Radyo ve Televizyon Haberciliği Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Televizyon haber bülteni hangi bölümlerden oluşur?

Bir televizyon haber bülteni şu bölümlerden oluşur:
• Program Jeneriği
• Spikerin açılış konuşması ve haber özetleri
• Spikerin ilgili haberi sunumu
• Haberler ses ve görüntü unsurları, efektler, diğer görsel malzemeler ve canlı bağlantılardan alınan görüntüler yoluyla desteklenir ve tamamlanır.
• Haberin son kelimesi son görüntü ile son bulur.
• Bazı televizyon kanallarında yayınlanan bültenlerin sonunda, ana haber spikeri ya da bir gazetecinin gündemdeki olayları yorumladığı bölümler de bulunur.
• Spor ve hava durumu ile ilgili haberler ayrı bir sunucu ve ayrı bir bölüm içerisinde verilirler.

Televizyon için haber bülteni yazılırken nelere dikkat etmek gerekir?

Televizyon yayıncılığında haber, görüntü ve ses unsurları göz önüne alınarak; yazılmaktadır. Bültenlerde habere giriş cümlesi spikerin sesli olarak birine anlatıyormuş gibi yazımına dayanan konuşma dili çerçevesinde hazırlanırken, haber yazım tekniği ise genellikle ters piramit ya da dörtgen şeklindedir.
Televizyon haberi yazımında bir önemli nokta da, habere olayın en ilgi çekici kısımlarıyla giriş yapmaktır. Haberin görüntüsü ile dikkat çekilerek diğer bilgiler sırasıyla izleyiciye verilmelidir. Öncelikle olayın kendisi ile ardından nerede ve ne zaman gerçekleştiği konusundaki bilgiler verilir. Nasıl ve neden soruları da haberin gövde ya da gelişme kısmında eldeki görüntü ve sesler ile aynı anda düşünülerek yazılmalıdır. Bu bölümde ilgili olaya ilişkin ayrıntılar da verilir. Haberin son kısmında yayın kuruluşunun bu konudaki tercihine bağlı olarak, olayla ilgili son söz ya da yoruma yer verilir.
Haber yazımında bir diğer dikkat edilecek nokta da sunucunun izleyiciyle kuracağı ilişki boyutunda, sunucunun ilgili haber metninden hareketle, merak duygusu uyandırarak, izleyiciyi ekranda tutmayı başaracak etkili bir sunum ortaya konulmasına destek olacak bir ön bilgilendirme metni yazılmasıdır.

“Haber” kavramı nedir ve “haber yapma” aşamaları nelerdir?

Haber, kendiliğinden oluşan ya da hazırlanan bir olgudur. Olay ve bilgilerin haber haline dönüştürülmesine haber yapma adı verilirken bu süreç, ‘araştırma’, ‘seçim’ ve ‘biçimlendirme’ olmak üzere toplam üç aşamada gerçekleşmektedir:
Araştırma, genellikle muhabiri ilgilendiren bir görevdir. Muhabir hangi olay ve bilgilerin haber haline getirileceğini belirlemeden önce kendi sorumluluk alanındaki olayları değerlendirmeli ve bilgilere karşı duyarlı olmalıdır. Araştırma yapılacak olayın seçiminden sonra da devamlılık göstermesi gereken bir alt süreçtir.
Seçim, haberle ilgili en önemli karardır. Çünkü hangi olayın haber olup hangisinin olmayacağının seçilmesi gerekmektedir. Bazı olayların haber olarak seçilmesi kaçınılmazdır. Habercilik yapanlar gün boyu yüzlerce haber içinden seçim yapmak zorundadırlar. Muhabir, haber yapacağı olayı seçerken, haber müdürleri yapılmış haberler arasından yazı işlerine ya da editörlere gönderecekleri haberleri, ajanslar ise servise koyacakları haberleri seçerler.
Biçimlendirmede ise muhabir topladığı tüm bilgileri bir araya getirerek, bunları bir düzene koyar ve habere şeklini verir. Muhabir elindeki verileri bir araya getirirken, haberin önemini, elde olan malzemelerin gerek içerik gerekse görsel açıdan durumunu, çalıştığı kurumun yayın politikası gibi farklı unsurları göz önünde tutmak zorundadır.

Televizyon haber kaynakları temel olarak kimler ya da nelerdir?

Televizyon haberciliğinde siyasi figürler ve kurumlar, kültürel kişi ya da etkinlikler, ekonomik verilere sahip ya da yorumlayabilecek kişiler kişisel olarak haber ve görüntü kaynağıdırlar. Söz konusu bu kişi ya da kurumlar tarafından yapılan açıklamalar, basın toplantıları, kaynağa doğrudan ulaşmanın en kolay ve basit yoludur. Muhabir ve kameramanlar bu noktada devreye girer ve kaynakla doğrudan ilişki kurarlar. Kurdukları ilişki sayesinde kamuoyunu aydınlatma görevini yaparken kendi bilgi, birikim ve bakış açılarına göre konular üzerinde durarak istenen bilgileri edinmeye çalışırlar. Muhabirler sorular yoluyla, kameramanlar da kişi ve ortama yönelik konuyla ilgili görsel ayrıntıları ortaya koyarlar.

Televizyon haberlerinde kurgu aşamasında ne yapılır ve nelere dikkat edilir?

Televizyon haberlerinin yayın ve yapım süreçlerinin en önemli aşaması kurgu ve montaj sürecidir. Televizyon izleyicisinin olayla buluştuğu anın hazırlayıcısı olan kurgu operatörleri, tüm bu yayın sürecinde görev alan muhabir, kameraman ve diğer kamera arkası ekibin ortaya koyduğu ürünü ekranla buluşturur. Kurgu aşaması televizyon haber bülteni içerisinde yer alacak haberin son durağı olan, yayın öncesi tüm görsel işitsel biçimlendirmesinin ve düzenlenmesinin yapıldığı aşamadır.
Haber bülteni içerisinde düzene sokulan herhangi haberde daha en başında vurgulanması gereken bir nokta aranmakta, bu nedenle bu nokta karar verildiği andan itibaren söz konusu bölümü ön plana çıkarmak için ses, müzik, kurgu işlemleri gibi çeşitli efektler eklenmektedir.
Haber olarak nitelendirebilecek bir olay habere dönüşürken muhabirden editöre kadar olan süreçte, çeşitli kurgusal düzenlemelere uğrar; ancak televizyon yapımcılığı açısından gerçek kurgu, teknik araçlarla yapılarak görsel olarak düzenlenen sürece karşılık gelmektedir.
Televizyon haber yapımcılığı içerisinde, haberin en önemli kısmını görüntü ve görüntüyü destekleyen haber metinleri oluştururken, ana ve ara haber bültenlerinde sunulan haberlerin daha etkili ve dikkat çekici olması için kurgusal olarak bazı değişikler yapılmaktadır. Kurgu aşamasında izleyicilere ulaştırılacak haberin daha heyecanlı, duygusal, merak uyandırıcı veya eğlendirici olması amacıyla çeşitli görsel ve işitsel müdahaleler yapılmaktadır.
Televizyonun yapısal özelliğinin kullanmaya izin verdiği bu efektler; görüntünün bulunmadığı ya da yeterli olmadığı zamanlarda canlandırmaların, provaların, tatbikat görüntülerinin ya da sinema filmlerindeki görüntü parçalarının haberlerde kullanılmasına izin vermektedir.
Haber kurgusunda öncelikli olarak mekân ve olay görüntüleri yapılmaktadır. Özellikle mekânsal ve olayla ilgili kurgunun etkileyici olarak yapılabilmesi için haberi görüntüleyen kameraman başta olmak üzere kurumsal arşivin de güçlü olması büyük avantaj sağlar. Haber kurgusu sırasında en basit anlamda kullanılması gereken detayların yanı sıra özel anlamlar yüklenmiş sembolik görüntülere de yer verilebilir. Ancak rutin bir basın toplantısı ile ilgili haberin kurgusunda metinde belirtilmiş 5N+1K kuralı, görüntü kullanımıyla da ilişkili olmak durumundadır.

Radyoda haber yapım süreci hangi aşamaları içerir?

Radyoda yayınlanan haberler bir haber toplama ve bunları seçme sürecinden geçmektedir. Bu süreçte radyoların haber merkezi tüm görevi üstlenir ve toplanan haberler yayına haber merkezlerinde hazırlanırlar. Radyo ilk dönemlerinde ajanslardan alınan haberleri kullanılırken daha sonraki dönemde haber merkezleri kendi haberlerini kendileri toplamak adına radyo gazeteciliğini başlatmış ve haber toplama sürecinde ajanslarla beraber radyo haberlerine kaynak oluşturmuştur.
Radyo haber bültenlerinde yayınlanan haberler, modern haber tekniğiyle sözü edilen (5N+1K) kuralına göre yazılır. Bu kural, bir haberin bütün ayrıntıları ile verilmesi sağlar, dinleyici ve izleyicinin aklına herhangi bir sorunun gelmesini önler. Bu kurala göre; ne, nerede, ne zaman, neden ve nasıldır? Tabi bu kuraldaki K ise kim sorusuna karşılık gelmektedir. Radyo kendi yapısal özellikleri nedeniyle haberleri derinlikli olarak değil, kısa ve anlaşılır şekilde ana hatlarıyla verir. Haberleri daha derinlemesine incelemek, ele almak amacıyla haber programları, açık oturum, söyleşi gibi program türleri ortaya koyar. Ancak bu şekliyle gündemle ilgili olay ve gelişmeler uzman görüşleriyle ele alınabilir.
Radyo yayıncılığında haber saatleri; günlük ara ve ana haber bültenleri, radyonun yayın politikasına ve hedef kitle profiline göre farklılıklar göstermektedir. Radyo yayın ve yapım aşamasında çalışacak kişilerin sayı ve nitelikleri de bu nedenden dolayı farklıdır. Radyo haber merkezlerinde araştırma ekibi, muhabirler, redaksiyon, kurgu, ses kayıt, arşiv gibi birimler bulunmaktadır. Günlük akış içerisinde yayına verilecek haberler için bir gündem saptanır. Radyo haberciliğinde gündemi oluşturan çeşitli açıklamalar, toplantılar, karşılaşmalar, duruşmalar ve önemli günler gibi olaylar, ilgili alanların yer aldığı bir dosyaya not edilir. Her gün bu dosya takip edilerek o gün gerçekleşecek ya da gelişebilecek olayların listesi hazırlanır ve ekip bu dosya üzerinden kendi haber üretimini gerçekleştirir. Acil durumlar, felaketler ve ani gelişen olaylarda bu liste tekrar güncellenir.

Televizyon haberinde müzik ve sesler nasıl kullanılır?

Televizyonun kendine has yapısı ve özellikleri nedeniyle, görüntüyü destekleme ve anlam oluşturma noktasında müzik ve ses kullanımı her türlü yayın içeriğini oluştururken kullanılmaktadır. Televizyon haber yayıncılığı içerisinde haber programlarına müzik kullanılmasının bir nedeni de aracın görsel/işitsel özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Haber programlarında ilgili haberin içeriğine bağlı olarak uygun, ruh halini destekleyen ya da haber bülteninin kendisi ile bütünlük sağlayan müzikler kullanılmaktadır.
Müziğin yanında stüdyodaki birçok ses de izleyicinin, bunlardan bir takım anlamlar çıkarmasına yardımcı olmaktadır. Müziğin ardından bir saatin sesi, fotoğraf makinesi flaşı ya da daktilo sesleri gibi diğer sembolik sesler de anlatıyı destekler. Ayrıca, televizyon haberciliğinde müzik ve sesin teknik anlamda kullanımı amacıyla ses kullanımında farklı kanallar kullanılmaktadır. Aynı anda iki kanalın kullanılması, birincil ve ikincil ses kulla¬nımlarını da önemli hale getirmektedir. Sayısal kurgu imkânlarının yerleşmesiyle birlikte ses kanal sayılarının artmış olmasına karşın, haber montajlardaki mantık değişmemiştir.

Televizyon haberciliğinin yayın ve yapım sürecinde dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir?

Televizyon haberciliğinin yapısal özelliklerini göz önüne alarak yayın ve yapım sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:
• Televizyon haberleri, izleyicinin hem gözüne hem kulağına hitap edecek şekilde hazırlanmalıdır.
• Televizyon haberciliğinde ilgili habere ait görüntü yoksa dahi yine görsel (grafik, animasyon vb.) unsurlarla desteklenerek hazırlanmalıdır.
• Televizyon haberciliğinde haberler mümkünse olaya tanıklık eden muhabir tarafından yazılmalı ya da ona bağlanılarak görüntü ve haber arasında güvenilir bir ilişki kurulmalıdır.
• Televizyon cihazını yeni açan izleyicilerin haberin başını kaçırmış olma ihtimaline karşın haberde kısa tekrarlara yer verilmelidir.
• Televizyon haberciliğinde eğer alınan görüntü sessiz ise dikkati arttırmak için ses unsurlarıyla desteklenmelidir.
• Televizyon haber yayıncılığında, stüdyodan ya da olay yerinden yapılan yayınlar farklı özellikler taşımaktadır.

Televizyon haberciliğinde haberlere nasıl ulaşılır?

Televizyon haberciliğinde kanalın haber ve canlı yayın ekipleri, merkezden ya da ilgili bölgedeki haber ekiplerinden yararlanırlar. Bu merkezlere uzak olan diğer yerlerde ise temsilcilik ya da muhabirler aracılığıyla haberlere ulaşma yolu seçilir. Olayın boyutuna göre merkezlerden ekipler görevlendirilerek ilgili bölgeye sevk edilir. Bu noktalarda ajansların gücü de inkâr edilemez bir gerçektir. Taşradan haberler, yine olayların boyutuna ve teknik imkânlara göre değişmekle birlikte çoğu zaman ajanslar vasıtasıyla elde edilir. Yurtdışı haberler de, varsa temsilci ya da muhabirler aracılığıyla, yoksa ajanslar tarafından sağlanan görüntü ve haberlerle ekranlara yansıtılır.

Televizyonda haber seçimi nasıl şekillenmektedir?

Haberle ilgili bir takım ölçüler, hangi olay ve bilgilerin hedef kitleye iletileceğini belirlememize yardımcı olur. Haberle ilgili en önemli karar da zaten, seçimdir. Bazı olayların haber değeri taşıdığı tartışma götürmez. Yaşadığımız ülkenin bir başka ülkeyle savaşa girmesi, büyük bir doğal afet, o ülkenin başbakanının istifası, tanınmış bir kişinin ölümü gibi olayların haber yapılmak üzere seçimi kolaydır. Haber yayıncılığının her aşamasında çalışan insanlar, gün boyunca, haberin seçimiyle karşı karşıya kalırlar.
Televizyonda haber seçimi genellikle haberin kaynağına göre şekillenmektedir. Yayın kuruluşunun hiyerarşik düzeni içinde yer alan haber aktörleri, bireysel olarak bu seçimde etkin olarak rol alır. Ancak ideal haber özellikleri kavramları kapsamında değerlendirilecek olursa; toplumsal açıdan siyasal, kültürel, ekonomik, hukuki, coğrafi ve doğal etmenlerin bu noktadaki önemli katkısını çözümlemek gerekmektedir.

Radyo haberlerindeki metinler yazılırken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Radyo haberleri dinleyicinin aklındaki resimlerle şekillendiğinden, olayların son derece açık yalın ve genel anlatım biçimleriyle sunulması gerekir. Haberde anlatılmak istenilenler dinleyicinin algılama sürecinde hedeflenen anlama ulaşmak için mümkün olduğunca düzgün bir gramer (dil bilgisi) ve basit, anlamları bilinen kelimeler kullanılmalıdır. Radyo yalnızca söze dayalı bir araç olduğundan radyo haberlerinde dilin etkileşimli bir tonla ve gramer kurallarına uygun bir şekilde kullanımı oldukça önemlidir.
Radyo haber metinleri kısa, öz ve ilgi çekici olarak sıkıcılıktan ve tabloid basının sansasyonel sözcüklerinden uzak kalınarak yazılmalıdır. Tüm bu belirtilen özelliklerin radyonun sözle algılanışıyla ilgili olmasından dolayı farklı bir habercilik anlayışı ve metin yazım kuralları oluşmuştur. Radyo haberi anlıktır ve bu nedenden dinleyicinin algısı minimum olarak düşünülerek hazırlanır.

Haber otomasyon sistemi nedir?

Televizyon haberciliği içerisinde kullanılan haber otomasyon sistemleri haberin yayın ve yapım süreçlerini hızlandıran ve anında müdahalelere izin veren profesyonel haber yazılımlarıdır. Haber otomasyon sistemleri haberle ilgili planlamalardan, haber yazımına; ajans haberlerinden, bülten akışları, kullanılacak ekran yazılarına ve sunucunun okuya cağı haber sunumlarına kadar pek çok ayrıntının birbiri ile uyum içinde bütünleşmesini sağlar. Haber otomasyon yazılımları yoluyla, yalnızca merkezdeki habercilerin değil alandaki habercilerin de gelişen teknoloji ve iletişim imkânları ile birlikte sisteme dâhil olması mümkündür. Alanda bir haberi takip eden muhabir rahatlıkla internet erişimi sağlayarak bu sisteme girip haberini yazabilmekte, ajans bilgileri ile karşılaştırıp, kurgulayabilmekte ve haber akışındaki yerini görebilmektedir.
Haber otomasyon yazılımlarının yayın teknolojileri ile de uyumlu bir hale geldiği günümüz televizyon yayıncılığında, otomasyon sistemi üzerinde düzenlenen haber bülten akışları doğrudan yayın odasına gönderilip, prompter aracılığı ile spiker için haberlerin sunum bölümünü hazır hale getirir. Haber otomasyon sistemleri yayın sırasındaki bir değişikliği anlık olarak algılayıp sisteme dâhil edebilir. Haber otomasyon yazılımları kullanıcı sayısı ve yetkilendirme mantığıyla çalışmaktadır. Bazı muhabirler otomasyon sistemindeki haberleri görebilirken bazı yetki verilen muhabirler ise istenilen değişikleri anında yapabilmektedirler.

Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir?

Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları şöyle sıralamak mümkündür:
• Radyo haber metinleri konuşma diliyle yazılmalıdır.
• Metinler herkesin okuyabileceği şekilde bilgisayarda yazılmalıdır.
• Metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılabilmesi için sayfanın sağ ve sol kenarlarında, satır aralarında yeterli boşluklar bırakılmalıdır.
• Sayfalar numaralandırılmalıdır.
• Haber metnini içeren kâğıtta, yayının tarihi ve saati, ilgili spikerler ve hangi haberi kimin seslendireceği, haberle ilgili ses kaydı girecekse kaydın süresi belirtilmelidir.
• Haber metninin ilk ve son sözleri anlaşılır kısaltmalarla belirtilmelidir.
• Radyo haber metinlerinde vurgulanmak istenen yerin altı çizilmelidir.
• Metin içerisinde parantez kullanılmamalı, iki nokta üst üste yerine tire işareti kullanılmalıdır.

Televizyon haberciliğinin temel özellikleri nelerdir?

Televizyon haberciliğinin en büyük özelliği yaşanan olayları izleyicisine anında aktarmasıdır. Canlı yayın tekniği ile olayları anında izleyicisine ulaştırabilmesi; olay yerinden anında/eş zamanlı olarak izleyicisine ulaşması televizyon haberciliğinin gücünü arttırmaktadır. Görsel ve işitsel bir medya olarak televizyon, okuma-yazma bilmeyenlere de hitap ettiği için yazılı basılı araçlardan çok daha fazla kişiye ulaşabilmektedir. Televizyon ekranında haberi sunan kişinin gerçekliği, sesi ve görüntüsü haberin güvenilirliğini arttırıcı bir etkiye sahiptir. Televizyon haberleri genellikle konuşma diliyle yazılan, ses, görüntü ve yazılı unsurların bir arada bulunduğu bültenlerden oluşmaktadır.

Televizyon haber görüntüsü kaynakları nelerdir?

Televizyon haberciliğinde haberler çeşitli görüntü kaynaklarından elde edilen görsel malzemeler yoluyla üretilmektedirler. Özellikle tematik olarak haber televizyonculuğu yapan kuruluşların vazgeçilmezlerinden olan ulusal ve uluslararası haber ajansları, hem bilgi, hem de görüntüye ulaşması açısından büyük önem taşırlar. Televizyon haberciliğinin aynı andalık ve hız üzerine kurulu olması nedeniyle olayların gerçekleştiği an ya da sonrasına ilişkin ajanslar tarafından iletilen görüntüler oldukça önemli görüntü kaynaklarındandır.

Yayın kuruluşları için ajans görüntüleri kadar kurumsal anlamdaki görüntü temini de önemlidir. Çünkü kurumsal görüntüler, bizzat o yayın kuruluşunda görevli kameramanlar tarafından çekilerek kuruma kazandırılmış görüntüleri ifade eder.

Haber bültenlerinde özel konularla ilgili her zaman elde edilemeyecek kamusal kurumların servis ettiği görüntüler de kullanılır. Haber bültenlerinde, Merkez Bankası’ndaki para basım tesislerinden, Cumhurbaşkanlığı makamındaki herhangi bir görüşmeye veya bir polis operasyonundan terörle mücadele eden ordu kuvvetlerinin gerçekleştirdiği harekâta kadar pek çok değişik görüntünün kullanıldığı görülmektedir. İşte bu görüntüler özel olarak ilgili kamu kuruluşlarının yetki verdiği kişiler tarafından kaydedilir. Özel olarak elde edilen bu görüntüler daha sonra yayın kuruluşlarına servis edilir.

Televizyon haberciliğinde kurumsal, kamusal ve haber ajanslarının görüntü kaynaklarının dışında ilgili olayla ilgili cep telefonu ve güvenlik kamerası gibi cihazlar yoluyla elde edilen görüntüler de önemli görsel kaynaklardandır. Televizyonda haber yayın ve yapımı noktasında haberle ilgili olarak pek çok görüntü kaynağı bulunmaktadır. Bunlar:

• Olay sırasında kaydedilen görüntüler
• Grafiksel ve fotoğrafik öğeler
• Röportaj ve sokak röportajları
• Dolgu çekim
• Canlandırma
• Sosyal ve çevrimiçi görsel medya
• Arşiv

Televizyon haberleri sunuş formatına göre kaça ayrılır?

Televizyon haberleri sunuluş formatlarına göre epizodik ve tematik olarak ayrılmaktadır.
Epizodik haber formatında çerçeve, belirli bir durumun incelenmesi ya da belirli bir olaya yönelik haber verilmesi şeklindedir. Adli olay ve kaza haberlerini bu formata örnek olarak verebiliriz.
Tematik haber formatında ise olaylara düşünsel bir boyut katılarak, kamuyu ilgilendiren sorunlar daha genel ve soyut olarak verilmektedir. Örneğin; kamusal olarak bir grubu ilgilendiren sosyal yardım haberleri.

Televizyon haberciliğinde yazılı metinler ne amaçla ve nasıl kullanılır?

Yazılı metinler televizyon ekranına yansıyan insan, yer ve mekân gibi her türlü görüntüyü tanımlamaya yardım etmekte ve izleyicilere ek bilgi sunmaktadırlar. Televizyon haberciliğinde, haberle ilgili manşet ya da spot diye açıklayabileceğimiz vurgulu, etkili başlıklar ve açıklayıcı bilgiler, yazılı olarak ekranda yer alır. Televizyon haberciliğinde uzun ve karmaşık cümlelerden kaçılarak açıklayıcı sade ve kısa ifadelere yer verilir.
Haber yayını sırasında karakter jeneratörü (KJ) olarak bilinen cihaz vasıtasıyla her habere ait bilgilendirici alt yazı bantları, çeşitli efektler kullanılarak ekrana gelmektedir. Bu alt yazı bantları ilgi çekici tasarımları açısından da çeşitlilik gösterir. Bir haber içinde, birkaç alt yazı bantı kullanılarak habere hareket katılırken, izleyicinin ilerleyen saniyeler içinde kaybedeceği dikkati, toplanmaya çalışılır. Bir haberin içinde yer alan ayrı konuları birbirinden ayırmak için de KJ, belirgin bir ayraçtır. Bu nedenle bir haberde kaç KJ’nin yayına girdiği de hem içerik, hem de yapımcılık noktasında teknik koordinasyonu sağlamak açısından önemlidir.

Radyo haberciliğinin öne çıkan özellikleri nelerdir?

Radyo alıcılarının kolay elde edilebilir ve yayınlarının kolay ulaşılabilir olması geçmişten günümüze radyonun en popüler haber alma araçlarından biri olmasını sağlamıştır. Radyonun işitsel olarak yalnızca kulağa hitap etmesi ve herhangi bir yerde, herhangi bir iş ile uğraşıyorken de dinlenebilir olmasının yanında 24 saat canlı yayınlarla olayları anında iletim özelliği haber yayıncılığı açısından radyoyu diğer kitle araçlarından üstün kılmaktadır.
Radyonun haber verme işlevi, televizyon alıcısının bulunmadığı ya da internete ulaşma imkânının kısıtlı olduğu doğal afet durumları gibi özel koşullarda habere anında ulaşılabilirlik açısından öne çıkmaktadır.
Radyo yayıncılığının yalnızca ‘ses’ üzerine kurulu yapısal özellikleri ona özgün yeni bir haber anlayışının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu anlayış geleneksel haber yazım kurallarının radyo çerçevesinde düzenlenmesini gerektirmiştir. Radyonun haberi aktarışı yapısal özelliklerinden dolayı yeni bir gazetecilik anlayışının oluşmasına neden olmuştur. Bu anlayış “Konuşma şeklinde haber verme” olarak adlandırılırken basit bir dille hazırlanmaya çalışılan haberlerde hiçbir zaman yerleşmiş haber kuralları ortadan kalkmamış ancak kendi yapısı içinde yeniden uyarlamıştır. Radyo haberleri televizyonda olduğu gibi bültenler halinde ve günlük olarak planlanmış saatlerde verilir. Ayrıca, yazılı haber araçlarının aksine önemli ve olağanüstü durumlarda kendi yayın akışını keserek gelişmeleri canlı yayın yoluyla dinleyicilerine ulaştırabilmektedir. Radyo, dinleyicilerini günlük olay ve gelişmelere, yer ve zaman kısıtlamasından bağımsız olarak diğer kitle araçlarının yapamadığı ölçüde yakınlaştırır. Dinleyicilere haberler her an, ilgililerinin ağzından ulaştırılmaktadır; ancak, bu süreç radyo haber yapımcılığı açısından da zamanı çok iyi kullanabilmekle mümkündür. Radyo stüdyolarında saatler bu nedenle koordineli ve eş zamanlı olarak çalışmaktadırlar.

Televizyonda yayınlanan haber programları haberin işleyişi, ele alınışı ve sunuşu bakımından hangi türlere ayrılır?

Televizyon yayıncılığında yayınlanan haber programları haberin işleyişi, ele alınışı ve sunuşu bakımından farklı formatlarda hazırlanır. Bunlar günlük haber bültenleri, derinlikli haber programları, yoruma dayalı haber programları gibi türlerden oluşur. Günlük haber bültenleri, günün belirli saatlerde/aralıklarında yayınlanan ara ve ana haber bültenlerinden oluşmaktadır. Haber bültenlerinin sürelerinin kısıtlı olması nedeniyle daha geniş bir sürede daha fazla haber ayrıntısının verildiği ve yorumcuların devreye girdiği derinlikli ve yoruma dayalı haber programları bulunmaktadır.

Stüdyodan yapılan haberler kaça ayrılır?

Stüdyodan yapılan haberler DSF (Doğal Ses Fonda) ve sesli haberler olmak üzere ikiye ayrılır.
DSF haberler, haber sunucusunun stüdyodan canlı yayın sırasında tümünü kendisinin seslendirdiği metinlerden oluşur. Seslendirmeler stüdyoda gerçekleşir. Haber görüntüsünde yer alan görüntülerdeki unsurların sesleri, dip ses olarak verilir. Sunucunun sesi baskındır. Görüntü üzerinde kurgu yapılmamıştır.
Bu tür haberlerde ajanslar ya da haber merkezi kameramanlarının çektikleri ham görüntülerdeki olayın akışına göre metin yazılır. Görüntüye göre metni yazılan haber ya haber bülteni sırasında canlı olarak okunur ya da montajı yapılan görüntülere yayın öncesinde muhabir ya da seslendirme elemanı tarafından seslendirilir.
Sesli haberlerde ise seslendirme yayına girmeden önce yapılır. Görüntü ile haber metni önceden eşlenir ve seslendirilir. Haber kaynağının sesinden bir bölüm de haber metninin içinde verilebilir.