Sağlık Alanında İstatistik Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Nüfus İstatistikleri

1. Soru

Demografi nedir?

Cevap

Ülkenin veya bölgenin nüfus olaylarını inceleyen bilim dalına demografi denir.


2. Soru

Demografi haricinde nüfus konusu ile ilgilenen bilim dalları hangileridir?

Cevap

Demografi bilimi haricinde coğrafya, sosyoloji, ekonomi, tarih, biyoloji, tıp ve istatistik gibi bilim dalları da nüfus konusu ile oldukça yakından ilgilenmektedir


3. Soru

Sağlık alanında kullanılan istatistiksel yöntemlerin temel amaçları nelerdir?

Cevap

Sağlık alanında kullanılan istatistiksel yöntemlerin temel amaçları;
• Belirli bir bölgenin kısa, orta ve uzun vadede sağlıkla ilgili hizmet planlamasını yapmak,
• Sağlık hizmeti verilen kurumlardaki tedavi hizmetlerinin aksamamasını sağlamak, doktor ve personel sayısını düzenlemek,
• Sağlık sunumunda kullanılan makine, teçhizat talebini karşılamak, etkin biçimde kullanımını ve sürekliliğini sağlamak (personel, sarf malzemeler, kitler, bakım anlaşmaları, teknik destek vd.),
• Sağlık kurumlarındaki hastaların bakım ve tedavi hizmetlerinin sürekliliğini sağlamak, toplum dinamiklerine göre yeniden düzenlemek ve değerlendirmek,
• Sağlık kurumlarında verilen hizmetin kalitesini arttırmak, tedavi hizmeti sunum mekanlarını günün koşullarına uygun hâle getirmek,
• Belirli aralıklarla, doktor, yardımcı sağlık personeli, hasta ve hasta yakınlarının bilgi, tutum ve davranışlarını araştırarak sağlık hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesini sağlamak,
• Yapılacak olan bilimsel çalışmalara en doğru bilgiyi sağlamak, bu çalışmalara yol göstermek,
• Sürekli eğitim kapsamında sağlık çalışanlarının bilgilerini güncellemelerini sağlamak,
• Sağlık çalışanlarının kendi alanlarında yayınlanan güncel bilimsel çalışmaları değerlendirebilmesini sağlamaktır.


4. Soru

Nüfus nedir?

Cevap

Nüfus, sınırları belirli bir alanda ve belirli bir zamanda yaşayan insan topluluğudur.


5. Soru

Nüfus sayımı işlemini tanımlayınız.

Cevap

Bölgede belirli bir zamandaki yaşayan bireylerin sayılarak, çeşitli özelliklerinin kaydedilmesi işlemine nüfus sayımı denir.


6. Soru

Nüfus sayımı hangi yöntemlerle yapılmaktadır?

Cevap

Nüfus sayımları iki farklı yöntemle yapılır. Bunlar; De facto, sayım anında bireylerin bulundukları bölge içerisinde sayılmasıdır. 2000 yılına kadar Türkiye’de nüfus sayımı bu yöntemle yapılmıştır.
De juro, sayım anında bireylerin bulundukları bölge içerisinde değil sürekli oturma yerlerindeki nüfusta sayılması yöntemidir. Günümüzde nüfus sayımları bu yöntemle yapılmaktadır.


7. Soru

Nüfus sayımının amacı nedir?

Cevap

Yapılan nüfus sayımları ile belirli bir zamanda, bir yerleşim birimindeki insan grubunun demografik özellikleri saptanmaya çalışılır. Bu sayımların amacı, nüfusun cinsiyete göre dağılımını belirlemek, nüfusun yaşa göre dağılımını belirlemek, nüfusun eğitim durumunu belirlemek vb. olarak sayılabilir.


8. Soru

Ülkemizde, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar yapılan nüfus sayımları nelerdir?

Cevap

Ülkemizde, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar nüfusumuzun sayı ve demografik özelliklerini belirlemek amacıyla pek çok nüfus sayımı yapılmıştır. Birincisi 1927 yılında, ikincisi 1935 yılında ve bu tarihten sonra 1990’a kadar her 5 yılda bir aksatılmadan nüfus sayımı tekrarlanmıştır. 1990’dan sonra ise nüfus sayımı 2000 yılında yapılmış¸ ve her 10 yılda yapılmasına karar verilmiştir. Bu arada ilave olarak 1997 yılında bir sayım daha yapılmıştır. Fakat bu sayım nüfus tespiti olarak adlandırılmıştır. Seçmen kütüklerinin güncelleştirilmesine yönelik bu sayımda, yerleşim yerleri itibariyle ikametgaha dayalı sayısal sonuçlar elde edilmiş¸, sosyal ve ekonomik bilgiler bu sayımda yer almamıştır. 2006 yılında çıkarılan 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ile ülkemizdeki nüfus sayımlarında veri kaynağını oluşturacak yeni bir sistem, adrese dayalı nüfus kayıt sistemi oluşturulmuştur.


9. Soru

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi nedir?

Cevap

Kişilerin yerleşim yerlerine göre nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulduğu, nüfus hareketlerinin her an izlenebildiği, MERNIS kayıtlarındaki T.C. Kimlik Numarasına göre kişiler ile ikamet adreslerinin eşleştirildiği bir kayıt sistemidir.


10. Soru

Genç nüfus terimini tanımlayınız

Cevap

15 yaş altı nüfusun, genel nüfus içerisindeki oranı yüksek (%40’ın üzerinde) ise bu tür toplumların nüfus yapısına genç nüfus adı verilir.


11. Soru

Yaşlı nüfus terimini tanımlayınız

Cevap

65 ve daha üzeri yaştaki insanlar (65+), toplumun %10’undan fazla ise bu tür toplumların nüfus yapısına yaşlı nüfus adı verilmektedir.


12. Soru

Orta yaşlı nüfus terimini tanımlayınız.

Cevap

0-14 yaş nüfusu tüm topluma oranlandığında %30-40, 15-64 yaş nüfusu %50-60, 65+ yaş nüfusu ise %5-9 oranlarında yoğunluğa sahip olan bölgelere orta yaşlı nüfus adı verilir. Kalkınmakta olan ülkelerin nüfus yapıları bu formdadır.


13. Soru

Nüfus piramitleri nüfusun hangi yapısını incelemek üzere hazırlanmaktadır?

Cevap

Nüfus piramidi, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını incelemeyi sağlayan grafiksel bir yöntemdir. Aynı zamanda nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını bir zaman dilimi içerisinde değerlendirme olanağı sağlamaktadır. Bu grafiksel yöntemde nüfusun yaşa ve cinsiyete göre dağılımı beşerli yaş gruplarına göre gösterilir. 0-4 yaş grubu tabanda, 90+ yaş grubu tavanda olacak şekilde artan beşli yaş grupları yukarıya doğru orantılı olarak yatay dikdörtgen çubuklar dizilerek çizilmektedir. Bu şekliyle grafik bir piramide benzemektedir. Bu piramitlerin incelenmesi, o nüfusun doğum ve ölüm hareketliliği hakkında bir fikir verir. Nüfus piramitleri ülkelerin sosyo-ekonomik yapıları hakkında da önemli bilgiler vermektedir.


14. Soru

İstatistikte ve epidemiyolojide kullanılan hız ve oran nedir?

Cevap

Hız, belirli bir bölgede sağlık olaylarının görülme sıklığını ölçmek için kullanılır. Olayın görülme sayısının, bölgedeki tüm nüfusa bölünmesiyle elde edilir. Belli bir zaman dilimi için hesaplanır. Oran, bir sağlık olayının diğerine göre ne boyutta olduğunu ifade eder. Hasta sayısının sağlam nüfusa oranı, 15-49 yaş grubundaki sigara kullanan kadınların, kullanmayanlara oranı gibi (a/b).


15. Soru

Nüfus yoğunluğu nedir?

Cevap

Bir bölgedeki toplam nüfusun o yerin yüz ölçümüne (km²) bölünmesi ile elde edilir. Bir bölgede km²ye kaç kişinin düştüğünü gösteren ölçüdür.


16. Soru

Yaşa özel cinsellik oranı nedir?

Cevap

Bir bölge veya ülkede incelenen yaş grubundaki erkek nüfusun aynı bölgedeki o yıl içindeki kadın nüfusuna bölünmesi ile bulunur. Yüzde olarak ifade edilir.


17. Soru

Bebeğin doğduğu andaki ağırlığına göre doğumlar kaça ayrılır?

Cevap

Doğumlar, bebeğin doğduğu andaki ağırlığına göre 4’e ayrılır. Bunlar; <1500gr çok düşük doğum ağırlığı, 1500-2499 gr düşük doğum ağırlığı, 2500-4250gr normal doğum ağırlığı, >4250gr tosuncuk olarak adlandırılmaktadır.


18. Soru

Fetüs ölümü nasıl tanımlanır?

Cevap

Fetüs ölümü (ölü doğum), gebelik süresine bakılmaksızın anne vücudundan ayrıldığı anda soluk almayan, kalp atımı, kordonda nabız ve çizgili adalelerin hareketi gibi herhangi bir yaşam belirtisi göstermeyen gebelik ürününe denir.


19. Soru

Nüfusun doğal artışı nasıl tanımlanır?

Cevap

Doğum ve ölümler arasındaki farka nüfusun doğal artısı denir.


20. Soru

Kaba doğum hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir yıl içindeki canlı doğum sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesiyle elde edilir ve her bin nüfusa kaç tane canlı doğum düştüğünü kaba doğum hızı gösterir.


21. Soru

Genel doğurganlık hızı kavramını tanımlayınız.

Cevap

Belirli bir yılda, doğurgan çağda olan 15-49 yaş grubundaki her 1000 kadına düşen canlı doğum sayısını genel doğurganlık hızı gösterir.


22. Soru

Toplam doğurganlık hızı kavramını tanımlayınız.

Cevap

Doğurgan çağda olan kadın nüfusun yas yapısını dikkate almadan, doğurganlık düzeyi hakkında bilgi veren bir istatistiğe toplam doğurganlık hızı denir.


23. Soru

Ölüm kavramını tanımlayınız.

Cevap

Canlı doğum olayı gerçekleştikten sonra bireyin yaşamının herhangi bir anında yaşamsal fonksiyonlarının tamamını yitirmesine ölüm adı verilir.


24. Soru

Bebek ölüm hızı neyi ifade eder?

Cevap

Yıl içinde bir yaşına girmeden ölen bebeklerin o yıl içerisinde canlı doğan bebek sayısına bölünmesi ve 1000 ile çarpılmasıyla elde edilir. Her bin canlı doğuma karşı kaç bebeğin bir yaşına girmeden öldüğünü gösterir.


25. Soru

Yaşa özel doğurganlık hızı neyi ifade eder?

Cevap

Belirli bir yaş ya da yaş grubundaki kadınların 1 yıl içinde yaptıkları canlı doğum sayısının o yaş grubundaki kadın yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle yaşa özel doğurganlık hızı bulunur. Belirli bir yaş ya da yaş grubundaki her 1.000 kadın başına düşen doğum sayısını gösterir.


26. Soru

Neonatal ve postneonatal dönem bebek ölüm hızı nedir?

Cevap

Neonatal dönem, 0-27 günlük dönemde ölen bebekler, postneonatal dönem ise 28-364 günlük dönemde ölen bebekler için kullanılmaktadır. Ayrıca neonatal dönemde kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. 0-6 günlük ölen bebekler erken neonatal dönem, 7-27 günlük ölen bebekler ise geç neonatal dönem olarak adlandırılmaktadır.


27. Soru

Ölü doğum hızı nasıl tanımlanır ve hesaplanır?

Cevap

Gebelikte, 28. haftadan sonraki fetüs ölümleri ölü doğum olarak isimlendirilmektedir. Yıl içindeki ölü doğan bebek sayısının aynı yıldaki canlı doğum sayısına bölünüp bin(1000) ile çarpılması sonucu bulunur.


28. Soru

Perinatal ölüm hızı nasıl tanımlanır ve hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içerisindeki ölü doğan bebek sayısı ile canlı doğan fakat 0-6 gün arasında ölen bebeklerin, o yıldaki tüm canlı doğum sayısına bölünmesiyle elde edilir.


29. Soru

Ana ölüm hızı nedenleri nelerdir, nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir ülkenin sağlık düzeyini gösteren en önemli ölçütlerden biri ana ölüm hızıdır. Hamilelik döneminde hijyenik koşulların olmaması, doğum ve lohusalık dönemlerinde etkili bir sağlık hizmeti alamaması, bölgedeki anne ölümlerinin artmasına neden olabilmektedir. Bu hız hesaplanırken hamile bayan, gebelik dışında farklı bir nedenden ölmüş ise bu ölümler anne ölümleri dışında tutulmaktadır. Bir yıl içindeki anne ölüm sayısının aynı yıla ait canlı doğum sayısına bölünüp bin(1000) ile çarpılması sonucu elde edilir.


30. Soru

Yaşa göre orantılı ölüm hızı nedir, hangi yaş grupları için hesaplanır?

Cevap

Belirli bir yaş veya yaş grubundaki ölümlerin, toplam ölümler içerisindeki yüzdesini gösteren istatistiğe Yaşa Göre Orantılı Ölüm Hızı denir. Ülkelerin ve bölgelerin sağlık düzeylerini gösteren en önemli ölçütlerden biridir. Yaşa göre orantılı ölüm hızı genelde üç yaş grubu için hesaplanmaktadır. Bunlar 0-4 yaş grubu, 5-49 yaş grubu ve 50+ yas grubudur. İstenilen yaş grubuna ait ölüm sayıları, tüm ölümlere (üç gruptaki ölü sayısının tamamına) oranlanarak yaşa göre orantılı ölüm hızı belirlenir.


31. Soru

Evlenme verilerinin değerlendirilmesinde evlenenler hakkında yapılan istatistikler nelerdir?

Cevap

Evlenme verilerinin değerlendirilmesinde evlenenlerin; cinsiyete göre yaş ortalamaları, oturulan bölgeye göre yaş ortalamaları, cinsiyete göre eğitim düzeyleri, evlenme sayıları, evlenmeden önceki medeni durumları, oturdukları illere göre dağılımı, mesleklere göre dağılımı, önceki evliliklerindeki çocuk sayıları, evlendikleri yaşlara göre dağılımları, din ve ana dillerine göre dağılımları, uyruklarına göre dağılımı hesaplanabilmektedir.


32. Soru

Ortalama evlenme yaşı, ortalama ilk evlenme yaşı nedir?

Cevap

Ortalama evlenme yaşı: Belli bir yıl içinde evlenenlerin ortalama yaşıdır. Ortalama evlenme yaşı erkekler ve kadınlar için ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Ortalama ilk evlenme yaşı: Belli bir yıl içinde ilk kez evlenen çiftlerin ortalama yaşıdır. Ortalama ilk evlenme yaşı erkekler ve kadınlar için ayrı ayrı hesaplanmaktadır.


33. Soru

Evlenme ile ilgili sıklıkla kullanılan hızlar nelerdir?

Cevap

Genel evlenme hızı, evlenilebilecek yaşa özel evlenme hızı, kadınlara özel evlenme hızı, erkeklere özel evlenme hızı, genel evlenme hızı (GEH)


34. Soru

Genel evlenme hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisindeki evlenme sayısının o yıla ait yıl ortası nüfusa bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak yorumlanır.


35. Soru

Evlenilebilecek yaşa özel evlenme hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisindeki evlenme sayısının o yıla ait evlenebilecek yaşta olan erkek ve kadın yıl ortası nüfusuna bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak yorumlanır.


36. Soru

Kadınlara özel evlenme hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisindeki evlenen kadın sayısının o yıla ait evlenebilecek yaşta olan kadınların yıl ortası nüfusuna bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak yorumlanır.


37. Soru

Erkeklere özel evlenme hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisindeki evlenen erkek sayısının o yıla ait evlenebilecek yasta olan erkeklerin yıl ortası nüfusuna bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak yorumlanır.


38. Soru

Boşanma nedir?

Cevap

Erkek ile kadının, yeni bir evlenme yapacak şekilde hukuki bir kararla evliliklerini tamamen sona erdirmeleridir.


39. Soru

Boşanma ile istatistiksel olarak toplanan veriler nelerdir?

Cevap

Boşanmalarla ilgili olarak birçok veri toplanmaktadır. Bunlar boşanma davasını açan taraf, boşanma nedeni, kadın ve erkeğin doğum tarihi, eğitim durumu ve mesleği, evlenme tarihi, boşanma davasının açıldığı tarih, boşanma davasının sonuçlandığı tarih, bu evlilik içinde doğan çocuk sayısı gibi verilerdir.


40. Soru

Kaba boşanma hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisinde olan boşanma sayısının o yıla ait yıl ortası nüfusa bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak ifade edilir.


41. Soru

Genel boşanma hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisinde olan boşanma sayısının o yıla ait boşanabilir nüfusun yıl ortası nüfusuna (16 ve yukarı yaş) bölünmesi ile hesaplanır. Binde olarak ifade edilir.


42. Soru

Cinsiyete özel boşanma hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Belirli bir bölgede bir yıl içerisinde olan boşanma sayısının o yıla ait kadın ya da erkek yıl ortası nüfusuna bölünmesi ile elde edilir. Binde olarak ifade edilir.


43. Soru

Yaşa ve cinsiyete özel boşanma hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içerisinde Y yaşında ve C cinsiyetinde olan boşanma sayısının o yıla ait y yaş ve c cinsiyetindeki yıl ortası nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Binde olarak ifade edilir.


44. Soru

Göç nedir?

Cevap

Kişilerin gönüllü ve zorunlu nedenlere bağlı olarak coğrafi alanlar üzerinde yer değiştirmesidir. Bir başka ifade ile göç, sürekli yerleşip yaşamak amacıyla bir yerleşim yerinden bir başka yerleşim yerine taşınma olayıdır. Göçler gerek ülke içinde farklı bölgeler arasında gerekse bir ülke ile yabancı ülkeler arasında olan nüfus hareketleridir.


45. Soru

İç göç, içe göç, dış göç ve net göç nedir?

Cevap

Bölge sınırları içinde bir yerleşim yerinden diğerine yapılan göçe iç göç adı verilmektedir. Örneğin, Ankara il sınırları içinde, bir yerden diğer bir yere taşınmak Ankara ili için iç göç hareketi olarak değerlendirilmektedir. Bölge sınırları dışındaki bir yerleşim yerinden, bölgeye yapılan göçe içe göç denir. Başka bir tanımla bölgenin dışarıdan göç alması ya da bölgeye başka bölgelerden göç olayının gerçekleşmesidir. Örneğin, Kütahya’da oturan bir ailenin Eskişehir il sınırları içine göç etmesi Eskişehir ili için bir içe göç hareketidir. Bölge sınırları içinden, bölge dışına yapılan göçe dışa göç denir. Başka bir tanımla bölgenin dışarıya göç vermesi ya da bölgeden başka bölgelere göç olayının gerçekleşmesidir. Örneğin, Eskişehir’de yaşayan bir ailenin İstanbul’a göç etmesi, Eskişehir ili için dışa göç hareketidir. İstanbul ili için içe göç hareketi olarak adlandırılan bu durum aynı zamanda ülkemiz için de iç göç hareketi olarak tanımlanır. Bir bölgeye olan içe göçlerin toplamından o bölgeden dışa olan göçlerin toplamının çıkartılmasıyla net göç elde edilir.


46. Soru

Göçmen, sığınan kime denir? Tanımlayınız

Cevap

Yerleşmek amacıyla bir başka ülkeden gelen ya da başka ülkeye giden kişilere göçmen denir. Yaygın şiddet, dış saldırı, iç çatışmalar, yaygın insan hakları ihlalleri ya da kamu düzenini ciddi olarak bozan diğer durumlardan dolayı yaşamları, güvenlikleri ya da özgürlükleri tehdit altında olduğu için ülkelerinden kaçan kişilere sığınan (sığınmacı, mülteci) denir.


48. Soru

Göçler ile ilgili ne gibi veriler toplanmaktadır ve toplanılan verilerden ne elde edilmektedir?

Cevap

Göçlerle ilgili olarak birçok veri toplanmaktadır. Bunlar göçün biçimi (iç göç, içe göç, dışa göç), göç eden aile sayısı, göç eden kişi sayısı, göç edenlerin kişisel özellikleri (yaş, cinsiyet, meslek, eğitim, medeni durum, diğer sosyo-ekonomik özellikler), göç edilen yerin tip ve özellikleri, göç nedenleri vb. verilerdir. Göçlerle ilgili elde edilen verilerden yararlanılarak ülke içi ve ülkeler arası göç hareketlerinin çeşitli özelliklere göre dağılımları belirlenmektedir.


49. Soru

Genel göç hızı nasıl hesaplanır ve neyi göstermektedir?

Cevap

Bir yıl içinde bir bölgede içe olan göç sayısı ile dışa olan göç sayısının toplamının o bölge yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle bulunur. Her 1.000 kişide, kaç kişinin bölge içine geldiğini ve bölge dışına gittiğini gösterir.


50. Soru

İç göç hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içinde bölgedeki iç göç sayısının, o bölgeye ait yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle bulunur. Her 1000 kişide kaç kişinin bölge içerisinde göç ettiğini gösterir.


51. Soru

İçe göç hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içinde bölgenin aldığı göç (içe göç) sayısının, o bölge yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle bulunur. Her 1.000 kişide kaç kişinin bölgeye göç ettiğini gösterir.


52. Soru

Dışa göç hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içinde bir bölgeden, başka bölgelere giden göç (dışa göç) sayısının, o bölgeye ait yıl ortası nüfusa bölünmesiyle bulunur. Her 1.000 kişi içinde kaç kişinin bölgeden başka bölgelere göç ettiğini gösterir.


53. Soru

Net göç hızı nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir yıl içinde bir bölgede içe olan göç sayısından o bölgeye ait dışa olan göç sayısının farkının, o bölge yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle bulunur. Belirli bir bölgenin aldığı göç ile verdiği göç arasındaki farktır. Bölgenin aldığı göç verdiğinden fazla ise net göç hızı pozitif, verdiği göç aldığı göçten fazla ise net göç hızı negatif olarak elde edilir.


54. Soru

Nüfus yapısı, hangi konuları kapsamaktadır? 

Cevap

Nüfus yapısı, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, meslek grupları ve çeşitli yaş grupları yönünden dağılım konularını içine almaktadır.


55. Soru

 Hangi tür olaylar nüfus dinamiğini etkilemektedir?

Cevap

 Doğum, ölüm, göçler, evlenmeler ve boşanmalar gibi olaylar ise nüfus dinamiğini etkilemektedir.


56. Soru

Ülkenin veya bölgenin nüfus olaylarını inceleyen bilim dalına ne ad verilir?

Cevap

Ülkenin veya bölgenin nüfus olaylarını inceleyen bilim dalına demografi denir.


57. Soru

Sağlık alanında kullanılan istatistikler hangi maçlara hizmet eder?

Cevap

Sağlık alanında kullanılan istatistikler sağlık hizmetlerinde yürütülmesinde, geleceğe yönelik sağlık hizmetlerinin planlanmasında ve sağlıkla ilgili bilimsel araştırmaların yürütülmesinde kullanılmaktadır. Ayrıca bu istatistikler verilen hizmetin etkin bir göstergesi olarak, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde, toplumun sağlık düzeyinin belirlenmesinde, yükseltilmesinde ve toplumda sağlık alanındaki dinamiklerin belirlenmesinde sıklıkla kullanılmaktadır


58. Soru

Ülkemizde nüfus sayımlarını hangi kurum gerçekleştirmektedir?

Cevap

Ülkemizde nüfus sayımlarını Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yapmaktadır.


59. Soru

De Facto Nüfus Sayımı ne demektir?

Cevap

De facto, sayım anında bireylerin bulundukları bölge içerisinde sayılmasıdır. 2000 yılına kadar Türkiye’de nüfus sayımı bu yöntemle yapılmıştır.


60. Soru

De juro nüfus sayımı ne demektir?

Cevap

De juro, sayım anında bireylerin bulundukları bölge içerisinde değil sürekli oturma yerlerindeki nüfusta sayılması yöntemidir. Günümüzde nüfus sayımları bu
yöntemle yapılmaktadır.


61. Soru

Ülkemizde 1990 yılından itibaren nüfus sayımları kaç yılda bir yapılmaktadır?

Cevap

Ülkemizde, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar nüfusumuzun sayı ve demografik özelliklerini belirlemek amacıyla pek çok nüfus sayımı yapılmıştır. Birincisi 1927 yılında, ikincisi 1935 yılında ve bu tarihten sonra 1990’a kadar her 5 yılda bir aksatılmadan nüfus sayımı tekrarlanmıştır. 1990’dan sonra ise nüfus sayımı 2000 yılında
yapılmış ve her 10 yılda yapılmasına karar verilmiştir. 


62. Soru

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi ne demektir?

Cevap

Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi, kişilerin yerleşim yerlerine göre nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulduğu, nüfus hareketlerinin her an izlenebildiği, MERNİS kayıtlarındaki T.C. Kimlik Numarasına göre kişiler ile ikamet adreslerinin eşleştirildiği bir kayıt sistemidir


63. Soru

Kalkınmakta olan ülkelerin nüfus yapıları hangi formdadır?

Cevap

0-14 yaş nüfusu tüm topluma oranlandığında %30-40, 15-64 yaş nüfusu %50-60, 65+yaş nüfusu ise %5-9 oranlarında yoğunluğa sahip olan bölgelere orta yaşlı nüfus adı verilir. Kalkınmakta olan ülkelerin nüfus yapıları bu formdadır.


64. Soru

Genç nüfuslu toplumlar hangi özellikteki toplumlara verilen isimlendirmedir?

Cevap

15 yaş altı nüfusun, genel nüfus içerisindeki oranı yüksek ise bu tür toplumların nüfus yapısına genç nüfus adı verilir. Özellikle bu oran %40’ın üzerinde ise bu tür toplumlara
genç nüfuslu toplumlar denir.


65. Soru

Nüfus piramidinin taban ve tavan yaş grupları nelerdir?

Cevap

0-4 yaş grubu tabanda, 90+ yaş grubu tavanda olacak şekilde artan beşli yaş grupları yukarıya doğru orantılı olarak yatay dikdörtgen
çubuklar dizilerek çizilmektedir. 


66. Soru

Sanayileşmiş Ülkelerin Ölüm ve Doğum oranları nasıldır?

Cevap

Sanayileşmiş Ülkeler: (Ölüm oranları düşük, doğum oranları düşük)


67. Soru

Nüfus Yoğunluğu ifadesi neyi gösterir?

Cevap

Nüfus Yoğunluğu; Bir bölgedeki toplam nüfusun o yerin yüz ölçümüne (km²) bölünmesi ile elde edilir. Bir bölgede km²ye kaç kişinin düştüğünü gösteren ölçüdür.


68. Soru

Yaşa Özel Cinsellik Oranı nasıl hesaplanır?

Cevap

Yaşa Özel Cinsellik Oranı; Bir bölge veya ülkede incelenen yaş grubundaki erkek nüfusun aynı bölgedeki o yıl içindeki kadın nüfusuna bölünmesi ile bulunur


69. Soru

Kaba doğum hızı neden duyarlı bir ölçüt olarak kabul edilmemektedir?

Cevap

Kaba doğum hızı çok duyarlı bir ölçüt değildir. Çünkü formülün paydasında doğurganlığa katkısı olmayan çocuk ve yaşlılar da dahil olmak üzere tüm nüfus yer almaktadır.


70. Soru

Evli kadınlara özel doğurganlık hızı nasıl hesaplanır? 

Cevap

Belirli bir yıl içinde olan canlı doğum sayısının 15-49 yaş grubu evli kadın yıl ortası nüfusuna bölünmesiyle evli kadınlara özel doğurganlık hızı bulunur.


71. Soru

Bir ülkenin 2018 yılı verilerine göre ölüm sayısı 250.000 olarak saptanmıştır. Ülkenin aynı yıla ait yıl ortası nüfusu 60.000.000 olduğuna göre Kaba ölüm hızını hesaplayınız.

Cevap

KÖH = (250.000/ 60.000.000) x1000 = ‰4,17


72. Soru

Neonatal ve Postneonatal dönem ne demektir?

Cevap

Bebek ölüm hızı neonatal ve postneonatal dönem olarak ikiye ayrılmaktadır. Neonatal dönem, 0-27 günlük dönemde ölen bebekler, postneonatal dönem ise 28-364 günlük
dönemde ölen bebekler için kullanılmaktadır


73. Soru

Evlenmelerle ilgili olarak sıklıkla kullanılan hızlar nelerdir?

Cevap

Evlenmelerle ilgili olarak sıklıkla kullanılan hızlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Genel Evlenme Hızı
• Evlenelebilecek Yaşa Özel Evlenme Hızı
• Kadınlara Özel Evlenme Hızı
• Erkeklere Özel Evlenme Hızı
• Genel Evlenme Hızı (GEH)


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v