Mağaza Atmosferi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kokular hangi yöntemlerle mağaza içine yerleştirilebilir?

Kokular şu yöntemler ile mağaza içine yerleştirilebilir: • Zamanlı otomatik koku püskürtücüleri ile, • Bilgisayar ayarlı ısıtma veya havalandırma sistemleri kullanarak, • Parfüme batırılmış polimer çakılları günlük kullanılan ışı sistemlerine yerleştirerek ( en ekonomik yöntem).

Kokuların tanınmasında renklerin etkisi bulunur mu?

Evet, araştırmalar kokuların tanınmasında renklerin etkili olduğunu göstermiştir. İnsanlar kokuları, renklerin ve kokuların uyumlu olması durumunda daha rahat tanımlayabilmektedirler

Yeşil ve mavi renkler neyi simgelemektedir?

Bu renkler, temizlik ve ferahlığı simgeler.

Yapılan bir araştırmaya göre Limon kokusu çalışanlar üzerinde nasıl bir etki yaratmaktadır?

Çalışanların verimini artırmaktadır.

İnsanlar tarafından algılanan kokular genellikle ne ile tarif edilmeye çalışılır?

Dünyada var olan nesnelerle tarif edilmeye çalışılır. Limon kokusu, çam kokusu, lavanta kokusu vb. gibi.

Dünya üzerindeki koku sayısı kaçtır?

10.000’dir

Hizmet sektöründe tat duyusunun mağaza atmosferine katkısı neye bağlıdır?

Sunulan hizmetim somut olma oranına bağlıdır.

Kahvenin tadı, ambalajının rengine göre nasıl algılanmaktadır?

• Kahve, koyu kahverengi ambalajda bulunuyorsa lezzeti “çok sert”, • Kahve, mavi renkli ambalajda bulunuyorsa lezzeti “orta sert”, • Kahve, sarı renkli ambalajda bulunuyorsa lezzeti “hafif”, • Kahve, kırmızı renkli ambalajda bulunuyorsa lezzeti “zengin “olarak algılanmaktadır.

Tüketici herhangi bir yiyeceği satın alırken tatma olanağı yoksa ürünü neye göre değerlendirebilir?

Görsel unsurlara dayalı olarak değerlendirme yapabilir. Bu nedenle, etikette yer alan bilgiler ve kullanılan rengin, tüketici beklentileri ile uyum içerisinde olması önem taşır. Böylece tüketici ürünü lezzetli olarak algılar.

Tüketiciler ürüne dokunarak, ürünle ilgili hangi konularda bilgi almaya çalışırlar?

Ürünün kalitesi ve özellikleri ile ilgili bilgi edinmeye çalışırlar.

Mağazalarda ürüne dokunulasına izin vermeyen satış elemanlarının davranışı doğru mudur?

Doğru değildir. Tüketiciler ürüne dokunarak özellikle ürünün kalite ve özellikleri ile ilgili bilgi almaya çalışırlar. Ürünle ilgili gereksinim duydukları bilgiye eriştiklerinde, doğru tercihler yaparlar ve satın alma kararı verirler. Bu nedenle satış elemanlarının özellikle de tekstil gibi ürünlerde, müşterinin ürüne dokunmasına izin vermesi gerekir. Hatta satış elemanı müşteriyi bu konuda teşvik etmelidir.

Mağazalarında koku kullanmak isteyen yöneticilerin dikkat etmesi gereken konular nelerdir?

Bu konuları şöyle sıralayabiliriz: • Mağaza içinde özgün, ayırt edici ve farklı bir koku kullanılmamalıdır. • Mağaza içinde kullanılan koku mağaza tarafından sunulan ürünle uyum içinde olmalıdır. • Mağaza içinde kullanılan kokunun maliyeti dikkate alınmalıdır.

Kokular insan vücudunun limbik sistemi tarafından işlenmektedir. Limbik sistem nedir?

Limbik sistem, beyindeki en ilkel bölgedir ve hislerin deneyimlenmesinde doğrudan kullanılan kısımdır. Bu nedenle insanlar, belli kokular duyduklarında çocukluklarına gidebilmekte, sakinleşmekte ve çok mutlu hissedebilmektedir.

Hangi renkler sıcak olarak algılanır?

Bal ve kahverengi renkleri sıcak renkler olarak algılanır.

Yiyecek üreten işletmelerin, ürünlerinin olması gereken tada sahip olması için yaptığı araştırmalar hakkında bilgi veriniz?

İşletmeler bu amaçla, duyu panelistleri kullanmakta ya da bazen gerçek tüketiciler üzerinde araştırmalar yapmaktadır. Bu amaçla, belirlenen deneklerin gözlerini kapatarak belirli ürünleri denemeleri istenebilir. Bu araştırmalar sonucunda ürünlerin son lezzeti belirlenerek daha sonra ürün pazara sunulabilir. Tüketicilerden gelen tepkilere göre, pazara sunulması düşünülen ürün başka bir kategori ve pazar bölümünde de pazara sunulabilir. Bu araştırmalar sırasında, tüketicilerin belirli ürünlerin lezzetleri konusunda kuvvetli inançlara sahip oldukları göz ardı edilmemelidir. İnsanlar ürünleri beklentilerine göre algılarlar. Beklentileri karşılanmadığında da ürüne karşı tepki gösterebilirler.

Koku duyusu kendimizi nasıl hissetmemizde etkili olur?

Koku duyusu kendimizi; iyi, kötü, neşeli, hüzünlü, canlı ve sakin hissetmemizi sağlar.

Koku duyusunu diğer duyulardan ayıran en önemli fark nedir?

Kişinin diğer duyu organlarına gelen uyarıcılara dikkat etmemesi durumunda, bunları bilişsel düzeyde algılamamasıdır; fakat kokuya dikkat etmese bile uyarıcıyı otomatik olarak algılaması ve hemen fizyolojik ve psikolojik bir tepki vermesidir

Kokuların yüzde kaçı tanımlanıp isimlendirilebilmektedir?

%45-%50’si.

Uzak doğu yemeklerinde kullanılan ağır baharatların başka ülkelerin bireyleri tarafından sevilmemesi ya da tiksindirici bulunması, koku duyumsanması ile ilgili hangi faktörle açıklanabilir?

Kültür farklılıkları ile açıklanabilir.

Tüketicilerin dokunma yaklaşımları kaç şekilde ortaya çıkmaktadır?

Tüketicilerin dokunma yaklaşımı iki şekilde ortaya çıkar: • Faydacı yaklaşım • Hedonik-hazcı yaklaşım.

Mağaza atmosferi tüketicilerin davranışlarında ne tür değişikliklere yol açabilir?

Aşağıdaki değişikliklere yol açabilir: • Mağazada keyif alarak ve zevkine vararak alışveriş etme, • Mağaza içinde daha fazla gezinme ve ürünleri daha uzun süre inceleme, • Satış elemanları ile istekli bir biçimde konuşma, • Önceden planlanandan daha fazla para harcama, • Mağazayı tekrar ziyaret eme inceleme.

Mağaza atmosferi tüketiciyi ilk olarak hangi açıdan etkiler?

Mağaza atmosferi tüketiciyi öncelikle görsel açıdan etkiler.

Cinsiyetlere göre değerlendirme yapılacak olursa, kadınlar mı erkekler mi kokuya karşı daha duyarlıdır?

Yapılan deneyler kadınların kokuya karşı daha duyarlı olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Lüks ürünler satan bir mağazanın pencere ve kapı açılarak havalandırılması müşteri üzerinde nasıl bir etki yaratır?

Mağazaların hangi yöntemle havalandırıldığı çok önemlidir. Mağazanın pencere ve kapı açılarak havalandırılması, lüks ya da prestijli bir mağaza algısı yaratmaz ve müşteriyi buna inandırmak zorlaşır.

Lavanta kokusunun farklı cinsler üzerinde yarattığı etki nasıldır?

Lavanta kokusu kadınlarda sakinleştirici bir etki yaratır. Erkeklerde ise, huzuru azaltır ve fiziksel uyarılmayı artırır.

Kokuların güzel bulunup bulunmamasında geçmiş deneyimlerin etkisini bir örnekle açıklayınız?

Çiçek seven bir kişi, çok sevdiği bir kişinin cenazesinde belli bir çiçeğin kokusuna maruz kalmışsa, o kokuyu duyduğunda haz değil rahatsızlık hissedebilir ve bulunduğu ortamdan uzaklaşma isteği duyar.

Son yıllarda butik ya da kitapçı gibi iş yerlerinin kafeteryalar açmasının nedeni sizce ne olabilir?

Bu tür işyerleri müşterilerinin tat duygusuna da hitap edebilmek için küçük kafeteryalar açtıkları görülmektedir. Böylece müşterilerini daha fazla memnun etmeyi ve ürünlerini satın almaya daha yatkın hale getirmeyi hedeflerler. Bu şekilde, müşterilerinin satın alma kararlarını kolaylaştıracaklarını düşünürler.

Mağazalarda kokunun yanlış kullanılması müşteri üzerinde olumsuz etki yaratır mı?

Koku ile ilgili yapılan bazı hatalar olumsuz sonuçlar doğurabilir. Örneğin hazır kahve üreticileri, satışları artırmak için paketlerin dışına kahve kokusu sürmüşler, ancak satışlar artacağına azalmış. Yapılan araştırmaya göre, müşteriler ya paketin delik olduğunu düşünüp satın almaktan vazgeçmiş ya da yoğun kahve kokusundan dolayı canları kahve çekip en yakın kafeye kahve içmeye koşmuş ve mağazayı terk etmişler.

Kokuların duyumsanmasının yaşla bir ilgisi var mıdır?

Evet, kokuların duyumsanması yaşla azalır. 60 yaşında bu duyu azalmaya başlar ve 70 yaşına gelindiğinde koku almamam hissi iyice belirginleşir.

Belleği en iyi uyaran ve yoklayan his hangisidir?

Koku duyusudur. Gizli kalmış ve unutulmuş anıları bir anda ortaya çıkarabilir.

Mağaza ve ürünlerin kokusu tüketici tarafından nasıl algılanır?

Bu kokular tüketici tarafından farklı algılanır ve farklı tepkilere yol açar. Mağazanın genel kokusu tüketiciye mağaza hakkında bir fikir verir ve mağazaya karşı olumlu ya da olumsuz hisler beslemesine neden olur. Ürün kokusu ise, sadece o ürünle ilgili algıları etkiler ve o ürünün veya markanın sevilip sevilmemesini sağlar.

Perakendecileri asıl ilgilendiren konu mağaza mı yoksa ürün kokusu mudur?

Perakendecileri asıl ilgilendiren mağazanın genel kokusu ve tüketiciler üzerinde yaratığı etkidir.

Müşteriler dokunma ihtiyaçlarına göre farklılık gösterir mi?

Bazı müşteriler daha fazla bazıları daha az dokunma ihtiyacı hissedebilir. Dokunma ihtiyacı yüksek olan müşteriler, ürüne dokunmadan satın alma kararı veremez. Dokunma ile elde edilecek bilgiden mahrum kaldıklarında, hayal kırıklığı yaşayarak, mağazadan uzaklaşırlar. Dokunma ihtiyacı daha düşük olan müşteriler ise, satın alma kararı verirken mutlaka dokunma ihtiyacı hissetmez ve ürünün resmi gösterildiğinde ya da vitrinden ürünü görerek de tatmin olabilirler.

Son yıllarda koku ile ilgili yapılan araştırma sonuçlarına göre, gelecekte koku ile ilgili öngörüler nelerdir?

Gelecekte kokuların insanlar üzerinde şu etkileri yaratacağı öngörülmektedir: • İnsanların daha az yemek yemelerinde etkili olacak, • İnsanların daha çok çalışmalarını etkileyecek, • İnsanların daha dikkatli otomobil kullanmalarına neden olacak, • İnsanların daha derin uyumalarını sağlayacak.

Büyük ölçekli mağazalarda her bölümün ayrı bir kokuya sahip olması tüketici üzerinde nasıl bir etki yaratır?

Her bölümün kendisine özgü bir kokusunun olması, tüketicinin bölüm ayrımını fark ederek bölümün havasına girmesine neden olur. Böylece o bölümde daha fazla zaman geçirme isteği ortaya çıkabilir.

Elma kokusu genel olarak yeşil renk ile eşleştirilir. Aynı koku başka bir renk ile eşleştirilmesi durumunda ne olur?

Böyle bir durumda insanların aklı karışır ve kokuyu istenilen şekilde ve doğru algılayamazlar.

Yiyecek satmayan mağazalarda tat duyusuna hitap edilebilir mi?

Mağaza atmosferinde, tüketicilerin tüm duyularına hitap eden deneyimler yaşatmak, mağazaya ilişkin algılamalarını etkileyeceğinden, gıda dışı ürünler sunan mağazalarda da küçük ikramlarla tüketicilerin tat duyusuna hitap edilebilir.

Yaşlı insanlara hitap eden ürünler satan bir mağazada, koku ile ilgili bir mağaza atmosferi yaratmak ne ölçüde etkili olur?

Kokuların duyumsanmasının yaşlı bireylerde azalması nedeniyle, bu bireylere yönelik ürün satan mağazalarda koku kullanımı çok önemli bir faktör olarak görülmeyebilir. Ancak yine de koku kullanılmak isteniyorsa, kokunun hissedilmesi için yoğun olması gerekir. Bu durumda çalışanların bu durumdan rahatsız olabileceği de dikkate alınması gereken bir faktördür.

Bir mağazada satılan kumaşın ince, yumuşak ve narin olması müşteri tarafından nasıl algılanmasına yol açar?

Müşteride üst sınıfa ait olduğu algısı yaratır

Tüketicilerin dokunmaya ilişkin hedonik-hazcı yaklaşımını açıklayınız?

Bu yaklaşım, ototelik yaklaşım olarak da ifade edilir. Bu yaklaşımda, tüketicilerin ürünlere dokunmalarındaki en önemli sebep; belirli güzel hisler duymak, eğlenmek ya da zevk almaktır. Tüketicinin, satın alma isteği duymadığı bir güderi çizmeye dokunduktan sonra, yumuşaklığını hissederek mutlu olması ve satın almaya karar vermesi gibi.

Tüketiciler bir mağazaya girdiklerinde ürünü ellerine alıp ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamayacağına bakıyorlarsa, kalitesini inceliyorlar ve ürünü her yönüyle değerlendiriyorlarsa hangi yaklaşıma göre hareket ediyorlardır?

Bu tür davranış gösteren tüketiciler faydacı yaklaşıma göre hareket ediyorlardır.

Mağazada klima kullanmanın avantajları nelerdir?

Mağazada klima kullanmanın avantajları şunlardır: • Mağazada dinlendirici ve rahat bir ortam yaratır ve müşterilerin satışların nispeten düşük olduğu yaz aylarında mağazaya girmelerini sağlar. Serinlemek üzere mağazaya giren müşterileri, satın almaya teşvik eder. • Çalışanların moralini yükseltir. • Hava temizlendiği için, mağazadaki toz oranı azalır ve temizlik maliyetleri düşer. • Ürünler temiz ve taze kalır. Bu sayede çürüme, bozulma gibi durumlar azalır. Mağazanın bu ürünleri indirime sokmasına gerek kalmaz.

Kokuların duyumsanmasının kültürle bir ilgisi var mıdır?

Koku duyumsanması kültürden etkilenir. Kültür hangi kokuların güzel hangilerinin tiksindirici olduğunu belirler. Bazı kültürlerde beğenilen kokular, diğerlerinde beğenilmeyebilir.

Tüm duyularımız arasında hislerimiz üzerinde en büyük etkiye sahip olan hangisidir?

Koku duyusudur.

Fransız Parfüm Birliği tarafından yapılan koku sınıflandırması kaça ayrılır?

Bu sınıflandırmaya göre kokular 12 ayrı sınıfa ayrılmaktadır. Bunlar şu şekilde isimlendirilir; • çiçeksi, • chypre, • şark kehribar, • asit, • yeşil, • narenciye, • baharatlı, • meyve, • tek çiçek, • yarı şark kehribar, • tahta, • tatlı.

Kokuları tanımlayan ortak terimler nelerdir?

Bu terimler şunlardır: Çiçeksi, bitkisel, meyvemsi, tatlı, yeşil, tahta, baharatlı, hayvan, narenciye, diğer.

Pazarlamacılar kokuyu hangi amaçlarla kullanır?

Pazarlamacılar kokuyu iki farklı amaçla kullanır. Bunlar: • Ürün özelliklerini vurgulamak için. • Belirli bir atmosfer yaratmak için

Mağazanın genel kokusu nedir?

Mağazanın genel kokusu, mağazadaki herhangi bir üründen kaynaklanmayan, mağazaya özgü genel bir kokudur. Mağazanın atmosferi, mağazanın genel kokusundan önemli ölçüde etkilenir.

Mağaza kokusunun tüketiciler üzerinde olumlu bir etki yaratması için nasıl olması gerekir?

Mağazalar genel olarak temiz ve güzel kokmalıdır. Mağazada itici ve kötü kokular olmamalı, müşterilerin hoşuna giden kokular olmalıdır. Bununla birlikte koku geliştiren uzmanlara göre, bir mağaza kokması gerektiği şekilde ve hitap ettiği hedef kitlenin beklentilerine göre kokmalıdır. Örneğin hastanelerde temiz bir antiseptik kokusu olması gerekirken, bir hukuk bürosu ya da bir antikacıda hafif bir küf kokusu müşterilerin hoşuna gidebilir ve müşteriler tarafından istenebilir. Aynı şekilde kafelerde kahve kokusu, sahaflarda toz kokusu beklenen bir kokudur.

Dünya üzerindeki renk sayısı kaçtır?

7.500’dür.

Tüketicilerin dokunmaya ilişkin faydacı yaklaşımını açıklayınız?

Faydacı yaklaşımda tüketicilerin ürünlere dokunmadaki en önemli sebebi, satın alma amaçlarına en rahat şekilde ulaşmaktır. Bu nedenle; ürünün sertliği, yüzeyi, ısısı ve ağırlığı değerlendirmede kullandıkları bazı ipuçlarını oluşturmaktadır. Örneğin, bir kazağın kalitesini algılamak için kazak ellenir ve değerlendirme yapmaya çalışılır.

Koku duyumsanmasının genel olarak etkilendiği faktörler nelerdir?

Bu faktörler şunlardır: • Yaş • Kültür • Cinsiyet • Geçmiş deneyimler • Koku-ürün uyumu

Bölümlü mağazalarda parfüm reyonunun giriş katında olmasının nedeni nedir?

Bunun nedeni tüketicileri mağazaya çekmektir. Mağazaya giren müşterilere satış elemanları parfümler sıkarak, hoş kokularla çevrelenip olumlu bir ruh haline girmelerini sağlarlar. Böylece müşteri daha fazla mağazada vakit geçirme eğilimine girer.

Koku verilmiş bir ortamda bulunan müşteriler için zaman algısı nasıldır?

Koku verilmiş bir ortamda bulunan müşteriler için, zaman daha hızlı akmaktadır. Müşteri kuyrukta bekliyorsa, mağazada uzun bir zaman geçirdiyse veya satış elemanının kendisine yardım etmesini bekliyorsa, güzel ve ortama uygun kokuların yayıldığı bir mağazada zamanın nasıl geçtiğini anlamayacaktır.

Koku perakendecilerin ilgisini neden çekmeye başlamıştır?

Koku duyusu, tüm duyular arasında hislerimiz üzerinde en büyük etkiye sahip olandır. Kokular kendimizi iyi, kötü, neşeli, hüzünlü, canlı veya sakin hissetmemizi ve belirli bir mekanda daha uzun veya daha kısa vakit geçirmemizi sağlar. Bu sebeple son yıllarda koku üzerine yapılan araştırmalar iyice artmış ve perakendecilerin de ilgisini çekmeye başlamıştır.

Koku duyusunu diğer duyulardan ayıran en önemli fark nedir?

Koku duyusunu diğer duyulardan ayıran en önemli fark, kişinin diğer duyu organlarına gelen uyarıcılara dikkat etmemesi durumunda bunları bilişsel düzeyde algılamamasıdır; fakat kokuya dikkat etmese bile uyarıcıyı otomatik olarak algılaması ve hemen fizyolojik veya psikolojik bir tepki vermesidir.

Koku neden yalancı bir etki (placebo etkisi) yaratabilir?

Görsel ve işitsel ipuçlarına nazaran koku ile ilgili ipuçlarını tanımak, isimlendirmek daha zordur; ayrıca koku yanlış algılanabilir veya yalancı bir etki (placebo etkisi) yaratabilir. Kokuları isimlendirmek oldukça zordur. Kokuların ancak %40-%50’si tanımlanabilmekte ve isimlendirilebilmektedir. Kokuların varlığının algılanması ise diğer çevresel ipuçları tarafından etkilenir. Örneğin, sarı renkli bir likitte limon kokusunun varlığı, kırmızı renkli bir likittekinden çok daha çabuk algılanır. Bazen belirli bir ortamda herhangi bir koku olmasa bile, varmış gibi hissedilebilir. Hatta, ortamda belirli bir kokunun bulunduğuna inanmak bile kişinin ruh halini ve davranışlarını etkiler, dolayısıyla onda yalancı bir etki (placebo etkisi) yaratır.

Koku cinsiyetler arasında nasıl farklı algılanmaktadır?

Kokunun bir başka özelliği ise, cinsiyetler arasında farklı algılanmasıdır. Deneyler sonucunda kadınların kokuya daha duyarlı oldukları ortaya çıkmıştır. Belirli bir ortamda erkekler hiçbir koku algılamazken, kadınlar koku hafif bile olsa algılar. Bu sebeple kadınların bulunduğu ortamlarda yoğun kokuların kullanılmaması tavsiye edilir. Cinsiyetler arasında koku tercihleri de fark gösterir; kadınlar genellikle çiçek kokularından hoşlanırken, erkekler çam, lavanta ve misk kokularını severler ve hatta aynı kokuların kadın ve erkek üzerindeki etkisi de farklı olabilir. Örneğin, lavanta kokusu kadınlarda sakinleştirici bir etki yaratırken, erkeklerde huzuru azaltır ve fiziksel uyarılmayı artırır. Buna rağmen Calvin Klein cinsiyetler arasındaki koku tercihlerinin farklı olmasını gözardı ederek bu konuda bir çığır açmış ve hem kadınlara hemde erkeklere hitap eden (uniseks) parfümler üretmiştir.

Belirli kokuların insanlar üzerinde yarattığı etkiler nelerdir?

Belirli kokuların insanlar üzerinde yarattığı etkilerle ilgili bazı örnekler aşağıda verilmiştir:

• Bir ortamda nane ve müge kokusunun bulunması uzun süreli dikkat gerektiren işlerde çalışan kişilerin performansını artırıyor,
• limon kokusu hafızayı güçlendiriyor,
• lavanta, pudra ve misk kokuları insanlar tarafından bebek kokusu olarak algılanıyor,
• tahtamsı kokular insanlarda yumuşaklık ve sıcaklık hissi uyandırıyor,
• kağıt okuyup düzeltenlerin bulunduğu bir ortamın nane ve lavanta kokularıyla bezenmesi çalışanların performansını artırıyor,
• lavanta ve yasemin kokularının sıkıldığı bir iş ortamında çalışanlar gevşiyor, aynı ortama limon kokusu sıkılınca çalışanların verimi artıyor.

Ortam kokusunun tüketici tepkilerine etkileri nelerdir?

Ortamın objektif bir kokusu bulunduğu ve kişinin koku hissi alma duyarlılığına göre bu kokuyu algıladığı görülmektedir. Kişinin koku tercihleri (sevdiği ve hoşlandığı kokular), demografik özellikleri, geçmiş deneyimleri, ortamda bulunan diğer atmosferik ipuçlar (müzik, renkler, ürünlerin yerleşim düzeni, vs.) ve kokunun ortama uygunluğu kişinin ortamdan hoşlanıp hoşlanmayacağını belirler. Kişi kokudan hoşlanırsa ortama yanaşır, hoşlanmazsa ortamdan kaçar. Atmosferin yaratılmasında kullanılan kokularla ilgili deneyimler kişide iki farklı etki bırakır: (a) kokunun kişide güzel çağrışımlar yaratması (örneğin, kahve ve ekmek kokusu) veya (b) kokunun tüketiciye daha önceki keyifli alışveriş deneyimini hatırlatması (örneğin, belirli bir perakendecinin kendine özgü kokusunun kişide o seferki güzel duyguları anımsatması). Mağazanın genel kokusu, (ambians yaratan koku) tüketicilerin mağazayı bir bütün olarak algılamalarında faydalandıkları birçok ipucundan biridir. Tüketici mağazada gördüğü ve orada hissettiği her şeyle mağazayı değerlendirir ve mağaza hakkında belirli bir izlenime sahip olur. Dolayısıyla bir insanın belirli bir ortamda bulunan kokudan hoşlanıp hoşlanmaması birçok farklı faktöre bağlıdır. Bu sebeple perakendeciler mağazalarında belirli bir atmosfer yaratmak istediklerinde kullanacakları kokuları bu faktörleri göz önünde bulundurarak seçmelidirler.

Mağazalarında koku kullanmak isteyen yöneticilerin hangi noktalara dikkat etmesi gerekir?

Mağazalarında koku kullanmak isteyen yöneticilerin, şu üç noktaya dikkat etmesi gerekir:

• Mağaza içinde özgün, ayırt edici ve farklı bir koku kullanılmalıdır. Seçilen kokunun o mağazaya özgü olması, tüketicinin mağazaya girdiğini hemen anlamasına ve bu kokuyu duyduğu her yerde o mağazayı hatırlamasına sebep olur.
• Mağaza içinde kullanılan koku mağaza tarafından sunulan ürünlerle uyum içinde olmalıdır. Dolayısıyla bir çikolata dükkanı çikolata gibi kokmalıdır, çiçek gibi değil.
• Mağaza içinde kullanılacak olan kokunun maliyeti dikkate alınmalıdır. Kokunun mağaza içine hangi yöntem kullanılarak yayılacağına ve kokunun nasıl olacağına karar verilmelidir. Karar verilirken pahalı kokular seçilmemelidir.

Kokuların sınıflandırılmasında kullanılan ortak terimler nelerdir?

Kokuların sınıfandırılmasında kullanılan bir diğer yaklaşım, kokuların ortak terimlerle tanımlanmasına dayalıdır. Bu sınıflama: çiçeksi, bitkisel, meyvemsi, tatlı, yeşil, tahta, baharatlı, hayvan, narenciye gibidir.

Pazarlamacılar kokuyu hangi amaçla kullanırlar?

Pazarlamacılar kokuyu iki farklı amaçla kullanırlar: ürün özelliklerini vurgulamak için (örneğin, sakinleştirici etkisi bulunan banyo köpüğü) veya belirli bir atmosfer yaratmak için (örneğin, süpermarkette ekmek fırınından gelen kokular).

Mağazanın genel kokusunun özelliği nedir?

Mağazanın genel kokusu, mağazadaki herhangi bir üründen kaynaklanmayan ve mağazaya özgü genel bir kokudur. Mağazanın atmosferi mağazanın genel kokusundan önemli ölçüde etkilenir. Mağaza atmosferi oluşturmaya çalışan yöneticiler itici ve kötü kokuları önlemeli, hoşa gidecek kokuları ise mağaza içine yaymaya çalışmalıdır.

Reklamlarda kokusu vurgulanan ürünler nelerdir?

Kokular parfüm dışında birçok farklı ürün kategorisinde de önem kazanmış ve ayırt edici bir özellik olarak reklamlarda vurgulanmaya başlanmıştır. Özellikle çamaşır deterjanı, yumuşatıcı, ev temizliğinde kullanılan temizlik ürünleri, çamaşır suları, oda spreyleri ve deodorantları, otomobil kokuları, banyo ve duş jelleri, banyo sabunları, şampuan, kokulu kurutulmuş çiçekler ve potpuri sepetleri, kokulu mumlar, değişik kokulardaki tütsüler, el ve vücut losyonları, vb. kokunun yoğun olarak kullanıldığı ve lanse edildiği ürünlerdir.

Koku ve renk ilişkisi nedir?

Araştırmalar kokuların tanınmasında renklerin etkili olduğunu göstermektedir. İnsanlar kokuları, renklerin ve kokuların uyum içinde olması durumunda, daha rahat tanımlayabilmektedirler. Denekler, aynı kokuya farklı renklerle eşleştirilerek maruz bırakıldıklarında, kokuyu farklıymış gibi algılamaktadırlar. Dolayısıyla gerek ürünlerin renk seçiminde, gerekse ambalajların renk seçiminde bu özellik dikkate alınmalıdır.

Tat duyusunun mağaza atmosferine etkisi nedir?

Tat duyusunun mağaza atmosferine doğrudan etkisi olmadığı düşünülebilir, ancak mağazanın temel ürününün yiyecek olması durumunda (lokanta, fast food lokantası, cafe, bakkal, manav, vb.), tüketicinin yediği yiyeceklerin ve içtiği içeceklerin lezzetli olması, ortamın daha olumlu olarak değerlendirilmesine sebep olur ve hatta tüketicinin oraya bir daha gelip gelmeyeceğini belirler. Yiyecek dışı ürünler satan mağazalarda da tat duyusuna hitap edilebilir, hatta edilmelidir.

Temel ürünü yiyecek olmayan mağazalarda tat duyusuna nasıl hitap edilebilir?

Mağaza atmosferi yaratılırken tüketicinin tüm duyu organlarına ne kadar hitap edilebilirse, o oranda tüketiciye farklı deneyimler yaşatılabilir ve tüketicinin orayı daha olumlu algılaması sağlanır. Dolayısıyla, mağazanın temel ürünü yiyecek olmasa bile tüketicinin tat duyusuna bir şekilde hitap edilebilmesi tüketicinin mağazayı daha olumlu değerlendirmesine sebep olur, orada daha fazla vakit geçirmesini sağlar ve oraya tekrar geri gelme ihtimalini artırır. Bu nedenle mağazalarda müşterilere yiyecek ve içecek ikram edilmeye çalışılmalıdır. Özellikle müşterinin o mekanda uzunca bir süre bulunması gerekiyorsa ikram daha da önemli hale gelir.

Yiyecek üreticileri, ürünlerin olması gerektiği lezzete sahip bulunmaları için ne tür araştırmalar yapmaktadırlar?

Yiyecek üreticileri, ürünlerin olması gerektiği lezzete sahip bulunmaları için kapsamlı araştırmalar yapmaktadır. Firmalar araştırmalarında, “duyu panelistleri” kullanmakta veya gerçek tüketicilerden yararlanmaktadırlar. Denekler gözü kapalı testlerden geçirilerek benzer ürünleri lezzet açısından değerlendirirler ve pazara yeni sunulacak bir yiyeceğin son hali (lezzeti) bu şekilde belirlenir. Bazı durumlarda tüketici tepkilerine bağlı olarak, farklı pazar bölümleri de oluşturulabilmektedir. Örneğin, bir firma Vernor markalı zencefil gazozunu pazara sunmadan önce tüketicilerle test yapıyor ve tüketicilerin bu gazozun tadından hiç hoşlanmadıklarını anlıyor. Bunun üzerine, farklı bir tüketici grubuna yeni bir gazoz türü olarak aynı gazozu tattırdıklarında olumlu sonuçlar alıyorlar. Tüketiciler zencefil gazozu olarak bu meşrubatı lezzetli bulmamalarına rağmen yeni bir gazoz türü olarak aynı lezzetten hoşlanıyorlar...!

Mağaza sahipleri ürünlerini neden tattırmalılar?

Çoğu işletmede, tüketicilere satılan yiyecekleri tatmaları için küçük numuneler verilebilir. Bu sayede müşteri hem işletmenin sunduğu yiyeceklerin bazılarını tatma imkanı bulur, hem de mağazada bulunan diğer ipuçlarının yardımı ile mağazayı değerlendirir. Mağaza sahipleri, müşteri üzerinde olumlu bir izlenim bırakmak için ürünleri tattırmanın bir fırsat olduğunu unutmamalıdır. Bazı durumlarda ürünleri tattırmak, satın almanın bir ön koşulu olabilir. Özellikli ve geniş çeşit aralığı bulunan yiyecekler için (örneğin, peynir, zeytin, mezeler, şarküteri ürünleri, kahvaltılıklar, vb.) bu durum, daha da önem kazanır.

Tat ve renk ilişkisi nedir?

Araştırma sonuçlarına göre tat ile renk arasında kuvvetli bir bağ bulunmaktadır. Tüketici herhangi bir ürünün tadını, ürünün rengine göre değerlendirmektedir. Örneğin, kahvenin koyu kahverengi bir ambalajda bulunması lezzetinin “çok sert”, mavi renkli bir ambalajda bulunması “orta sert”, sarı ambalajda bulunması “hafif”, kırmızı bir ambalajda bulunması ise “zengin” olarak algılanmasına sebep oluyor.

Renklerin ve etiketlerin algılanan tatla ilişkisi ve tüketici tercihlerine etkisi nedir?

Tüketicilerin tat ile ilgili beklentisi görsel unsurlara bağlı olarak oluşur (renk ve etiket). Bu beklenti doğrultusunda tat alma ve saptama gerçekleşir. Kişi tarafından algılanan tat ise ürün tercihini etkiler. Tüketici algıladığı tada bağlı olarak ürünün ne olduğunu belirler, ürünü algılar, ürünü tercih eder ve ürünü seçer. Herhangi bir yiyeceği satın alırken ürünü tatma imkanı bulamayan tüketici, görsel unsurlara dayanarak değerlendirmede bulunmaya çalışır. Bu sebeple etikette yer alan bilgilerin ve kullanılan rengin tüketici beklentileri ile uyum içinde olması gerekir. Böylece tüketici, ürünü “lezzetli” olarak algılar.

Mağazalarda neden dokunma hissine hitap etmelidir?

Mağazalarda dokunma hissine hitap etmek şarttır. Tüketiciler ürünle ilgili bir değerlendirme yaparken mutlaka ürüne dokunma ihtiyacı hissederler. Ürünü ellerler, sıkıştırırlar, sallarlar ve böylece ürün hakkında fikir edinmeye çalışırlar. Ürünle doğrudan temas içinde bulunan tüketiciler, ürünle ilgili önemli bir bilgiye eriştikleri için, daha doğru tercihler yaparlar. Bunun en önemli sebeplerinden biri, ürüne dokunmanın kişiye ürün kalitesi hakkında bilgi vermesidir. Tüketiciler, yumuşaklığın ve yüzeyin ön planda olduğu ürünleri satın alırken (örneğin giyim eşyası, havlu, ayakkabı, vb.), son kararlarını genelde ürüne dokunarak verirler. Bu sebeple mağazalarda tüketicilerin ürünlere dokunmasına müsaade edilmelidir, hatta tüketiciler ürünleri ellemeye teşvik edilmelidir.

Tüketicilerin dokunmaya yaklaşımı nedir?

Tüketicilerin dokunmaya yaklaşımı iki farklı şekilde olur:

1. faydacı yaklaşım: Faydacı yaklaşımda tüketicilerin ürünlere dokunmadaki en önemli sebep, satın alma amaçlarına en rahat şekilde ulaşmaktır. Bu sebeple ürünün yüzeyi, sertliği, ısısı ve ağırlığı değerlendirmede kullandıkları ipuçlarından bazılarıdır. Örneğin, bir giysinin kaliteli olup olmadığını anlamak için kumaşı ellenir veya dizüstü bilgisayarın ağırlığı, ele alınarak kontrol edilir,
2. hedonik-hazcı yaklaşım (ototelik yaklaşım olarak da ifade ediliyor): Hedonik yaklaşımda, tüketicilerin ürünlere dokunmalarındaki en önemli sebep, belirli güzel hisler duymak, eğlenmek, tahrik olmak veya zevk almaktır. Örneğin, kesinlikle satın alınması düşünülmeyen bir çift güderi çizmenin tüketici tarafından ellenerek yumuşaklığının hissedilmesi ve mutlu olunması.

Mağazalarda havalandırma ve ısının önemi nedir?

Mağazalardaki havalandırma ve ısı, mağaza atmosferini doğrudan etkiler ve tüketicilerin mağaza hakkındaki izlenimlerinde önemli bir rol oynar. Havasız ve sıcak bir mağazanın lüks olarak algılanması imkansızdır. Benzer bir şekilde, buz gibi soğuk bir mağazayı müşterilerin sıcak ve samimi bulması, mümkün değildir. Dolayısıyla perakendeciler mağazalarındaki havalandırma ve ısıyı kontrol altında tutmalıdırlar, kışın sıcak, yazın serin ve her zaman canlı ve temiz bir havaya sahip olmasına dikkat etmelidirler. Müşteri mağaza içinde kendisini rahat hissedemezse, üşür veya terlerse, mağazayı terk eder. Havalandırma, özellikle küçük ve dar mekanlarda, daha da önem kazanır.

Mağazalarda klima kullanımının avantajları nelerdir?

Mağazalarda klima kullanımı aşağıdaki gibi avantajlar sağlayabilir:

• Mağazada dinlendirici ve rahat bir ortam yaratır, dolayısıyla müşterilerin, satışların nispeten düşük olduğu sıcak yaz aylarında, mağazaya girmelerini sağlar. Mağazaya serinlemeye giren müşterileri satın almaya teşvik eder.
• Çalışanların moralini yükseltir.
• Hava temizlendiği için mağazadaki toz oranı azalır ve dolayısıyla temizlik maliyetleri düşer.
• Ürünler temiz ve taze kalır. Bu sayede çürüme, bozulma gibi durumlar azalır. Mağazanın bu ürünleri indirime sokmasına gerek kalmaz.