Havayolu Pazarlaması Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Havayolu İşletmelerinde Rekabet Stratejileri

1. Soru

Rekabet ne demektir?

Cevap

Rekabet, müşterilerin gereksinimlerini karşılarken onların beklentilerini gerçekleştiren ve onlar için değer yaratan stratejilerle pazarda mücadele etmek olarak tanımlanmaktadır.


2. Soru

Strateji ne demektir?

Cevap

Strateji, rakiplerin faaliyetlerini de inceleyerek amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca odaklı, uzun dönemli, dinamik kararlar topluluğudur.


3. Soru

Rekabet avantajı ne demektir?

Cevap

Rekabet avantajı ise, işletmenin rakiplerine kıyasla herhangi bir şeyde daha üstün olmasıdır.


4. Soru

Rekabet stratejisi ne demektir?

Cevap

Rekabet stratejisi ise, pazardaki rekabeti belirleyen güçlere karşı kârlı ve sürdürülebilir bir pozisyon almaktır.


5. Soru

Müşteri değeri ne demektir?

Cevap

Müşteri Değeri: Alınan hizmetten elde edilen toplam fayda ve hizmeti almak için katlanılan toplam maliyetlerin müşteri tarafından oransal algılanmasıdır


6. Soru

Pazara giriş engellerinden ölçek ekonomileri ne anlama gelmektedir?

Cevap

Ölçek ekonomileri: Dönem başına mutlak üretim hacmi arttıkça, bir ürünün birim maliyetinin azalması anlamına gelmektedir. Ölçek ekonomileri pazara yeni giren işletmeleri iki şekilde etkileyebilmektedir: Eğer işletme pazara büyük ölçeklerle girerse, mevcut işletmelerden gelecek büyük tepkileri göze alamayabilir. Diğer taraan ise işletme küçük ölçekle pazara girerse maliyetlerin dezavantajını kaldıramayabilir.


7. Soru

Kapsam ekonomileri ne demektir?

Cevap

Kapsam ekonomileri: Bir işletmede iki veya daha fazla ürünü üretmenin toplam maliyetinin, bu ürünleri ayrı ayrı iki veya daha fazla ilişkili olmayan işletmede üretmenin toplam maliyetinden daha az olmasıdır


8. Soru

Bayrak taşıyıcı ne demektir?

Cevap

Bayrak taşıyıcı (Flag carrier): Genellikle ulusal taşıyıcı kavramı yerine kullanılan ancak uluslararası perspektiften bakıldığında uluslararası hizmet sunarken ülkenin bayrağını kullanan havayolu işletmeleridir (ICAO, 2004: 5.1.-1 ).


9. Soru

Pazara giriş engellerinden ürün farklılaştırması neyi ifade etmektedir?

Cevap

Ürün farklılaştırması: Sektörde varolan işletmelerin yapmış oldukları çeşitli pazarlama faaliyetleri ile pazarda tanınırlığa ve müşteri sadakatine sahip olmaları, pazara yeni girecek işletmeler için önemli bir giriş engeli oluşturmaktadır. Zira yeni giren işletmelerin, sekörde tanınan ve mevcut müşteri sadakatine sahip olan işletmelerin üstesinden gelebilmesi çok fazla para, zaman ve çaba gerektirmektedir. Örneğin, havayolu işletmelerinin sık uçan yolcu programları ile yaratmış oldukları müşteri sadakatinin ortadan kalkması kolay olmayacaktır. Bu programlarda biriktirdikleri miller nedeniyle yolcular, başka bir havayolu işletmesinden bilet almayı çok fazla tercih etmemektedirler. Bu nedenle pazara yeni giren bir havayolu işletmesinin bu bağlılığı kırması oldukça güçtür. Bunun yanında, özellikle bayrak taşıyıcı havayolu işletmelerinin müşterilerin gözündeki daha emniyetli ve güvenilir olduğu imajının pazara yeni giren işletmeler tarafından kırılması da oldukça güçtür. Zira bir ülkenin bayrak taşıyıcısı olmak o havayolu işletmesine güçlü bir marka değeri katmaktadır (Hanlon, 2007: 162).


10. Soru

Pazara giriş engellerinden sermaye gerekleri neyi ifade etmektedir?

Cevap

Sermaye gerekleri: Sektöre yeni giren işletmelerin yatırım yapabilmesi için gerekli duran varlıklar, pazarlama aktiviteleri, araştırma geliştirme faaliyetleri vb. yüksek sermaye gerektiriyorsa o pazardaki giriş engellerinin yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Havayolu pazarındaki en yüksek giriş engeli de giriş maliyetlerinin yüksek olması ve yoğun sermaye gerektirmesidir. Özelikle uçak alım veya kiralama, emniyet ve güvenlik tedbirleri, müşteri hizmetleri ve işgücü maliyetleri nedeniyle havayolu sektörü girilmesi en fazla sermaye gerektiren ve yüksek sabit maliyetler sebebiyle dezavantajlı bir maliyet yapısına sahip olan sektörlerden birisidir (Delfmann vd., 2005: 12).


11. Soru

Pazara giriş engellerinden geçiş maliyetleri neyi ifade etmektedir?

Cevap

Geçiş maliyetleri: Bir tedarikçinin ürününden bir diğer tedarikçinin ürününe geçen alıcının karşılaştığı bir defalık maliyetlerin varlığı, önemli giriş engeli oluşturmaktadır. Geçiş maliyetleri, işgücünün yeniden eğitim maliyetleri, yeni ekipman ve teçhizat alım maliyetleri, ürünün yeniden tasarlanması hatta ilişkinin sona erdirilmesi dolayısıyla katlanılan psikolojik maliyetleri vb. içermektedir. Havayolu işletmelerinin sık uçan yolcu programlarının oluşturulmasının mantığında da, müşterinin geçiş maliyetlerini artırmak bulunmaktadır (Ireland vd., 2011:50).


12. Soru

Pazara giriş engellerinden dağıtım kanallarına erişim neyi ifade etmektedir?

Cevap

Dağıtım kanallarına erişim: Sektörde faaliyet gösteren işletmelerin dağıtım kanallarıyla arasındaki uzun dönemli ilişkilere, yüksek kaliteli hizmete, hatta kanalın belirli bir üretici ile tek başına tanımlanan özel ilişkilerine dayanan bağları olabilmektedir. Bazen bu giriş engeli o kadar yüksektir ki bu engeli aşmak için bir işletmenin tamamen yeni bir dağıtım kanalı yaratması gerekmektedir. Örneğin, havayolu işletmeleri için önemli bir dağıtım kanalı olan seyahat acenteleri genel olarak yüksek ücretli bilet satan havayolu işletmelerini (farklılaştırma stratejisini izleyen) tercih etmektedirler. Bu durum düşük maliyetli havayolu işletmelerinin seyahat acentelerini kullanmalarını güçleştirdiği için, bu işletmeler müşterilerini internet üzerinden bilet almaya yönlendirmişlerdir (Peksatıcı, 2010:16).


13. Soru

Pazara giriş engellerinden devlet politikaları neyi ifade etmektedir?

Cevap

Devlet politikaları: Lisans zorunlulukları, hammaddeye erişim sınırlamaları, hava ve su kirliliği standartları, ürün emniyeti ve faydalarıyla ilgili birçok denetleme ve düzenlemelerle devlet, sektörlere girişi sınırlayabilmenin yanında tümüyle de engelleyebilmektedir. Devletlerin havayolu sektöründeki pazara erişim, pazara giriş, sahiplik ve kontrol, kapasite, fiyat vb. ekonomik düzenlemeleri ile havacılık emniyeti ve güvenliğini artırmaya yönelik teknik düzenlemeleri ve politikaları pazara yeni girecek havayolları için önemli bir giriş engeli yaratmaktadır. Liberalleşme ile birlikte pazara erişim ve giriş sınırlamalarının ortadan kaldırılması rekabetin önündeki önemli bir engeli kaldırmıştır. Böylelikle pazardaki havayolu işletmelerinin sayısı da artmıştır (Gerede, 2015). Örneğin, dünyanın en büyük iç hat pazarına sahip Amerika ve Avrupa Birliği pazarında 8. Trafik hakkı (Kabotaj hakkı) dışında önemli bir giriş kontrolü bulunmamaktadır (Shaw, 2011:88).


14. Soru

Slot ne demektir?

Cevap

Slot: Düzenli bir hava trafik akışı sağlanabilmesi için bir havaalanında belirli bir tarihte bir hava aracının hareketi için kullanılabilir ya da programlanmış varış ya da gidiş saatidir (DHMİ, 2011).


15. Soru

Havayolu pazarlamasında pazara erişim ne demektir?

Cevap

Pazara erişim: Bir ülkenin herhangi bir şehrinden ya da havaalanından diğer bir ülkenin şehrine ya da havaalanına sefer yapabilme hakkıdır (Gerede, 2011:36).


16. Soru

Havayolu pazarlamasında pazara giriş ne demektir?

Cevap

Pazara giriş: Pazara erişim hakkının bir ya da birden çok havayolu işletmesi tarafından kullanılmasıdır (Gerede, 2011: 37).


17. Soru

Havayolu işletmeciliğinde 8. trafik hakkı ne demektir?

Cevap

8.trafik hakkı: Bir havayolu işletmesinin kendi ülkesi dışında bir ülkenin iç hatlarında yolcu, yük ve posta taşıma hakkıdır.


18. Soru

Alıcıların güçlü olduğu koşullar nelerdir?

Cevap

Aşağıdaki koşulların olduğu durumlarda alıcıların güçlü olduğu söylenebilmektedir (Porter, 2008: 30-32):

• Alıcı büyük hacimli satın alım yapıyorsa,

• Alıcıların satın aldığı ürün, maliyetlerinin önemli bir bölümünü oluşturuyorsa,

• Alıcının satın aldığı ürünler standartsa farklılaştırılmamışsa ,

• Alıcının geçiş maliyetleri azsa,

• Alıcı düşük kÉrlarla çalışıyorsa,

• Alıcının geriye doğru entegrasyon yeteneği varsa,

• Alıcının aldığı ürünün kalitesi kendi ürününeki kalite açısından önemsizse,

• Alıcı eksiksiz bilgiye sahipse


19. Soru

Oligopol pazar ne demektir?

Cevap

Oligopol Pazar: Piyasadaki işletme sayısının birkaç olması veya en azından birkaç işletmenin pazarda fiyatı etkileyebilecek derecede söz sahibi olmasıdır.


20. Soru

İşletmelerin müşteri değeri yaratabilmeleri için kaç yol vardır ve bunlar nelerdir?

Cevap

İşletmelerin müşteri değeri yaratabilmeleri için iki yol mevcuttur (Ülgen ve Mirze, 2010):

• İşletmeler, ürün veya hizmetleri rakiplerinden çok daha ucuza sunarak müşteri maliyetini azaltmalı,

• İşletmeler, ürün veya hizmetlerini rakiplerinden farklılaştırarak müşteri faydasını artırmalıdır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi