Temel Bakım Hizmetleri Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim
Bakım Hizmetlerinin Etik Ve Hukuksal Boyutu
Yaşlıların devletten alacakları hizmetin hak şeklinde olması uluslararası alanda hangi tarihte hangi planla benimsenmiştir?
Birleşmiş Milletler tarafından 12 Nisan 2002’de İspanya’nın başkenti Madrit’te gerçekleştirilen Uluslararası Madrit Yaşlanma Hareketi Planı’nda, yaşlıların devletten alacakları hizmetin hak şeklinde olması uluslararası alanda benimsenmiştir.
Yaşlı evleri yapma ve yönetme yükümlülüğü birer kamu kuruluşu olan hangi tarih ve yasayla Belediyelere verilmiştir?
Türkiye’de ise ilk kez 1930 tarihinde yürürlüğü giren 1580 sayılı yasa ile bakıma muhtaç kişilerin (yaşlıların) korunması, yaşlı evleri yapma ve yönetme yükümlülüğü birer kamu kuruluşu olan Belediyelere verilmiştir. Daha sonrada değişik illerde aceze evleri, güçsüzler yurdu, düşkünler evi ve huzurevi adı altında yatılı yaşlı kuruluşları açılmıştır. Aynı zamanda çeşitli dernekler, azınlıklar ve gerçek kişiler de yaşlılara hizmet vermek amacıyla yatılı yaşlı kuruluşları açmışlardır.
Gerçek anlamda ise yaşlı hizmetleri ne zaman kamu hizmetleri içerisindeki yerini almıştır?
Gerçek anlamda ise yaşlı hizmetleri ilk defa 1963 yılında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na bağlı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü kurulmasıyla kamu hizmetleri içerisindeki yerini almıştır. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına bağlı ilk huzurevi 1966da Konyada, ikincisi ise Eskişehirde açılmıştır.
Türkiye’de sosyal hizmetler ne zaman ve hangi kanunla hukuken tanımlanmıştır?
Türkiye’de, sosyal hizmetler 1983 tarihinde yürürlüğe giren, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ile hukuken tanımlanmıştır.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’’ na göre sosyal hizmetlerin tanımı nedir?
Türkiye’de, sosyal hizmetler 1983 tarihinde yürürlüğe giren, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ile hukuken tanımlanmıştır. Buna göre; sosyal hizmetler; - Kişi ve ailelerin kendi bünye ve şartlarından doğan veya kontrolleri dışında oluşan maddi, manevi ve sosyal yoksunluklarının giderilmesine - İhtiyaçlarının karşılanmasına - Sosyal sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunmasına - Hayat standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesine yardımı amaçlayan sistemli ve programlı hizmetler bütünü dür.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu4.madddesi (c) ve (e) bendi nedir?
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 4üncü maddesinin (c) bendinde Muhtaç Yaşlı; sosyal veya ekonomik yönden yoksunluk içinde olup, korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç yaşlı statüsündeki birey, (e) bendinde ise Huzurevleri; muhtaç yaşlı kişileri huzurlu bir ortamda korumak ve bakmak, sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan yatılı sosyal hizmet kuruluşu olarak tanımlanmaktadır. 2828 sayılı Kanunun 4.üncü maddesinde belirtilen genel esaslar dahilinde muhtaç yaşlıların tespiti, korunması, bakımlarının sağlanması ile ilgili hizmetleri yürütmek, bu hizmetler için gerekli sosyal hizmet kuruluşlarının tesisi ve işletilmesi ile ilgili görevleri yerine getirmek üzere YAŞLI HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI kurulmuştur Bu dairenin adı, 07.07.2005 tarihli resmi gazete ile YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI olarak değiştirilmiştir.
Son düzenlemelere göre Evde Yaşlı Bakımı nasıl gerçekleşmektedir?
Türkiye’de son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler, ailesi ekonomik yoksunluk içinde bulunan bakıma muhtaç özürlü bireylere bakım parası altında bir maddi yardım ile evde bakımlarını mümkün kılmaktadır. Bakımı aile bireyi ya da yakını tarafından karşılanan özürlü birey için, bakımı yapan kişiye bir asgari ücrete kadar ödeme yapılmaktadır. Bu bireylere bakım adı altında yapılan yardımlar, parasal yardım, sosyal bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini kapsamaktadır Bakım hizmeti ve bakım ücretinden faydalanmak için ikamet edilen yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne veya varsa İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğü başvurmak gerekmektedir.
Huzur evlerinde yaşlı bakımı nasıl gerçekleşmektedir?
Ülkemizde, yaşlılara yönelik yatılı kurum hizmetleri SHÇEK’e bağlı faaliyet gösteren Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri, Özel Huzurevleri, Yaşlı Bakım Merkezleri ve Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları bünyesinde açılan Huzurevleri eliyle sunulmaktadır. SHÇEK Genel Müdürlüğüne bağlı Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezlerinde ekonomik durumu iyi olan ve sosyal yönden yoksunluk içinde bulunan yaşlılarımıza ücretli, ekonomik yönden yoksunluk içinde bulunan ve 1005 sayılı Kanun gereği İstiklal Madalyası verilen yaşlılarımıza ise ücretsiz yatılı bakım hizmeti sunulmaktadır. Bakım Merkezleri Yönetmeliği çerçevesinde; dernekler, vakıflar, azınlıklar ve özel-tüzel kişiler de huzurevleri açabilmekte ve uygunluk şartları SHÇEK tarafından denetlenmektedir.
Gündüzlü hizmetler hangi amaçla hizmet vermektedir?
Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Yaşlı Bakımı ile Evde Yaşlı Hizmetleri Hakkında Yönetmelik 07.08.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kurumlar yatılı kurum bakımına gereksinim duymayan ve ekonomik-sosyal durumu ne olursa olsun ev ortamında yaşayan sağlıklı veya hasta yaşlıların sosyal ve psikolojik gereksinimlerini karşılamak amacıyla hizmet vermektedir.
Tıp etiği 4 ana ilke üzerinden tanımlanır bu tanımlar nelerdir?
1. Yararlılık 2. Zarar vermeme 3. Hasta özerkliğine saygı 4. Adalet
Sağlık bakım etiğinin amacı nedir?
İnsan yaşamında hastalık ve bakım dönemleri birey için en güçsüz ve mutsuz dönemlerdir. Birey çevresinden gelecek her desteğe gereksinim duyar. Sağlık ve/veya bakım hizmeti sunanların doğru ve güçlendirici davranışları, iyileşme sürecini kısaltır. Bakım hizmetlerini yürüten kişilerin bağlı olduğu etik kavramlara sağlık bakım etiği adı verilir ve genel anlamda yukarıdaki 4 ana prensip üzerinden tanımlanır. Amacı, sağlık bakım hizmeti verenler ile hizmet alanların beklentileri arasındaki çelişkilerden doğan ikilemleri pratik açıdan çözüme ulaştırmaktır.
Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girme amacı nedir?
Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği 07.08.2008 tarih ve 26960 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikle gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerine ait huzurevlerinin ve bakımevlerinin açılış, hizmet, personel ve işleyiş koşulları ile ücret, denetim, devir ve kapatılma işlem ve esasları SHÇEK tarafından belirlenmektedir.
Yaşlı istismarı olarak bilinen kavram ne zaman ortaya çıkmıştır?
Yaşlı istismarı olarak bilinen kavram, ilk olarak 1975’te İngiltere’de, bakıma muhtaç bir yaşlının kendisine bakan bir aile üyesi tarafından fiziksel istismara uğramasını tanımlayan bir bilimsel olgu ile ortaya çıkmıştır. Korkutma, sömürme ve fiziksel, duygusal ve psikolojik açıdan zarar verme durumları yaşlı istismarının genel belirleyicilerindendir.
Yaşlı ihmali kaça ayrılır?
Yaşlı ihmali, pasif ve aktif ihmal olarak iki farklı şekilde tanımlanabilir. Aktif ihmal, yiyecek, su barınma, giyinme, tıbbi ve duygusal destek gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasındaki eksiklik ve yetersizliktir. Yaşlıya bilinçli olarak (kasıtlı) fiziksel ve duygusal acı vermeyi de içermektedir. Pasif ihmal, zarar verme niyeti olmadan bakıcı kişinin, yaşlı bireyin temel ihtiyaçlarını karşılamada yanlış davranışıdır.
Yaşlı istismar ve ihmal türleri nelerdir?
- fiziksel İstismar - Psikolojik İstismar - cinsel İstismar - Ekonomik İstismar - İhmal
Fiziksel istismar nedir?
Fiziksel İstismar; Yaşlıya bakım verenin güç kullanarak vücuda zarar verme, ağrı verme, yetersizliğe yol açma, fiziksel olarak engel olma, zorla besleme ve yatakta tutma gibi eylemleridir. Örnek olarak tekme atma, tokat atma, itme, vurma, sarsma, dövme ya da kötü niyetle ilaç uygulama bunlar içinde sayılabilir.
Psikolojik istismar nedir?
Psikolojik İstismar; yaşlıya bakım verenin sözel veya sözel olmayan yolla strese sokan davranışlardır. Örnek olarak sözel saldırı, küçümseme, aşağılama, gözdağı verme, tehdit etme, utandırma, sürekli eleştirme, korkutma, lakap takma, zorla çevresinden ayırma bunlar içinde sayılabilir.
Cinsel istismar nedir?
Cinsel İstismar; yaşlının isteği dışında dokunma, tecavüz, zorla soyunma, açık şekilde cinsellik içeren fotoğraf çekme türünde cinsel ilişkiye girilmesidir.
Ekonomik istismar nedir?
Ekonomik İstismar; yaşlıya bakım verenin, yaşlıya ait para veya malı yasal olmayan şekilde kötüye kullanılması veya çalmasıdır.
İhmal nedir?
İhmal; bilerek veya bilmeden yaşlı bireyden yiyecek, içecek, ilaç, tıbbi cihaz ihtiyaçlarını esirgemek, bakım vermedeki sorumluluklarını yerine getirmede isteksiz davranarak veya reddederek yaşlıya duygusal, fiziksel acı ve sıkıntı vermektir. Örnek olarak yeme, giyinme, ısınma, kişisel hijyen gibi gereksinimlerin karşılanmaması, duygusal-sosyal uyarının sağlanmaması, uzun zaman yalnız bırakılması bunların başında sayılabilir.
Uluslararası Yaşlı İstismarının Önlenmesi Kuruluşu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Toronto Deklerasyonu’na göre yaşlı istismarı ne anlama gelmektedir?
Uluslararası Yaşlı İstismarının Önlenmesi Kuruluşu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Toronto Deklerasyonu’na göre yaşlı istismarı Güven beklentisi olan herhangi bir ilişkide yaşlıya zarar veren veya strese sokan tek ya da tekrarlayan uygunsuz davranışlarda bulunulmasıdır anlamınına gelmektedir.
Etik sorunlar kaç grupta toplanır ve bunlar nelerdir?
Etik sorunlar, ya bakım sırasında gerekli davranışın biçimlendirilmesi ilgili belirsizlik yaşanması veya üzerinde uzlaşmaya varılmış davranış biçimine uyulmaması gibi iki ana grupta toplanılabilir. Genel olarak bunların ilki etik ikilem ,ikincisi etik ihlali olarak adlandırılmaktadır.
En çok karşılaşılan etik problemler nelerdir?
- Doğruyu söylememe - İşbirliğini reddetme - Yetersizlik - Yetki azlığı - Hasta yararına Karar vermede güçlük - ilacın kötüye kullanımı - Bireylerin denek olarak kullanılması - Hekim istemini Uygulama/uygulamama - Yetersiz koşullarda çalışmayı reddetme - bilgilerin gizliliğini paylaşma - Yaşamı destekleyici tedavilerin/araçların sonlandırılması - Şüpheli ilaç istismarının Rapor etmeme - bilgi vermeme
Bakım hizmetlerinde dini inancın yeri ve önemi nedir?
Bakım alan bireyin inanç ve inanç düzeyi dikkatle izlenmelidir. Onu rahatlatacak bazı inanç uygulamaları, örneğin dua etmek, motive edilebilir. Ancak inanç uygulamalarının ona zarar vermesine de engel olunmalıdır (ilaç almayı reddetmek). Bakım veren kişi açısından hasta ile kendi dinsel duygularını çok karşı karşıya getirmemeye çalışmak, dinsel tutumları konuşurken rahat olmak, hasta ve ailesinin içinde bulunduğu durumu anlar açısından değerlendirmek yerinde olur. Ancak bakım verenlerin hastaları ile konular konuşurken onlarda dindar insanlar daha iyidir, dindar olmayanlar daha kötüdür şeklinde bir sonuç ortaya çıkmasına imkan vermemek gerekmektedir. Son zamanlarda, dini inancın hastalıklardan koruyucu ve iyileştirici etkisi konusunda gerek halk kesimi gerekse tıbbi otoriteler arasında olumlu bir kanı vardır. Ancak hastalara tıbbi yöntemler dışında dua etmelerini önermekle ilgili etik sorun bulunmaktadır. Bazı dini kurallar sağlığa zararlı sigara, alkol ve uyuşturucuyu yasaklayarak sağlığa da koruyucu etki yaparlar. Dini ayinler depresyonu engelleyebilir, tansiyon arteryel üzerine olumlu etki yaratabilir. Din ve sağlık bireylerin en çok önem verdiği iki önemli kavramdır. Geçmişte bireylere iki hizmeti de götüren aynı kişilerdir. Bugün bu alanlar ayrılmada hastanın yaşamı üzerine benzer derecelerde etkin olabileceği unutulmamalıdır.
Ülkemizde de ortalama yaşam süresi son yıllarda hızla yükselmiş olup ortalama yaş kaç olarak belirlenmiştir?
Ortalama yaş 71 olarak belirlenmiştir.
Hangi olayla ve kaç tarihinde Yaşlıların devletten alacakları hizmetin “hak” şeklinde olması uluslararası alanda benimsenmiştir?
Birleşmiş Milletler tarafından 12 Nisan 2002’de İspanya’nın başkenti Madrit’te gerçekleştirilen Uluslararası Madrit Yaşlanma Hareketi Planı’nda, yaşlıların devletten alacakları hizmetin “hak” şeklinde olması uluslararası alanda benimsenmiştir.
Türkiye’de ilk kez 1930 tarihinde yürürlüğü giren 1580 sayılı yasa ile neler yapılmıştır?
Türkiye’de ise ilk kez 1930 tarihinde yürürlüğü giren 1580 sayılı yasa ile bakıma muhtaç kişilerin (yaşlıların) korunması, yaşlı evleri yapma ve yönetme yükümlülüğü birer kamu kuruluşu olan Belediyelere verilmiştir. Daha sonrada değişik illerde aceze evleri, güçsüzler yurdu, düşkünler evi ve huzurevi adı altında yatılı yaşlı kuruluşları açılmıştır. Aynı zamanda çeşitli dernekler, azınlıklar ve gerçek kişiler de yaşlılara hizmet vermek amacıyla yatılı yaşlı kuruluşları açmışlardır.
Türkiye'de gerçek anlamda yaşlı hizmetleri ilk defa ne zaman ve nasıl kamu hizmetleri içerisindeki yerini almıştır?
1963 yılında Saglık ve Sosyal Yardım Bakanlıgı’na bağlı Sosyal Hizmetler Genel Müdürlügü kurulmasıyla.
Türkiye’de, sosyal hizmetler hangi tarihte, hangi kanun ile hukuken tanımlanmıştır?
Türkiye’de, sosyal hizmetler 1983 tarihinde yürürlüge giren, 2828 sayılı “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu” ile hukuken tanımlanmıştır.
1983 tarihinde yürürlüğe giren, 2828 sayılı “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu” ile hukuken tanımlanan sosyal hizmetler nedir maddeler halinde açıklayınız.
Sosyal hizmetler;
- Kişi ve ailelerin kendi bünye ve şartlarından doğan veya kontrolleri dışında oluşan maddi, manevi ve sosyal yoksunluklarının giderilmesine
- İhtiyaçlarının karşılanmasına
- Sosyal sorunlarının önlenmesi ve çözümlenmesine yardımcı olunmasına
- Hayat standartlarının iyileştirilmesi ve yükseltilmesinine yardımı amaçlayan sistemli ve programlı hizmetler bütünü” dür.
07.07.2005 tarihli resmi gazete ile adı YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI olarak değiştirilen YAŞLI HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI ne amaçla kurulmuştur?
2828 sayılı Kanunun 4.üncü maddesinde belirtilen genel esaslar dahilinde muhtaç yaşlıların tespiti, korunması, bakımlarının sağlanması ile ilgili hizmetleri yürütmek, bu hizmetler için gerekli sosyal hizmet kuruluşlarının tesisi ve işletilmesi ile ilgili görevleri yerine getirmek üzere YAŞLI HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI kurulmuştur.
Bakım hizmeti ve bakım ücretinden faydalanmak için nereye başvurmak gerekir?
Bakım hizmeti ve bakım ücretinden faydalanmak için ikamet edilen yerdeki İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne veya varsa İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğü başvurmak gerekmektedir.
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, kamu kurumları ve sivil toplum örgütlerinin katkısıyla 2008 yılında gerçekleştirilen yaşlanma ulusal eylem planı çalıştayında, bazı yeni düzenlemeler gerektiği vurgulanmıştır. Bunlardan bazılarını maddeler halinde yazınız.
Bunlardan bazıları:
- “Yaşlı Meclisleri ve Yaşlı Danışmanlık Kurulu oluşturulmalı
- SHÇEK ve Sağlık Bakanlığı denetiminde ruhsal sorunu olan, madde bağımlığı olan yaşlılar için ayrı bakımve huzurevleri açılmalı
- Yaşlı istismarının önlenmesi amacıyla yasal düzenlemeler yapılabilmesi ile eğitim programları düzenlenmeli
- Geriatri servislerinin ve hastanelerinin oluşturulması ve gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı
- “Yaşlı dostu kentler” oluşturulmalı
- Ulusal Yaşlılık Enstitüsü biran önce hayata geçirilmeli
Etik ve tıp etiği nedir tanımlayınız.
Etik, bireyin davranışlarına, temel olan ahlak ilkelerinin tümüdür. Bir bilim alanı olan etik, genelde doğru ve yanlışları açıklayan, belirleyen ilkelere ait felsefi bilim veya ahlak felsefesi olarak da tanımlanır. Hasta ve sağlık profesyonelleri açısından kuralları belirleyen etiğe tıp etiği adı verilir.
Tıp etiği 4 ana ilke üzerinden tanımlanır. Bunlar nelerdir?
Bunlar:
- Yararlılık
- Zarar vermeme
- Hasta özerkliğine saygı
- Adalet
Bakım Etiğinin bakım veren ve bakılan bireyler açısından sunduğu bazı yararlar vardır. Bunlardan bazılarını maddeler halinde yazınız.
Örneğin;
- Bakım sunan kişi veya kuruluşun davranışlarını ve sorumluluğunu belirler. Zarardan kaçınma, zararlı etken ve koşulları ortadan kaldırma ve önlemeyi içerir. Buna zarar vermeme denir.
- Sorunların hem hastalıkta hemde sağlıkta görülmesini sağlar. Bakım veren taraf açısından motivasyon, tutarlılık, mesleki tatmin, dayanışma ve süreklilik sağlar. Bakılan birey açısından inanma, sadık kalma ve ahlaki ilkeler doğrultusunda tutarlı ilişkisinin yarattığı güven duygusuna sebep olur. Buna sadakat denir.
- Birey için iyi olanı yükseltir. Buna yarar sağlama denir.
- Hasta ile ilgili yapılan uygulamalarda doğru kayıt tutulmasına neden olur. Buna doğruluk denir.
- Tedavi ve bakımda kullanılan araç gereç-donanım kaynakları, kişilerin yetki, yetenek ve yeterliliklerinin eşitlik ilkesine uygun dağılımını sağlar. Buna adalet denir.
- Bakım eylemi sırasında karşılaşılabilen baskı ve önyargıları engeller. Bireye ait bilgilerin saklanması, gerçeği söylemeyi gerektirir. Buna güvenirlik denir.
- Mesleğin toplumsal değerini güçlendirir. Etik ve manevi olarak prensip sahibi olmayı sağlar. Buna dürüstlük denir.
- Karar verme özgürlüğü ve bağımsızlığını sağlar sağlar. Buna otonomi adı verilir.
- İnsanın yaşamına, haklarına, duygu ve düşüncelerine, başkalarına zarar vermediği sürece davranışlarına ve onuruna saygılı olmayı ifade eder. Buna İnsan onuruna saygı denir.
Yaşlıya yönelik var olan hizmetlerin iyileştirilmesi ve yeni hizmetlerin başlatılması çalışmaları 4 farklı yönetmelik ile yürütülmektedir. Bunlar nelerdir?
İlgili yasanın öngördüğü esaslar doğrultusunda yaşlıya yönelik var olan hizmetlerin iyileştirilmesi ve yeni hizmetlerin başlatılması çalışmaları;
- SHÇEK Huzur evleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Yönetmeliği,
- Özel Huzur evleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği,
- Kamu Kurum ve Kuruluşları Bünyesinde açılacak Huzur evlerinin kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik
- Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım ile Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik olmak üzere 4 farklı yönetmelik ile yürütülmektedir.
Uluslararası Yaşlı İstismarının Önlenmesi Kuruluşu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Toronto Deklerasyonu’na göre yaşlı istismarı ne anlama gelmektedir?
Uluslararası Yaşlı İstismarının Önlenmesi Kuruluşu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Toronto Deklerasyonu’na göre yaşlı istismarı “Güven beklentisi olan herhangi bir ilişkide yaşlıya zarar veren veya strese sokan tek ya da tekrarlayan uygunsuz davranışlarda bulunulmasıdır” anlamınına gelmektedir.
Yaşlı istismarı olarak bilinen kavram, ilk olarak ne zaman, nerede ve nasıl ortaya çıkmıştır?
Yaşlı istismarı olarak bilinen kavram, ilk olarak 1975’te İngiltere’de, bakıma muhtaç bir yaşlının kendisine bakan bir aile üyesi tarafından fiziksel istismara uğramasını tanımlayan bir bilimsel olgu ile ortaya çıkmıştır.
Yaşlı ihmali, pasif ve aktif ihmal olarak iki farklı şekilde tanımlanabilir. Bunları açıklayınız.
Aktif ihmal, yiyecek, su barınma, giyinme, tıbbi ve duygusal destek gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasındaki eksiklik ve yetersizliktir. Yaşlıya bilinçli olarak (kasıtlı) fiziksel ve duygusal acı vermeyi de içermektedir. Pasif ihmal, zarar verme niyeti olmadan bakıcı kişinin, yaşlı bireyin temel ihtiyaçlarını karşılamada yanlış davranışıdır.
Yaşlı istismar ve ihmal türleri nelerdir?
Yaşlı istismar ve ihmal türleri şöyle sıralanabilir;
- Fiziksel istismar
- Psikolojik istismar
- Ekonomik istismar
- Cinsel istismar
- İhmal
Yaşlı istismar ve ihmal türlerinden psikolojik istismarı açıklayınız.
Psikolojik İstismar; yaşlıya bakım verenin sözel veya sözel olmayan yolla strese sokan davranışlardır. Örnek olarak sözel saldırı, küçümseme, aşağılama, gözdağı verme, tehdit etme, utandırma, sürekli eleştirme, korkutma, lakap takma, zorla çevresinden ayırma bunlar içinde sayılabilir.
Etik sorunlar, ya bakım sırasında gerekli davranışın biçimlendirilmesi ilgili belirsizlik yaşanması veya üzerinde uzlaşmaya varılmış davranış biçimine uyulmaması gibi iki ana grupta toplanılabilir.Bunlar nelerdir? Açıklayınız.
Genel olarak bunların ilki “etik ikilem” ,ikincisi “etik ihlali” olarak adlandırılmaktadır. Etik ikilem tedavi sırasında mesleki bilgilerin kullanılması ile ilgili çelişkidir. Örneğin tedaviyi durdurarak acıyı dindirme yaşamı koruma ilkesi ile çelişir. Diğer örnek, hastanın sırlarını söylememe mahremiyet ilkesine dayanır, ancak intihar edebilecek hastanın durumunu söylemek sır tutma ile gerçeği söyleme ilkesi arasında kalınan bir tür ikilemdir.
En çok karşılaşılan etik problemlerin ana başlıklarını yazınız.
En çok karşılaşılan etik problemlerin ana başlıkları şunlardır:
- Doğruyu söylememe
- İşbirliğini reddetme
- Yetersizlik
- Yetki azlığı
- Hasta yararına karar vermede güçlük
- İlacın kötüye kullanımı
- Bireylerin denek olarak kullanılması
- Hekim istemini uygulama/uygulamama
- Yetersiz koşullarda çalışmayı reddetme
- Bilgilerin gizliliğini paylaşma
- Yaşamı destekleyici tedavilerin/araçların sonlandırılması
- Şüpheli ilaç istismarının rapor etmeme
- Bilgi vermeme
-
2024-2025 Öğretim Yılı Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sonuçları Açıklandı!
date_range 3 Gün önce comment 0 visibility 70
-
2024-2025 Güz Dönemi Ara (Vize) Sınavı Sınav Bilgilendirmesi
date_range 6 Aralık 2024 Cuma comment 2 visibility 335
-
2024-2025 Güz Dönemi Dönem Sonu (Final) Sınavı İçin Sınav Merkezi Tercihi
date_range 2 Aralık 2024 Pazartesi comment 0 visibility 924
-
2024-2025 Güz Ara Sınavı Giriş Belgeleri Yayımlandı!
date_range 29 Kasım 2024 Cuma comment 0 visibility 1292
-
AÖF Sınavları İçin Ders Çalışma Taktikleri Nelerdir?
date_range 14 Kasım 2024 Perşembe comment 11 visibility 20164
-
Başarı notu nedir, nasıl hesaplanıyor? Görüntüleme : 25842
-
Bütünleme sınavı neden yapılmamaktadır? Görüntüleme : 14702
-
Harf notlarının anlamları nedir? Görüntüleme : 12646
-
Akademik durum neyi ifade ediyor? Görüntüleme : 12643
-
Akademik yetersizlik uyarısı ne anlama gelmektedir? Görüntüleme : 10582