nedir?

Sosyoloji: Sosyoloji, “insanın toplumsal yaşamının, insan grupları ile toplumlarının bilimsel incelemesi” (Giddens, 2008:38), “modern toplumlarda insan gruplarının ve toplumsal yaşamın sistematik ve planlı olarak çalışılması” (Browne, 1998:1) veya “insan toplumlarının ve toplumu oluşturan gruplardaki insan davranışının bilimsel
olarak incelenmesi” (Kornblum ve Smith 2008:4) olarak tanımlanabilir.

Toplumun tanımı nedir?

Toplum: Sosyolojinin en temel kavramı olan toplum, bireylerin toplamı demek değildir. Toplum, belirli bir kültürü ve bir takım toplumsal kurumları paylaşan insanlar arasındaki ilişkilerden meydana gelir. Başka bir deyişle toplumu oluşturan şey bireylerden çok bireylerin arasındaki ilişkiler, paylaştıkları değerler ve davranış kalıplarıdır.

Toplumsal kurum nedir?

Toplumsal kurum, toplumsal normlar tarafından sürekli olarak tekrarlanan, onaylanan, sürdürülen, toplumun yerleşik görünümlerini yansıtan ve toplumsal olarak örgütlenmiş olan toplumsal davranış kalıplarıdır (Abercrombie vd.2006:200,361; Marshall, 1999:438).

Toplumsal olgu nedir?

Her toplumda, doğa bilimlerinin incelediği olgulardan farklı niteliklerle kendini gösteren olgular vardır. Toplumsal gerçeklik olarak da adlandırılan toplumsal olgu, toplum
tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir (Marshall, 1999:540-1,755).

Edinilmiş ve kazanılmış statüyü nasıl örneklendirebilirsiniz?

Bir bireyin kadın olması edinilmiş (verilmiş) statü, sosyolog olması ise kazanılmış statüdür.

Rol nedir?

Belirli statülere atfedilen davranışlara ilişkin toplumsal beklentilerdir.

Sosyolojinin isim babası kimdir?

Auguste Comte'dir.Auguste Comte, toplumun bilimsel olarak incelenmesini sosyoloji
olarak adlandıran ilk düşünürdür ve bu nedenle sosyolojinin isim babası olarak bilinir. 

Sosyoloji sadece bir bilim midir?

Bilim disiplini, Bilim dallarının alt kategorilerine verilen addır. Sosyoloji hem bir bilim, hem de sosyal bilimlerin bir disiplinidir.

Tarih ile sosyoloji arasındaki fark nedir?

Tarihle sosyoloji arasındaki temel fark tarihçilerin genellikle olguların belirli bir dönemdeki hâlini incelemeleri, sosyologların ise çok sayıda benzer
olguya ilişkin dönemlerin incelenmesiyle sınanabilecek genellemelerle işe başlamalarıdır (Bottomore, 1977:75).

Bilimin tanımı nedir?

Bilimi çeşitli şekillerde tanımlamak mümkündür:
• “Bilim, doğrudan ve sistematik yoldan elde edilen ve ampirik kanıtları temel alan bilgidir” (Bozkurt, 1999:65).
• “Bilim, gözlenebilir ve deneysel bir konusu olan ve bu konularda çıkarımlar yapma
olanağı sağlayan sistemli bilgiler kümesidir” (Sencer ve Sencer 1978:4).
• “Bilim, sistemli ve organize edilmiş bilgiler bütünü ve teknik yöntemdir” (Kaptan,
1973:5).
• “Bilim, hem bilgiyi üreten sistemin hem de bu sistemin ürettiği bilginin adı, yani hem
bilgi üretmenin bir yolu hem de bir toplumsal kurumdur” (Neuman, 2000:6).

Bilimi diğer bilgilerden ayıran özellikler nelerdir?

1. Konusunu oluşturan olguları gözleme dayanarak kavramak, betimlemek, sınıflandırmak,

2. Olgular arasında nedensellik ilişkileri kurmak ve bu ilişkileri gözlem yoluyla sınayıp
doğrulayarak açıklamak,
3. Doğruluğu ispatlanmış ilişkileri genellemeler, yasalar ve teoriler hâline getirerek
gelecekle ilgili çıkarımlarda ve tahminlerde bulunmaktır (Sencer ve Sencer 1978:3).

Bilimsel yöntemde dikkat edilmesi gereken nedir?

“Bilimsel yöntem” olarak adlandırılan süreç, mantıksal pozitivizmin yöntemi olan hipotetik tümdengelim sürecini ifade eder. Hipotetik tümdengelim, önce tümdengelim yoluyla sınanacak hipotezlerin oluşturulduğu, daha sonra ise deney ve gözlem gibi ampirik yollarla bu hipotezlerin sınandığı yöntemdir. Bununla birlikte, 20. yüzyılda bilimde sadece tek bir yöntemin geçerli olduğu görüşü büyük ölçüde reddedilmektedir.

Bilimsel araştırmanın aşamaları nelerdir?

1. Araştırma konusunun seçilmesi ve araştırma probleminin belirlenmesi

2. Araştırma için uygun araştırma tipi, yöntem ve tekniklerin seçilmesi

3. Araştırmanın evreninin belirlenmesi ve örneklem seçimi

4. Ölçüm aracı geliştirme

5. Veri toplama

6. Veri analizi

7. Bulguların yorumlanması ve rapor yazımı

Örneklem nedir?

Araştırma probleminin cevaplanmasıyla ilgili olan bütün insanlara araştırma
evreni, bu evrenden seçilen ve verilerin toplanacağı insanlardan oluşan gruba ise
örneklem adı verilir.

Hipotetik nedir?

Hipotetik tümdengelim yolunu kullanarak belirli bir teorik yapı içinde geliştirilmiş hipotezleri sınayan ve insan davranışına ilişkin tahminlerde bulunmayı
sağlayacak genel yasaları ortaya koymayı amaçlayan sosyal bilim yaklaşımına pozitivist sosyal bilim adı verilir (Neuman, 2000:516).

Sosyoloji araştırmalarında sorulan soru türleri nelerdir?

Olgusal Soru

Karşılaştırma Sorusu

Gelişimsel Soru

Teorik Soru