Spor Pazarlaması Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sporda Dağıtım Kanalları

1. Soru

Dağıtım konusu içerisindeki aracı kavramını açıklayınız.

Cevap

Dağıtım konusu içerisinde en önemli kavramlardan biri aracılardır. Aracı; üretici ile tüketici arasında yer alan, değişimi sağlayan ya da kolaylaştıran kişi ya da kurumları tanımlamaktadır. Aracı ifadesi genel bir kavram olup farklı kişi ya da kurumları kapsamaktadır. Aracılar içerisinde toptancı, perakendeci, e-perakendeci (e-Tailer), posta siparişi (mail order), acente ve distribütör gibi bir takım kişi ve kurumlar ön plana çıkmaktadır. Toptancı; büyük miktarda satın aldığı ürünleri perakendecilere ya da nihai tüketicilere yeniden satan kişi ya da işletmeler olarak ifade edilir. Perakendeci; üretici ve tüketici arasında ürünlerin naklini sağlayan, aracılık eden kişi ya da işletmelerdir. E-perakendeci ise; elektronik perakende mağazasıdır. Posta yoluyla sipariş; ürünleri katalog ya da elektronik sistem vasıtasıyla sunan kişi ya da kurumlardır. Acente, bir alıcı için siparişleri alan, bu siparişleri sağlayan ve satışı kolaylaştırıp ürünleri taşıyan kişi ya da kurumlardır. Distribütör ise, üreticiden ürünleri alan ve bunların dağıtımını yapan toptancı nitelikli aracılardır.


2. Soru

Pazarlama literatüründe dağıtım kavramını açıklayınız.

Cevap

Pazarlama literatürünü incelediğimizde dağıtım kavramına ilişkin farklı tanımlamaların yapıldığını görmekteyiz. Pitts ve Stotlar (2002) basit bir tanımlama yaparak dağıtım kavramını; ürünleri tüketicilere ulaştırma süreci olarak tarif etmişlerdir. Benzer bir tanıma göre dağıtım, “mal ve hizmetlerin kolay ulaşılabilir hâle getirilmesidir” (Sparks, 2007). Bu tanımdaki kolay ulaşılabilirlik iki temel unsuru kapsamaktadır. Bunlardan ilki satın almaya elverişli hâle getirmek iken, ikincisi ise tüketim ya da kullanım için fiziksel olarak elverişli hâle getirmektir. Bir müsabaka biletinin satın alındığı yer ile tüketildiği yer farklı olabilmektedir. Diğer bir tanımda daha çok fiziksel nitelikli ürün olan mallar üzerine odaklanılarak dağıtım “ürünlerin fiziksel olarak üretildiği yerden tüketim noktalarına kadar olan hareketlerini kapsayan işlem ve süreçler” şeklinde tanımlanmıştır. Ürün kavramının geniş perspektifli olarak kabul görmesi ile birlikte, yapılan bu tanımlamaların da adaptasyonu gündeme gelmeye başlamıştır. Daha açık bir ifadeyle somut mallar dışında kalan ürünlerin (hizmet, sportif müsabaka, yer ve kişi) de dağıtım özelliklerini kapsayacak tanımlamalara ihtiyaç olduğunu söylemek mümkündür (Argan ve Katırcı, 2010). Bu anlamda dağıtım; uygun ürünlerin, uygun zamanlarda, uygun yer ya da yerlerde alıcılara ulaştırılması ve teslimiyle ilgili işletme içi ve dışı kişi, kurum, kuruluş, yer, araç ve faaliyetleri kapsar. Dağıtım; üretim, tüketim ve kullanım arasında fiziksel ve iletişimsel bir köprü görevi görür.


3. Soru

Perakendecilik kavramını kısaca açıklayınız

Cevap

Perakendecilik, nihai tüketicilere ürünleri doğrudan satma eylemidir ve pazarlama sürecinin en son aşaması olarak değerlendirilebilir. Perakendeciliğin temel niteliği, kişisel tüketim ya da kullanım için malları nihai tüketicilere satmaktır.


4. Soru

Elektronik alışverişin pazardaki yeni fırsatlarını sıralayınız.

Cevap

Elektronik alışveriş pazarda yeni fırsatlar sağlamaktadır. İnternet yeni pazarlara kolay ve düşük maliyetle girmeyi sağlamaktadır. Elektronik perakendeciliğin belli başlı avantajları şunlardır: • Küçük işletmeler hedeflerini genişletebilirler. • Donanım ve yazılım olanakları üstün fonksiyonellik sağlamaktadır. • Elektronik bilgi akışı süreklidir. • Müşteri temsilcileriyle iletişim ve hızlı bir sipariş olanaklıdır. • Mağaza, satış personeli, depo maliyetleri gibi maliyetler bulunmamaktadır. • Geleneksel kataloglarla kıyaslandığında basım ve postalama masrafları yoktur ve bilgiler hızlı bir şekilde değiştirilip ve güncellenmektedir. • Çok az bir giderle çok daha yoğun reklam kapsamı gerçekleştirilebilmektedir.


5. Soru

Lojistik karma elemanları nelerdir?

Cevap

Lojistik karma elemanları envanter, depolama, taşıma, toplama, birimlere ayırma, ambalajlama ve iletişim olarak ifade edilebilir.


6. Soru

“İletişim devrimi” kavramını kısaca açıklayınız.

Cevap

Son yıllarda iletişim teknolojilerinde çok hızlı değişimler meydana gelmekte ve “iletişim devrimi” ismi verilen bir süreçten söz edilmektedir. Kablolu televizyon, internet, ev bilgisayarları, videokaset kaydedicileri (VCR’lar), uydu gönderme, elektronik bilgi ulaştırma (video tekst ve teletekst), hiper medya (basın, televizyon, işitsel araçlar ve bilgisayarları birleştiren medya), CD-ROM’lar, yüksek tanımlı (HDTV) ve üç boyutlu televizyonlar bu yeni teknolojiler içerisinde yer almaktadır. Ancak; radyo ve özellikle televizyon her evde bulunduğu ve günümüzün gelişmiş teknolojisi sayesinde çok uzaklardaki olayları bile canlı olarak tüm ayrıntısıyla görüntülü olarak karşımıza getirdiği için en etkili kitle iletişim araçlarındandır. Televizyonun bu etkisi spor faaliyetlerine olan ilgiyi de arttırmıştır. Hayatlarında hiç spor yapmamış insanlar bile televizyon sayesinde spor etkinliklerine ilgi duymaya başlamışlardır. Bu bağlamda, son yıllarda televizyon kanallarında spora ayrılan payın arttığı görülmektedir.


7. Soru

Dağıtım kanalının seçiminin önemini kısaca açıklayınız.

Cevap

Her üretici işletme kendisini en etkin ve verimli biçimde pazara ulaştıracak dağıtım kanalını seçmelidir. Aksi takdirde pazarlama amaçlarına ulaşmada zorluk yaşayacaktır. Değişime sokulacak mal üreticinin olduğuna göre, marka bağlılığı yaratmak da üreticiye düşer. Bu durumda, üretici açısından marka bağlılığını en üst düzeyde sağlayacak dağıtım kanalı seçilmelidir. Öte yandan, üreticinin riski öteki kanal üyelerine göre daha yüksektir. Bu nedenle, hem kanalın seçimi, hem de denetimi üretici işletme tarafından yapılmalıdır. Tüm bunlara bağlı olarak dağıtım kanalının seçimi bir sorun çözme süreci olarak ele alınacak olursa, şu sorulara cevap bulmak gerekir. 1. Dağıtım kanalının seçimini hangi faktörler etkilemektedir? 2. Dağıtım kanalının seçiminde hangi ölçütler kullanılmalıdır? 3. Dağıtım kanalının uzunluğu ne olmalıdır? 4. Hangi tür aracılara yer verilmelidir? 5. Aracıların sayısı ne olmalıdır? 6. Kaç tür kanal kullanılmalıdır? 7. Aracılar hangi ölçütlere göre seçilmelidir? 8. Dağıtım kanalı nasıl yönetilmelidir?


8. Soru

Dağıtım çeşitleri nelerdir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

• Yaygın ya da Yoğun Dağıtım: Yaygın dağıtımın temeli, malın, alıcısının bulunabileceği her yerde satışa sunulmasıdır. Tüketim mallarında, özellikle kolayda mallarda, üretici işletme malı alıp satabilecek durumda olan her toptancı ve perakendeciye dağıtım yapma istediğindedir. Çünkü tüketim malları tüketici açısından alımı ertelenmeyen, en kolay ve en yakın yerden alınmak istenen mallardır. Bu yüzden yaygın dağıtım gerektirir. Çocuklar için genel amaçlı top bu tür dağıtıma örnek verilebilir. • Seçimli ya da Selektif Dağıtım: Seçimli dağıtım belirli bir bölgede bulunan sınırlı sayıda toptancı ve perakendeci ya da sadece perakendeci kullanmaktır. Tüketim malları içerisinde yer alan beğenmeli ve özellikli mallarda, endüstriyel malların yardımcı teçhizat türünde; genel olarak da, tüketicilerin marka tercihinin önem kazandığı mallarda en uygun dağıtım şekli seçimli dağıtımdır. Markalı spor ayakkabıları genellikle bu yolla dağıtılır. Bir işletme yaygın dağıtım stratejisini bir süre uyguladıktan sonra, edindiği tecrübeye bağlı olarak seçimli dağıtım yoluna gidebilir. Bu durumda, yaygın dağıtımda kullanılan aracılar arasında eleme yapılır ve: o Yüksek masraflara yol açan, o Siparişleri küçük olan o Kredi açılması riskli olan o Mal iadesi fazla olan o Çeşitli nedenlerle malı iyi pazarlayamayan satıcı işletmeleri dağıtım kanalından çıkarır. Böylece satışlar ve kârlılık arttırılmaya çalışılır. • Özel ya da Tekelci Dağıtım: Özel dağıtım belirli bir pazarda sadece tek toptancı ya da perakendeci vasıtasıyla gerçekleştirilen dağıtımdır. Bazı hallerde üretici işletme ile aracı arasında yapılan tek dağıtıcılık (toptancı ile) ya da tek bayilik (perakendeci ile) anlaşması, aracının o mala rakip başka malları satmasını yasaklar. Uygulamada sözlü ya da yazılı yapılan bu anlaşmalar genellikle karşılıklılık esasına göre yapılır.


9. Soru

Dağıtım kanalı seçim süreci nasıl işler? Anlatınız.

Cevap

Dağıtım kanalı seçim süreci, müşteri ihtiyaçlarının analizi ile başlar, dağıtım kanal hedeflerinin belirlenmesi ve buna bağlı olarak dağıtım seçeneklerinin geliştirilmesi ile devam eder. Son aşama ise geliştirilen seçeneklerin değerlendirilmesidir. Dağıtım kanalı seçiminin ilk aşaması müşteri ihtiyaçlarının analizidir. Bu analiz ayrıntılı biçimde yapılmalı ve pazarlama araştırmalarından yararlanılmalıdır. Yapılan araştırmalar çerçevesinde müşteri ihtiyaçları ve maliyetler arasında denge sağlanmalıdır. Dağıtım kanalı seçiminin ikinci aşaması kanal hedeflerinin belirlenmesidir. Kanal hedefleri belirlenirken kanaldaki aracılar ve sayısı, ürünler, maliyetler, rakipler, çevresel koşullar ve işletmenin örgütsel yapısı göz önüne alınarak belirlenmelidir. Dağıtım kanalı seçiminin üçüncü aşaması seçeneklerin geliştirilmesidir. Seçenek geliştirilirken kanal içindeki aracılar, bunların tipleri ve sayıları göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle kolayda malları her yerde satışa sunmak için yoğun dağıtım kullanılır. Eğer dağıtımda sınırlı sayıda aracı varsa seçici dağıtım tercih edilir. Dağıtım kanalı seçiminin son aşaması seçeneklerin değerlendirilmesidir. Bu aşamada iktisadi unsurlar, dağıtım kanallarının kontrolünün kimde olduğu ve dağıtım kanalı üyeleri arasındaki uyum gibi konular araştırılır.


10. Soru

Lojistik kavramını kısaca açıklayınız.

Cevap

Lojistik kavramı en basit ifadesi ile “endüstriyel bağlamda, malzeme ve ürünlerin temini ve dağıtılması” olarak ele alınabilir. Askerî orijinli bir kavram olan lojistik; ilk kullanım biçimlerine baktığımızda askeri personelin taşınması anlamına gelmektedir. Özellikle pazarların genişlemesi ve küreselleşmenin artmasıyla birlikte, işletmeler daha fazla ithalat ve ihracat yapacak fırsatlar yakalamaya başlamıştır. Ancak bu durum maliyetlerin artmasını ve pazarda doğru zamanda bulunma gereğini ortaya çıkarmıştır. Bu ve benzeri nedenler işletmeler için ulaştırmayı daha önemli hale getirmiştir. Bunun sonucunda ulaştırma operasyonlarının yerine getirilmesini sağlayacak bütün kademeleri içinde barındıran “lojistik yönetimi” ortaya çıkmıştır.


11. Soru

Günümüzde dağıtım kanallarının gelişimi ne şekilde gelişmiştir?

Cevap

Günümüzde dağıtım kanalları özellikle iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile beraber geleneksel anlamının dışına çıkıp; yeni anlamlar kazanmıştır. Dağıtım kanalları, uzunluklarına ve aracıları kapsayıp kapsamama özelliklerine göre farklı sınıflandırılmaktadır. Bu değerlendirmeye göre sportif ürünler için dağıtım kanalları doğrudan ve dolaylı dağıtım olmak üzere iki başlık altında ele alınabilir. Doğrudan dağıtım üreticinin ürünlerini, herhangi bir aracıdan yararlanmaksızın, doğrudan satmasıdır. Bu tür dağıtıma “sıfır aşamalı dağıtım” adı da verilir. Doğrudan dağıtım kanalları “direkt kanallar” olarak da isimlendirilirler ve dolaylı dağıtıma göre daha kısa bir süreçte ürünlerin tüketiciye ulaşmasına olanak tanırlar. Sportif ürünlerin doğrudan dağıtımında herhangi bir aracı kurumdan yararlanılmaz. Kısacası üretici ve tüketici arasındaki ilişki doğrudandır, herhangi bir aşama ya da kesinti söz konusu değildir. Üreticilerle tüketicilerin arasındaki mesafenin uzunluğu çoğu zaman sadece üreticinin ya da tüketicinin üstlenemeyeceği maliyetler oluşturur. insanlığın en eski zamanlarından beri ticaret olarak isimlendirilen iş temelde dağıtımdır. Halk pazarlarında görülen tüccarların da yaptığı iş, aslında dağıtımdan başka bir şey değildir. Kısacası, üreticiden tüketiciye doğru ürünlerin ulaşmasında aracı kullanılıyor ise dolaylı dağıtımdan bahsedilmektedir. Dolaylı dağıtımda kullanılan aracılara bağlı olarak uzun ya da kısa dağıtım kanalları oluşmaktadır. Sportif ürünlerin dağıtımında da her zaman doğrudan dağıtım stratejisi uygulanamaz. Sportif ürün üreticilerinin aracı kullanarak tüketicilere ulaşma yolu seçtikleri durumlarda dolaylı dağıtım oluşur. Sportif ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasında en az bir aracının kullanıldığı dağıtım kanalı dolaylı dağıtım kanalı olarak isimlendirilir.


12. Soru

Aracı kullanma nedenlerini kısaca açıklayınız.

Cevap

Üretici işletme dağıtımı doğrudan kendisi de yapabilir, ancak bu durum, aracıların görevlerini üstlenmekten başka bir anlama gelmez. Üretici bir işletmenin aracılardan yararlanma nedenleri aşağıdaki biçimlerde ifade edilebilir. • Aracı kullanmadan tüketiciye doğrudan dağıtım, işletmenin finansal gücü ile ilgili bir karardır. Tüketici pazarında doğrudan dağıtım uygulaması çoğu zaman işletmenin finansal olanaklarını zorlar ve genellikle aşar. Bir işletmenin tüm pazarlarda kendisine bağlı satış noktalarını satın alması ya da kiralaması, personel ve diğer giderleri üstlenmesi, pazarlama elemanlarının ücretleri, yol ve yemek giderleri gibi birçok faktör işletmeye ekstra mali yük getirecektir. • Üretici işletme, aracıların işlevlerini üstlendiği zaman, satış yaptığı merkezlerde, kendi mallarının tamamlayıcısı olan başka işletmelerin üretimi olan malları da satma durumu ile karşı karşıya kalacaktır. • Üretici işletme, toptancı ve perakendeci olarak yıllardır çalışan işletmelere oranla bu alanda yeni olduğu için, aracılık işlevlerini bu alanda uzmanlaşmış olan kişi ve işletmeler gibi etkin biçimde yerine getiremeyebilir. • Bazen doğrudan dağıtım yapılması mümkün değildir. Örneğin; sakız satışlarının bu şekilde yapılması düşünülemez; posta yoluyla satış da yapılamaz. Birçok kolayda mal için de bu durum geçerlidir. Dolayısıyla aracı kullanmak zorunlu hale gelir. • Üretici işletme aracıyı ortadan kaldırınca, kuracakları ticari ilişki sayısı daha fazla olacaktır. Başka bir ifade ile, aracılar yoluyla ticari ilişki sayısında tasarruf sağlanır.


13. Soru

Perakendecilik son yıllarda nasıl bir değişim göstermiştir?

Cevap

Perakendeciliğin çoğu perakende mağazalarında yapılmasına rağmen özellikle son yıllarda nihai tüketicilere doğrudan posta, katalog, telefon, internet, TV’deki alışveriş kanalları, ev ve ofis partileri, kapıdan kapıya satış, otomatik satış makineleri gibi mağazasız perakendecilik uygulamaları da kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle teknolojik alandaki hızlı değişimler ve internetin yaygınlaşarak hayatımıza girmesiyle birlikte birçok sektörde olduğu gibi perakendecilik sektöründe de değişimler ve gelişmeler gözlenmektedir.


14. Soru

Pazarlama, dağıtım kavramının önemini kısaca anlatınız.

Cevap

İhtiyaçların daha kolay karşılanabilmesi için tüketici açısından faydalı olan dağıtım, pazarlamanın önemli işlevlerinden biridir. Önemli olmasının sebebi, ihtiyaçları karşılama noktasında oynadığı önemli rolün yanı sıra en küçük yerleşim birimlerinde bile temsil edilen dağıtıcıların sayısal çokluğudur. Bu dağıtım kanallarında en az bir kişinin bile çalıştığını düşünsek, bu kişilerin çalışma hayatı içerisindeki sayısal çokluğu ve yarattıkları ekonomik büyüklük önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Günlük hayatımız içerisine bu denli girmiş olan dağıtım konusunda sistematik bilgilere sahip olmak hem profesyonellere hem de girişimcilere fayda sağlayacaktır.


15. Soru

Günümüzde perakende yaklaşımlarını kısaca açıklayınız.

Cevap

Günümüz perakende yaklaşımlarından belki de en önemlisi, tüketici ile kurulan ilişki ve iletişimin şekli ile ilgilidir. Tüketicilerin mağazadan ürün satın almasının devamlılığı, tekrar satın almalar ve olumlu tavsiyelerin anahtarı tüketiciye yaklaşım ile izah edilebilir. Bunu sağlamanın pek çok yöntemi bulunmaktadır. Ürün kalitesi, çeşit zenginliği ve kalite önemli elemanlar olmasının yanında, tüketici ile uzun vadeli bir ilişki kurma sadakati yaratacaktır. Sadık müşteri de kârlılık üzerinde daha fazla etkiye sahiptir. Spor perakendeciliği ile ilgili önemli konulardan biri de mağazada tanzim teşhir ve deneyimsel pazarlamadır. Tanım olarak tanzim teşhir; satış noktasında, satılan ürünlerin bir plan çevresinde düzenlenmesi faaliyetleridir ve amacı ürünlerin hızlı bir şekilde tüketiciler tarafından satın alınmasını sağlamaktır. Günümüzde özellikle sportif ürün satan perakende mağazaları tanzim teşhire çok büyük önem vermekte ve müşterilere eşsiz spor deneyimi yaşatmaya çalışmaktadır.


16. Soru

Pazarlamada dağıtım aracı olarak spor tesislerinin önemini açıklayınız.

Cevap

Spor pazarlamasında dağıtım konusu ele alınırken sportif etkinlik, müsabaka, yarış ve her türlü spor etkinliğinin gerçekleştirildiği yerlerin göz önüne alınması bir zorunluluktur. En basit ifadesi ile her türlü spor etkinliğinin gerçekleştiği alana spor tesisi adı verilir. Spor tesisleri, kamu ve özel kuruluşlar tarafından aktif ve/ya da pasif katılım fırsatı sunan spor alanlarıdır. Spor alanında ürünler daha çok tüketicilere ilgili oldukları alanlarda sunulur. Her tür spor tesisinin etkin bir dağıtım aracı olarak işlev görmesi dört temel boyuta bağlıdır. • Yer ve Erişebilirlik: Spor tesisinin kurulduğu yer ve bu bölgenin erişilebilirliği dağıtımın başarısını etkileyen önemli unsurlardan birisidir. Bu nedenle, spor tesisinin tüketicinin ulaşabileceği bir bölgede konumlandırılması dağıtımın işlevselliğini arttıracaktır. Ancak sadece tesisin ulaşılabilir olması değil, aynı zamanda bu tesisin otopark olanakları ve yeterliliği gibi fiziksel koşulları da hayati bir önem taşır. • Tasarım ve Yerleşim: Bir sportif etkinlikten elde edilecek tatmin bir yerde tesisin tasarımı ile ilgili olacaktır. Bu, ambiyansın etkisi hakkında da bilgi verecektir. Tesisin tasarımı deneyim elde etmede önemli bir işleve sahiptir. Diğer önemli bir konu tesisin yerleşim yapısına ve biçimlerine ilişkindir. Spor tesisindeki bir alandan diğer bir alana geçiş rahatlığı, yeterli, açık ve anlaşılır yönlendirici tabelaların varlığı diğer önemli konular arasında gösterilir. • Tesis Altyapısı ve Olanakları: Tesisin sahip olduğu altyapı ve olanaklar pek çok elemanı kapsamaktadır. Bunlardan ilki ve belki de en önemlisi koltuk kalitesidir. Zira bu kalite boyutu tesiste kalış süresini artırabilmektedir. Çocuklara yönelik olanaklar, ebeveynler bakımından ilgili tesiste hizmet almanın ön koşullarından biri olarak değerlendirilebilir. Mesaj ve ses sistemlerinin rahatsız edici olmaması, aynı zamanda müzik yayını yapmaya uygun olması da tüketici tercihleri arasında gösterilir. Medya hizmetleri, acil tıbbi olanaklar ve lisanslı ürün satışı yapılan yerlerin varlığı ve etkinliği de tesisin olanakları arasında yer alır. • Müşteri Hizmeti: Tatmin ve deneyim elde etmede spor tesisinin sahip olması gereken son boyut ise müşteri hizmetidir. Esasında bu boyut rakiplerden ayrışmayı ve öncü marka olmayı da sağlamaktadır. Günümüzde her tür mal ve hizmetlerin benzer kalitede üretilebildiği gerçeğinden hareketle, ürünü farklılaştırmada kullanılabilecek önemli konulardan biri müşteri hizmeti ve müşteri ilişkileri yönetimi olacaktır.


17. Soru

Bilet dağıtım sistemindeki gelişmeleri kısaca anlatınız.

Cevap

Bilet dağıtımı, spor pazarlama kanallarında meydana gelen hızlı değişimi gösteren iyi örneklerden birisidir. Sporda bilet satın alma davranışı gün geçtikçe organizasyonun gerçekleştiği yerden (gişeden) bilet satın almaktan uzaklaşarak, yeni teknolojiler vasıtasıyla bilet satın alma noktasına doğru ilerlemektedir. Günümüzde, özellikle internetin yaşamın her alanına nüfuz etmesine bağlı olarak spor tüketicisinin bilet satın alma davranışı değişmiştir. Günümüzde herhangi bir spor organizasyonu için internet üzerinden bilet alınabilmektedir. Son yıllarda takım mağazaları, bilet firma ortaklıkları, diğer perakende ortaklıklar, televizyon ve İnternet, seçilmiş firmalara yönelik ücret indirimleri ve telefon sistemleri gibi uygulamalar bilet dağıtım sistemleri içerisinde ön plana çıkmaktadır.


18. Soru

TV kanallarına çok para ödenmesinin temel nedenlerini kısaca sıralayınız.

Cevap

Medyanın bir dağıtım aracı olarak kullanılması ve spor olaylarının yayınlanması için TV kanallarının çok büyük para ödemelerinin temel nedenleri şunlardır: • Kişi başına ulaşmanın düşük maliyeti. • Müşteri açısından kolaylık. • Spor ürünü bakımından pazarın büyüklüğü ve demografik özellikler. • Yayıncının potansiyel sponsorlara reklam satma şansı ve yeteneği. • Geniş seyirci kitlesine ulaşma imkânı. • Abonelik sistemi ve reklam gelirleri . • Bazı kablolu televizyon kanalları müsabakaları ya da spor olaylarını seyircilere göre kişiselleştirme imkânı sağlar. • Belirli seyirci grupları belirli spor dallarını izledikleri için reklam verenler için bölümlenmiş bir pazar yapısına ulaşma imkânı verir.


19. Soru

Dağıtım nedir?

Cevap

Dağıtım kavramı; ürünleri tüketicilere ulaştırma sürecidir.


20. Soru

Aracılar kimlerdir?Kısaca tanımlayanız?

Cevap

Aracılar içerisinde toptancı, perakendeci, e-perakendeci (E-tailer), posta siparişi (mail order), acente ve distribütör gibi bir takım kişi ve kurumlar ön plana çıkmaktadır. Toptancı; büyük miktarda satın aldığı ürünleri perakendecilere ya da nihai tüketicilere yeniden satan kişi ya da işletmeler olarak ifade edilir. Perakendeci; üretici ve tüketici arasında ürünlerin naklini sağlayan, aracılık eden kişi ya da işletmelerdir. E-perakendeci ise; elektronik perakende mağazasıdır. Posta yoluyla sipariş; ürünleri katalog ya da elektronik sistem vasıtasıyla sunan kişi ya da kurumlardır. Acente, bir alıcı için siparişleri alan, bu siparişleri sağlayan ve satışı kolaylaştırıp ürünleri taşıyan kişi ya da kurumlardır. Distribütör ise, üreticiden ürünleri alan ve bunların dağıtımını yapan toptancı nitelikli aracılardır


21. Soru

Üretici bir işletmenin aracılardan yararlanma nedenleri nelerdir?

Cevap

  • Aracı kullanmadan tüketiciye doğrudan dağıtım, işletmenin finansal gücü ile ilgili bir karardır. Tüketici pazarında doğrudan dağıtım uygulaması, çoğu zaman işletmenin finansal olanaklarını zorlar ve genellikle aşar. Bir işletmenin tüm pazarlarda kendisine bağlı satış noktalarını satın alması ya da kiralaması, personel ve diğer giderleri üstlenmesi, pazarlama elemanlarının ücretleri, yol ve yemek giderleri gibi birçok faktör işletmeye ekstra mali yük getirecektir.
  • Üretici işletme, aracıların işlevlerini üstlendiği zaman, satış yaptığı merkezlerde, kendi mallarının tamamlayıcısı olan başka işletmelerin üretimi olan malları da satma durumu ile karşı karşıya kalacaktır.
  • Üretici işletme, toptancı ve perakendeci olarak yıllardır çalışan işletmelere oranla bu alanda yeni olduğu için, aracılık işlevlerini bu alanda uzmanlaşmış olan kişi ve işletmeler gibi etkin biçimde yerine getiremeyebilir. Her şeyden önce, toptancı ve perakendeci, kendi pazarlarını ve bu pazarlardaki tüketiciyi üreticiden daha iyi tanımaktadır. Kurdukları ticari ilişkiler, özellikle uzun vadeli olması nedeniyle, pazara yeni girecek üretici işletme için bir engel olacaktır.
  • Bazen doğrudan dağıtım yapılması mümkün değildir. Örneğin; sakız satıcılarının bu şekilde yapılması düşünülemez; posta yoluyla satış da yapılamaz. Birçok kolayda mal için de bu durum geçerlidir. Dolayısıyla aracı kullanmak zorunlu hale gelir.
  • Üretici işletme aracıyı ortadan kaldırınca, kuracakları ticari ilişki sayısı daha fazla olacaktır. Başka bir ifade ile, aracılar yoluyla ticari ilişki sayısında tasarruf sağlanır.


22. Soru

Dağıtım kanalının seçimi bir sorun çözme süreci olarak ele alınacak olursa, hangi sorulara cevap bulmak gerekir ?

Cevap

  • Dağıtım kanalının seçimini hangi faktörler etkilemektedir? ?
  • Dağıtım kanalının seçiminde hangi ölçütler kullanılmalıdır? ?
  • Dağıtım kanalının uzunluğu ne olmalıdır? ?
  • Hangi tür aracılara yer verilmelidir? ?
  • Aracıların sayısı ne olmalıdır? ?
  • Kaç tür kanal kullanılmalıdır? ?
  • Aracılar hangi ölçütlere göre seçilmelidir? ?
  • Dağıtım kanalı nasıl yönetilmelidir?
     


23. Soru

Bir işletme yaygın dağıtımda kullanılan aracılar arasında  hangi kriterlere göre eleme yaparak satış ve karlılık arttırma çabasına gider?

Cevap

  • Yüksek masraflara yol açan,
  • Siparişleri küçük olan
  • Kredi açılması riskli olan
  • Mal iadesi fazla olan
  • Çeşitli nedenlerle malı iyi pazarlayamayan satıcı işletmeleri dağıtım kanalından çıkarır. Böylece satışlar ve karlılık arttırılmaya çalışılır.


24. Soru

Dağıtım Kanalı seçim süreci aşamaları nelerdir?

Cevap

  • Müşteri İhtiyaçlarının Analizi
  • Kanal Hedeflerinin Belirlenmesi
  • Seçeneklerin Geliştirilmesi
  • Seçeneklerin Değerlendirilmesi


25. Soru

Doğrudan dağıtım nedir?

Cevap

Doğrudan dağıtım üreticinin ürünlerini, herhangi bir aracıdan yararlanmaksızın, doğrudan satmasıdır. Bu tür dağıtıma sıfır aşamalı dağıtım adı da verilir. Doğrudan dağıtım kanalları ‘direkt kanallar’ olarak da isimlendirilirler ve dolaylı dağıtıma göre daha kısa bir süreçte ürünlerin tüketiciye ulaşmasına olanak tanırlar.


26. Soru

Spor pazarlamasında doğrudan dağıtım ile ilgili birkaç örnek veriniz?

Cevap

  • Bir golf kulübünün aracı kullanmadan golf sahasını ya da kulübünü golf tüketicilerine sunması
  • Bir aliminyum üreticisinin hammaddeyi direkt olarak softball eldiveni üreticisine satması
  • Spor pazarlama firmasının müşterisine doğrudan satış yaparak hizmet sunması
  • Bir tenis hocasının öğrenciye doğrudan ders vererek, bu hizmeti satması
  • Bir müsabakanın biletinin spor kulübünün web sitesinden doğrudan izleyicilere satılması


27. Soru

Dolaylı dağıtım kanalı nedir?

Cevap

Sportif ürünlerin dağıtımında da her zaman doğrudan dağıtım stratejisi uygulanamaz. Sportif ürün üreticilerinin aracı kullanarak tüketicilere ulaşma yolu seçtikleri durumlarda dolaylı dağıtım oluşur. Sportif ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasında en az bir aracının kullanıldığı dağıtım kanalı dolaylı dağıtım kanalı olarak isimlendirilir ?


28. Soru

Lojisitik nedir?

Cevap

 Lojistik kavramı en basit ifadesi ile “endüstriyel bağlamda, malzeme ve ürünlerin temini ve dağıtılması” olarak ele alınabilir


29. Soru

Lojistik karma elemanları nelerdir?

Cevap

Lojistik karma elemanları envanter, depolama, taşıma, toplama, birimlere ayırma, ambalajlama ve iletişim olarak ifade edilebilir.


30. Soru

Bazı sportif ürünlerin dağıtımında lojistik yönetimi en önemli değişken olmasına örnek veriniz?

Cevap

Türkiye’de fitness pazarına yönelik endüstriyel malzeme üreten bir spor işletmesi düşünelim. Bu işletmenin Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren spor merkezlerinden gelecek taleplere zamanında ve yerinde cevap verebilmesi için ürettiği fitness ekipmanlarını fiziksel olarak hareket ettirmesi, stoklaması, taşıması ve spor merkezlerine yerleştirmesi gerekmektedir.


31. Soru

Bir işletme için mallarını depolaması gerekliliği  nedenleri nelerdir?

Cevap

  • Mallar depolanmadan da talep noktalarına ulaştırılabilir. Ancak bu durum hem üretim programına bazı yükleri getirecek hem de maliyetlerde bir takım artışların olmasına neden olacaktır.
  • Depolama, malların üretim yerlerinden daha uzak olan talep noktalarına daha kolay ulaştırılmasına yardımcı olacaktır.
  • Depolar eskiden sadece mal depolamak için kullanılırken, günümüzde mal akımlarını kolaylaştırmak ve ayrıştırmak için de kullanılmaktadır.
  • Depolama, özellikle üretim ve tüketim dönemleri farklı olan malların tedariki için gereklidir.
  • Fiyat ve mal arzındaki dalgalanmaları önlemek için depolamaya ihtiyaç duyulur.
  • Mallara zaman faydası yaratmak için depolama gereklidir.
  • Çeşitli nitelik ve özellikleri olan, farklı amaçlar için kullanılan ve farklı adları olan depolar, malların yeniden dağıtılacağı stok noktaları olarak kullanıldığında, dağıtım maliyetlerini düşürmeye fayda sağlayabilir.


32. Soru

Elde bulundurulacak stok miktarı üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?

Cevap

  • Planlanan satış hacmi
  • İşletmenin sahip olduğu depo sayısı
  • Malların dayanıklılığı
  • Üretim süresi ve kapasitesi
  • Depolama olanakları
  • Elde bulundurma maliyeti


33. Soru

Ambalajlamanın iki temel fonksiyonu nedir?

Cevap

  • Ambalaj ürünün korunmasını sağlar.
  • Ambalaj sessiz satıcılık görevi üstlenir.?


34. Soru

Lojisitk yönetiminde iletişimin önemi nedir?

Cevap

Dağıtım kanalları üretim ve tüketimi birleştirmenin bir yöntemi olup, böylece yer ve zaman engellerinin de üstesinden gelinir. Kanal üyelerinin etkili çalışması ve bu sayede engellerin üstesinden gelebilmek için kanal üyelerinin gerektiği şekilde bilgilendirilmesi gerekir. Bu nedenle, lojistik karmasında taşıma ve depolamaya ilişkin veri ve bilgilerin toplanması, dağıtılması ve kullanılması temel bir görevdir. Bilgi akışındaki aksamalar tüm sürecin aksamasına neden olacaktır. Bu anlamda, en son teknolojik gelişmelerle donatılmış iletişim ağları sayesinde etkin bir lojistik yönetiminin uygulanması gerekir ?


35. Soru

Elektronik perakendeciliğin belli başlı avantajları nelerdir?

Cevap

  • Küçük işletmeler hedeflerini genişletebilirler.
  • Donanım ve yazılım olanakları üstün fonksiyonellik sağlamaktadır.
  • Elektronik bilgi akışı süreklidir.
  • Müşteri temsilcileriyle iletişim ve hızlı bir sipariş olanaklıdır.
  • Mağaza, satış personeli, depo maliyetleri gibi maliyetler bulunmamaktadır.
  • Geleneksel kataloglarla kıyaslandığında basım ve postalama masrafları yoktur ve bilgiler hızlı bir şekilde değiştirilip ve güncellenmektedir.
  • Çok az bir giderle çok daha yoğun reklam kapsamı gerçekleştirilebilmektedir


36. Soru

Spor perakendeciliğini tanımlayanız?

Cevap

Spor perakendeciliği “nihai spor tüketicilerine spor ürünlerini doğrudan satma eylemi” olarak tanımlayabiliriz.


37. Soru

Spor perakendeciliğinde tanzim teşhir nedir ve örnek veriniz?

Cevap

Tanım olarak tanzim teşhir; satış noktasında, satılan ürünlerin bir plan çevresinde düzenlenmesi faaliyetleridir ve amacı ürünlerin hızlı bir şekilde tüketiciler tarafından satın alınmasını sağlamaktır. Günümüzde özellikle sportif ürün satan perakende mağazaları tanzim teşhire çok büyük önem vermekte ve müşterilere eşsiz spor deneyimi yaşatmaya çalışmaktadır. Çeşitli ülkelerde ürünlerin denenebildiği, şişme oyun alanlarında spor etkinliklerinin yapıldığı, tırmanma duvarlarının olduğu, basket potalarının bulunduğu ve bowling hatlarının yer aldığı mağazalara rastlamak daha olası olmuştur.


38. Soru

Her tür spor tesisinin etkin bir dağıtım aracı olarak işlev görmesinin temel boyutları nelerdir?

Cevap

  1. Yer ve Erişebilirlik
  2. Tasarım ve Yerleşim
  3. Tesis Altyapısı ve Olanaklar
  4. Müşteri Hizmeti


39. Soru

Bilet dağıtım sistemleri nelerdir?

Cevap

Takım mağazaları, bilet firma ortaklıkları, diğer perakende ortaklıklar, televizyon ve İnternet, seçilmiş firmalara yönelik ücret indirimleri ve telefon sistemleri gibi uygulamalar bilet dağıtım sistemleri içerisinde ön plana çıkmaktadır


40. Soru

İletişim devrimi adı verilen süreçteki teknojiler nelerdir?

Cevap

Son yıllarda iletişim teknolojilerinde çok hızlı değişimler meydana gelmekte ve “iletişim devrimi” ismi verilen bir süreçten söz edilmektedir. Kablolu televizyon, internet, ev bilgisayarları, videokaset kaydedicileri (VCR’lar), uydu gönderme, elektronik bilgi ulaştırma (video tekst ve teletekst), hiper medya (basın, televizyon, işitsel araçlar ve bilgisayarları birleştiren medya), CD – ROM’lar, yüksek tanımlı (HDTV) ve üç boyutlu televizyonlar bu yeni teknolojiler içerisinde yer almaktadır.


41. Soru

Medyanın bir dağıtım aracı olarak kullanılması ve spor olaylarının yayınlanması için TV kanallarının çok büyük para ödemelerinin  temel nedenlerini açıklayınız?

Cevap
  • Kişi başına ulaşmanın düşük maliyeti

  • Müşteri açısından kolaylık

  • Spor ürünü bakımından pazarın büyüklüğü ve demografik özellikler

  • Yayıncının potansiyel sponsorlara reklam satma şansı ve yeteneği

  • Geniş seyirci kitlesine ulaşma imkânı

  • Abonelik sistemi ve reklam gelirleri

  • Bazı kablolu televizyon kanalları müsabakaları ya da spor olaylarını seyircilere göre kişiselleştirme imkânı sağlar

  • Belirli seyirci grupları belirli spor dallarını izledikleri için reklam verenler için bölümlenmiş bir pazar yapısına ulaşma imkânı verir

     

Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi