Sosyal Hizmet Mevzuatı Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yaş kaça ayrılır? Açıklayınız?

Yaş, biyolojik ve kronolojik yaş olarak ikiye ayrılır. Kronolojik yaş tüm insanlarda aynı olduğu halde biyolojik yaş bireylere göre değişir. Kronolojik yaş, doğumdan başlayarak içinde bulunulan zamana kadar geçen yılların toplamıdır. Biyolojik yaş, içinde bulunulan biyolojik basamağın zaman birimi olarak gösterilmesidir.

Yaşlılık kavramını açıklayınız?

Yaşlılık, zaman faktörüne bağlı olarak kişinin değişen çevreye uyum sağlama kapasitesi ile organizmanın iç ve dış etmenler arasında denge sağlama potansiyelinin azalması ve böylece yaşlanma ile ölüm olasılığının yükselmesidir.

Engelli kavramını açıklayınız?

Engelli, doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişidir.

1982 Anayasasının hangi maddesinde sosyal hizmetler alanına giren grupları açık bir şekilde belirlemiştir?

61

Özürlüler kanunun amacı nedir?

Özürlülüğün önlenmesi, engellilerin sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakım ve sosyal güvenliğine ilişkin sorunlarının çözümü ile her bakımdan gelişmelerini ve önlerindeki engelleri kaldırmayı sağlayacak tedbirleri alarak topluma katılımlarını sağlamak ve bu hizmetlerin koordinasyonu için gerekli düzenlemeleri yapmaktır.

5825 sayılı Kanunla onayladığı “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme” nerede ve kaç yılında imzalanmıştır?

2007 yılında New york'ta imzalanmıştır. 

Engelli Haklarına İlişkin Sözleşme’nin temel amacı nedir?

Engellilerin tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanmasını teşvik ve temin etmek ve insanlık onurlarına saygıyı güçlendirmektir.

Engelli Haklarına İlişkin Sözleşme’nin dayandığı ilkeler nelerdir?

• Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıklarını da kapsayacak şekilde, kişilerin
  insanlık onuru ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi;
  • Ayrımcılık yapılmaması;
  • Engellilerin topluma tam ve etkin katılımlarının sağlanması;
  • Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engellilerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak
  kabul edilmesi;
  • Fırsat eşitliği;
  • Erişilebilirlik;
  • Kadın-erkek eşitliği;
  • Engelli çocukların gelişim kapasitesine ve kendi kimliklerini koruyabilme haklarına saygı
  duyulması

Yaşlılara yönelik var olan hizmetlerin iyileştirilmesi ve yeni hizmetlerin başlatılması çalışmaları hangi mevzuat çerçevesinde yapılmaktadır? 

• 2001’de yürürlüğe giren, Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği,
• 2008’de yürürlüğe giren, Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği,

• 1987’de yürürlüğe giren, Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde açılacak Huzurevlerinin kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik 
• 2008’de yürürlüğe giren, Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım ile Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik olmak üzere dört yönetmelik çerçevesinde yürütülmektedir.

Huzurevi kavramını açıklayınız?

60 yaş ve üzerindeki yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak, bakmak ve bu kişilerin sosyal ve psikolojik gereksinmeleri karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşudur. 

Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezini açıklayınız?

Yaşlı kişilerin yaşamlarını sağlık, huzur ve güven içinde sürdürmeleri amacıyla, kendi kendilerini idare edebilecek şekilde rehabilitasyonlarının sağlandığı, tedavisi mümkün olmayanların ise sürekli olarak özel bakım altına alındığı yatılı sosyal hizmet kuruluşunu ifade etmektedir.

Özel huzurevi hizmeti veren kuruluşlar kaç başlık altında ele alınmaktadır?

3 başlık altında ele alınmaktadır.

• Dernek ve vakıflara ait kuruluşlar,
• Azınlıklara ait kuruluşlar
• Gerçek kişilere ait (özel) kuruluşlar

Özel bakım yaşlısı kavramını açıklayınız?

Akıl ve ruh sağlığı yerinde olan veya akıl ve ruh sağlığı yerinde olmadığı halde huzurevi ve yaşlı bakım hizmetlerinin sunumunda diğer hizmet alan yaşlılara karşı herhangi bir olumsuz durum oluşturmadığı sağlık kuruluşlarının psikiyatri kliniklerinden alınacak huzurevi veya yaşlı bakım merkezinde kalmasında bir sakınca olmadığına dair tabip raporu ile tespit edilen ve bulaşıcı veya sürekli tıbbi bakım gerektiren bir hastalığı bulunmayan, bulaşıcı hastalığı var ise sağlık kuruluşlarının ilgili bölümlerinden alınacak toplu yaşam yerlerinde bakılmasında bir sakınca olmadığına dair doktor raporu ile tespit edilen yaşlılığa bağlı demans, alzheimer gibi, ağır felçli, yatağa bağımlı veya özel bakımı gerektiren diğer hallerde, başkasının desteğine ihtiyaç duyan yaşlıyı ifade etmektedir.

Sağlıklı yaşlı kavramını açıklayınız?

Akıl ve ruh sağlığı yerinde olan, kendi öz bakımını bağımsız şekilde yapabilen, bulaşıcı hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı olmayan yaşlıyı ifade etmektedir.

Özel huzurevlerine yaşlı kabulünde istenen belgeler nelerdir? 

a) dilekçe, b) nüfus cüzdan örneği, c) yaşlının bulaşıcı hastalığı olmadığı, bulaşıcı hastalığı bulunduğu takdirde bu hastalığın enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanının toplu yaşam yerlerinde kalmasına engel bir bulaşıcı hastalık olmadığına dair raporu ile akıl ve ruh sağlığının yerinde veya dördüncü maddenin birinci fıkrasının (h) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen özelliklere sahip olduğunu, uyuşturucu madde ve alkol bağımlısı olmadığını kanıtlayan ve yaşlının huzurevi hizmetinden veya yaşlı bakım merkezi hizmetinden yararlanmasının uygun olacağını belirten özel veya resmi sağlık kuruluşlarının yalnızca ilgili bölümlerinden alınacak sağlık durumlarını gösterir rapor istenir.

Gündüzlü bakım hizmetini açıklayınız?

Yaşamını evde ailesi, akrabalarıyla veya yalnız sürdüren sağlıklı yaşlılar ile demans, alzheimer vb. hastalığı olan yaşlıların yaşam ortamlarını iyileştirmek, boş zamanlarını değerlendirmek, sosyal, psikolojik ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında yardımcı olmak, rehberlik ve mesleki danışmanlık yapmak, kendi imkânlarıyla karşılamakta güçlük çektikleri konular ile günlük yaşam faaliyetlerinde destek hizmetleri vermek, ilgilerine göre faaliyet grupları kurarak sosyal faaliyetler düzenlemek suretiyle sosyal ilişkilerini zenginleştirmek, aktivitelerini artırmak ve gerekli olduğu zamanlarda aileleri ile dayanışma ve paylaşma sağlanarak yaşlının yaşam kalitesini arttırmak amacıyla gündüzlü bakım hizmeti sunumu verilmektedir.

Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne verilen görevler doğrultusunda engellilere yönelik kurumsal hizmetler hangi hukuksal metinler çerçevesinde yapılmaktadır?

• 2006’da yürürlüğe giren, Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının
Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik,
• 2006’da yürürlüğe giren, Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar
Bakım Merkezleri Yönetmeliği,
• 2006’da yürürlüğe giren, Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Özel Bakım Merkezleri
Yönetmeliği.

Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmeliğin amacı nedir?

Yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç engellilerin bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Engelli bakım merkezi yönetmeliğine göre kuruluşlar hangi yaş gruplarına göre ayrılmıştır?

• 0 – 6 yaş kız ve erkek,
• 7 – 12 yaş kız ve erkek,
• 13 – 18 yaş kız,
• 13 – 18 yaş erkek,
• 19 ve üzeri yaş kız,
• 19 ve üzeri yaş erkek.

Merkezde sosyal çalışmacılar tarafından gerçekleştirilen psikososyal destek hizmetleri nelerdir?

• Bakıma muhtaç engelli ailesinin, engelliyi ve özür durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
• Bakıma muhtaç engellinin özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
• Engelli ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
• Engellinin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
• Engellinin terk edilme, ret edilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel çalışma veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetler gibi psikososyal destek hizmetlerini içermektedir.

Birleşmiş milletler tarafından belirlenmiş yaşlı ilkeleri nelerdir?

Bağımsızlık, katılım, bakım, kendini gerçekleştirme ve itibar.