Yaşlılarla Sosyal Hizmet Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaşlılık nasıl tanımlanır?

Genel anlamda bireyin fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarında bir gerileme, sağlığın,
gençliğin, üretkenliğin, cinsel yaşamın, rol ve statünün, bağımsızlığın, sosyal yaşantının
ve sosyal desteklerin azalması ve kaybı gibi döneme özgü pek çok sorunun yaşandığı bir kayıplar dönemidir (Konak ve Çiğdem, 2005, s.27).

Yaşlılığın alt grupları ve tanımları nelerdir?

Yaşlanmaya bağlı olarak, insan vücudunun yapı ve fonksiyonlarında meydana gelen
değişikliklere biyolojik yaşlılık, buna bağlı olarak organlarda meydana gelen değişiklere
fizyolojik yaşlılık, kişinin kendini yaşlı hissetmesine bağlı olarak yaşam görüşü ve yaşam
şeklinin değişmesine psikolojik yaşlılık, aynı yaşta olan bireylerle karşılaştırıldığında
toplum içinde fonksiyonların devam ettirilmesine ise fonksiyonel yaşlılık denir (ASPB
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2013, s.3).

Geriatri nedir?

Yaşlı insanların hastalıklarının teşhisi ve tedavisi ile uğraşan bilim dalı geriatri olarak adlandırılmaktadır.

Gerontoloji nedir?

Yaşlılarda yaş ile birlikte ortaya çıkan biyolojik, sosyolojik ve psikolojik
değişiklikleri inceleyen bilim dalına ise gerontoloji denilmektedir (Porter, R. S. ve Kaplan,J. L., 2011, s.3070).

2012 yılı verilerine göre dünyanın en yaşlı nüfusuna sahip üç ülke hangileridir?

En yüksek yaşlı nüfus oranına (2012 yılında) sahip olan ilk üç ülke sırasıyla %24,4 ile Japonya, %21,1 ile Almanya ve %20,8 ile İtalya’dır.

Yaşlılarda fragilite (kırılganlık) nedir?

Fragilite, Yeni tıbbi veya cerrahi şart açısından düşük toleranslı olan bireyleri tanımlayan akut enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle hastaneye yatırılan kişilerde her türlü
strese karşı artmış kırılganlık ve azalmış rezerv olarak tanımlanır.

Sarkopeni nedir?

Kas kütlesi, kas gücü ve fonksiyonlarında progresif, jeneralize kayıptır.

Fiziksel engellilik (disabilite) nasıl tanımlanır?

Fiziksel engellilik (disabilite): Yaşam aktivitelerinde, temel öz bakımdan (ör: banyo
ve tuvaleti kullanma), bağımsız yaşamak için gerekli aktivitelere (ör: alışveriş, yemek hazırlama, fatura ödeme) kadar uzanan aktiviteleri gerçekleştirmede yaşanan güçlükler veya başkalarına bağımlı olma olarak tanımlanabilir.

Geriatrik değerlendirmeye hangi konseptler kılavuzluk eder?

Geriatrik değerlendirmeye ve bunun sonucunda yapılan medikal yönetime üç temel
konsept kılavuzluk eder. Geriatrik değerlendirmenin merkezinde hem değerlendirilmesi
gereken bir boyut olarak hem de düzeltilmesi ve korunması gereken bir sonlanım olarak fonksiyonel durum yer almaktadır. Geriatrik değerlendirmeyi oluşturan diğer konsept ise prognoz, özellikle de yaşam beklentisidir. Son olarak, geriatrik değerlendirme hastanın hedeflerine göre şekillendirilmelidir (Goldman and Schafer, 2012, s.101).

Prognoz ne demektir?

Prognoz, Hasta hakkındaki öngörü ve hastalığın seyri demektir.

Geriatrik değerlendirme içinde medikal değerlendirmenin bileşenleri neleri kapsamaktadır?

Medikal değerlendirme görme, işitme, bilişsel durum, duygudurum ve affekt, düşmeler,
mobilite, denge, ilaçların gözden geçirilmesi, nutrisyon ve idrar inkontinansını kapsar.
Bu boyutların birçoğunu değerlendirmek için çok sayıda ölçek geliştirilmiştir.

Yaşlılarda işitme kaybının değerlendirilmesi için ne uygulanabilir?

İşitmenin değerlendirilmesi için üç farklı rastgele kelimenin fısıldanarak her iki kulağa
6,12 ve 24 inçlik mesafeden söylendiği ve sonrasında hastanın kelimeleri tekrar etmesinin istendiği fısıltı testi uygulanabilir.

Yaşlılarda bilişsel bozukluğu olanlarda tedaviye başlamadan önce karar verme yeteneği değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme nasıl yapılır?

Karar verme kapasitesinin test edilmesi için aşağıdaki sorular sorulur:
• Hasta kişisel tercihlerini yapabiliyor ve ifade edebiliyor mu?
• Hasta riskleri ve yararları kavrayabiliyor mu?
• Hasta çıkarımları kavrayabiliyor mu?
• Alternatif seçimler için sebep gösterebiliyor mu?
• Destekleyen sebepler gerçekçi mi?

Medikal olmayan değerlendirme neleri içerir?

Çevresel Değerlendirme, Sosyal Destek Değerlendirmesi, Finansal Değerlendirme'yi içerir.

Yaşlılarda görülen geriatrik sendromlar nelerdir?

Yaşlılık döneminde meydana gelen bazı geriatrik sendromlar; düşmeler, idrar kaçırma,
bası ülserleri, aşılama, kemik erimesi, kanser ve meme kanseri, prostat kanseri, kolon kanseri gibi bazı kanser türleri, yaşlı intiharları, demans, alzheimer, parkinson hastalıkları şeklinde sıralanabilir.

Bası ülseri nedir, neyden kaynaklanır?

Uzun süre yatan yaşlılarda görülen yaralara basınç ülserleri ya da yatak yaraları denilmektedir. Bu yaraların oluşması yaşlı kişilerin tamamen hareketsiz ve uzun bir süre yatmasından hatta sağına ve soluna dahi dönememesinden kaynaklanır. Bu yaşlı kişilerin yatakta pozisyon değiştirememesinden ve uzun süre yatar pozisyonda olmasından dolayı (haftalarca, aylarca), cilt ile kemik arasındaki doku yeterince kanlanamamakta ve aradaki doku beslenememektedir, bunun sonucunda önce ülser ve daha sonraki aşamalarda ise nekroz, yani gangren meydana gelmektedir.

Yaşlılarda aşılama nasıl olmalıdır?

Yaşlı kişileri hastalıklardan korumak için aşılamak gerekmektedir. Özellikle her yıl grip
aşısı yapılması, hayatı boyunca en az bir kez zatürre (pinömoni) aşısı yapılması ve her 10 yılda bir kez de tetanoz aşısı yapılması, hastalıkların ağır yıkımlar meydana getirmesini önlemesi açısından önemli birer etkendir (Fauci ve Eugene, 2008, s.60).

Yaşlılarda demans hastalığı nedir?

İlerleyici ve ölümcül bir hastalık olan Demans hafızada bozukluk, günlük yaşam aktivitelerinde ilerleyici gerileme, çeşitli psikiyatrik semptomlar ve davranış bozukluklarıyla karakterize olan, yaşlılarda sık görülen bir sorundur. Demans spesifik bir hastalık olmayıp beyni etkileyen bozuklukların neden olduğu semptomların toplamını ifade eden tanımlayıcı bir terimdir. Demansta hastalık sürecinde beyin hücrelerinin fonksiyonu durur, beyindeki nöronlar arasındaki bağlantılar kaybedilir ve beyin hücreleri ölür (Sutton, 2011, s.22).

Hospis nedir?

Terminal dönemde olan hastanın bakım verildiği kurumlara Hospis denir.

Yaşlılık döneminde artan gereksinimleri karşılamak için, huzurevlerinde görev yapan hangi meslek elemanları ile sağlanmaya çalışılmalıdır?

Huzurevinde kalan yaşlıların, bütün yaşlılar gibi fiziksel, ruhsal ve sosyal gereksinimleri bulunmaktadır. Yaşlılık döneminde artan bu gereksinimleri karşılamak, huzurevlerinde görev yapan meslek elemanları ile sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu anlamda hizmet
veren meslek elemanları; Huzurevleri ve Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliğine göre, sorumlu müdür, sosyal çalışmacı, hekim, psikolog, fizyoterapist, diyetisyen, hemşire, yaşlı bakıcısı ve diğer bazı personellerdir.