Radyo ve Televizyonda Ölçü Bakım Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kameraların Bakımı Ve Çekim Öncesi Hazırlıklar

1. Soru

Referans görüntü monitörleri nedir?

Cevap

Stüdyo dışı çekimlerde, görüntü yönetmenleri ve kameramanların renk kontrolleri için en büyük yardımcılarıdır. Kamera ve görüntü monitörü arasındaki kalibrasyonla (ölçümleme), renklerin doğru olup olmadığı kontrol edilebilir. Kamera ve monitör kalibrasyonunda renk çubuklarından (color bars) yararlanılır. Renk çubukları, bir görüntü sinyalidir. Çubuklar halinde, ana ve ara renkler görüntülenir. Kamera bakacı ve monitörlerin, parlaklık ve renk ayarlarının yapılmasında yararlanılır. Bu görüntü sinyali, kamera tarafından üretilir ve BNC kablo aracılıyla referans görüntü monitörüne iletilir. Referans monitör açılır ve görüntü önce siyah-beyaz yapılır. Renk çubukları ekranda beyazdan siyaha doğru, gri tonları halinde görülür. Parlaklık ve kontrast ayarları; her bir çubuğun net, siyahın tam siyah ve beyazın tam beyaz görüldüğü ana kadar yapılır. Daha sonra, renkler doğru görülene kadar renk ayarı yapılır.


2. Soru

Şaryoların bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Toz ve nem şaryolar için de en önemli düşmandır. Toz temizliği basınçlı hava ile yapılmalıdır. Gevşeyen vidalar düzenli olarak kontrol edilerek, sıkılmalıdır. Taşıma ve kurulum sırasında tüm aparatlar darbeden korunmalıdır. Rayların başına ve sonuna engeller takılarak, şaryonun, dolayısıyla kamera ve ekibin raydan düşmesi engellenmelidir.


3. Soru

Siyah denge ayarı nedir?

Cevap

Kameranın siyah seviyesinin ayarlanması için yapılır. Siyah seviyesi, renklerin doygunluk ve renkler arasındaki kontrast (zıtlık, karşıtlık) oranının doğru olmasını sağlar. Siyah denge ayarı, üç ana renk (kırmızı, mavi ve yeşil) için tek tek yapılmalıdır. Siyah denge ayarı, ENG kameraların, objektif bağlantı noktasının alt kısmında yer alan, siyah ve beyaz denge ayarı çubuğunun çekilmesiyle yapılır. Çubuk çekildiğinde kamera, diyaframı otomatik olarak kapatır ve üç ana renkten biri için işlemi tamamlar. Üç ana renk için bu işlem tekrarlanır. Siyah denge ayarının her çekim öncesi yapılması gerekmez.


4. Soru

Sinema ve TV yapımlarında bütçelerin aşılmaması, çekimlerin sorunsuz sürmesi ve zamanında bitmesi için neler yapılmalıdır?

Cevap

Bütçelerin aşılmaması, çekimlerin sorunsuz sürmesi ve zamanında bitmesi gerekir. Bu sürecin sağlıklı gerçekleşebilmesi için; kamera grubu çekimlere iyi hazırlanmalı ve sorunsuz çalışmalıdır. Çekimlere başlanılmadan önce görüntü yönetmeni ya da kameraman, ilgili yapımın yönetmeniyle yapım toplantısı yapar. Bu toplantıda, çekimde kullanılacak malzeme listesine de karar verilir. Daha sonra, kamera grubunun şefi olan görüntü yönetmeni ya da kameraman, asistanlarıyla toplanır. Önceden belirlenen liste ve hazırlıklar hakkında ekibini bilgilendirir. Bu bilgiler doğrultusunda da ekip hazırlıklara başlar. Kamera ve aksesuarların hazırlıkları tamamlandıktan sonra, çekime başlanmadan önce, kameranın ayarları ve monitörle arasındaki renk kalibrasyonu yapılması gerekir. Siyah ve beyaz dengesi ayarları, doğru renk ve kontrastlık elde etmek için yapılır. Doğru renklerin en kesin kontrolü de, kamera ile referans monitörünün arasındaki renk kalibrasyonunun doğru yapılmasıyla sağlanır.


5. Soru

Kamera taşıma sistemlerinden vinç ve şaryo nedir?

Cevap

Kamera grubunun kaydırma, yükselme, alçalma ve kayarak açı değiştirmede, stüdyo ve dış mekanlarda sıkça kullandığı taşıma sistemlerindendir. Şaryolar, kaydırma hareketi yapmak için kullanırlar. Hareket, ray sistemi veya tekerlekler üzerinde sarsıntısız bir şekilde gerçekleşir. Gelişmiş şaryo sistemlerinde kamera, kaydırma yaparken, vinç üzerinde aynı anda yükselme ve alçalma da yapabilir.


6. Soru

EFP kamerası nedir?

Cevap

“Stüdyo kameraları” olarak tanımlanan EFP (Electronic Field Production) kameralar; TV stüdyolarında, yayın arabalarında ve stüdyo dışı mekanlarda kullanılan kameralardır.


7. Soru

Beyaz denge ayarı nedir?

Cevap

Beyaz, ana renklerin birleşiminden oluşur. Beyazdan yansıyan ışık, içinde ana renkleri de bulundurur. Bu özellik video görüntüsünde doğru renklerin oluşmasını sağlar. Beyaz dengesi ayarı yapmak için, çalışılan ortamdaki renk ısına uygun elektronik renk düzeltme filtresinin seçilmesi gerekir. Uygun filtre seçildikten sonra, kamera parlak olmayan beyaz bir yüzeyi çerçeveleyerek, diyafram otomatik konuma getirilir. Beyaz denge çubuğuna basılarak, ekrandan “tamam” komutu gelene kadar beklenir. İşlem gerçekleştiğinde, kamera ortamdaki renk ısısına dengelenmiş olur. Beyaz denge ayarı yapıldıktan sonra, görüntüde, beyazı aydınlatan yapay ışık veya gün ışığının rengi artık beyaz olarak görünecektir. Beyaz denge ayarı ışık kaynaklarının rengini beyaza dengeler.


8. Soru

Aşırı sıcak veya soğuk ortamlarda kameraları korumak için neler yapılabilir?

Cevap

Kameralar belli sıcaklık değerleri arasında çalışabilirler. Çekim sırasında kullanma kılavuzlarında belirtilen bu değerlere uyulursa, sorunsuz bir çalışma gerçekleştirilir. Bu değerler aşılırsa; kameralar kayıt çalışmasını durdurup, kilitlenebilir. Aküler de normal çalışma sürelerinden daha çabuk biterler. Tüm bu olumsuzluklara rağmen koruma kılıflarıyla, aşırı sıcak ve soğukta da rahatlıkla çekim yapılabilir. Güneşli ve sıcak bir günde çekim yapılırken, beyaz bir örtü de kamerayı güneşin olumsuz etkilerinden koruyacaktır. Kamera, soğuk bir ortamdan aniden sıcak bir ortama sokulduğunda; bakaçta, gövdede ve mercek üzerinde buğulanma olacaktır. Bu durum çekim esnasında gerçekleşirse, çekimin kalitesini ve kamerayı olumsuz etkiler. Kameraman da, buğudan dolayı görüntüyü kontrol etmekte zorlanır. Kayıt kafası nemden dolayı banda yapışabilir ve kaydı durdurabilir. Bu gibi durumlarda, kameranın ortamdaki ısıya alışabilmesi için, kamera bir süre bu ortam ısısında bekletilmelidir.


9. Soru

Kamera asistanlarının sorumlulukları nelerdir?

Cevap

Kamera asistanları kameraların bakımından, temizliğinden ve kontrolünden sorumludurlar.


10. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden filtre nedir? Ne amaçla kullanılır?

Cevap

Filtreler objektiflerin önüne, arkasına ya da ışık kaynaklarının önüne takılırlar. Renk ısının düzeltilmesine, renk kontrolüne, ışık kontrolüne ve özel etki yaratmaya yararlar. Cam, jelatin veya daha başka özel malzemelerden üretilirler. Özellikle cam filtreler, objektiflerin önüne vidalanarak veya “matte box” aparatlarıyla kullanılırlar.


11. Soru

Kameralar nelerden zarar görebilir?

Cevap

Kameralar, Toz ve nem, kameraların elektronik ve mekanik bölümlerine zarar verirler. Ayrıca, taşınma ve çekim sırasındaki dikkatsizliklerden dolayı da kameralar zarar görebilirler.


12. Soru

Kameraların objektiflerinin bakımında nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Objektifler de kamera gövdeleri gibi basınçlı hava spreyleriyle temizlenmelidir. Basınçlı hava ile temizlenen mercek bölümü, daha sonra özel mercek temizleme kağıtları, bezleri veya temiz olduğundan emin olunan güderilerle silinmelidir. Mercek yüzeyleri çabuk çizilebileceğinden, çekim sırasında koruma camları veya UV (Ultraviolet, Ultraviyole) filtrelerle çalışmak da tozlanma riskini azaltacaktır. Çekim bitiminde, objektif kapakları hemen takılmalıdır. Kapaklar mercek yüzeyini çizilmeden ve tozdan koruyacaktır. Objektif gövdeye sökülüp takılırken, tozun az olduğu ortamlar tercih edilmeli ve işlem hızlı bir şekilde yapılmalıdır. Bu sırada, objektifin arka merceği ve kameranın gövdesi içindeki filtre bölgesinin koruma cam yüzeyinin temizliğine de dikkat edilmelidir.


13. Soru

Nemli ve sulu ortamlarda kameraları korumak için neler yapılabilir?

Cevap

Kameralar, belli nem değerleri içinde çalışabilecek şekilde üretilirler. Bu değerler, kamera üreticileri tarafından kataloglarda belirtilir. Çekim sırasında bu değerlere dikkat edilmelidir. Aşırı nemli ortamlarda çalışılırken (hamam, sauna, sualtı vb.) kameralar su geçirmez kılıflara (housing) konulmalıdır. Kamera saklama alanları da (depolar) kataloglarda belirtilen nem değerleri içinde tutulmalıdır. Yağmurlu ve karlı havalarda çalışılırken, kameralar yağmurlukla korunmalı ve her kamera çantasında bir yağmurluk mutlaka bulunmalıdır. Kameraya su temas ettiyse; hemen akü çıkarılıp, kamera kuru bir ortamda, saç kurutma makinesi gibi bir cihazla kurutulmalıdır. Kameraya değen su tuzlu ise kamera kurutulduktan sonra hiç zaman geçirilmeden bakım ve onarım bölümüne götürülmelidir. Tuzlu su, kameradaki elektronik devrelere zarar verebilir


14. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden Matte Box nedir?

Cevap

“Matte box”; filtrelerin kolayca takılmalarını ve istenmeyen ters ışıkların kesilmesini sağlayan, objektif önüne, kamera altına takılan çubuklarla takılan araçlardır. Bir çeşit objektif siperliği denilebilir. Işık kaynağından yayılan ışığın, lens üzerinde istenmeyen parlamalara yol açmasını engelleyen, ayarlanabilir ve kapaklı siper. Aynı zamanda, üzerilerine çeşitli filtre lensler de takılabilir.


15. Soru

Steadicam nedir?

Cevap

Steadicam, kamera operatörünün yürüme ve koşma gibi her türlü hareketine rağmen, kameranın sallanmadan ve titreşmeden çekimler yapmasını sağlayan araçtır.


16. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden akü ve şarj cihazlarının bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

ENG ve film kameralarının çalışmasında, çekimin yapılabilmesi için gerekli olan en temel donanımlardandır. şarj işlemi, akülerin ömrünün uzun olması için düzenli şekilde, şarj kontrol çizelgeleri tutularak yapılmalıdır. Hangi akünün kaç kez ve hangi aralıklarla şarj edildiği bilinir. şarj işlemleri buna göre yapılır ise şoklama olarak tanımlanan, üst üste şarj işlemi olmaz. Böylece, akülerin ömrü de uzar. Konektör arızalarıyla karşılaşmamak için, aküler bir şarj cihazına ya da kameraya takılırken zorlanmamalıdır. Sökme takma işlemi sırasında bağlantılara dikkat edildiğinde, bu sorun da ortadan kaldırılır. Konektör aralıkları tozlandığında, yine basınçlı havayla toz temizlenir.


17. Soru

ENG kameralarının zarar görme sebepleri nelerdir?

Cevap

ENG kameralar; dış çekimlerde kullanıldıklarından dolayı; en fazla toz, duman, nem, yağış, sıcak, soğuk ve fiziksel darbeyle karşılaşan kameralardır. ENG kameraların gövdeleri her ne kadar dayanıklı üretilseler de, bakım ve temizlikleri kameraların ömürleri açısından çok önemlidir. ENG kameraları hareketli olarak omuzda, elde ve üçayağa (tripod) takılıp, çıkarılarak kullanıldığından, gövdeleri sürekli sarsılır. Bu sarsıntılar, zamanla gövde üzerindeki bağlantı vidalarının ve objektif bağlantı bileziğinin (bayonet) gevşemesine neden olabilir. Gevşeyen vidalar düşüp kaybolabilir ya da gövde kapakları arasından toz girerek önemli arızalara yol açabilir. Kamera elde taşınırken ya da araba gibi bir araca binilip inilirken, kameramanın giysilerine objektifin bileziği takılarak, bilezik açılabilir. Bu bir kameramanın karşılaşabileceği en kötü durumlardan biridir. Kamera, taşıma kolundan tutulup taşınırken veya omuz üstüne alınıp çekim yapılırken, gövde objektiften ayrılabilir. ENG kameralar yapıları gereği her türlü dış mekanda kullanılırlar. Toz, en çok kameranın görüntü ve ses konnektörlerinin bulunduğu bölümlere, objektife, bakaç sistemine ve kayıt kompartımanına dolar. Bu durum, kameramanın sağlığı açısından olumsuzluklara neden olabileceği gibi, kameramanın işine de olumsuz bir şekilde yansır.


18. Soru

Kamera taşıma sistemleri ve yardımcı gereçler nelerdir?

Cevap

Kamera taşıma sistemleri; • Üçayak (Tripod) • Küçük Üçayak (Baby tripod) • Tekayak (Monopod) • Vinç (Craine) • Şaryo (Dolly) • Steadicam • Araba Bağlantı Aparatı (Car Mount) gibi araçlardır. Yardımcı gereçler ise; • Filtreler • Matte Box • Net Kontrol Ünitesi (Follow Focus) • Net Kolu • Optik Kaydırma Kolu (Zoom Kolu) • Aküler • Akü Şarj Cihazı • Bağlantı Kabloları • Taşıma Askısı • Yağmurluk • Koruma Kılıfı • Taşıma Çantaları olarak sayılabilir.


19. Soru

EFP kameralarının bakımında nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

EFP kameraların toz temizliği, ENG kameralarda olduğu gibi basınçlı hava ile yapılmalıdır. Alkol gibi maddeler, gövde üzerindeki yazılara ve gövde kaplamasına zarar verebilir. Bu kameraların stüdyo içinde suyla temasları yoktur. Fakat dış mekanlarda, özellikle yağışlı havalarda, mutlaka bir yağmurlukla korunmalıdır. Dış mekanlarda çekim için taşınırken, çantaları içinde tutulmalı ve çantaların tekerlekleri kullanılmamalıdır.


20. Soru

Kamera taşıma sistemlerinden üçayak, küçük üçayak ve tekayağın bakım ve temizliğin nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Tüm ayaklar, asla çevrinme kolundan (pan kolu) tutularak taşınmamalıdır. Böyle bir taşıma şeklinde, kafa içindeki yukarı aşağı çevrinme (tilt) kilidinin bastığı disk tahrip olur ve zamanla kilidin işlevini yitirmesine yol açar. Tüm ayak türleri çantasız taşınırken, mutlaka omuz üstünde taşınmalıdır. Bu kurala kamera asistanları özen göstermelidirler. Kafaların kilitleri aşırı sıkılmamalı ve belirli aralıklarla kilitlerin vida dişleri kontrol edilmelidir. Aşınan vida dişleri zorlanmamalı ve değiştirilmelidir. Kafaların; yukarı aşağı (tilt) ve sağa sola (pan) çevrinme hareketini yapan oynar bölümlerinin kapakları, belirli aralıklarla açılıp, içeri giren tozlar basınçlı hava ile temizlenmeli ve yağlanmalıdır.


21. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden net kolu ve optik kayma kolu bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Yapı olarak sağlam üretilseler de, konektörlerin ezilmesi en çok karşılaşılan sorundur. Bu yüzden, taşıma ve bağlanma sırasında dikkatli olunmalı, konektör yuvalarında birbirine geçen bağlantı çentiklerine dikkat edilmelidir. Kamera çantalarında veya özel aksesuar çantalarında taşınmalıdır. Kabloların kırılmaması için aşırı kıvrılmalara özellikle dikkat edilmelidir. Kabloların, çekim sırasında pedestal veya üçayağın çeşitli bölgelerine takılması da kopmaya neden olabilir. Bu yüzden çekim sırasında kameraman kablolara dikkat etmelidir. Net kolu ve optik kayma kolunun temizliği de basınçlı hava ve hafif nemli bezlerle yapılabilir.


22. Soru

Vinç operatörleri vinç kullanırken nelere dikkat etmelidir?

Cevap

Vinçler ağır ve hassas parçalardan oluşur. Bu yüzden taşınması güç ve dikkat ister. Vinç operatörleri, taşınma anında kendi sağlıklarına da dikkat etmelidirler. Ağır malzemeler kaldırılırken güç dizler kırılarak, yük bel bölgesine verilmemelidir. Yükleme sırasında da ağırlık tüm vücuda dağılacak şekilde, taşıma işlemi yapılmalıdır. Kutular çekim arabasına devrilmeyecek şekilde konulmalı ve diğer malzemelerin ve ekibin güvenliğine dikkat edilmelidir.


23. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden net kolu ve optik kayma kolu nedir?

Cevap

Net kolu Genellikle EFP kameralarda bulunur. Optik kayma (zoom) kolu ise; hem EFP hem de ENG kameralarda kullanılır. Objektiflerin optik kayma motoru altındaki konnektörlere kabloyla bağlanarak, optik kaymayı ve görüntüyü netleme işleminin yapılmasını sağlarlar.


24. Soru

ENG kamerası nedir?

Cevap

ENG (Electronic News Gathering) kameralar, “elektronik haber toplama kameraları” olarak tanımlanırlar.


25. Soru

Kamera taşıma sistemlerinden üçayak, küçük üçayak ve tekayak nedir?

Cevap

Yapı olarak birbirlerine benzerler. Kafa sistemleri oynar veya sabit olabilir. Oynar kafalar, su ayarı yapılabildiğinden profesyonel ekiplerce tercih edilirler. Sabit kafalı ayaklar ise, genellikle fotoğraf çekimlerinde kullanılır. Sert ve darbeye dayanıklıymış gibi görünseler de, her kamera aparatı gibi hassas ve kırılgandırlar. Özellikle sert fiberden yapılan ayaklar, güçlü darbelerde kırılabilirler. Sert zeminlerde üçayağın durmasını sağlayan ve örümcek denilen bölüm, sert plastikten üretildiği için kırılgandır.


26. Soru

Car Mount (araba bağlantı aparatı) nedir?

Cevap

Otomobil gibi araçlarda sarsıntısız çekim yapabilmek için kullanılan araçlara, “araba bağlantı aparatı” (car mount) denir. Araba bağlantı aparatları, kameranın genel olarak araba motor kaputu veya kapıların kaportasına monte ederek çekim yapamaya imkan tanırlar.


27. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden bağlantı kablolarının bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Kamera görüntü çıkışı “BNC” isimli konnektörlere bağlı kablolarla sağlanır. Kamera üzerindeki giriş ve çıkış konnektörleri zorlamadan dolayı zarar görebilirler. BNC kabloların takılma ve sökülme işlemi, bağlantı çentiklerinin yönüne dikkat edilerek, zorlanmadan yapılmalıdır. Aşırı zorlamada, kablolar BNC konnektörlerden kopabilir. Böyle bir durum, çekim ekibinin işini olumsuz etkiler. Kablolar, daire şeklinde kırılmadan sarılmalı ve çantalara sıkıştırılmadan taşınmalıdır.


28. Soru

Kamera deposu görevlilerinin görevleri nelerdir?

Cevap

Kamera deposu görevlilerinin görevleri: • Kameraları donanımlarıyla beraber çekime hazır tutmak • Kameraların ve donanımlarının bakımını yapmak • Boşalmış aküleri şarj etmek • Kamera ekiplerince teslim alınan (depo dışına çıkarılan) malzemeleri kağıt formlara yazmak • Çekim sonrası depoya iade edilen malzemeleri kontrol ederek teslim almak • Depoyu temiz bir şekilde tutmak


29. Soru

Vinçlerin bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Vinçler, çeşitli parçalar bir araya getirilerek kurulur. Stüdyo içinde parçaların sökülerek kutulanmasına gerek yoktur. Sürekli söküp takma, zaman kaybına ve parçalarda deformasyona neden olur. Bu yüzden, vinçler stüdyolarda kurulu olarak tutulur. Tozlanmaya karşı düzenli temizlik ve kafadaki oynar parçaların yağlanması, stüdyo vinçleri için yeterlidir. Sürekli dış mekanlara taşınan vinçler için de bakım ve temizlik, vincin uzun ve sağlıklı kullanımı için çok önemlidir. Kurulum sırasında parçalar vidalarla bir araya getirilir. Vidalar sürekli sökülüp takılır. Bu işlemler sırasında dikkatli olunmazsa, vida dişleri zamanla bozulur. Vidaların dış atlamalarına dikkat edilmeli ve aşırı derecede sıkılmamalıdır. Parçalar kutulardan çıkarılıp taşınırken, fiziksel darbelere karşı dikkatli olunmalı ve montaj sırasında birleşme noktaları zorlanmamalıdır. Zorlanarak yapılan bir montaj, parçaların yamulmasına neden olabilir. Vinçlerin en hassas bölümleri; kamerayı hareket ettiren kafa, kafa üzerindeki motorlar, motorlara güç ve hareketi ileten kablolar, hareketleri kontrol eden beyin ve kumanda kollarıdır. Bu parçalar, özel koruma süngerleriyle kaplı çantalarda taşınmalı ve darbelerden özenle korunmalıdır.


30. Soru

Kamera deposu özellikleri ve kuralları nelerdir?

Cevap

Kamera depolarında aşağıdaki başlıca özelliklerin ve kuralların aranması gerekir: • Kamera depolarının sıcaklığı ve nemi kontrol altında tutulmalı • Depolara temiz ayakkabılarla girilmeli • Toza engel olmak için iyi bir havalandırma sistemi kurulmalı • Cihazlar dolaplarda, tozdan uzak, çantalarında ve düzenli şekilde saklanmalı


31. Soru

Kameraları tozlanmadan korumak için neler yapılabilir?

Cevap

Kameraları tozlanmadan korunmanın en iyi yolu, çekime gidilirken özel kamera kılıflarının kullanılmasıdır. Bu kılıflar kameraları aşırı tozdan koruduğu gibi, hafif yağmur ve aşırı güneş ışığından da korurlar. Toz temizliği, her kamera çantasında bulunması gereken temizlik setleri; yumuşak fırçalar, hava kompresörleri veya basınçlı hava spreyleriyle yapılır. Kamera gövdesi, tozlardan temizlenene kadar basınçlı hava ile temizlenir. Alkollü veya ıslak bezlerle yapılan temizlikte, kameraya ve üzerindeki yazılara zarar verebilir. Ayrıca, ıslak bezlerle yapılacak temizlik, su gövde içine girerek, kamerada onarılmaz hasarlara neden olabilir. Bilgisayar temizliğinde kullanılan köpüklü spreyler de toz temizliğinde kullanılmamalıdır. Bu tür temizlik araçları gövde üzerindeki aralıklarda kalıntılar bırakabilir ve daha sonraki çekimlerde daha fazla tozlanmaya neden olabilir.


32. Soru

Matte box’ın bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Ters ışığı kesmek için kullanılan ve “matte box” gövdesi üzerine vidalanan kapakların montajı da özen gerektirir. Çok küçük vidalarla montaj yapıldığından, vidalara ve diş atlamalarına dikkat edilmelidir. Toz temizliği basınçlı hava ve hafif nemli bir bezle yapılabilir. Kamera altına takılan taşıma çubukları, kızağın montajı ve ayarları dikkatli yapılmalı, vidalar zorlanmamalıdır.


33. Soru

Pedestal bakımında nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Pedestallerin ve vinçlerin toz temizliği de hafif ıslak bezlerle yapılabilir. Gövde ve hareket kafasında yağlanması gereken bölgeler düzenli olarak yağlanmalıdır. Çekimler bitirildikten sonra, yukarı aşağı çevrinme (tilt up-down) kilidi kilitli bırakılmamalı ve sabitleme kilidi kullanılmalıdır. Yukarı aşağı çevrinme kilidi kilitli bırakılırsa, meraklı kişilerin zorlanması gibi durumlarda, kafa içindeki disk çizilecek ve zamanla kilit görevini yapamaz hale gelir.


34. Soru

Film kameralarının bakımı ve temizliği nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Film kameraları, yapıları gereği elektronik kameralardan (video kameralardan) faklıdırlar. Çalışma sistemleri daha mekaniktir. Film malzemesi, kamera gövdesi içinde hareket ederek pozlanır. Bu yüzden; gövde ve magazinler (film şeridinin takılı olduğu kutu), film malzemesinin doldurulup boşaltılması için sürekli açılıp kapanırlar (Fotoğraf 7.5). En ufak bir toz taneciği, pozlama sırasında filmi çizebilir. Film kameralarının toz temizliği de basınçlı hava ve temizleme fırçaları ile yapılmalıdır. Setlerde hava kompresör bulundurmak zor olacağından, her kamera setinde basınçlı hava spreyleri bulunmalıdır. Temizleme sırasında parmak izi de risk oluşturabilir. Özel eldivenler kullanarak bu sorun da ortadan kaldırılır. Film; magazin ve gövdeye itinayla takıldıktan sonra, magazin ve gövdenin açılan kapakları güvenlik için özel bantlarla kapatılmalıdır. Bu işlem, filmi herhangi bir kontrolsüz ışık temasından koruyacaktır. Çekim bitiminde kameralar, zaman geçirilmeden toz, su ve darbeye dayanıklı çantalarına konulmalıdır. Çantalar, her ne kadar dayanıklı olsa da, taşınma anında dikkatli olunması gerekir.


35. Soru

Pedestal nedir?

Cevap

EFP kameraların, stüdyo içinde üzerine konularak taşınmasını sağlayan araçlardır. Pedestaller, basınçlı hava sayesinde aşağı yukarı yükselme hareketini yaparlar.


36. Soru

Kameralar için kullanılan yardımcı gereçlerden filtrelerin bakım ve temizliğinde nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Cam filtreler çok kolay çizilip kırılabilir. Bu yüzden; taşınırken, kullanırken ve temizlerken çok dikkatli olunmalıdır. Özel filtre çantaları veya kılıfları içinde taşınıp, korunmalıdır. Filtreler; “matte box”, vidalama veya bantla objektif önüne takılırken, parmak izi ve çizilmeyi önlemek için, özel temizlik bezleriyle ya da eldivenlerle tutulmalıdır. Çizik ve parmak izleri, görüntüde bulanıklaşmaya neden olur. Eldiven ve bezler, filtrelerin elden kayıp düşmelerinin de önüne geçecektir. Toz, filtrelerin de düşmanıdır. Toz taneleri kuru olarak silinirse, filtreyi çizecektir. Tozlar, aynı zamanda da, ters ışıkta ışık kırılmalarına yol açar. Filtre tozlandıysa, alkolsüz özel temizlik sıvıları ve objektif temizleme kağıtlarıyla ya da güderiyle temizlenmelidir. Çekim sonunda filtre, objektif ve “matte box” kamera üzerinde bırakılmamalı, kutu veya kılıfına konulmalıdır.


37. Soru

Dizi, reklam ve sinema filmlerinin çekimlerinde kamera ekibi kimlerden oluşur?

Cevap

Dizi, reklam ve sinema filmlerinin çekimlerinde kamera ekibi; görüntü yönetmeni, kameraman, net ve diyaframdan sorumlu asistan (focus puller), kamera ve aksesuarların hazırlığından sorumlu asistandan oluşur.


38. Soru

ENG kameralar nerelerde kullanılır?

Cevap

ENG kameralar; dış çekimlerde kullanıldıklarından dolayı; en fazla toz, duman, nem, yağış, sıcak, so¤uk ve fiziksel darbeyle karşılaşan kameralardır.


39. Soru

ENG kameraların bakımı ve temizliği için neler yapılmalıdır?

Cevap

Bu kameralar hareketli olarak omuzda, elde ve üçayağa (tripod) takılıp çıkarılarak kullanıldığından, gövdeleri sürekli sarsılır. Bu sarsıntılar, zamanla gövde üzerindeki bağlantı vidalarının ve objektif bağlantı bileziğinin (bayonet) gevşemesine neden olabilir. Belli periyodlarda vidalar sıkılmalıdır. Çekime gidilirken kameraları sert (hard case) veya yumuşak (soft case) koruma çantalarında taşımaktır. Bu kameralar tozlu ortamlarda daha fazla kullanıldığından kameraları tozlanmadan korunmanın en iyi yolu, çekime gidilirken özel kamera kılıflarının kullanılmasıdır. Bu kılıflar kameraları aşırı tozdan koruduğu gibi, hafif yağmur ve aşırı güneş ışığından da korurlar. Toz temizliği, her kamera çantasında bulunması gereken temizlik setleri; yumuşak fırçalar, hava kompresörleri veya basınçlı hava spreyleriyle yapılır. Kamera gövdesi, tozlardan temizlenene kadar basınçlı hava ile temizlenir. Kameralar, belli nem değerleri içinde çalışabilecek şekilde üretilirler. Bu değerler, kamera üreticileri tarafından kataloglarda belirtilir. Çekim sırasında bu değerlere dikkat edilmelidir. Aşırı nemli ortamlarda çalışırken (hamam, sauna, sualtı vb.) kameralar su geçirmez kılıflara (housing) konulmalıdır. Kamera saklama alanları da (depolar) kataloglarda belirtilen nem de¤erleri içinde tutulmalıdır. Yağmurlu ve karlı havalarda çalışırken, kameralar yağmurlukla korunmalı ve her kamera çantasında bir yağmurluk mutlaka bulunmalıdır. 


40. Soru

EFP kameraları nerelerde kullanılır?

Cevap

Stüdyo kameraları olarak tanımlanan EFP (Electronic Field Production) kameralar; TV stüdyolarında, yayın arabalarında ve stüdyo dışı mekanlarda kullanılırlar.


41. Soru

EFP kameraların toz temizliği nasıl yapılır?

Cevap

EFP kameraların toz temizliği, ENG kameralarda olduğu gibi basınçlı hava ile yapılmalıdır. Alkol gibi maddeler, gövde üzerindeki yazılara ve gövde kaplamasına zarar verebilir.


42. Soru

EFP kameraları yağmurlu havalardan nasıl korunmalıdır?

Cevap

Bu kameraların stüdyo içinde suyla temasları yoktur. Fakat dış mekanlarda, özellikle yağışlı havalarda, mutlaka bir yağmurlukla korunmalıdır. Dış mekanlarda çekim için taşınırken, çantaları içinde tutulmalı ve çantaların tekerlekleri kullanılmamalıdır.


43. Soru

Film kameraları ile elektronik kameralar arasındaki farklar nelerdir?

Cevap

Film kameraları, yapıları gereği elektronik kameralardan (video kameralardan) faklıdırlar. Çalışma sistemleri daha mekaniktir. Film malzemesi, kamera gövdesi içinde hareket ederek pozlanır. Bu yüzden; gövde ve magazinler (film şeridinin takılı olduğu kutu), film malzemesinin doldurulup boşaltılması için sürekli açılıp kapanırlar. En ufak bir toz taneciği, pozlama sırasında filmi çizebilir. Elektronik kameralar da ise sistem, kapalı bir gövde içindeki elektronik devreler aracılığıyla çalışır ve pozlama sensörlerle yapılır.


44. Soru

Gate nedir?

Cevap

Gate: Film kamerasında mercek ile film şeridi arasında kalan, çerçevenin boyutunu belirleyen, filmin üzerine ışık düşmesini sağlayan dikdörtgen aralık ve filmin net olarak pozlandığı yerdir.


45. Soru

Mate box nedir?

Cevap

Mate Box: Bir çeşit objektif siperliği denilebilir. Işık kaynağından yayılan ışığın, lens üzerinde istenmeyen parlamalara yol açmasını engelleyen, ayarlanabilir ve kapaklı siperdir.


46. Soru

Kamera aksesuarları nedir?

Cevap

Kamera aksesuarları, çekim sırasında kameraların görevlerini yapmalarını sağlayan yardımcı gereçlerdir.


47. Soru

Kamera aksesuarları kaça ayrılır?

Cevap

Bu aksesarlar başlıca iki gruba ayrılabilir: kamera taşıma sistemleri ve yardımcı gereçlerdir.


48. Soru

Kamera taşıma sistemleri nelerdir?

Cevap

Kamera taşıma sistemleri;

• Üçayak (Tripod)

• Küçük Üçayak (Baby tripod)

• Tekayak (Monopod)

• Vinç (Craine)

• Şaryo (Dolly)

• Steadicam

• Araba Bağlantı Aparatı (Car Mount) gibi araçlardır.


49. Soru

Kamera aksesuarlarından yardımcı gereçler nelerdir?

Cevap

Yardımcı gereçler;

• Filtreler

• Matte Box

• Net Kontrol Ünitesi (Follow Focus)

• Net Kolu

• Optik Kaydırma Kolu (Zoom Kolu)

• Aküler

• Akü Şarj Cihazı

• Bağlantı Kabloları

• Taşıma Askısı

• Yağmurluk

• Koruma Kılıfı

• Taşıma Çantaları olarak sayılabilir.


50. Soru

Üçayak, Küçük Üçayak ve Tekayakların özellikleri nelerdir?

Cevap

Yapı olarak birbirlerine benzerler. Kafa sistemleri oynar veya sabit olabilir. Oynar kafalar, su ayarı yapılabildiğinden profesyonel ekiplerce tercih edilirler. Sabit kafalı ayaklar ise, genellikle fotoğraf çekimlerinde kullanılır. Sert ve darbeye dayanıklıymış gibi görünseler de, her kamera aparatı gibi hassas ve kırılgandırlar.


51. Soru

Vinç ve şaryoların fonksiyonu nedir?

Cevap

Kamera grubunun kaydırma, yükselme, alçalma ve kayarak açı değiştirmede, stüdyo ve dış mekanlarda sıkça kullandığı taşıma sistemlerindendir.


52. Soru

Stüdyo vinçlerinin temizlik ve bakımı nasıl yapılır?

Cevap

Tozlanmaya karşı düzenli temizlik ve kafadaki oynar parçaların yağlanması, stüdyo vinçleri için yeterlidir.


53. Soru

Steadicam nedir?

Cevap

Steadicam kameranın bir ray sistemine bağlı kalmadan, istenen her yöne, sarsıntısız hareket etmesini sağlayan kamera taşıma sistemidir.


54. Soru

Steadicamlerin temizliği ve bakımı nasıl yapılmalıdır?

Cevap

Bu sistem, darbeden ve tozdan korunmalıdır. Temizliği yine basınçlı hava ile yapılmalıdır.


55. Soru

Araba bağlantı aparatı nedir?

Cevap

Otomobil gibi araçlarda sarsıntısız çekim yapabilmek için kullanılan araçlara, “araba bağlantı aparatı”denir.


56. Soru

Filtrelerin fonksiyonu nedir?

Cevap

Filtreler objektiflerin önüne, arkasına ya da ışık kaynaklarının önüne takılırlar. Renk ısının düzeltilmesine, renk kontrolüne, ışık kontrolüne ve özel etki yaratmaya yararlar.


57. Soru

Net kolu ve optik kayma koluyla ilgili nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Taşıma ve bağlanma sırasında dikkatli olunmalı, konektör yuvalarında birbirine geçen bağlantı çentiklerine dikkat edilmelidir. Kamera çantalarında veya özel aksesuar çantalarında taşınmalıdır. Kabloların kırılmaması için aşırı› kıvrılmalara özellikle dikkat edilmelidir. Kabloların, çekim sırasında pedestal veya üçayağın çeşitli bölgelerine takılması da kopmaya neden olabilir. Bu yüzden çekim sırasında kameraman kablolara dikkat etmelidir.


58. Soru

Depo görevlilerinin başlıca görevleri nelerdir?

Cevap

Depo görevlilerinin başlıca görevleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kameraları donanımlarıyla beraber çekime hazır tutmak

• Kameraların ve donanımlarının bakımını yapmak

• Boşalmış aküleri şarj etmek

• Kamera ekiplerince teslim alınan (depo dışına çıkarılan) malzemeleri kağıt formlara yazmak

• Çekim sonrası depoya iade edilen malzemeleri kontrol ederek teslim almak

• Depoyu temiz bir şekilde tutmak


59. Soru

Kamera depolarında aranan özellikler nelerdir?

Cevap

• Kamera depolarının sıcaklığı ve nemi kontrol altında tutulmalı

• Depolara temiz ayakkabılarla girilmeli

• Toza engel olmak için iyi bir havalandırma sistemi kurulmalı

• Cihazlar dolaplarda, tozdan uzak, çantalarında ve düzenli şekilde saklanmalıdır.


60. Soru

Çekimlere başlanmadan önce yapılan hazırlıklar nelerdir?

Cevap

Çekimlere başlanılmadan önce görüntü yönetmeni ya da kameraman, ilgili yapımın yönetmeniyle yapım toplantısı yapar. Bu toplantıda, çekimde kullanılacak malzeme listesine de karar verilir. Daha sonra, kamera grubunun şefi olan görüntü yönetmeni ya da kameraman, asistanlarıyla toplanır. Önceden belirlenen liste ve hazırlıklar hakkında ekibini bilgilendirir. Bu bilgiler doğrultusunda da ekip hazırlıklara başlar. Kamera ve aksesuarların hazırlıkları tamanlandıktan sonra, çekime başlanmadan önce, kameranın ayarları ve monitörle arasındaki renk kalibrasyonu yapılması gerekir.


61. Soru

Örümcek nedir?

Cevap

Üçayakların sert zeminlerde kaymadan kullanılmasını sağlayan aparatlara, “örümcek” denir.


62. Soru

Siyah denge ayarı nedir ve nasıl yapılır?

Cevap

Kameranın siyah seviyesinin ayarlanması için yapılır. Siyah seviyesi, renklerin doygunluk ve renkler arasındaki kontrast (zıtlık, karşıtlık) oranının doğru olmasını sağlar. Siyah denge ayarı, üç ana renk (kırmızı, mavi ve yeşil) için tek tek yapılmalıdır. Siyah denge ayarı, ENG kameraların, objektif bağlantı noktasının alt kısmında yer alan, siyah ve beyaz denge ayarı çubuğunun çekilmesiyle yapılır.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v