Sosyal Hizmet Etiği Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sosyal hizmetler mesleği ilk olarak hangi ülkede ortaya çıkmıştır?

İngiltere

Amerika Birleşik Devleti’nde yaygın olarak görülen bireyci felsefe yaklaşımının özelliğidir?

Bireyci felsefe, her birey kendi güvenliğini ve refahını sağlamayı amaçlayan felsefe anlayışıdır.

Sosyal hizmet mesleğinin amacı nedir?

Sosyal sosyal hizmet mesleği bireyleri aile, toplumsal gruplar ve siyasal hayat olmak üzere tüm düzeylerde güçlendirmeyi ve haksızlığa uğramışları savunmayı hedeflemektedir.

Sosyal hizmet mesleğinin temel misyonu nedir?

Sosyal hizmet mesleğinin temel misyonu tüm insanların iyilik hâlini geliştirmek ve her türlü ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmaktır.

Türkiye’de sosyal hizmeti hukuken tanımlayan yasa hangisidir?

Türkiye’de sosyal hizmeti hukuken tanımlayan kanun olan Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’dur.

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kanuna göre sosyal hizmetler nedir?

Etik nedir?

Etik en basit anlamıyla hangi davranışın uygun hangisinin uygunsuz olacağını belirleyen kurallar bütünü olarak tanımlanır. Neyin uygun neyin uygunsuz olacağını belirlerken etiğin dayanağı değerler ve ideallerdir. Yani etik, değerlerin insan ilişkilerine ve davranışlarına yansıyan hâlidir.

Etik hangi bilim dalına girmektedir?

Davranış bilimi

Aristo’ya göre etik nedir?

Aristo, en eski tanımlarından birini yaparak etiğin “iyi ve mutlu yaşama sanatı” olduğunu ifade etmiştir.

Deontolojik etik nedir?

Evrensel geçerliliği olan yasalar getirmeyi amaçlayan etik türüdür.

Deontolojik hangi filozof ile birlikte önem kazanmıştır?

Kant

20. yy’da hangi etik türü ön plana çıkmıştır?

Değerler etiği

Kuçuradi’ye göre günümüzde hangi etik türü ön plana çıkmıştır?

Metaetik

Metaetik nedir?

En genel anlamda, ahlaki yargıların doğasını
inceleyen etik dalıdır. Etik önermelerinin anlamlarını çözümleyen, etik savları ile uslamlamalarının geçerliliklerini araştıran, 20. Yüzyılda çözümleyici felsefenin iyiden iyiye serpilmesiyle boy gösteren etik soruşturmasıdır.

Her meslek için ayrı etik kodlar oluşturulmasına gerek duyulmasının nedeni nedir?

Her meslek için ayrı etik kodlar oluşturulmasına gerek duyulmasının ana nedeni, mesleklerin kendilerine özgü değerleri ve normları olmasıdır.

Sosyal hizmet etiğinin yükümlülükleri nelerdir?

Sosyal hizmet etiği, görevi temel ihtiyaçlarının karşılanması konusunda yardıma muhtaç olan ve bu ihtiyaçlar giderilmediği için doğan sorunlarla yüz yüze gelen kimselere destek olan çalışanlara pratik hayatta gereksinim duyduğu cevapları sunmakla yükümlüdür.

Meslek etiği nedir?

Meslek etiği bir görevi yerine getiren kişilerin iş ilişkisi kurdukları kişilere karşı davranışlarını düzenleyen ve onların davranışlarının etik çerçevede nasıl olması gerektiği konusunda yol gösteren kurallar ve ilkeler bütünü olarak tanımlanır.

Bireylerin temel hak ve özgürlükleri nelerdir?

Bireyin temel hakları;

• Yaşama hakkı
• Dokunulmazlık hakkı
• Sağlık, eğitim ve dilekçe hakkı
• Özel yaşamın gizliliğini koruma hakkı
• Seçme ve seçilme hakkı

Bireyin temel özgürlükleri;

• Düşünce ve ifade özgürlüğü
• Basın özgürlüğü
• Din ve vicdan özgürlüğü
• Haberleşme özgürlüğü
• Yerleşme ve seyahat özgürlüğü
• Toplantı hak ve özgürlüğü
• Bilim ve sanat özgürlüğü

Sosyal hizmet mesleğinin temel değerleri nelerdir?

Sosyal Hizmet mesleğinin temel değerleri;

• Bireylerin kişiliklerine saygı,
• Müracaatçıların özgür iradesini destekleme,
• Sosyal adaleti geliştirme ve başkalarının çıkarlarını korumak için çalışmadır.

Sosyal hizmet mesleğinin temelinin oluşturan değerler nelerdir?

Sosyal hizmet mesleğinin temelini oluşturan değerler;

• Toplumun birincil önemli parçası bireydir.
• Toplumdaki bireyler birbirlerine bağımlıdır.
• Her bireyin kendinden başkasına karşı toplumsal sorumluluğu vardır.
• Herkesin ortak insani ihtiyaçları vardır fakat her insan bir diğerinden farklı ve eşsizdir.
• Demokratik bir toplumun şartı her bireyin kendi potansiyelini gerçekleştirebilmesi ve topluma aktif bir şekilde katılarak toplumsal sorumluluğunu yerine getirebilmesi için imkânının olmasıdır.
• Bireyin kendini gerçekleştirmesinin ve toplumsal sorumluluğunu yerine getirmesinin önündeki engellerin aşılmasında ve önlenmesinde toplumun sorumluluğu vardır.

Kolektivist toplum nedir?

Kolektivist toplumlar toplumun ortak amaçlarının bireyin amaçlarından daha önemli olduğuna inanan ve dayanışma ve kaynaşmanın üst düzeyde olduğu toplumlardır.

Meslek hayatında kazanmış olduğu deneyimle beraber kişisel dünya görüşü ile mesleğin gereklilikleri arasındaki çatışmadan kaynaklanan farkındalık düzeyinin geçeceği aşamalar nelerdir?

Bu aşamalar;

• Kişinin kendi kişisel dünya görüşüyle ve bunu destekleyen değerlerle ilgili farkındalığı,
• Kişinin kendi dünya görüşünün meslek yaşamına olan etkileri hakkında düşünebilmesi ve değerlendirme yapabilmesi,
• Etik kodları inceleme; çeşitlilik, sosyal adalet, öz-kararlılık, insana saygı ve bunun gibi diğer ilk eve değerlerin kodlara nasıl yansıdığını fark etme,
• Dünya görüşünü mesleki kodla karşılaştırma ve ikisinin arasındaki çelişkileri fark etme,
• Etik koda göre karar verme ve diğer kararların etik koda uygunluğunu kontrol etme.

Sosyal hizmet etiği kurallarının yerleşmesinin ve bunlara bağlı kalınmasının yararları nelerdir?

Bunlar;

• Akran baskısı yoluyla meslek mensuplarını etik davranış sergilemeye motive etmesi,
• Onlara kişilikleri dışında doğru ya da
  yanlış kabul edilene ilişkin bir rehberlik sunması,
• Belirsiz durumlarda nasıl davranacakları konusunda rehberlik etmesi,
• Yöneticilerin otokratik gücünü kontrol etmesi,
• Kurumların sosyal sorumluluklarını tanımlaması,
• Mesleğin çıkarlarına hizmet etmesi ve mesleğe ilişkin toplumdaki güvenin sağlanmasıdır.

Sosyal hizmet etiğine yönelik ilk makale hangi yılda yayınlanmıştır?

1922 yılında

Sosyal hizmet etiğinin gelişim evreleri nelerdir?

Sosyal hizmetlerin gelişim evreleri;

• Ahlaki dönem,
• Değerler dönemi,
• Karar verme dönemi,
• Etik standartlar ve risk yönetimi,
• Dijital dönem.

Ahlaki dönemde hangi konu ön plana çıkmıştır?

İlk dönemde (ahlaki dönem) sosyal çalışmacıdan çok hizmet alan vatandaşın ahlakı üzerinde durulmuştur.

Dijital dönemde hangi konular ele alınmaktadır?

Dijital dönem olarak adlandırılan beşinci dönemde ise teknolojinin, özellikle sosyal medyanın artan kullanımının kişilerle iletişime getirdiği hem kolaylıklar hem de riskler tartışılmaktadır.

Postmodernite nedir?

Postmodernite modernite sonrası ortaya çıkan yeni durumu ifade eder. Bu durumu yaratan nitelikler küreselleşme, bilginin parçalı, akışkan ve metalaşmış bir hâle gelmesi, tüketim kültürü ve otorite ve büyük anlatıların sarsılması olarak sayılabilir.

Refahçı sosyal hizmet anlayışının ilgilendiği kişi ve konular nelerdir?

A Refahçı sosyal hizmet anlayışı yalnızca sosyoekonomik sınıf itibarıyla yardıma muhtaç yoksul ve engelli kimselere hizmete odaklanmışken postmoderniteyle birlikte cinsiyet, kültür, ırk, yaş gibi konularda ayrımcılığa maruz kalan tüm gruplarla daha fazla ilgilenilmeye başlanmıştır. Bunun yanı sıra, iklim değişikliği, genetikte knolojisindeki gelişmeler, global terörizm gibi çevresel, bilimsel ve sosyopolitik konularda yaşanan değişim, beraberinde azalan kaynakların dağıtımında insana düşen sorumluluklar, insanın ve hayvanın hayatının değeri ve farklılıklar gibi konularda yeni etik sorular ortaya çıkışını getirmektedir.

Sosyal hizmet etiğinin günümüzde geldiği noktalar hangi açıdan farklılık kazanmıştır?

Bunlar;

• Çoğulculuk,
• Katılımcılık,
• Güce,
• Performans belirlenmesidir.

Immanuel Kant’a göre insana saygının oluşması için hangi özelliklerin olması gerekmektedir?

İnsana saygının oluşması için Kant aklın, iradenin, emirlerin ve özgürlüğün önemini vurgulamıştır.

Felix Biestek’e göre, sosyal hizmet uzmanı ile hizmet alanı arasındaki ilişkide dikkat edilmesi gereken ilkeler nelerdir?

Felix Biestek’e göre bu ilkeler;

• Bireyselleştirme,
• Duyguların anlamlı dışavurumu,
• Kontrollü duygusal katılım,
• Kabul etme,
• Yargılayıcı olmayan tutum,
• Hizmet alanına kendi kararını kendisinin vermesi,
• Gizliliktir.

Biestek’e göre bireyselleştirme ilkesi nedir?

Bireyselleştirme ilkesi ile Biestek, her bir insanın biricik eşsiz olduğunun kabul edilmesi gerekliliğinin altını çizmektedir. Her bir insan, eşsizdir; bir toplumsal kategori ya da grubun üyesi olarak değil de bir birey olarak değerlendi Birey olmaktan kaynaklı temel insan hakları dikkate alınmalıdır.

Biestek’e göre duyguların dışavurumu ilkesi nedir?

Duyguların anlamlı dışa vurumu ilkesi ile, hizmet alanların herhangi bir baskı altında kalmadan, özgürce duygularını dışa vurmalarına fırsat verme gerekliliği üzerinde durulmaktadır. Hizmet alanlar özellikle negatif duygularını hiçbir engellemeye maruz kalmadan dışa vurabilmelidirler.

Biestek’e göre duyguların kontrollü duygusal katılım ilkesi nedir?

Bu ilke ile anlatılmak istenen hizmet alanın duygularına hassasiyet göstermenin, özgürce dışa vurulan duyguların ne anlama geldiğini kavramaya çalışmanın ve söz konusu davranışlara uygun tepkiler vermenin gerekliliğidir.

Biestek’e göre duyguların kabul etme ilkesi nedir?

Bu ilke, hizmet alanın güçlü ve zayıf, uygun olan ve olmayan, yapıcı ve yıkıcı yönleri ile birlikte ön yargısız bir biçimde, nasılsa öyle kabul edilerek saygıya değer olduğunun altını çizmektedir.

Biestek’e göre yargılayıcı olmayan tutum ilkesi nedir?

Hizmet alanların kişiliklerini değil davranışlarını değerlendirmenin daha öncelikli olduğudur. Müracaatçının kendi kararını kendi vermesi ilkesi, adından da anlaşılabileceği üzere hizmet alanların özgürce karar verebilmelerinin gereğinin altını çizmektedir.

Biestek’e göre gizlilik ilkesi nedir?

Sosyal hizmet uzmanı ile hizmet alan arasındaki ilişkiye dair bir başka önemli ilkenin altını çizmektedir. Hizmet alanın paylaştığı özel bilgilerin saklı tutulmasının önemine dikkat çekmektedir.

Faydacılık yaklaşımında önde gelen filozoflar kimlerdir?

Hume, Jeremy Bentham ve John Stuart Mill'dir.

Faydacılık yaklaşımı nedir?

Bir eylemin ahlâken iyi bir eylem olabilmesi için, onun eylemden etkilenen en yüksek sayıda insan için en yüksek mutluluğu meydana getirmesi gerekir. Yarar ya da ‘en yüksek mutluluk ilkesi’ olarak bilinen bu ilkeye göre, bir eylemin ahlâkî değeri, onun yarattığı iyilik, daha doğrusu ürettiği haz ya da yarar, oluşumuna katkıda bulunduğu refah ile ölçülmelidir.

Etik ilkelerin evrenselleştirilmesi modern etiğe göre hangi araçla mümkündür?

Etik ilkelerin evrenselleştirilmesi, modern etikte akıl aracılığıyla gerçekleştirilir.

Duygu temelli yaklaşıma göre sosyal hizmet uygulamalarında dikkate alınması gereken duygular nelerdir?

Duygu temelli yaklaşımlara göre, sevgi, inanç ve umut gibi olumlu duyguların sosyal hizmet uygulamalarında dikkate alınması, uzmanların doğru karar vermelerini kolaylaştırmaktadır. Bir başka biçimde söylenirse, sevmek, inanmak, umut etmek, insanların yararına çalışmaktan zevk almak insanları anlama ve geliştirme ile insanlara yardım etmek konusunda etkili çalışmalar yapılmasını kolaylaştıran önemli bir güçtür. Bu noktada şuna dikkat edelim: Sosyal hizmet uzmanı, mesleğini icra ederken sadece olumlu duygularla yol almaz. Kendi içinde taşıdığı ya da hizmet alan kişilerde karşılaşılması muhtemel olumsuz duygulara karşı da dikkatli olmalıdır.

Erdem etiği nedir?

Erdem etiği, insanın ahlaki açıdan yetkinleşebilmesi ya da iyi bir karaktere sahip olabilmesi için “erdem”in tam olarak neye tekabül ettiğini bilmek gerektiğinin altını çizmektedir.

Sosyal hizmet için erdem etiği neyi ifade etmektedir?

Erdem, sosyal hizmet etiği kapsamında, şefkat ve merhamet sahibi olma, adaletle davranma, atılganlık, koruyuculuk ve gelişim için yardımcı olma gibi özelliklerle birlikte anılmaktadır.

Feminizmin çıkış nedeni nedir?

Feminizmin ortaya çıkış gerekçesi ataerkil ya da erkek egemen dünyaya yönelik itirazlarda temellenir. Kadınların erkeklere göre daha ikincil konumlara hapsedilmeleri, feminist etik için hiçbir biçimde kabul edilebilir değildir. Bir başka biçimde söylenirse, feminist etik, cinsler arasındaki eşitsizliğin giderilmesi amacıyla yol almayı temsil etmektedir.

Bakım etiğinin öncüsü kimdir?

Carol Gilligan

Kohlberg’in teorisi kaç evreden oluşmaktadır?

Kohlberg’in teorisi, üç evre ve her bir seviyede de iki alt-evre olmak üzere altı seviyeden oluşur.

Kohlberg’in teorisindeki üç ana evre nelerdir?

Bu üç ana evre, gelenek öncesi ahlaklılık, geleneksel ahlaklılık ve gelenek sonrası ahlaklılıktır.

Gilligan’ın Kohlberg’in teorisine eleştirisi nedir?

Gilligan’ın bu teoriye temel itirazı, feminizm ile bakım etiği arasındaki bağı tesis ediyor. Ona göre Kohlberg’in teorisi cinsiyet körüdür. Belki bundan daha fazlası şöyle ifade edilebilir: Kohlberg’in teorisinde kadın yoktur. Teoriye dahil edildiğinde ise kadınların deneyimleri özel olarak yorumlanmamıştır.

Gilligan’a göre kadınlara has ahlaki ilkeler nelerdir?

Gilligan, eş duyum, şefkat, merhamet, başkalarını dinleme eğilimi, başkalarının davranışlarını kontrol etme hususunda isteksizlik gibi özelliklerin kadınlara has ahlaki ilkeler olarak öne çıktığını iddia etmektedir.

Her toplum, topluluk ya da kurum kendini değerlendirmeye ve bu değerlendirmenin adil olabilmesi için de birtakım standartlara ihtiyaç duymasının nedeni nedir?

Standartlar profesyonel mesleklerde iki yönlü bir rol üstlenmektedirler. Standartlar bir yandan mesleğin yeterliklerini ve sınırlarını tanımlarken bir yandan da yapılan işe hukuki bir dayanak teşkil ederek mesleğin güvenilirliğini ve prestijini artırır.

Ülkemizde sosyal hizmet mesleğinin etik ilke ve kurallarının belirleyen kurum hangisidir?

• Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği

Ülkemizde sosyal hizmet mesleğinin etik ilke ve kuralları kaç yılında belirlenmiştir?

1988 yılında

Ülkelerin sosyal hizmet mesleği birliklerinin uluslararası düzlemde bir araya geldiği örgüt hangisidir?

Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu (IFSW)

IFSW’ye göre sosyal hizmet mesleği nedir?

Sosyal hizmet mesleği toplumsal değişimi, insan ilişkilerinde problem çözmeyi ve insanların refaha ulaşması için güçlendirilmesi ve özgürleşmesini teşvik eder ve insanların çevreleriyle olan ilişkilerine insan davranışı ve toplumsal sistemler teorilerinden yararlanarak müdahale eder. Bunları yaparken sosyal hizmetin temel dayanakları insan hakları ve sosyal adalet ilkeleridir.

1996 yılında yayımlanan Avrupa Sosyal Şartı ne gibi yenilik getirmiştir?

1996’da yayımlanan Avrupa Sosyal Şartı, çalışanlardan engellilere kadar toplumda dezavantajlı olarak kabul edilebilecek tüm birey ve grupların sosyal iyileşmesinin sağlanması amacıyla herkesin sosyal hizmet yöntemlerinden yararlanma hakkını bir insan hakkı olarak öne sürmüştür.

Davranışın bilimi’’ olarak tanımlanan etiğin, neyin uygun neyin uygunsuz olacağını belirlemedeki dayanağı nedir? Kısaca açıklayınız.

Değerler ve ideallerdir. Çünkü etik, değerlerin insan ilişkilerine ve davranışlarına yansıyan hâlidir.

‘‘Metaetik’’ kavramını kısaca açıklayınız

Üstetik de denilen metaetik, en genel anlamda, ahlaki yargıların doğasını inceleyen etik dalıdır. Etik önermelerinin anlamlarını çözümleyen, etik savları ile uslamlamalarının geçerliliklerini araştıran, 20. yüzyılda çözümleyici felsefenin iyiden iyiye serpilmesiyle boy gösteren etik soruşturmasıdır.

Gordon’a (1965) göre Sosyal hizmet mesleğinin temelini oluşturan değerleri yazınız.

• Toplumun birincil önemli parçası bireydir
• Toplumdaki bireyler birbirlerine bağımlıdır
• Her bireyin kendinden başkasına karşı toplumsal sorumluluğu vardır.
• Herkesin ortak insani ihtiyaçları vardır fakat her insan bir diğerinden farklı ve eşsizdir.
• Demokratik bir toplumun şartı her bireyin kendi potansiyelini gerçekleştirebilmesi ve topluma aktif bir şekilde katılarak toplumsal sorumluluğunu yerine getirebilmesi için imkânının olmasıdır
• Bireyin kendini gerçekleştirmesinin ve toplumsal sorumluluğunu yerine getirmesinin önündeki engellerin aşılmasında ve önlenmesinde toplumun sorumluluğu vardır

Sosyal hizmet etiği kurallarının yerleşmesinin ve bunlara bağlı kalınmasının yararlarından kısaca bahsediniz.

Akran baskısı yoluyla meslek mensuplarını etik davranış sergilemeye motive etmesi, onlara kişilikleri dışında doğru ya da yanlış kabul edilene ilişkin bir rehberlik sunması, belirsiz durumlarda nasıl davranacakları konusunda rehberlik etmesi, yöneticilerin otokratik gücünü kontrol etmesi kurumların sosyal sorumluluklarını tanımlaması, mesleğin çıkarlarına hizmet etmesi ve mesleğe ilişkin toplumdaki güvenin sağlanması, Sosyal hizmet etiği kurallarının yerleşmesinin ve bunlara bağlı kalınmasının yararlarındandır. 

Sosyal hizmet etiğinin gelişimini inceleyen Reamer’in (2015) beş döneminden sonuncusu nedir? Kısaca açıklayınız.

Beşinci dönem dijital dönemdir. Teknolojinin, özellikle sosyal medyanın artan kullanımının kişilerle iletişime getirdiği hem kolaylıklar hem de riskler tartışılmaktadır. Bu tartışılan konulara duyguların ve çevresel şartların etik karar vermeye ve risk yönetimine etkisi eklenmiştir.

Günümüzde dört önemli açıdan farklılaşan sosyal hizmet etiğinin çoğulcu bir doğru anlayışına girmesinin nedenleri nelerdir?

Sosyal hizmetin hem farklı kültür, ırk ya da cinsel yönelime sahip kişilere olan artan ilgisi hem de herkesi kendi doğrusunda değerlendirmeye ilişkin çabası daha çoğulcu bir ‘doğru’ anlayışına girmesine neden olmuştur.

Kant, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi adlı kitabında yer alan “[İ]nsan ve genel olarak her akıl sahibi varlık, şu veya bu isteme için rastgele kullanılacak sırf bir araç olarak değil, kendisi amaç olarak vardır; ve gerek kendine gerekse başka akıl sahibi varlıklara yönelen bütün eylemlerinde hep aynı zamanda amaç olarak görülmelidir” sözüyle neyi vurgulamak istemiştir?

Kant, bu cümlesinde kişinin kendi eylem ve davranışlarının özünü belirleyen ahlâkî ilkenin nerede temellendiği sorusuna cevap vermeye çalışmaktadır. İnsanın eylem ve davranışlarının kendi iradesinin bir ürünü olduğunu ve insanın iradesinin dışsal olarak belirlenmeyeceğini vurgulamıştır. Çünkü ona göre, irademiz kendi aklımızın bir ürünüdür. Yani Kant, her akıllı varlığı kendi başına bir amaç olarak belirliyor; eylem ve davranışların temeline aklı yerleştiriyor.

Biestek’e göre sosyal hizmet uzmanı ile hizmet alan arasındaki ilişkide dikkat edilmesi gereken ilkeler nelerdir?

• Bireyselleştirme
• Duyguların anlamlı dışavurumu
• Kontrollü duygusal katılım
• Kabul etme
• Yargılayıcı olmayan tutum
• Hizmet alanın kendi kararını kendisinin vermesi
• Gizlilik

Biestek’e göre sosyal hizmet uzmanı ile hizmet alan arasındaki ilişkide dikkat edilmesi gereken yedi ilkeden üçüncüsü olan ‘‘Kontrollü duygusal katılım’’ ilkesini kısaca özetleyiniz.

Bu ilke, hizmet alanın duygularına hassasiyet göstermenin, özgürce dışa vurulan duyguların ne anlama geldiğini kavramaya çalışmanın ve söz konusu davranışlara uygun tepkiler vermenin gerekliliğini içermektedir.

Kant etiğinin bir yönünün sosyal hizmet etiği üzerinde sınırlayıcı bir etkiye yol açmasının nedenleri nelerdir?

Kant’ın evrensel etik ilkelerinden yola çıkan sosyal hizmet uzmanı ne kendi yararını ne de hizmet alanın yararını değil evrensel geçerliliğe sahip doğruları ön planda tutmak zorunda kalacaktır. Bu ise mekanik bir etik anlayışına yol açabilmekte ve esnek düşünmeyi güçleştirerek alternatif çözüm yollarının bulunabilmesinin önünde sınır duvarları örebilmektedir.

‘‘Pek çok insanın ölümüne sebep olmasına rağmen yapılan bazı deneylerin, sonuçta tüm insanlık yararına olacak biçimde ölümcül bir hastalığa deva bulunmasına fırsat tanıdığı için olumlu karşılanabildiği görülmektedir.’’ Örneği hangi yaklaşıma aittir?

Faydacılık yaklaşımının bir örneğidir. Çünkü bu ilke bazı durumlarda doğru olanın genel geçer kurallara uymak değil, olumlu sonuca ulaşmak için gerekli davranışı sergilemek olduğu kanaatindedir.

Duygular ve etik ilkeler arasında bir bağ kurulması gerekliliğinin altını önemle çizen yaklaşım hangisidir? Kısaca açıklayınız.

Duygu temelli yaklaşımlardır. Duygu temelli yaklaşımlara göre, sevgi, inanç ve umut gibi olumlu duyguların sosyal hizmet uygulamalarında dikkate alınması, uzmanların doğru karar vermelerini kolaylaştırmaktadır. Bir başka biçimde söylenirse, sevmek, inanmak, umut etmek, insanların yararına çalışmaktan zevk almak insanları anlama ve geliştirme ile insanlara yardım etmek konusunda etkili çalışmalar yapılmasını kolaylaştıran önemli bir güçtür.

Sosyal adaleti gerçekleştirmek, toplumsal eşitsizlikleri gidermek ve temel hak ve özgürlüklere saygı gibi temel hedeflere sahip sosyal hizmet mesleği uygulamalarının yaygın bir biçimde cinsiyet körü olduğunu iddia eden yaklaşım hangisidir ve öncelikli hedefi nedir?

Feminist etik’tir. Bu yaklaşımın öncelikli hedefi yaşadıkları sorunlarla ilgili olarak kadınları bilinçlendirmektir. Kadınların yaşadıkları sorunların ardındaki yapısal dinamiklere dikkatleri çekmeye çalışır.

Kohlberg’in gelişim evreleri adını verdiği gelişim süreci teorisinde kaç ana evre bulunmaktadır ve bunlar nelerdir?

Kohlberg’in teorisi, üç evre ve her bir seviyede de iki alt-evre olmak üzere altı seviyeden oluşur. Bu üç ana evre, gelenek öncesi ahlaklılık, geleneksel ahlaklılık ve gelenek sonrası ahlaklılıktır.

Gilligan’ın Kohlberg’in teorisine yönelik temel eleştirisi nedir? Özetleyiniz

Ona göre Kohlberg’in teorisi cinsiyet körüdür. Kohlberg’in teorisinde kadın yoktur. Teoriye dahil edildiğinde ise kadınların deneyimleri özel olarak yorumlanmamıştır. Erkek egemen bir dünyada Kohlberg sadece erkeklerin özelliklerinden yola çıkarak bir evrensel bilgi üretmeye çalışmaktadır. Oysa erkekler ve kadınların ahlaki gelişimleri farklıdır. Bu farklılık ‘bir şeyin ahlaki bakımdan doğru ya da yanlış olmasının anlamı nedir?’ sorusuna muhatap olduklarında erkeklerin ‘soyut görev’, ‘adalet’ ve ‘bireysel özgürlük’ gibi temaları, kadınların ise sürekli olarak ‘başkalarına yardım’ temasını öne çıkarmalarında belirginleşmektedir.

Sosyal hizmet mesleğinde standartlaşmanın önemi nedir?

Standartlar bir yandan mesleğin yeterliklerini ve sınırlarını tanımlarken bir yandan da yapılan işe hukuki bir dayanak teşkil ederek mesleğin güvenilirliğini ve prestijini artırır. Bir işin diğerlerinden ayrılması ve özel kabul edilmesi açısından bu önemlidir. 

Standartlaşmanın meslekleşmenin önünde bir tehdit olarak görülmesinin nedenleri nelerdir? Açıklayınız

Standartlaşma, her eylemin ve kararın önceden belirlenmiş sınırlar içinde yer alması gerekliliği, profesyonel meslek sahiplerinin akıl yürütme ve kendi yargılarıyla hareket etme özerkliğini ellerinden almaktadır. Sosyal hizmette de etik kodların standartlaşmasına mensupların özerkliğini azaltacağı ve kişisel inisiyatif ve sorumluluk alma güçlerini zedeleyeceği düşüncesi vardır.

Ülkemizde Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından 1988 yılında belirlenen “Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlke ve Kurulları”nın kapsamını özetleyiniz.

Bu etik kod, tüm karar ve uygulamalarda meslek mensuplarından beklenen davranışları çerçevelemekte ve onaylanacak ve etik dışı olarak değerlendirilecek davranışları sınıflandırmaktadır. Mesleki olarak neyin yapılabilir neyin yapılamaz olduğunu net bir biçimde ifade etmekte ve böylece etik ikilemlerde sosyal hizmet uzmanlarının etik olarak doğru kabul edilen sınır içinde kalarak eyleme geçmelerine olanak vermektedir. Bunu yaparken yalnızca sosyal hizmet mesleğinin değil toplumsal ve hatta evrensel insani değer ve hakların da altını çizmektedir.

IFSW sosyal hizmet uzmanlarının uzun tartışmalar ve çalışmalar sonucu 2000 yılında yayımladıkları sosyal hizmetin yeni tanımını nedir?

“Sosyal hizmet mesleği toplumsal değişimi, insan ilişkilerinde problem çözmeyi ve insanların refaha ulaşması için güçlendirilmesi ve özgürleşmesini teşvik eder ve insanların çevreleriyle olan ilişkilerine insan davranışı ve toplumsal sistemler teorilerinden yararlanarak müdahale eder. Bunları yaparken sosyal hizmetin temel dayanakları insan hakları ve sosyal adalet ilkeleridir”.

Avrupa Konseyi’nin temel belgelerinden olan ve ilk olarak 1961’de daha sonra da genişletilerek 1996’da yayımlanan Avrupa Sosyal Şartı belgesinin öneminden bahsediniz. 

Avrupa Sosyal Şartı, çalışanlardan engellilere kadar toplumda dezavantajlı olarak kabul edilebilecek tüm birey ve grupların sosyal iyileşmesinin sağlanması amacıyla herkesin sosyal hizmet yöntemlerinden yararlanma hakkını bir insan hakkı olarak öne sürmüştür. Bu belgede sosyal hizmet mesleğinin açıkça ifade edilmesi, 2007 yılından itibaren kabul etmiş bulunmamız itibarıyla iç hukuk bakımından kanun üstü konumdaki bir belgede somutlaşmasını ve hukuki olarak anlam kazanmasını sağlamıştır.