Radyo ve Televizyon Stüdyoları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Fransızca “studio” kelimesinden türetilen “stüdyo” kelimesi, köken olarak Latincede ne anlama gelmektedir?

“Stüdyo” kelimesi, köken olarak Latincede “çalışma” ve “heves” anlamlarını taşıyan “studium” (studere) kelimesine dayanmaktadır.

Stüdyoda yapılan çekimlerin temel amacı nedir? 

Yapılacak iş kalitesini, iş süresini ve çalışanların iş üretim performansını olumsuz etkileyebilecek unsurları olabildiğince kontrol altına alabilmektir.

Cihazların çalışabilmesi için gerekli olan teknik altyapı sağlansa da stüdyo hâline dönüştürülmesi düşünülen dış mekânlarda karşılaşılabilecek olumsuzluklar nelerdir?

1. Hava şartları (rüzgâr, yağmur, sis, soğuk, sıcak vb.)
2. Güneş ışığındaki değişkenler (bulutlar, gölgeler ve güneş açısının sürekli değişmesi)
3. Ortamda olması istenmeyen sesler (gürültü, ses yansıması vb.)
4. Çalışma ortamı çevresindeki kontrolsüz kişi ya da araçlar
5. Nakliye, beslenme ve konaklama
6. Mekân koşulları
7. Sağlık sorunları

Profesyonel işletmecilikte radyo ve televizyon stüdyoları temel olarak kaç odadan oluşurlar ve bunlar nedir? 

İki odadan oluşurlar, bunlar;

1. Ses/görüntü programlarının üretimi için spiker ya da konuklarının bulunduğu “stüdyo odası”
2. Stüdyodaki program üretiminin yönetildiği “stüdyo kontrol odası” ya da “stüdyo reji odası.”

Radyo stüdyolarından farklı olarak televizyon stüdyolarında  bulunan oda nedir? 

Ses reji odası.

Ses reji odasının stüdyo kontrol odasından ayrı bir mekânda yer almasının başlıca nedenleri nelerdir?

1. Sesçinin, ortamdaki diğer seslerden etkilenmeden, yalnızca mikrofonlardan gelen sesleri net olarak işitebilmesi.
2. Sesçinin, ses reji odasında bulunan video monitörlerden rahatlıkla programı takip edebilmesi.
3. Ses masasına bağlantılı olan hoparlörlerden yayılan seslerden diğer çalışanların rahatsız olmaması.
4. Sesçi ile yönetmen arasında interkom aracılığıyla nitelikli bir sesli iletişimin sağlanabilmesi.
5. Ses reji odasının daha özel bir akustik yapıya sahip olması.

Stüdyo mekânları dışında, radyo ve televizyon binalarının işletme kapasitelerine ve binalarının fiziksel büyüklüklerine göre sahip olmaları gereken en temel teknik çevre birimleri nelerdir?

1. Ses/görüntü sistem odası
2. Yayın odası
3. Verici odası
4. Teknik işletim, bakım ve onarım odası

Ses/Görüntü Sistem Odasının işlevleri nelerdir?

Radyo ve televizyon stüdyolarında ses/görüntü sinyallerinin üretilmesinde, kaydedilmesinde ve yayınlanmasında teknik işletimi sağlayan bütün cihazlara ait ana ünitelerin bulunduğu odadır. Bu oda teknik sistemin işletilmesinde bir ana merkezdir.

Yayın Odasının temel işlevleri nedir? 

Yayın odasında iç ve dış kaynaklardan gelen ses/görüntü sinyalleri toplanır. Bu sinyaller istenilen sırayla yayınlanmak üzere karasal vericilere ya da uydu sistemlerine gönderilir.

Verici Odasının temel işlevleri nedir?

Radyo ve televizyon programlarının belli bir teknik kalitede anten ya da uydu sistemleri aracılığıyla yayına gönderilmesinde kullanılan cihazların bulunduğu odadır.

Teknik İşletim, Bakım ve Onarım Odasının temel işlevleri nedir?

Bütün teknik cihaz, donanım ve yazımların işletilmesinde gerekli sistemi kurabilen, sistemde yer alan cihazların teknik ayarlarını yapabilen, sistemin çalışabilirliğini sağlayabilmek için gerekli müdahaleyi yapabilen teknik personelin bulunduğu odadır. En basit anlamda stüdyolar, radyo ve televizyon programlarının üretildiği mekânlardır.

Stüdyolarda teknik altyapının oluşturulmasında gerekli olan en temel sistemler nelerdir?

1. Kablolar ve kablolama sistemleri (Radyo ve TV)
2. Görüntü sistemleri (TV)
3. Işık sistemleri (TV)
4. Ses sistemleri (Radyo ve TV)
5. Bilişim sistemleri (Radyo ve TV)
6. Elektromekanik sistemler (Radyo ve TV)
7. Sinyal iletim sistemleri - Vericiler (Radyo ve TV)

Sinyal iletim kablolarının temel kullanım alanları nerelerdir? Radyo ve televizyon sistemlerinde kullanılan başlıca sinyal iletim kabloları nelerdir?

Sinyal İletim Kabloları: Video/ses sinyallerinin iletiminde ve bilişim sistemlerinde kullanılır.

Başlıca sinyal iletim kabloları ise:

1. Koaksiyel kablolar
2. Fiber optik kablolar
3. Dengeli/dengesiz ses kabloları ve
4. Sinyal haberleşme ve bilişim kablolarıdır.

Kablolama sistemlerinde topraklamanın önemi nedir?

Topraklama, elektrikli cihazlarda oluşabilecek elektrik kaçağı tehlikesine karşı alınan bir önlemdir. Topraklama sayesinde elektrik kaçağından oluşabilecek kazaların önüne geçilir.

Resim seçme masalarının özellikleri ve işlevleri nelerdir?

Stüdyo kameralarından gelen görüntüler dahil, sistemde hazır bulunan bütün video görüntülerin toplandığı video mikser masasıdır. Bu masaya; televizyon programında kullanılacak diğer video, alt yazı ve logo gibi görüntülerin de bağlantısı yapılır. Program yönetmeni hangi video görüntüyü yayına göndermek istiyorsa, resim seçme operatörüne komut verir ve operatör de ilgili video görüntüyü seçer.

Prompter cihazlarının temel özellikleri ve işlevleri nelerdir? 

Kamera objektiflerinin önüne takılan elektronik yazı okuma sistemleridir. Prompter sistemlerin sahip olduğu video monitörlere elektronik yazı gönderilir ve program sunucusu kameraya bakarken bu yazıyı okur. Bu sayede program sunucusu herhangi bir ezber yapmak ya da elindeki metne bakmak zorunda değildir. 

Karakter jeneratörlerinin temel özellikleri ve işlevleri nelerdir?

Kısaca “KJ” olarak da adlandırılan bilgisayar tabanlı karakter jeneratörlerinde, televizyon programı için gerekli olan ve önceden hazırlanmış alt yazı ve logo gibi görüntüler resim seçme masasına gönderilir.

Stüdyolarda kullanılan ışık kaynakları nelerdir?

1. Sert ışık kaynakları
2. Yumuşak ışık kaynakları
3. Soğuk ışık kaynakları
4. Fon ışık kaynakları

Seslerin kaydedilmesinde, işlenmesinde ve yayın ya da kayda gönderilmesinde kullanılan cihaz ve donanımlar nelerdir? 

1. Mikrofonlar
2. Ses masaları
3. Ses dinleme ve izleme monitörleri
4. Ses kayıt ve oynatma cihazları
5. İnterkom
6. Hibrit cihazı
7. Ses efekt üniteleri
8. Ses bağlantı panelleri

Sayısal medya arşiv ve yayın otomasyon sistemlerinin çalışabilmesi için en temel donanım ihtiyaçları nelerdir?

1. Sayısal depolama alanları ve bu alanları yöneten sunucular (prodüksiyon, arşiv diskleri, bant arşivleme sistemleri vb.)
2. Sistem ve kullanıcılar ile ilgili bilgilerin tutularak yönetileceği sunucular
3. Ağ ve sunuculara ait kontrollerin yapılabileceği anahtarlar (switch).
4. Kablo hat ve bağlantı elemanları gibi araçlar.