Sağlık Ekonomisi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Birleşmiş Milletler (BM) Nüfus Birimi (UN Population Division) verilerine göre; yıllar içerisindeki göç oranı nasıldır?

irleşmiş Milletler (BM) Nüfus Birimi (UN Population Division) verilerine göre; 1970’te 84,5 milyon olan uluslararası göçmen sayısı, 2000 yılında 174,5 milyona, 2013 itibarıyla ise 231,5 milyona yükselmiştir. 

Uluslararası literatürde push factor olarak geçen “iten unsurlar”, kararların şekillenmesinde zorlayıcı şartların yaptığı etkiyi adreslerken, pull factor olarak adlandırılan “çeken unsurlar” ise daha avantajlı koşulların bir yönelim yaratmasına işaret etmektedir.

Yükselen gelir ve azalan yoksulluk düzeylerinin daha iyi sağlık göstergelerini beraberinde getirdiği söylenebilir. Yükselen gelirin sağlık üzerinde pozitif bir etki yapması kaçınılmazdır. Nitekim kişi başına millî gelirin artmasıyla birlikte, insanların daha iyi şartlarda yaşamlarını sürdürme imkânı bulmaları, sağlıkları üzerinde pozitif etki yapmaktadır. Bu anlamda, beslenme ve hijyen kritik faktörler olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, geliri yükselen ülkeler, vatandaşlarına nicelik ve nitelik açışından daha üstün sağlık ürünleri ve hizmetleri sunarken, refah seviyeleri artan toplum bireyleri de bunlara daha kolay bir erişim sağlayabilmektedir. Tüm bunlar ise insan sağlığını hiç şüphesiz olumlu etkilemektedir.

TRIPS: 1995 yılında, ticaretle bağlantılı fikrî mülkiyet haklarını düzenleyen bir anlaşma olarak uluslararası ticaret sistemine eklenmiştir.

IHR 2005 olarak da bilinen düzenlemeler kamu sağlığına yönelik tehditleri, sınırlar ve limanların da ötesinde ülkelerin her köşesinde engellemeye odaklanmıştır. Yenilenen

IMF ve DTÖ adlı kuruluşların 2007 yılında yapmış oldukları Lister çalışmasına göre sağlık reformunda yer maddelere üç örnek veriniz?

• Bazı küçük muafiyetler dışında, çoğu sağlık hizmeti için ücret yaptırımı
• Kamu hizmetleri tedarikinde artan bir rol oynaması amacıyla, özelleştirmeler ve kamu-özel ortaklıkları yoluyla özel sektörün azami şekilde dâhil edilmesi
• Kamu tarafından finanse edilen sağlık hizmetlerinde asgari devlet katkısını amaçlayan ve bu hizmetleri minimum ya da temel paketlerle kısıtlayan bir model teşviki

Kuzey Amerika, Okyanusya ve Avrupa bölgelerindeki göçmen sayısındaki oransal artışlar dikkat çekmektedir. Bu bölgelerde, Kanada, ABD, Avustralya, Yeni Zelanda ve çeşitli Batı Avrupa ülkeleri, göçmen paylarındaki artışlarla öne çıkmata, Afrika genelinde göçmen oranı gerilemektedir. 

Bu ülkelerdeki yoksul bireylerin sağlığının, küreselleşme sonucunda bazı yönlerden iyileşmeler, diğer bazı yönlerden ise kötüleşmeler yaşayabilmektedir. Bu noktada, küreselleşmenin, sağlık çıktılarını farklı kanallardan nasıl etkilediğine dair birkaç örnek vermek gerekirse; bunların başında sosyoekonomik koşullar, devlet kaynakları ve politikaları, sağlık sektörüne ilişkin ticaret politikaları, global sağlık riskleri gibi faktörler gelmektedir.

Küreselleşmenin ekonomiler üzerindeki etkisi, bir yandan sağladığı ivme ile artması beklenen gelir, diğer yandan da bunun dağılımıyla doğrudan ilişkilidir. Bu kombinasyonun ideal olması hâlinde ise yükselen gelirin sağlık üzerinde pozitif bir etki yapması kaçınılmazdır. Nitekim kişi başına millî gelirin artmasıyla birlikte, insanların daha iyi şartlarda yaşamlarını sürdürme imkânı bulmaları, sağlıkları üzerinde pozitif etki yapmaktadır. Bu anlamda, beslenme ve hijyen kritik faktörler olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, geliri yükselen ülkeler, vatandaşlarına nicelik ve nitelik açışından daha üstün sağlık ürünleri ve hizmetleri sunarken, refah seviyeleri artan toplum bireyleri de bunlara daha kolay bir erişim sağlayabilmektedir. Tüm bunlar ise insan sağlığını hiç şüphesiz olumlu etkilemektedir.