Organizasyonlarda Davranış Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Grup nedir? 

Sosyal bilimciler, kendilerini bir grup olarak algılayan, ortak amaçları olan, birbirleriyle etkileşim içerisinde bulunan ve aralarında durağan bir ilişki kalıbı olan iki veya daha fazla kişiyi grup olarak tanımlamaktadırlar

Referans grubu nedir? 

Referans grubu: Saygı duyduğumuz, güvendiğimiz, takdir ettiğimiz, onlar gibi olmak istediğimiz kişilerden oluştuğu için kendimizi özdeşleştirdiğimiz bir grup. Örnekler: Arkadaş grubu, iş arkadaşları, bir spor takımının oyuncuları.

İç-grup ve dış grup nedir? 

İç-grup bireyin kendini ait hissettiği grubu tanımlarken; dış-grup, bireyin küçük veya aşağı gördüğü, karşı olduğu veya rekabet halinde olduğu grubu ortaya koyar.

Grupların gelişme süreci hangi aşamaları içerir?

Grupların gelişme sürecini, yaygın bir kabul görmüş olan Beş-Evreli Model ile ele almak yerinde olacaktır. Bu evreler; oluşma, fırtına, ilke/kural oluşturma, icraat ve dağılmadır.

Grupların gelişim sürecinde fırtına evresinde neler yaşanır? 

Fırtına evresinde grup içinde çatışma vardır. Üyeler, her ne kadar bir grubun varlığını kabul etseler de grup tarafından denetime tabi tutulmaya karşı koyarlar; birbirlerini, özellikle de olası lider veya lider adaylarını denerler ve hatta birbirlerine düşmanlık da gösterebilirler. Özetle, bu evrede kimin grubu denetim altında tutacağı konusunda anlaşmazlık vardır. Üyeler, rolleri ve sorumluluklarının ne olacağını belirlemeye ve netleştirmeye çalışır.

Grubun büyüklüğünün etkileri nelerdir? 

Grubun büyük veya küçük olması üyelerinin davranışını önemli ölçüde etkiler. Grup küçükse, üyeler birbirlerini iyi tanır, düzenli ve sık olarak, etkileşim içinde olurlar. Bilgi paylaşmak, üyelerin gruba bireysel katkılarını belirlemek ve grubun amaçlarını benimsemek kolaylaşır. Küçük gruplarda, grupla güçlü bir özdeşleşme, üyelerin güdülenme ve tatmin düzeylerinin, özetle, gruptan memnuniyetlerinin yüksek olmasını sağlayabilir.

Büyük gruplarda üyelerin birbirini tanıması daha zordur. Etkileşim düzeyinin düşük olması bilgi paylaşımını da zorlaştırır. Çok sayıda üyenin olması yüzünden bireysel katkıların fark edilmesi pek mümkün olmaz; bireyler de katkılarının önemsiz olduğunu veya önemsenmediğini düşünebilirler. Bu tür düşünceler de grup üyelerinin güdülenmelerini ve gruba bağlılıklarını azaltır

Gruplar üye çeşitliliği bakımından nasıl sınıflandırılabilir?

Eğer grubun üyeleri birbiriyle ırk, cinsiyet, yaş, eğitim-öğrenim durumu ve kıdem gibi özellikler itibariyle benzeşiyorsa, homojen grup, benzeşmiyorsa heterojen grup olarak nitelendirilir.

Grubun homojen olmasının etkileri nelerdir? 

Homojen bir grupta üyelerin birbirinden hoşlanması, iyi geçinmesi, bilgi paylaşması ve koordine edilmesi kolay iken, heterojen bir grupta farklı bakış açıları ve fikir zenginliği vardır. Dolayısıyla, özellikle de yapılacak işler yenilikçilik ve yaratıcılık gerektiriyorsa, heterojen gruplardan daha iyi kararların ve daha yüksek performansın çıkması beklenmektedir.

Grup normu nedir? 

Grup normu, bir grupta üyelerin çoğunluğu tarafından yaygın biçimde paylaşılan değer, davranış veya ortak beklentidir.

Grup Normları nasıl gelişir?

Normların nasıl geliştiğine bakacak olursak, dört yolla geliştiğini söyleyebiliriz:

1. Amirler veya iş arkadaşlarının açık ifadeleriyle 
2. Grubun tarihinde yeralan kritik olaylar yüzünden
3. Öncül davranışlarla
4. Geçmiş durumlardan taşınan davranışlarla

Gruplarda üstlenilen roller kaç gruba ayrılmaktadır?

Gruplarda üstlenilen roller, üç gruba ayrılmaktadır: göreve yönelik roller, ilişkilere yönelik (sosyoduygusal) roller ve bireysel roller.

Grup içerisinde göreve yönelik roller nelerdir?

Göreve Yönelik Roller :Başlatan/katkı veren, Bilgi-arayan, Fikir-veren, Açıklığa-kavuşturan, Koordinatör, Enerji-veren

 Grup içindeki hangi rol gerek grup-içi, gerek önemli grup-dışı taraflarla iletişim kanallarını açık tutar?

Kapı görevlisi: Gerek grup-içi, gerek önemli grup-dışı taraflarla iletişim kanallarını açık tutar.

Grup içindeki bireysel roller nelerdir? 

Bireysel Roller: Saldıran, Engelleyici, Fark edilmek isteyen, Hükmeden, Fark edilme peşinde olan.

Statü nedir? 

Statü, bir gruba veya grup üyesine gerek toplumda gerekse grup içinde başkaları tarafından sosyal olarak tanımlanmış görece pozisyon veya mevkidir.

Grubun kenetlenmişliğini arttırmak için yapılabilecek  düzenlemeler nelerdir?

Grubun üretkenliği üzerinde ciddi etkisi bulunan kenetlenmişliği arttırmak için yapılabilecek birtakım düzenlemeler vardır. Önerilen bazı düzenlemeler şunlardır:

(1) Grubu küçültme,

(2) grubun amaçlarının benimsenmesi için grup üyelerini teşvik etme,

(3) üyelerin birlikte geçirdikleri zamanı arttırma,

(4) grubun statüsünü yükseltme (örneğin, gruba üyeliği zorlaştırarak…),

(5) başka gruplarla rekabet yaratma,

(6) üyelere bireysel ödüller yerine gruba ödül verme,

(7) grubu fiziksel ortam itibariyle başka temaslardan uzaklaştırma (Böylece, kaçınılmaz bir şekilde, üyelerin birbiriyle etkileşimi artacaktır.)

Sosyal hızlandırma nedir?

Sosyal hızlandırma, başkalarının varlığının bireyin performansı üzerinde yarattığı etkidir. Bir iş yaparken etrafımızda başkalarının bulunması genelde bizi canlandırmakta ve gayretlendirmektedir. Çoğunlukla bunun nedeni başkalarının bizi değerlendirmekte olduğuna yönelik inanç veya histir.

Sosyal kaytarma nedir?

Bireylerin, bir grup aktivitesi içerisindeyken fiziksel veya zihinsel emeklerini geri çekme eğilimine sosyal kaytarma denmektedir.

Grup düşüncesinin geliştiğini bize gösteren belirtiler nelerdir?

Gruplarda ortaya çıkan birtakım olgular, grup düşüncesinin geliştiğini bize gösterebilirler:

• Yıkılmazlık yanılsaması – “Hiç kimse bizi alt edemez!” Tıpkı bir önceki ifadede de özetlendiği gibi, üyeler fazla özgüvenlidirler ve aleni tehlike sinyallerini görmezden gelirler.

• Akla yatkın hale getirme – Değişik fikirler ve karşı görüşler hep akıldışı ilan edilerek baskın düşünce ve görüşlerin akılcılığı savunulur.

• Ahlaklılık yanılsaması – Grubun aldığı kararlar sadece makul değil, aynı zamanda da ahlaken doğru addedilir.

• Dışarıdakiler hakkında olumsuz kalıp yargılar – Grubun kararlarında hedef de olabilen diğer grup ve kişilere iyi gözle bakılmaz. Özetle, başkaları zayıf, cahil ve/veya pazarlık edilemeyecek kadar kötüdür.

• Ayak uydurma baskısı – Çoğunluğun fikrine katılmayan üyelere kişisel saldırılarda bulunulur.

• Kendi kendini sansürleme – Çizgi-dışı görüşlere sahip olanlar, grubun eleştirisine maruz kalmamak için sessiz kalmayı tercih ederler.

• İttifak yanılsaması – Aykırı veya alternatif bakış açıları seslendirilmediği için herkesin aynı fikirde olduğu yönünde bir inanç gelişir.

• Zihin bekçileri – Bazı üyeler, grup kararlarına ters düşen bilgilerden grubu korumaya soyunurlar.