İnternet Ve Mobil Pazarlama Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

İnternet Ve Mobil Pazarlamanın Etik Ve Hukuksal Boyutları

1. Soru

Etik kavramının tanımını yapınız.

Cevap

Etik ile ahlak kavramı birbirine ahlak kavramı iyi ve kötü davranışın toplumsal düzlemdeki görünümünü ifade eder. Etik ise daha çok ahlak üzerinde düşünür, sorgular, tartışır, yargılar. ahlak, yöreseldir ve toplumdan topluma zamanla değişebilir. Etik ise evrenseldir ve evrensel olarak kabul gören, üzerinde tartışılan ve uzlaşılan kurallardır. Etik, ahlak gibi neyin doğru neyin yanlış olduğuyla değil, doğru ve yanlışın ne anlama geldiğiyle ilgilenir.


2. Soru

İnternet alanında kullanılan netiket kavramını tanımlayınız.

Cevap

İnternet alanında uygulanan ve neredeyse evrensel anlamda kabul gören etik kurallar da bulunmaktadır. Bunlara “netiket” adı verilmektedir. Bunlar yayınlanmış, resmileşmiş olmasa da İnternet kullanıcıları arasında genel bir uzlaşıyla kabul görmüş kurallardır. Örneğin; forum gibi paylaşım ortamlarındaki kişilere saygılı olunması, kişilere takma adla değil de isimle hitap edilmesi, başkasına ait görsel veya metnin kullanımında alıntı yapılıyorsa bu görsel veya metnin sahibinin belirtilmesi, paylaşımlarda sadece büyük harfler kullanılmaması gibi kurallar vardır.


3. Soru

İnternet’te uygulanan basın meslek ilkelerini tanımlayıp bu ilkelere örnekler veriniz.

Cevap

Sosyal medyada gün içinde milyonlarca kullanıcı haber, görüş ve çeşitli içerikler paylaşmaktadır. Dolayısıyla bunun kaçınılmaz bir sonucu olarak içerik paylaşan tüm kullanıcıların gazeteler ve televizyonlar gibi birer yayıncı olduğunu söyleyebiliriz. Bu sebeple İnternet’te yayıncılık yapanları yakından ilgilendirecek basın meslek ilkelerinden bahsetmek gerekir. Basın meslek ilkeleri, Türkiye’de faal gazetecilerin kurdukları, bağımsız niteliğe sahip; iletişim özgürlüğü, meslek etiği ve ilkelerini savunan bir öz denetim kuruluşu olan Basın Konseyi tarafından ilan edilmiş ve uygulanagelmiştir. Bu ilkelerden bazıları: Yayınlarda kişilerin ırk, din, dil, cinsiyet gibi ayrımlara maruz bırakılmaması, Düşünce, vicdan özgürlüğü, genel ahlak, din duyguları ve aile kurumunu sarsacak yayınlarda bulunmama, Gazetecilik mesleğinin ahlaka aykırı amaçlara alet edilmemesi, Eleştiri sınırının aşılarak kişilere hakaret ve iftira içeren ifadelerde bulunmama, Kişilerin özel yaşamını yayın konusu yapmama şeklinde sıralanır.


4. Soru

İnternet’te yaşanan etik sorunlar hakkında bilgi veriniz.

Cevap

İnternet ve akıllı cihazların kullanımı arttıkça, İnternet ortamında da belli etik sorunlar yaşanmaya başlamıştır. Ayrıca etik ilkelere uyulmadığında, bu sorun sadece kullanıcılar arasında değil, aynı zamanda tüketiciler-markalar ve markalar ile başka diğer firmalar arasında yaşandığı görülmektedir. En sık rastlanan etik sorunlar: Özel yaşamın gizliliğini ihlal, Telif hakkı, marka ve patent haklarının ihlali, İçeriğin asıl kaynağının gösterilmemesi, Kişisel verilerin güvenliği, Haksız rekabet.


5. Soru

Mobil pazarlama yapacak markaların pazarlama kültürünün gelişmemesi durumunda karşılaşacakları problemleri belirtiniz.

Cevap

Mobil pazarlama yapacak her marka için etik davranışların teşvik edilmesi, etik olmayanların önlenmesi için pazarlama kültürünün bu yönde geliştirilmesi gerekir. Aksi halde hem işletmeler kısa sürede zor durumda kalabilir, hem de hukuki tazmin talepleri veya ceza davaları, Adli ve idari para cezaları ile karşılaşabilirler. Markalar, tüketiciler nezdinde güven yitirilebilir, ürün ve hizmet imajı zedelenebilir, hedeflenen sadakat sağlanamayabilir ve bu durum rakip firmaların beklenmedik şekilde lehine olabilir. Dolayısıyla işletmelerin en önemli çıkar grubu olan müşterilere karşı bazı etik kurallara ve yasal düzenlemelere uyması gerekir.


6. Soru

İşletmelerin, müşterilere karşı uyması gereken etik kurallar ve yasal düzenlemelere örnek veriniz.

Cevap

İşletmelerin en önemli çıkar grubu olan müşterilere karşı bazı etik kurallara ve yasal düzenlemelere uyması gerekir. Örneğin, pazar araştırması veya pazarlama sırasında uyulması gereken etik kurallar, ürünün/hizmetin tanıtımında kullanılacak içeriğin gerçeğe uygun olması, bu içeriğe ait tüm telif ve patent haklarının elde edilmiş olması, içeriğin aldatıcı olmaması, müşterilerin toplanan kişisel verilerin onlardan izin alınarak toplanmış olması, bu verilerin hukuka aykırı kullanılmaması, haksız rekabet yaratacak eylemlerde bulunulmaması, etiketleme ve anahtar kelimelerde bir başka kişi/kurumun adı/unvanının kullanılmaması, başkasının marka haklarına tecavüzde bulunulmaması olarak sıralanabilir.


7. Soru

Pazarlama karması elemanları (4P) ile ilgili olarak mobil pazarlamada geçerli olan etik kurallar nelerdir?

Cevap

Ürünle ilgili olarak örnek verecek olursak ürünün veya hizmetin güvenli olması, tüketici haklarını gözetmesi, tüketicileri koruma kanununa uyması, ayıplı mal veya hizmet varsa yasalar kapsamındaki tüketici haklarına saygı gösterilmesi; Fiyatla ilgili olarak fiyat etiketi konusunda etik kurallara uyulması, yasalarla belirlenen kurallara uyulması, satış fiyatının etikette gösterilmesi, fiyatın herkesçe anlaşılabilir şekilde sunulması; Dağıtım ile ilgili etik kurallar mobil pazarlama yaparken SPAM yani istenmeyen elektronik iletilerin dağıtımının yapılmaması, bu konuda gerekli izinlerin kullanıcıdan veya alıcıdan önceden alınmış olmasını öngören Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a ve bağlı yönetmeliklerine uygun hareket edilmesi; Tutundurma ile ilgili etik kurallara uyulması, kişisel satış, halkla ilişkiler bakımından etik kurallara uyulması gerekmektedir.


8. Soru

İşletmeler, İnternet ve mobil pazarlama sırasında sadece kısa mesaj ve e-posta kullanmamaktadırlar. Buna göre işletmelerin yararlandığı diğer çalışmalar nelerdir?

Cevap

İnternet ve mobil pazarlama sırasında, sadece kısa mesaj ve elektronik posta kullanılmamaktadır. Beacon denilen teknolojiyle müşterilere belirli bir lokasyonda ulaşmak ve tanıtım yapmak mümkün olduğu gibi, içinde müzik, video, resim eklenerek gönderilen MMS (multimedya kısa mesaj), mobil display reklam, push notification (anlık bildirim), QR kod, lokasyon bazlı çalışmalar oldukça yaygındır. İnternet ve mobil pazarlamada artık kullanıcıyı daha çok tanıyan ve kullanıcıya özel içerik bulunduran reklamcılık ve pazarlama modellerine geçilmiştir.


9. Soru

Mobil pazarlamada önemli bir yeri olan reklam etiği ifadesini açıklayınız.

Cevap

Reklamda etik kavramı hem hukuki hem de medya iletişim ve pazarlama boyutunda önemli bir yer tutar. Reklam etiği; reklamın genel ahlak kurallarına ve tüketici haklarının korunması ilkelerine uygun olması, kişilik haklarının zedelenmemesi ve haksız rekabetin önlenmesi olarak açıklanabilir.


10. Soru

Günümüzde mobil reklamlara yönelik talebin artmasının altında yatan nedenleri açıklayınız.

Cevap

Reklam, pazarlamaya konu olan ögenin hedef kitleye sunulması sırasında en ikna edici kitlesel iletişim yöntemidir. Mobil pazarlamanın artması ile mobil reklamlara da verilen ağırlık artmıştır. Dolayısıyla bu alana işletmeler daha fazla yatırım yapmaktadır. Mobil reklamlar lokasyon, zaman, teşvik edicilik, çekicilik, ürün ilgisi bakımından daha zengindir. Anında geri bildirim, müşteri hakkında demografik daha fazla veri toplanıyor olması, ölçeklenebilirlik, ölçülebilirlik ve marka bilinci yaratmadaki yüksek etkisi bakımından bu alan önem taşır.


11. Soru

Reklamların, müşteriye ulaşılmasını sağlayan mobil reklam kanallarını sıralayınız.

Cevap

Reklamların, müşteriye ulaşılmasını sağlayan mobil reklam kanallarını sıralayacak olursak; SMS, MMS, WAP, Lokasyon Bazlı Servisler, QR Kodlar, Push Notification (Anlık Bildirim), Zengin Medya, Oyun İçi Reklamcılık, Video Reklamcılık, Advertorial Reklam gibi kanalları sıralayabiliriz.


12. Soru

Mobil reklam türlerinden lokasyon (konum) bazlı servislerin, hukuki durumlarını açıklayınız.

Cevap

Lokasyon (konum) bilgisi bir uygulama vasıtası ile veya baz istasyonu ID numarası ile ve bir operatör servisi yardımıyla sağlanabilir. Bu bilgiler olmadan GPS sistemi aracılığıyla da lokasyon bilgisi sağlanabilir. Bir kişinin lokasyon verisi, aynı zamanda o kişinin gizli ve kişisel verisidir. Bu tip lokasyon bazlı reklamlarda özellikle kişisel verilerin gizliliğinin ve kişilik haklarının ihlali gibi olası hukuki sorunlar ortaya çıkabilir. Neticede tüketicinin konum bilgisi artık bir çok marka tarafından bilinmektedir ve yargı makamları tarafından talep edildiğinde genelde bu tür bilgiler paylaşılır. Dolayısıyla kullanıcının izni ve onayı alınmadıysa bu tip kişisel kayıtlar rıza dışı tutulmuş olur. Ayrıca reklam ve indirim gibi fırsatların, GPS veya Bluetooth aracılığıyla belli lokasyondaki kişilere sunulması hususu da ayrımcılık teşkil edebilir ve Anayasa’ya aykırı olabilir.


13. Soru

Dünya çapında benimsenen mobil pazarlama ilkelerini belirtiniz.

Cevap

Bunlar duyuru, seçim ve onay, müşteri eksenli pazarlama ve sınırlamalar, güvenlik ve uygulama ve sorumluluktur. En önemli husus, müşteri gizliliğinin korunmasıdır. Bu ilkelere göre; duyuruda pazarlamacının kimliği, ürün ve hizmet bilgisi açık olmalı; mobil ileti gönderimi için kullanıcıdan izin alınmış olmalı; alınan onay yalnızca belirli bir program için kullanılmalı ve kullanıcıya iptal hakkı verilmeli, toplanan kişisel verilerin gizliliği ve güvenliği sağlanmalı, alınan onay ve izne uygun amaçla kullanılmalı, ifşa edilmemelidir. Bu ilkeler Türkiye’deki elektronik ticaretin düzenlenmesi hakkında kanun ile de büyük oranda örtüşmektedir.


14. Soru

Ülkemizde anayasa tarafından güvence altına alınmış aynı zamanda internet ortamında da kullanılabilen, temel hak ve özgürlükleri belirtiniz.

Cevap

Anayasamızda belirtilen Temel Hak ve Özgürlükler, bireylerin insanca ve özgürce yaşaması için herkese eşit olarak uygulanması gereken ve Anayasa’da güvence altına alınmış hak ve özgürlüklerdir. Bu anayasal haklara ve özgürlükler: Kişinin dokunulmazlığı ve maddi ve manevi varlığı, kişilik haklarının korunması, Özel hayatın gizliliği ve korunması, Haberleşme, Din ve vicdan, Düşünce ve kanaat ile Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti şeklindedir.


15. Soru

5651 sayılı kanuna göre ülkemizdeki İnternet aktörleri nasıl gruplandırılmıştır? Açıklayınız.

Cevap

Türkiye’de İnternet, 5651 sayılı yasa ile belirli bir sorumluluk rejimine oturtulmuştur. 5651 sayılı yasa ile İnternet aktörlerinin hakları ve sorumlulukları düzenlenmiştir. Bu aktörler, dört ana başlık altında toplanmıştır: Erişim Sağlayıcılar, Yer Sağlayıcılar, İçerik Sağlayıcılar ve Toplu Kullanım Sağlayıcılar. Bunlardan erişim sağlayıcılar abone olarak İnternet servisine bağlandığımız Telekom operatörü firmalardır. Yer sağlayıcılar, gerçek veya tüzel kişilerdir. İki grupta toplanır: hosting ve co-location gibi web siteleri ve sistemleri barındıran servisler ile içeriğini kullanıcıların oluşturduğu sözlük, forum, blog gibi ortam sağlayıcılar (Ekşisözlük, Twitter, Facebook, Youtube, forumlar). İçerik Sağlayıcılar, bir bilgi ya da belgeyi İnternet ortamında yayınlanacak şekilde düzenleyen kişi ya da kuruluşlardır. Facebook’a post giren, sözlüğe entry giren, bloğuna yazı yazan, habere yorum yazan, kendi web sitesine içerik koyan herkes içerik sağlayıcıdır. Son olarak Toplu Kullanım Sağlayıcılar ise İnternet kafelerin dışında, havaalanı, kafe, spor salonu gibi umuma açık yerlerde de Hotspot adı altında kablosuz İnternet erişimi sunulabilmektedir.


16. Soru

İnternet kanununa göre ülkemizdeki İnternet aktörleri arasında yer alan içerik sağlayıcıları ve bunların sorumluluklarını açıklayınız.

Cevap

İçerik sağlayıcı, bir bilgi ya da belgeyi İnternet ortamında yayınlanacak şekilde düzenleyen kişi ya da kuruluşlardır. Facebook’ta ve Twitter’da, sözlük sitelerindeki her kullanıcı, 5651 sayılı kanuna göre içerik sağlayıcıdır. 5651 sayılı kanuna göre içerik sağlayıcı, Internet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir. Herhangi bir twit atan, Facebook’a post giren, sözlüğe entry giren, bloğuna yazı yazan, habere yorum yazan, kendi web sitesine içerik koyan herkes içerik sağlayıcıdır ve sağladığı içeriklerin hukuki ve cezai sorumluluklarını bizzat üstlenmiş olur.


17. Soru

Türk Ceza Kanunu’na göre İnternet ve sosyal medya nasıl tanımlanmıştır?

Cevap

Türk Ceza Kanununa göre ‘Basın ve yayın yolu ile deyiminden; her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracıyla yapılan yayın’ anlaşılır. Bu tanıma göre, İnternet ve sosyal medya ortamları da elektronik kitle iletişim araçları olarak tanımlanmış kabul edilmektedir. Dolayısıyla İnternet üzerinden işlenen hakaret suçunda, aleniyet unsurunun gerçekleştiğinin kabul edilebildiği hallerde basın yoluyla işlenen suç niteliğinde değerlendirilir ve yaptırım uygulanır.


18. Soru

Tüketici Kanunu’na göre suç teşkil eden olumsuz reklamların en çok internette ve sosyal medyada yer almasını değerlendiriniz.

Cevap

Reklam, en geniş tanımıyla üreticilerin tüketicilerle kendi ürünleri hakkında iletişim kurma yoludur. İnternet dahil tüm ortamlarda yayınlanan ve gösterilen reklamların kanunlara, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları gerekmektedir. Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilanların yapılması Tüketici Kanunu’na göre mümkün değildir. Fakat bu tür reklamlar en çok internette ve sosyal medyada yer almaktadır. Bunun nedeni ise diğer ortamlardaki reklamların kamusal ve sivil kurumlar tarafından denetlenirken internet ve sosyal medyadaki reklamların ise denetlenmediğinin düşünülmesidir. Halbuki Reklam Kurulu oldukça etkin bir denetim gerçekleştirmektedir.


19. Soru

Reklamın kurumsal pozisyonu ve hukuki boyutu ile ilgili bilgi veriniz

Cevap

Türkiye’de reklamlarla ilgili en ayrıntılı düzenleme 2015 yılında yürürlüğe giren Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’dir. Reklamlarla ilgili başka bir düzenleme 556 sayılı Markalar Hakkında KHK ile yapılmıştır. Kendisini haksız yere bir marka sahibi gibi gösterenler, haksız yere bir markayı reklamlarına, ilanlarına koyanlar, marka işaretlerini kullananlar iki yıl ila üç yıl arası hapis cezasına mahkum edilebilmektedir. Diğer bir düzenleme ise Türk Ticaret Kanunu’nda yer almaktadır. Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı beyanlarda bulunarak bir hizmeti, ürünü ve markayı kötülemek veya olduğundan daha iyi gibi göstererek haksız rekabet yaratanlar, para cezası ve hapis cezasına mahkum edilebilmektedir.


20. Soru

Tüketicinin hakkını koruyan mesafeli sözleşmeler nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

İnternette ve mobil pazarlamada, satıcılar ve üreticiler, pazarlama yapan firmalar için en önemli kitle alıcılar ve tüketicilerdir. Kanun tüketicilerin haklarını belli yasalarla koruma altına almıştır. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’ da bunlardan biridir. Yeni düzenlemeler ile tüketicinin internet üzerindeki alışverişlerde de hakkını koruyacak pek çok madde kanuna eklenmiş ve bu yeni maddeler mesafeli sözleşmeler kapsamında yürürlüğe girmiştir. Mesafeli Satışlar Yönetmeliği, mesafeli sözleşmeleri tanımlarken satıcı ile tüketicinin eş zamanlı olarak fiziksel varlığı olmayan, mal veya hizmetin uzaktan pazarlandığı ve sözleşmenin kurulduğu ana kadar uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerin bu kapsamda olacağını belirtmiştir. Satıcının sitede herkesin ulaşabileceği şekilde iletişim bilgilerinin açıkça yer alması zorunluluğu getirilmiştir. Ürün veya hizmet bedeline ek olarak nakliye, teslim masrafları varsa bunların bildirilmesi zorunlu kılınmıştır. Her satış işlemi öncesinde ön bilgilendirme formu sunulması, bu form ile ürün teslimi veya hizmet için verilen bütün vaatlerin yazılması gerekli kılınmıştır. Mesafeli satışlar yönetmeliğiyle tüketici haklarını koruma altına almaktadır.


21. Soru

Ticari elektronik iletileri, ilgili kanun kapsamında tanımlayınız.

Cevap

Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, Ticari elektronik iletileri tanımlamıştır. Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler şeklinde tanımlamıştır.


22. Soru

İnternet ve mobil pazarlama alanında, istenmeyen e-posta ve SMS’lere dair kanunda geçen düzenlemeleri açıklayınız.

Cevap

Bu kanuna göre, elektronik ileti göndermek için önceden onay almak zorunlu kılınmıştır. Yeni yasa bu konuda opt-in sistemini öngörmüştür. Yani, alıcılara elektronik ileti göndermek isteyen satıcılar, öncelikle alıcının bu konuda yazılı onayını almak zorunda kılınmıştır. Ancak, alıcı eğer iletişim bilgilerini bu amaçla verdiyse, kullanım ve bakıma yönelik sonraki elektronik iletiler için tekrar onay alınmasına gerek olmayacağı da düzenlenmiştir. Diğer yandan ticaretin devamını sağlamak amacıyla esnaf ve tacirlere gönderilecek iletiler onaya tabi değildir. Alıcıya gönderilecek içeriğin, pazarlama veya cinsel içerik iletimi gibi amaçlarla gönderilmesi, siyasi propaganda içermesi de kanunla yasaklanmıştır. Gönderilecek ileti, indirim, hediye, promosyon, yarışma, oyun niteliğinde ise, mesajın içeriğinde bunların niteliği açıkça belirlenebilir olmalıdır. Alıcının katılmak veya faydalanmak için hangi şartlara tabi olduğu, açıkça ve şüpheye yer vermeyecek şekilde anlaşılır olmalıdır.


23. Soru

Alıcının, ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkını açıklayınız.

Cevap

Alıcının ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkı da yine aynı kanunla düzenlenmiştir. Buna göre alıcılar, dilediği zaman, gerekçesiz olarak ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. Bunun için alıcılar satıcıya ret bildiriminde bulunmak durumundadır. Satıcı, ret bildiriminin, elektronik iletişim aracılığı ile kolay ve ücretsiz olarak yapılabilir olmasını sağlamak zorundadır. Ayrıca alıcıya gönderdiği elektronik iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunmak zorundadır. Satıcı, ret talebi kendisine ulaştığından itibaren 3 iş günü içinde elektronik ileti göndermeyi durdurmak zorundadır.


24. Soru

Kişilik hakları zedelenen firmasında kanuni hakları nelerdir?

Cevap

İnternet ve mobil pazarlama faaliyetleri sırasında yaşanabilecek hukuki uyuşmazlıklardan bir diğeri de markanın itibarsızlaştırılması, kişilik haklarının ihlale uğraması olabilir. Böyle bir durumda kişilik hakların zedelenen firmanın, Medeni Kanun hükümlerine göre bunun korunmasını ve ihlalin durdurulmasını isteme, oluşan maddi ve manevi zararın tazminini talep etme hakkı olduğu gibi, 5651 Sayılı yasa kapsamında da kişilik haklarını ihlal eden içeriklerin erişime engellenmesi veya yayından kaldırılması mahkemelerden talep edilebilir.


25. Soru

Etik kural nedir?

Cevap

Etik kurallar, günümüzde daha çok mesleki alanlarda kabul edilmiş ilkeler bütünüdür. Sağlık etiği, basın meslek ilkeleri, iş etiği, kamu etiği, pazarlama etiği gibi geniş bir yelpazede, etik kuralların uygulama alanı bulduğunu ve kabul gördüğünü söylemek mümkündür.


26. Soru

Etik ile ahlak arasındaki fark nedir?

Cevap

Ahlâk, yöreseldir ve toplumdan topluma zamanla değişebilir. Etik ise evrenseldir ve evrensel olarak kabul gören, üzerinde tartışılan ve uzlaşılan kurallardır. Etik, ahlâk gibi neyin doğru neyin yanlış olduğuyla değil, doğru ve yanlışın ne anlama geldiğiyle ilgilenir. Etik, felsefenin bir alt dalıdır denilebilir.


27. Soru

Netiket nedir?

Cevap

İnternet alanında uygulanan ve neredeyse evrensel anlamda kabul gören etik kurallar da bulunmaktadır. Bunlara “netiket” adı verilmektedir. Bunlar yayınlanmış, resmileşmiş olmasa da İnternet kullanıcıları arasında genel bir uzlaşıyla kabul görmüş kurallardır.


28. Soru

Basın meslek ilkeleri nelerdir?

Cevap

1. Yayınlarda kişilerin ırk, din, dil, cinsiyet gibi ayrımlara maruz bırakılmaması,
2. Düşünce, vicdan özgürlüğü, genel ahlâk, din duyguları ve aile kurumunu sarsacak
yayınlarda bulunmama,
3. Gazetecilik mesleğinin ahlâka aykırı amaçlara alet edilmemesi,
4. Eleştiri sınırının aşılarak kişilere hakaret ve iftira içeren ifadelerde bulunmama,
5. Kişilerin özel yaşamını yayın konusu yapmama,
6. Soruşturmadan, doğru olduğuna emin olmadan haber yapmama,
7. Saklı kalması kaydıyla edinilen bilgilerin kamu yararı olmaksızın yayınlanmaması,
8. Kaynak belirtmeden alıntı yapmama,
9. Hakkında yargı tarafından suçlu olduğuna karar verilmedikçe bir kimseyi suçlu
ilan etmeme,
10. Yasaların suç saydığı eylemleri, gerçek olmadığı halde bir kimseye ithaf etmeme,
11. Gazeteci kaynaklarını gizli tutmama, ifşa etme,
12. Şiddet ve zorbalığa özendirecek yayın yapmama,
13. İlan ve reklam niteliğindeki yayının, bu niteliğini tereddüte yer vermeyecek şekilde
belirtmeme,
14. Yayın tarihi için belirlenen zaman kaydına saygı duyma,
15. Tekzip hakkına saygı duyma olarak sayılabilir.


29. Soru

İnternette en sık yaşanan etik sorunlar nelerdir?

Cevap

  • Özel yaşamın gizliliğini ihlal,
  • Telif hakkı, marka ve patent haklarının ihlali,
  •  İçeriğin asıl kaynağının gösterilmemesi,
  • Üretilen içeriğin doğruluğunun teyit edilmeden yayılması,
  • Kişisel verilerin güvenliği,
  • Haber ve ticari enformasyonun sınırlarının belirsizleşmesi,
  • Yeni medya özellikleriyle kullanıcının yoğun reklama maruz kalması,
  • Viral içerikler ve görüntülerinin paylaşım şekli,
  • Haksız rekabet.


30. Soru

Mobil pazarlamada reklam etiği nedir?

Cevap

Reklam etiği; reklamın genel ahlâk kurallarına ve tüketici haklarının korunması ilkelerine uygun olması, kişilik haklarının zedelenmemesi ve haksız rekabetin önlenmesi olarak açıklanabilir.


31. Soru

SMS nedir?

Cevap

SMS (kısa mesaj servisi)


32. Soru

MMS nedir?

Cevap

MMS (Multi Medya Mesaj Servisi)


33. Soru

WAP nedir?

Cevap

WAP ( wireless application protocol)( kablosuz
uygulama protokolü)


34. Soru

Push Notification nedir?

Cevap

Push Notification (Anlık Bildirim)


35. Soru

Lokasyon bazlı servisler nasıl çalışır?

Cevap

Bu lokasyon bilgisi bir uygulama vasıtası ile
veya baz istasyonu ID numarası ile ve bir operatör servisi yardımıyla sağlanabilir. Bu bilgiler olmadan GPS sistemi aracılığıyla da lokasyon bilgisi sağlanabilir. Bir kişinin lokasyon verisi, aynı zamanda o kişinin gizli ve kişisel verisidir. Bu tip lokasyon bazlı reklamlarda özellikle kişisel verilerin gizliliğinin ve kişilik haklarının ihlali gibi olası hukuki sorunlar ortaya çıkabilir.


36. Soru

Çevrimiçi davranışsal reklamcılık nedir?

Cevap

Bu reklam tipinde kullanıcıya ilgi alanına ve o günlerde aradığı veya okuduğu içeriğe göre reklam gösterilmektedir.
Birçok cihaz ve bilgisayar, kullanıcının İnternet’teki tüm hareketlerini kayıt altına alır. Bazı İnternet siteleri tarafından çerez (cookie) denilen küçük yazılımlarla
kullanıcının İnternet hareketlerine kolaylıkla ulaşılabilmektedir. Bu tip kişiye özel bilgiler ile kişiye özel, davranışsal reklamlar gösterilebilmektedir.


37. Soru

Amerikan pazarlama derneği tarafından benimsenen mobil pazarlama ilkeleri nelerdir?

Cevap

Amerikan Pazarlama Derneği, Mobil pazarlama ilkelerini benimsemiştir. Bunlar duyuru, seçim ve onay, müşteri eksenli pazarlama ve sınırlamalar, güvenlik ve uygulama ve
sorumluluktur. En önemli husus, müşteri gizliliğinin korunmasıdır. (Eru, Oya, 2013) Bu ilkelere göre; duyuruda pazarlamacının kimliği, ürün ve hizmet bilgisi açık olmalı;
mobil ileti gönderimi için kullanıcıdan izin alınmış olmalı; alınan onay yalnızca belirli bir program için kullanılmalı ve kullanıcıya iptal hakkı verilmeli, toplanan kişisel verilerin
gizliliği ve güvenliği sağlanmalı, alınan onay ve izne uygun amaçla kullanılmalı, ifşa edilmemelidir.


38. Soru

Anayasa ile güvence altına alınmış olan kişisel hak ve özgürlükler nelerdir?

Cevap

  • Kişinin dokunulmazlığı ve maddi ve manevi varlığı, kişilik haklarının korunması
  • Özel hayatın gizliliği ve korunması
  • Haberleşme hürriyeti
  • Din ve vicdan hürriyeti
  • Düşünce ve kanaat hürriyeti
  • Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetidir.


39. Soru

Türkiye'de internet aktörlerinin hakları ve sorumlulukları hangi yasa ile düzenlenmiştir?

Cevap

Türkiye’de İnternet, genel anlamda 5651 sayılı yasa ile belirli bir sorumluluk rejimine oturtulmuştur. 5651 sayılı yasa ile İnternet süjelerinin ya da aktörlerinin hakları ve sorumlulukları düzenlenmiştir.


40. Soru

Mobil pazarlamada fiyat ile ilgili uyulması gereken etik kurallar nelerdir?

Cevap

Fiyatla ilgili olarak fiyat etiketi konusunda etik kurallara uyulması, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 54 ve 84. maddeleri uyarınca hazırlanan fiyat etiketi yönetmeliği gibi yasalarla belirlenen kurallara uyulması, satış fiyatının etikette gösterilmesi, satış fiyatlarının “Türk Lirası” veya “TL” simgesi şeklinde yazılması ve her kesime eşit tarife ile uygulanması, fiyatın herkesçe anlaşılabilir şekilde sunulması, indirim yapıldıysa indirimli fiyatın önceki fiyattan daha düşük olması konuları dikkate alınmalıdır.


41. Soru

Mobil pazarlamada dağıtım ile ilgili uyulması gereken etik kurallar nelerdir?

Cevap

Mobil pazarlama yaparken SPAM yani istenmeyen elektronik iletilerin dağıtımının yapılmaması, bu konuda gerekli izinlerin kullanıcıdan veya alıcıdan önceden alınmış olmasını öngören Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a ve bağlı yönetmeliklerine uygun hareket edilmesi gerekmektedir.


42. Soru

Mobil pazarlamada uluslararası pazarlama ile ilgili uyulması gereken etik kurallar nelerdir?

Cevap

Uluslararası pazarlama ile ilgili etik kurallara uyulması, küresel rekabet kurallarına uyulması, hükümet engellemesi, rüşvet, gümrükten geçiş, fon transferi gibi konularda etik ve yasal çerçevede kalınması ile ilgilidir.


43. Soru

Mobil pazarlamada uyulması gereken reklam etiği kuralları nelerdir?

Cevap

Reklam etiği kurallarına uyulması, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 61. maddesi ile düzenlenen ticari reklam kurallarına uyulması, Ticari Reklam ve Haksız
Ticari Uygulamalar Yönetmeliğine bağlı kalınması, hedef kitlenin ticari reklamda bilgilendirilirken Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlâka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst davranmaları, aldatıcı, istismar edici, başka firmaların haklarını ihlal edici reklamlardan kaçınılması gerekmektedir.


44. Soru

Mobil pazarlamada ürün ile ilgili uyulması gereken etik kurallar nelerdir?

Cevap

Ürünün veya hizmetin güvenli olması, tüketici haklarını gözetmesi, tüketicileri koruma kanununa uyması, ayıplı mal veya hizmet varsa yasalar kapsamındaki tüketici haklarına saygı gösterilmesi, alıcı veya tüketicinin cayma hakkını kullanmak istemesi durumunda bu hakka ve bu hakların
kanunda belirtilen zaman aşımı sürelerine saygı gösterilmesi gerekmektedir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi