Temel Sağlık Ve Hastalık Bilgisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sağlık hizmetlerinin birincil ve asıl görevi nedir?

Sağlık hizmetlerinin birincil ve asıl görevi insanın sağlığını korumak ve geliştirmektir.

Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlığın tanımı nasıl ifade edilmektedir?

Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlık, “sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, mental (zihinsel, akılsal ve duygusal) ve sosyal yönden tam bir iyilik hâli” olarak ifade edilmektedir.

Sağlığın pozitif yönden en kapsamlı tanımını kim yapmıştır?

Sağlığın pozitif yönden en kapsamlı tanımını Dünya Sağlık Örgütü yapmıştır.

Sağlığı etkileyen bireysel etkenler nelerdir?

Sağlığı etkileyen bireysel etkenler; genetik yapı, yaş, cinsiyet, bağışıklık sistemi, sağlık öyküsü ve ırk'tır.

Sağlığı etkileyen davranışsal özellikler nelerdir?

Sağlığı etkileyen davranışsal özellikler; fiziksel aktivite, yeterli ve dengeli beslenme, sigara, alkol, bağımlılık yapıcı madde kullanmama, stres yönetimi, kendine karşı sorumlulukları'dır.

Çevre temel olarak kaç bölümde incelenmektedir?

Çevre temel olarak fiziksel, kimyasal, biyolojik, sosyokültürel çevre olmak üzere dört bölümde incelenmektedir. Ancak birbiri ile etkileşimi nedeniyle Fiziksel ve Kimyasal Çevre’nin ikisi birleştirilerek Fizikokimyasal Çevre de denmektedir.

Fizikokimyasal çevre adı altında yer alan çevresel bazı faktörler nelerdir?

Fizikokimyasal çevre adı altında yer alan çevresel bazı faktörler;

• Termal koşullar
• Aydınlatma
• Gürültü
• Radyasyon (Işıma)
• İyonize Radyasyon (X ray, radyoaktif maddeler vb)
• Noniyonize (İyonize Olmayan) Radyasyon (Elektromanyetik Alanlar)
• Basınç
• Titreşim
• Hava
• Su
• Yeraltı suları
• Yüzeysel sular (denizler, göller, göletler, akarsular, barajlar vb.)
• Toprak
• Giyim
• Kozmetikler
• Atmosfer ve atmosferik olaylar
• Güneş, ay, gezegenler ve diğer yıldız sistemleri
• Kentleşme
• Konutlar
• Her türlü kimyasal maddeler ve bileşikler'dir.

Biyolojik çevrenin bileşenleri nelerdir?

Biyolojik çevrenin bileşenleri; bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalar'dır.

Sosyokültürel çevre açısından sağlığı etkileyen faktörler nelerdir?

Sosyokültürel çevre açısından sağlığı etkileyen faktörler şunlardır; 

• Meslek
• İş
• Ekonomik gelir
• Sosyal sınıf
• Eğitim
• Mülkiyet
• Etnik yapı
• Din
• Medeni durum
• Toplumsal cinsiyet
• Politik koşullar
• Aile yapısı

Çağdaş sağlık hizmeti anlayışının ilkeleri nelerdir?

Çağdaş sağlık hizmeti anlayışının ilkeleri şunlardır;

• Kişinin yaşamı bir bütündür, sağlıklı ve hastalıklı dönemler diye birbirinden ayrılamaz. Kişinin hastalığı, sağlıklı dönem diye bilinen dönemdeki birikimlerin sonucudur.
• Kişi ve çevresi (fizik, biyolojik, sosyal) bir bütündür ve birbirinden soyutlanamaz. Kişinin sağlığı, çevrenin özellikle de sosyal çevrenin bir fonksiyonudur.
• Sağlık hizmeti, hastadan çok sağlama götürülen bir hizmettir ve koruma tedaviden daha önemlidir.
• Bir toplumda en sık görülen, en çok öldüren, en çok sakat bırakan, en çok iş gücü kayıplarına yol açan, en çok sağlık harcamasına neden olan hastalık en önemli hastalıklardandır.
• Hastalık, yalnızca o kişiyi ilgilendirmez; ailesinden başlayarak tüm toplumu ilgilendirir. 10 Temel Sağlık ve Hastalık Bilgisi
• Sağlık hizmeti bir ekip hizmetidir. Ekibin tüm üyeleri değerlidir ve hepsinin rolü önemlidir. Örneğin; doktor çok başarılı bir ameliyat yapabilir. Ancak hastanın yatırıldığı yoğun bakımın temizliğini yapan görevli uygun temizlik yapmazsa hasta kaybedilebilir. Yani sağlık hizmetinde diğer tüm sağlık çalışanları gibi temizlik görevlisi de çok çok önemlidir.

Konu olarak hastalıkların nedeni, çağdaş sağlık hizmetleri sunumu ile geleneksel sağlık hizmetleri sunumu anlayışı karşılaştırıldığında hangi açıdan farklılık göstermektedir?

Hastalıkların Nedeni konusunda, Geleneksel Sağlık Hizmeti Sunumu Anlayışında sadece biyolojik nedenler söz konusuyken, Çağdaş Sağlık Hizmeti Sunumu Anlayışında Biyolojik, bireysel ve sosyal nedenler söz konusudur.

"Bebek Ölüm Hızı" kavramı nasıl tanımlanmaktadır?

Bir toplumda bir yılda 0-365 gün arasında ölen bebek sayısının, canlı doğum sayısına bölünmesi ile elde edilen sağlık göstergesine “Bebek Ölüm Hızı (BÖH)” denir ve binde olarak ifade edilir.

Temel Sağlık Hizmetlerinin, sağlık hizmetleri sunumu ile ilgili oluşturduğu görüşün temelleri nelerdir?

Temel Sağlık Hizmetlerinin, sağlık hizmetleri sunumu ile ilgili oluşturduğu görüşün temelleri sosyal eşitlik, öz sorumluluk, sağlık hizmetlerinin boyutu ve uluslararası dayanışmadır.

Alma-Ata'da önemli faaliyetler arasında yer alan "en az bakım" kavramına göre her ülkenin yapmak zorunda olduğu sekiz faaliyet nedir?

1. Halkın sağlık eğitimi
2. Yeterli gıda maddeleri sağlanması ve uygun beslenmenin teşvik edilmesi ile toplumun beslenme durumunun geliştirilmesi
3. Temiz, güvenli su sağlanması ve temel hijyenin yeterli olması
4. Anne ve çocuk sağlığı hizmetleri ve aile planlaması
5. Bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklama
6. Endemik (o bölgede sürekli ve belirli sayıda var olan) hastalıkların kontrolü
7. Sık görülen / yaygın hastalıkların uygun şekilde tedavi edilmesi
8. Temel ilaçların sağlanması'dır.

Sağlık hizmetleri anlaşılırlığını kolaylaştırmak amacıyla kaç bölümde incelenmektedir?

Gerçekte sağlık hizmetleri bir bütün olmakla birlikte, anlaşılırlığını kolaylaştırmak amacıyla;
1. Koruyucu Sağlık Hizmetleri
2. Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri
3. Rehabilitasyon Hizmetleri
olmak üzere üç ana bölümde incelenmekte ve tanımlanmaktadır.

Sağlığın korunma basamakları nelerdir?

Sağlığın korunma basamakları Birincil Korunma, İkincil Korunma ve Üçüncül Korunma olarak üç bölümde incelenmektedir.

"Temel Korunma" kavramı nasıl tanımlanmaktadır?

Temel korunma toplumu sosyal, ekonomik ve kültürel yönden kalkındırarak hastalıklarda rol oynayan etmenlerin etkisini azaltmak ya da ortadan kaldırmaktır.

Sağlığı geliştirme etkinlikleri hangi yaklaşımları kapsamaktadır?

Sağlığı geliştirme etkinlikleri şu stratejik yaklaşımları kapsamalıdır:
• Bireyin potansiyelinin güçlendirilmesini teşvik etmek
• Sosyal yapılara destek sağlamak; sağlıklı ve güvenilir ortamlar geliştirmek
• Hayat şartlarını geliştirmek
• Risk grupları için ve onlarla birlikte hareket etmek
• Organ yetmezliği nedeniyle hayati tehlikesi olanlar için toplumu organ bağışı konusunda
bilinçlendirmek
• Sağlık ve iyiliği geliştirmek için kamu politikalarını ve etkinliklerini koordine
etmek
• Sağlık ve sosyal hizmetler sistemini en etkili ve en ekonomik çözümlere yönlendirmek

Hukukta yaptırımlar hangi şekillerde uygulanmaktadır?

Hukukta yaptırımlar  (müeyyide), ceza verme, zorla yaptırma, tazminat ödetme, geçerli saymama, iptal etme biçiminde uygulanır.

Sağlık personelinin hukuksal sorumlulukları nelerdir?

Sağlık personelinin hukuksal sorumlulukları;

1. Ceza Sorumluluğu Kasıt – Taksir (İhmal-tedbirsizlik-acemilik)
2. Tazminat Sorumluluğu Hukuka aykırı (haksız) fiil nedeniyle verilen zararın karşılanması-ödetilmesi
3. İdari Sorumluluk Kamu görevlisi sağlık çalışanlarının kurumuna karşı sorumluluğu
4. Mesleki Sorumluluk Sağlık çalışanlarının meslek odasına karşı (mesleki disiplin) sorumluluğu'dur.