Pazarlama İlkeleri Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Pazarlama çevresindeki mikro çevre unsurları nelerdir? 

Mikro çevre unsurları; müşteriler, tedarikçiler, rakipler, aracılar, çalışanlar ve pay sahiplerinden meydana gelmektedir. İşletmeler pazarlama faaliyetleri ile mikro çevre unsurlarını etkileme şansına sahiptirler. 

İşletmelerin işlemlerini gerçekleştirebilecekleri müşteri pazarı çeşitleri nelerdir? Açıklayınız.

İşletmelerin, işlemlerini gerçekleştirebilecekleri 5 çeşit müşteri pazarı bulunmaktadır. Kısaca bu pazarlar ve kapsamları şu şekildedir:
1. Tüketici pazarları: Ürün ve hizmetleri, kişisel tüketim amacıyla satın alan bireylerden ve hane halkından oluşmaktadır.
2. Üretici pazarları: Ürün ve hizmetleri kendi üretim süreçleri için satın alanlardan oluşmaktadır.
3. Satıcı pazarları: Ürün ve hizmetleri belli bir kar marjıyla yeniden satmak için alan işletmelerden oluşan pazarlardır.
4. Hükümet Pazarları: Kamu hizmeti üretmek veya bu ürün ve hizmetleri ihtiyaç duyan kişilere transfer etmek için ürün ve hizmetleri alanlardan oluşmaktadır.
5. Uluslararası Pazarlar: Yabancı tüketicileri, üreticileri, satıcıları ve hükümetleri içine alan, yurtdışında bulunan alıcılardan oluşan pazarlardır.

Çikolata üreten bir firmanın çikolata üretimi için kakao, süt, şeker gibi ihtiyaç duyduğu malzemeleri bu firmaya sağlayan kişi ya da kuruluşlara ne ad verilir? 

Her işletme üretimi gerçekleştirebilmek için kaynaklara ihtiyaç duyar, tedarikçiler, işletmelerin ürün ve hizmet üretiminde kullandıkları kaynakları sağladıkları kişi ya da kuruluşlardır. Sorudaki örnekte bahsedilen malzemeleri firmaya sağlayan kişi ya da kuruluşlar tedarikçiler olarak adlandırılır. 

Mikro çevrenin bir unsuru olan aracılar ne iş yapar? Aracı kuruluşlara örnek vererek açıklayınız. 

Aracılar, tedarikçiler ve nihai alıcılara işletme ürünlerinin tanıtılmasını, satılmasını ve dağıtımını sağlayan işletmelerdir. Örneğin: bayiler, dağıtıcılar, komisyoncular, kredi veren kuruluşlar, taşıma ve depolama firmaları aracı olarak faaliyet gösterebilmektedir.

Makro çevre nedir? 

Makro çevre, işletmeyi etkileyen fakat işletmenin kontrolünde olmayan unsurlardan oluşmaktadır. İşletmeler makro çevre üzerinde etkili olamazlar, ancak makro çevrede meydana gelen değişimler karşısında önlemler almak ve/veya ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak durumundadır. işletmeler makro çevre unsurları karşısında edilgen bir konumdadır. 

Makro çevre faktörleri hangi unsurlardan oluşmaktadır? 

Makro çevre faktörleri 6 unsurdan oluşmaktadır. Bunlar: 
1. Sosyo-Kültürel Faktörler
2. Demografik Faktörler
3. Ekonomik Faktörler
4. Teknolojik Faktörler
5. Politik-Yasal Faktörler
6. Ekolojik Faktörler

Teknolojik faktörlerin pazarlama üzerindeki etkisi hangi yollarla gerçekleşmektedir? 

Teknoloji pazarlamayı üç yoldan etkileyebilmektedir
• Tamamen yeni endüstriler ortaya koyarak (Örneğin: daha önce olmayan lazerlerin ortaya çıkışı)
• Var olan endüstrileri radikal bir şekilde değiştirerek ya da ortadan kaldırarak (Örneğin: Bilgisayarın ortaya çıkması ile daktiloların üretimlerinin bir anda kesilmesi ve daktiloların işlevselliğini kaybetmesi)
• Yeni teknoloji ile ilgili olmayan pazar ya da endüstrileri teşvik ederek (Örneğin Mikro dalga ışınlarının kullanımı ile mikro dalga fırınların üretilmesi ve normalde bu konuda ilgisi olmayan ev kadınlarının da bu yeni ürün ile konuya dâhil olması)

Politik ve yasal çevre unsurları hangi faktörlerden oluşmaktadır? Örnekler ile açıklayınız.

Politik ve yasal çevre unsurlarını, ülkenin politik yapısı ve siyasi istikrarı, vergi oranları, kotalar, rekabet ve tüketici haklarına ilişkin yasal düzenlemeler ve üretim, Ar-Ge, yatırım teşvikleri gibi faktörler oluşturmaktadır.

Küresel ısınma, su kaynaklarının azalması, enerji kaynaklarının azalması gibi faktörler pazarlama çevresini etkileyen hangi faktörler ile ilişkilidir?

Pazarlamacılar tarafından girdi olarak ihtiyaç duyulan ya da pazarlama faaliyetlerinden etkilenen doğal kaynaklar ekolojik çevreyi oluştururlar. Bir başka deyişle ekolojik faktörler, bir pazarın bulunduğu coğrafik özellikleri, ikilimi, doğal kaynakları v.b özellikleri kapsamaktadır. Hızla artan çevre kirlenmesi ve doğal kaynakların tükenmesi sorunu karşısında, işletme ve pazarlama yönetimlerinin makro çevre faktörlerinden ekolojik faktörler konusuna daha fazla önem vermeleri gerekliliği ortaya çıkmıştır. Sorunun cevabı ekolojik faktörlerdir. 

Pazarlama çevresinin analizi hangi analizleri gerektirmektedir? 

1. Makro çevrenin analizi
2. Sektör Analizi

Makro çevrenin analiz aşamaları nelerdir? 

1. Makro Çevre Faktörlerinin Fırsat ve Tehditlerinin Belirlenmesi
2. Çevresel Tarama Analizi
3. Öngörüleme ve Senaryo Geliştirme

Ekolojik bir faktör olan iklimin değişmesi ve kış aylarının giderek daha uzun sürmesi, kışlık giysi üreten firmalar için bir fırsat yaratırken dondurma üreticileri için bir tehdit unsuru olabilmektedir. Bu durum, makro çevrenin analizi sürecinin hangi aşaması ile ilişkili olabilir. 

Ekolojik bir faktör olarak iklimin değişmesi ve giderek kışların daha uzun sürmesi sonucu daralan yaz ayları, kışlık giyecek üreten firmalar için bir fırsat yaratırken dondurma üreticileri için bir tehdit unsuru olmaktadır. Bu durum, makro çevre faktörlerinin fırsat ve tehditlerinin belirlenmesi aşaması ile ilişkilidir. 

"Süreklilik analizi" olarak tanımlanan makro çevre analizinin ikinci aşamasının diğer adı nedir? 

Makro çevre analizinin ikinci aşaması çevresel tarama analizidir. Literatürde çevresel tarama analizi süreklilik analizi olarak da tanımlanmaktadır.

Sektör ve pazar kavramlarını açıklayınız. 

Sektör ortak ürün ve teknolojileri kullanan organizasyonların yer aldığı mekanizmadır. Pazar ise benzer ihtiyaçları satın alan tüketici gruplarının yer aldığı mekanizmayı ifade etmektedir.

Pazar fırsatları neleri içermektedir? 

Pazar fırsatları; mevcut ve gelecekteki olası değişimler sonucunda tüketicilerde ortaya çıkabilecek yeni istek ve ihtiyaçlar, bu istek ve ihtiyaçlara yönelik yeni ürün ve hizmetler ya da bu ürün ve hizmetleri tüketicilere sunacak yeni yollar ve pazarlama araçlarından oluşmaktadır.

• Kaç firma bu müşteri grupları için rekabet ediyor?
• Hangi firmalar hangi müşteri ihtiyaçlarını karşılıyorlar?
• Müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilecek stratejiler neler olabilir?

Yukarıda sorulan sorular pazar fırsatlarını değerlendirme sürecinde hangi alana yoğunlaşarak sorulmuştur? 

Rekabetçi etkinlik 

Pazar fırsatlarının değerlendirilmesi hangi aşamalarla gerçekleştirilmektedir? 

1. Çekici pazarların tanımlanması
2. Endüstri ve rekabet analizi
3. Pazar fırsatlarının ölçümü
4. Çekici pazarları bölümleme ve hedef pazar seçimi
5. Farklılaştırma ve konumlandırma

Pazar tahmini, toplam pazar talebi, potansiyel pazar tahmini, gerçekleşen talep, işletme talebi kavramlarını açıklayınız. 

Pazar Tahmini: İşletme tarafından yürütülecek pazarlama çabaları sonucunda oluşabilecek talep miktarını ifade eder.
Toplam Pazar Talebi: Belirli bir pazar bölümünde, belirli bir zaman periyodunda belirlenmiş bir pazarlama çerçevesinde, belirli bir tüketici grubu tarafından satın alınabilecek ürün ve hizmet hacmidir.
Potansiyel Talep Tahmini: İdeal pazar şartlarında bir ürün ve hizmete olabilecek talebin üst sınırını ifade etmektedir.
Gerçekleşen Talep: Potansiyel pazar talebi içerisinde, ürün ve hizmeti satın almaya niyetli ve satın alma gücü ve imkânı olan tüketici potansiyelidir.
İşletme Talebi: İşletmenin pazarlama çabalarına bağlı olarak belirli bir zaman diliminde ve belirli bir pazarda, toplam pazar talebinden işletmenin payına düşen kısımdır.

Pazar fırsatları ölçümünde kullanılan istatistiki yöntemler nelerdir? 

• Regresyon analizi
• Zaman serileri analizi
• Kesit verilerle talep tahmini
• Zincir oran yöntemleri

Pazar ölçümü yapmada istatiski yöntemlerin dışında sıkça kullanılan diğer nicel yöntemler nelerdir?

Pazar ölçümü yapmada istatistiki yöntemlerin dışında sıkça kullanılan nicel yöntemler arasında gözlem, anket, pazar testleri ve kıyaslama yer almaktadır.

Günümüzde pazar testlerinin daha kolay ve ucuz bir şekilde yapılabilmesi nasıl mümkün olmaktadır? Açıklayınız. 

Günümüzde internet ortamı, pazar testlerini daha kısa sürede daha az maliyetle ve daha geniş kitlelere ulaşarak yapma fırsatını sunmaktadır. İşletmeler e-posta, sohbet odaları ve kendi web siteleri aracılığıyla pazar testlerini kolay ve ucuz şekilde yapabilmektedirler.

Pazar ölçümlerinde kullanılan sübjektif yöntemler nelerdir? 

Yukarıda yer alan nicel yöntemlerin yanı sıra pazar ölçümlerinde sübjektif bazı yöntemlerde kullanılmaktadır. Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı yargısal tahminlerdir. Bu yöntemde yönetici ve uzmanlar pazarda geçmişte yaşanan olaylara ve gelecekteki değişimlere ilişkin yargılarını ortaya koyarlar. Uzmanların ve yöneticilerin ürün ve hizmetin gelecek talebini etkileyebilecek faktörlere ilişkin görüş, değerlendirme ve tahminleri dikkate alınır.

Yargısal tahmine ek olarak uygulanan bir diğer sübjektif pazar ölçüm yöntemi ise satış elemanlarının görüşlerine dayanan tahmindir. Bu yöntemde yargısal tahmine benzer olarak satış elemanlarının gelecek dönemdeki ürün ve hizmet talebinin ne olabileceğine dair fikirlerine dayanarak tahmin yapılır. Satış elemanlarına sürekli olarak sorulan bir ürünün talebi yükselmiş ya da yükseliyor demektir. Genelde bu yöntem yargısal tahminin sonuçlarını güçlendirme ve destekleme amaçlı kullanılır.