İnsan Beden Yapısı Ve Fizyolojisi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Koroner damar nedir?

Kalbin kendisini besleyen kan damarlarına koroner damar denir.

Dokular etrafındaki kılcal damarlardaki kanı alıp kalbe götüren damar hangisidir?

Toplardamarlar, dokular etrafındaki kılcal damarlardaki kanı alıp kalbe götüren damarlardır.

Büyük dolaşım ve küçük dolaşım arasındaki fark nedir?

-  Kanın, kalbin sol tarafındaki karıncıktan çıkıp sağ taraftaki kulakçığa geçmesiyle kat ettiği dolaşım yoluna büyük (sistemik) dolaşım denir.

- Kanın yürekten akciğerlere gidip geri yüreğe gelmesiyle kat ettiği yola küçük (akciğer) dolaşım denir.

Periferik direnç nedir?

Kısaca periferik direnç, kanın damar içinde akışını engellemeye çalışan kuvvetlerin toplamıdır. Akışa karşı koyan başlıca etkenler kanın akışkanlığı ve damar çapıdır.

Dokularımız arasındaki sıvı miktarı artar ve orada birikirse hangi durum oluşmaktadır?

Dokularımız arasındaki sıvı miktarı artar ve orada birikirse ödem oluşur. Kan ve/ya akkan damarlarının çalışmasında sorun çıkar ve dokular arasında biriken sıvıyı tekrar dolaşıma götüremezlerse ödem oluşmasına yardım etmiş olurlar. Sivrisinek ısırmasıyla bulaşan bazı parazitler akkan dolaşımını engelleyerek fil hastalığı oluşmasına neden olurlar.

Perikard nedir?

Yapı olarak kalbin en dışında bağ dokudan yapılmış zardır. 

Beden fonksiyonlarının sürdürülmesinde kanın rolü nedir?

Beden fonksiyonlarının sürdürülmesinde kan;

1. Hücresel faaliyetler için gerekli oksijeni akciğerlerden dokulara, metabolizma sonucu hücrelerde oluşan karbondioksiti atılmak üzere akciğerlere taşır.

2. Sindirim sisteminden emilen besinlerin hücrelere, hücreler de oluşan metabolik artıkların boşaltım organlarına taşınmasını sağlar. Çeşitli organ ve bezlerde üretilen hormonların hedef dokulara taşınmasında rol oynar. Vitaminlerin, enzimlerin taşınmasını sağlar.

3. Plazma ve eritrositlerde bulunan tamponlayıcı özelliklerdeki moleküller ile pH’ın (asitlik derecesi) sabit tutulmasına katkıda bulunur.

4. Metabolizma sonucu üretilen ısının dokulara eşit şekilde dağıtılmasını sağlar.

5. Kan hücrelerinden lökositlerin fonksiyonları ve üretilen antikorlar aracılığı ile vücut savunmasında ve bağışıklığında görev alır.

6. Plazmada bulunan pıhtılaşma faktörleri ve trombosit fonksiyonları ile kanamanın durdurulması ve pıhtılaşmada rol oynar.

Kalp en hızlı hangi gelişim grubunda atmaktadır?

Kalp, yenidoğanda en hızlı, gençlerde hızlı, orta yaşlılarda normal ve yaşlılarda yavaş atar. Kadınların kalbi erkeklere göre biraz hızlı atar

Eritrositler nedir?

Eritrositler, içlerinde bulunan hemoglobin molekülü sebebiyle kırmızı renkli, ortası basık, yanları şişkin (bikonkav disk şekilli) kanda en fazla sayıda bulunan kan hücreleridir.

Damarlar taşıma işlevine ve yapılarına göre kaça ayrılmaktadır?

Damarlar kalpten aldığı kanı dokularımıza götürür ve dokulardan tekrar kalbe getirir. Bu taşıma işlevine ve yapılarına göre damarlar:
a. Atardamar (arter),
b. Kılcal damar (kapiller),
c. Toplardamar (ven).

Kan hücreleri nelerdir?

Kan hücreleri eritrosit, lokasit ve trombositlerdir.

Kalbin ürettiği elektrik nasıl ölçülebilir?

Kalp üç boyutlu bir organdır. Kalbin ürettiği elektriğin kalbin tamamına yayılması yaklaşık 1/3 saniye sürer. Kalbin ürettiği ve kalbe dağılan bu elektik bütün bedene de yayılır. Kalbin ürettiği bu elektrik dalgaları bedenin dış yüzeyine kadar iletilebilir ve derimizden bu elektriği ölçebiliriz. İki kolumuza, sol bacağımıza ve göğsümüze yerleştirilen elektrot denen akım algılayıcıları aldığı bu elektriği elektrokardiyograf denen alete iletir. Elektrokardiyograf, elektrik akımını yükseltebilen bir alettir. Bu ölçüm sonunda elde edilen elektrik kaydına elektrokardiyogram (EKG) denir

Kalpte bulunan dört kapakçığın yerleri nerededir? 

Kalp tabanının sağında ve solunda olmak üzere iki tane kulakçık (atrium) ile yüreğin uç kısmına yerleşmiş sağ ve sol karıncık (ventrikül) olmak üzere dört adet boşluk vardır. Kalpte dört kapak vardır.
1. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü kapak (trikuspit),
2. Sol kulakçık ile sol karıncık arasında ikili (mitral) kapak,
3. Sağ karıncıktan akciğerlere giden damarın başlangıcında bulunan akciğer yarımay (semilunar) kapakçık ve
4. Sol karıncıktan bedene giden aort damarının başlangıcındaki aort kapağı

Kalp hızını etkileyen başlıca faktörler nelerdir?

Kalp hızını etkileyen başlıca faktörler aşağıda özetlenmiştir.
• Böbrek üstü bezinin ürettiği epinefrin hormonu kalp hızını artırır.
• Kandaki artmış sodyum ve potasyum kalp hızını yavaşlatır, ama artmış kalsiyum kalp hızını artırır.
• Beden ısısı artarsa kalp hızı artar; beden ısısı azalırsa da kalp hızı azalır.
• Korkmak, kızmak, stres ve heyecanlanmak kalp atışını artırır fakat üzüntü ve depresyon gibi durumlar kalp atım sayısını azaltır.

Bradikardi ve taşikardi nedir?

Kalbin bir dakikada attığı hıza kalp hızı denir ve değeri ortalama dinlenim hâlinde 75 vuru/ dakikadır. Kalp hızı dinlenim hâlinde dakikada 60 vurunun altına düşerse bradikardi; dinlenim hâlinde hızlanır ve dakikada 100 vuru ve fazlasını yaparsa taşikardi denir. 

Kalp bedenimizden bağımsız olarak çalışabilir mi? Nasıl? 

Yapısında bulunan özelleşmiş hücreler sayesinde kalp kendi elektriğini kendi üretebilir ve bütün bedenden bağımsız olarak çalışabilir. Otonom sinirler yardımıyla beyinle bağlantı kurabilir ve beyinden gelen emirler doğrultusunda kalp hızı azalıp artabilir. Bazı hormonlar da kalp üzerine etki ederek kalbin dakikadaki atım sayısını ve kasılma gücünü değiştirebilir.

Damarların adlandırılmaları hangi özelliklerine göre olmaktadır?

Damarların adlandırılmaları;
1. Kanı götürdükleri bölgeye göre (boyun, karın gibi),
2. Aldıkları şekle göre (U veya C şeklinde),
3. Bulundukları yere göre (önkol, arka bacak, gibi),
4. Kanı götürdükleri organa göre (koroner, böbrek, gibi) ve
5. Yapısal durumlarına göre (küçük, orta, büyük) yapılır.

Toplardamar kapakçıkları zayıf olan veya iyi çalışmayan bireylerin damarlarındaki kan geri kaçabileceğinden, bu geri kaçış toplardamarı genişletince hangi durum ortaya çıkmaktadır?

Toplardamar kapakçıkları zayıf olan veya iyi çalışmayan bireylerin damarlarındaki kan geri kaçabileceğinden, bu geri kaçış toplardamarı genişletir ve varis oluşur

Kan damarlarının duvarındaki damarlara ne ad verilmektedir?

Bedenimizdeki büyük kan damarlarının üç tabakadan oluşmuş duvarlarını beslemek için
bu büyük damarların duvarında da damar vardır. Kan damarlarının duvarındaki damarlara damar damarcığı (vasa vasorum) denir.

Kan basıncının normalden az ve yüksek olması durumuna ne ad verilmektedir?

Kan basıncı (tansiyon) normalden az olduğunda düşük tansiyon (hipotansiyon), yükselerek normalden fazla olursa yüksek tansiyon (hipertansiyon) denir.

Kalp döngüsü nedir?

Kalbin bir defa kasılması (sistol) ve bir defa gevşemesine (diastol) bir kalp döngüsü denir.

Kalp damar sisteminin temel bileşenleri nelerdir?

Kalp damar sisteminin temel bileşenleri kalp, damarlar ve kandır.

Ayakta hazır ol durumda uzun süre nöbet tutan bazı askerlerin bayılıp yere düşmesinin nedeni ne olabilir?

Ayakta hazır ol durumda uzun süre nöbet tutan bazı askerler bayılıp yere düşer. Bayılmanın en büyük nedeni hareketsiz durmaktır. Hareketsiz dururken bacak iskelet kasları kasılmadığı için toplar damarları sıkıştıramaz ve kan bacak toplardamarlarında göllenip kalır. Kalbe yeterince kan gitmez ve kalp de beyine yeterince kan pompalayamadığı için bayılma olur. 

Otonom sinir sistemi kalbi hangi yönlerden etkilemektedir?

Otonom sinir sistemi sempatik sinirler aracılığıyla kalbin kasılma gücünü ve kalbin atım sayısını arttırırken parasempatik sinirler aracılığıyla kalbin kasılma gücünü ve kalbin atım sayısını azaltır.

Kalbin içindeki boşluklar nelerdir?

Kalbin içindeki boşluk dörde bölünmüştür. Kalbin tabanı dediğimiz üst tarafında sağlı sollu 2 boşluk vardır. Bunlara sağ kulakçık (atrium) ve sol kulakçık denir. Bedeni dolaştıktan sonra büyük ve küçük dolaşımla kalbe dönen kanlar kulakçıklara dökülür. Alttaki (kalbin ucundaki) boşluklara sağ karıncık (ventrikül) ve sol karıncık denir.

Kalpte bulunan kapaklar nelerdir?

Kalpte dört kapak vardır.

1. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü kapak (trikuspit),

2. Sol kulakçık ile sol karıncık arasında ikili (mitral) kapak,

3. Sağ karıncıktan akciğerlere giden damarın başlangıcında bulunan akciğer yarımay (semilunar) kapakçık ve

4. Sol karıncıktan bedene giden aort damarının başlangıcındaki aort kapağı.

Damarların adlandırılmaları neye göre yapılır?

Damarların adlandırılmaları;

1. Kanı götürdükleri bölgeye göre (boyun, karın gibi),

2. Aldıkları şekle göre (U veya C şeklinde),

3. Bulundukları yere göre (önkol, arka bacak, gibi),

4. Kanı götürdükleri organa göre (koroner, böbrek, gibi) ve

5. Yapısal durumlarına göre (küçük, orta, büyük) yapılır.

Aort ve benzeri büyük atardamarların iki önemli niteliği nedir?

Aort ve benzeri büyük atardamarların iki önemli niteliği vardır:

1. Duvarlarında bulunan elastik yapıdan dolayı kolayca genişleyip tekrar eski konumlarına dönebilirler.

2. İçlerindeki düz kaslar sayesinde kasılıp, tekrar gevşeyerek kanı ileri doğru gönderebilirler.

Kalp debisi nedir?

Biz dinlenim durumunda iken, kalp bir dakikada yaklaşık 5.5 litre kan pompalar. Buna kalp debisi denir

Plazma nedir?

Plazma kanın sıvı kısmıdır.

Taşıma işlevine göre damarlar kaç grupta sınıflandırılır?

Taşıma işlevine ve yapılarına göre damarlar:

a) Atardamar (arter),

b. Kılcal damar (kapiller),

c. Toplardamar (ven). olarak sınıflandırılır.

Lökositler nelerdir?

Lökositler, vücudu tehdit eden bakteri, virüs ve çeşitli mikroorganizmalara karşı vücut savunmasında rol alan kan hücrelerdir

Plazmada en çok bulunan organik madde nedir?

Plazmada en çok bulunan organik maddeler proteinlerdir. Plazma proteinleri albumin, globulinler ve fibrinojen olmak üzere 3 gruptan oluşur. Albumin ve fibrinojen karaciğerde, globulinler ise hem karaciğer hem de lenfoid dokularda sentezlenir

EKG ne işe yarar?

Kalbin ürettiği elektriği, EKG denen kayıtla ölçeriz.

Damar damarcığı nedir?

Bedenimizdeki büyük kan damarlarının üç tabakadan oluşmuş duvarlarını beslemek için bu büyük damarların duvarında da damar vardır. Kan damarlarının duvarındaki damarlara damar damarcığı (vasa vasorum) denir.

Bir kalp döngüsü sırasında hangi olaylar gerçekleşir?

Bir tam döngü sırasında 4 ana olay olur:

1. Kasılmayı başlatan ve yürüten elektriksel olaylar (EKG)

2. Kalbin çeşitli kısımlarında oluşan kan basıncı değişimleri

3. Kalpteki kanın hareketiyle oluşan kalp sesleri

4. Kalbin çeşitli bölgelerinde bulunan kanın o anki hacmi

1. kalp sesi nasıl oluşur?

Kulakçıkların gevşemesi ile kulakçıklarda kan basıncı düşer ve karıncıklarda bulunan kan karıncıkların kasılması ile tekrar kulakçıklara kaçmaya çalışır. Ancak kulakçıklar ile karıncıklar arasında bulunan tek yönlü çalışan kapaklar kapanır ve 1. kalp sesi oluşur.