E-Perakendecilik Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bütün-Kanal (Omnichannel) Uygulaması Ve Perakendeciliğin Geleceği

1. Soru

Perakende sektörünün gelişim aşamasında geçirdiği aşamalar nelerdir? 

Cevap

 • Temel Üretici/Esnaf • Postayla sipariş • Kapıdan kapıya satış • İndirim mağazaları • Telefonla sipariş • Televizyon destekli alışveriş • Teks temelli televizyon bağlantılı doğrudan satış • Web temelli perakendeci • Web müzayede ve değişim • Karşılıklı ticaret • Online müzayede • Otomatik alım botları • Cep telefonu ve kişisel dijitaller aracılığıyla alışveriş


2. Soru

Elektronik alışveriş nedir? 

Cevap

 Elektronik alışveriş, son kullanıcıların gereksinim duydukları mal ve hizmetleri internet üzerinden satın almak üzere işletmelerle bağlantı kurmaları şeklinde (www.tcmb.gov.tr) e-ticaretin firmadan tüketiciye (B2C) gerçekleştirilen boyutudur (Kayabaşı, 2010).


3. Soru

Elektronik alışveriş nelerden oluşmaktadır? 

Cevap

 İnternet alt yapısı ile birlikte düşünülen eylemlerle birlikte bilgisayar, internet bağlantısı, arama motorları ve diğer yazılımlar bütününden oluşmaktadır. Bu şekilde, geleneksel alışverişten ayrılmakta, arama, bilgi toplama, kıyaslama, sipariş verme ve teslimat aşamalarının uyumlu bir şekilde gerçekleştirilmesiyle ortaya çıkmaktadır (Enginkaya, 2006).


4. Soru

Elektronik alışverişin aşamaları nelerdir? 

Cevap

• Arama/göz atma, • Seçim/görünüm, • E-Sipariş, • E-Ödeme, • E-Teslimat.


5. Soru

E-Seçim nedir?

Cevap

Elektronik alışveriş sürecinin diğer bir adımı tüketicinin ihtiyacını giderecek ürünü seçmesidir. Bir başka ifadeyle ihtiyacını tatmin edecek seçenekler arasından kendine en uygun olanına karar vermesidir.


6. Soru

E-Seçim süreci nasıl işler?

Cevap

 Ürün ve hizmetlerin özellikleri, ürünün farklı özelliklerine verilen nispi önemler, marka imajı, tüketicinin her ürün özelliği için ayrı ayrı fayda fonksiyonları ve tutumlar dikkate alınır. Elektronik alışverişte seçim davranışında alternatifler seti, çok daha kısa süre içinde ve küresel ölçekte oluşturulabilir. Elektronik perakendeci ürünlerine ait fiyat ve özellik karşılaştırmasını kendi sitesinde oluşturabileceği gibi, sadece farklı ürün gruplarını ve ürünlerin özellik ve fiyatlarını tüketicilere karşılaştırmalı olarak sunan perakendecilerde mevcuttur (Özcan, 2010).


7. Soru

 E-Sipariş’in aşamaları nelerdir?

Cevap

• Elektronik alışverişte tüketici, elektronik perakendecinin sitesine girdikten sonra tıpkı geleneksel mağazalarda olduğu gibi var olan ürünlere bakıp, satın almak istediği ürün ya da ürünlere karar verildikten sonra bu ürünleri sanal alışveriş sepetine koyar (Yurdakul ve Kiracı, 2008). • Müşteri alışveriş sepetine koyduğu ürünleri alıp almayacağına karar verir. • Alışverişe devam edecekse sepetteki ürünler için ödeme şeklini seçer. Bu sırada ödeme şekli ile birlikte fatura ve teslimat bilgilerinin girilmesi ve ardından da müşterinin siparişi onaylaması gerekir. • Tüketiciler pazarında sipariş verebilmek için kredi kartına sahip olmak yeterlidir. Burada üzerinde durulması gereken en önemli konu ürünü teslim almadığı halde ödeme yapan kişilerin ikna edilmesidir (Kırcova, 2005). • Elektronik perakendeci tüketicilerin sitede vermiş olduğu siparişleri, sipariş sepetinde takip etmektedir. Sipariş sepeti, tüketicinin sipariş verdiği ve sepete attığı ürünlerin satın alma onayı verilmeden takip edildiği birimdir. • Sipariş sepetine tüketiciler tarafından konulan ürünler, kesin sipariş geçilmediği sürece müşteri adresine sevkiyatı yapılmayacaktır. • Müşteri kendi bütçesi doğrultusunda sipariş sepetini oluşturup beklemeye alacaktır. Sisteme yapılan tanımlama doğrultusunda, geçmişteki müşteri davranışlarından hareketle belirlenen sürelerde otomatik olarak müşteri alışveriş sepetleri sıfırlanacaktır. • Müşterilere sipariş sepetlerine alınan ürünlerin kaç gün içinde sepette tutulacağı alt bilgi olarak verilmesi yerinde olacaktır. • Müşteriler sipariş sepetlerine aldıkları ürünleri, kendilerine tanınan sürede onaylayarak kesin sipariş niteliğine dönüştüreceği gibi sipariş sepetine almadan kesin satın alma onayı verebilir. • Kesin satın almaya dönüşen siparişler, sistemde belirtilen maksimum sürede teslimi için gerekli işlemler ilgili bölümce başlatılacaktır. Stoklarda mevcut ürünler gönderime alınacak, stoklarda mevcut olmayan ürünlerin öncelikle temini ve gönderimi çalışmaları başlatılacaktır (Erbaşlar, 2009). PMY202U-E-PERAKENDECİLİK Ünite 8: Elektronik Alışveriş: Güvenlik ve Ödeme Sistemleri 2


8. Soru

E-Ödeme’nin aşamaları nelerdir? 

Cevap

 • Elektronik alışveriş sürecinin son adımı olan elektronik ödeme, satın alınacak tüm ürünlerin sepete konmasından sonraki aşamadır. • Elektronik alışverişte ekranda gözüken sipariş formuna kişiye ait kredi kartı numarası, kart sahibinin adı, son kullanma tarihi gibi bir takım bilgilerin girilmesi gerekmektedir. • Ayrıca bunların yanında kişinin mesleği, toplam geliri, medeni durumu vb. birtakım sorularla da karşılaşmak mümkün olabilmektedir. • İşte elektronik alışveriş sürecinin tüketiciler açısından en sıkıntılı ve güvensiz hissettikleri veya algıladıkları riskin yüksek olduğu bölümdür. Çoğu alışveriş durumunda tüketiciler alışveriş işlemini yarıda kesmektedir. Bunun temel nedeni güvenlik endişeleridir. • İlerleyen bölümde ayrıntılı olarak elektronik ödeme ve güvenlik ile ilgili açıklamalar yapılacaktır. • Elektronik ödeme sürecinde elektronik perakendeci ise, sipariş edilen ürünün ödeme bilgilerine göre bankadan ön onayı alır ve tedarikçi işletme ile bağlantıya geçer. Bu yolla sağlanan ürün bir kargo işletmesi ile müşteriye ulaştırılır. Günümüzde internet kullanıcılarının çoğu internetten alışveriş yapmak konusunda kendilerini oldukça rahat hissetmektedir.


9. Soru

E-Teslimat’ın aşamaları nelerdir? 

Cevap

 • Elektronik alışveriş sürecinde tüketici satın aldığı ya da alışveriş sepetindeki ürünlerin ödemesini yaptıktan ve işletmenin bankadan ödeme onayı almasından sonra, elektronik perakendeci ürün tedarikçisi ile irtibata geçecek ya da kendi stoklarındaki ürünü kargo ile müşteriye gönderecektir. • Gönderilen ürün kargo şirketi tarafından müşteriye teslim edildiğinde süreç sona ermektedir. Ancak unutulmaması gereken konu, ürün teslim edildikten sonra tüketicinin aldığı üründen memnuniyetinin sağlanması ve ayrıca istediği ürünün teslim edilen ile aynı olması gerekliliğidir. Tersi durumda ise, satın alma süreci sona ermez. Bu arada garanti ve iade koşullarının yeniden gözden geçirilmesi gerekir.


10. Soru

Tüketiciler elektronik alışverişten elde ettikleri tatmine göre altı ayrı sınıflamaya ayrılmıştır. Bunlar nelerdir? 

Cevap

 • Yeni Girenler. İnternette yeni olanlar, bunların büyük çoğunluğu yaşlılardan oluşmakta ve diğer altı grup arasında elektronik alışverişi en az seven ve nette en az vakit harcayanlardır. • Zamana Duyarlı Materyalistler. Bu grup zaman tasarrufu kazanmaya ve en uygun ortamı elde etmeye odaklanmıştır, ürün incelemesi okumaya, fiyat karşılaştırması yapmaya ve indirimleri takip etmeye odaklı değillerdir. • Tıklayıcılar. Bu grubun üyeleri çoğunlukla ev hanımlarından oluşan elektronik alışverişe eğilimli fakat offline satın almayı tercih edenlerdir. Elektronik satın almanın güvenilirliği ve niteliği konusunda çekinceleri vardır ve alışveriş merkezlerinden satın almayı tercih ederler. • Bağımlı, Online ve Bekar. Bu grubun çoğunluğunu yüksek gelire sahip genç, bekar erkekler oluşturmaktadır. İnternette en uzun süreli kalanlardır, oyun oynarlar, program indirirler ve sıklıkla elektronik banka işlemleri, yatırım ve alışveriş yaparlar. • Avcı-Toplayıcılar. Büyük ihtimalle evli, 30-49 yaşları arasında ve iki çocukludurlar. Sıkça analizler sunan sitelere girip ürünlerin yorumlarını, kıyaslamalarını ve fiyatlarını alırlar. • Marka Bağımlıları. Bunlar bildikleri ticari site adreslerine doğrudan girerler, elektronik alışverişten en fazla tatmin olanlar ve zamanlarının çoğunu online geçirenler bu grup üyeleridir.


11. Soru

İnternetten alışveriş yapan tüketiciler üzerine yapılan bir araştırmanın sonucunda, dört farklı tüketici profili ortaya çıkmıştır. Bunlar nelerdir? 

Cevap

  • Alışveriş Rahatlığı Arayanlar. Bu grup için en önemli unsur, zaman ve harcanan enerjiden kazanılanlardır. Alışveriş çeşitliliğine (ürün, marka) verilen önem azdır. • Alışveriş Çeşitliliği Arayanlar. Bu grup için marka, ürün ve alışveriş sitelerinin çeşitliliği önemlidir. Alışveriş çeşitliliği kadar olmasa da rahatlığa da önem verdikleri görülür. • Çeşitlilik ve Rahatlık Arayanlar. Çeşitlilik ve rahatlığın dengeli olduğu tüketiciler ise, her iki duruma da aynı derecede önem verirler. • Dükkân Odaklı (Store-oriented). Dükkân odaklı elektronik alışverişçiler, internetten en az alışveriş yapanlardır ve fiziksel mağazanın sosyal etkileşimini ararlar.


12. Soru

Elektronik tüketici bölümünde elektronik tüketici profili olarak elektronik alışveriş yapanlar kimlerdir?

Cevap

 • Kişiselleştirilmiş alışverişçiler • Rekreasyonel alışverişçiler • Ekonomik alışverişçiler • İlgilenimi yüksek alışverişçiler • Kolaylığı temel alan rekreasyonel alışverişçiler • Sosyal gruplara odaklanmış alışverişçiler • Genel anlamda kolaylık arayan alışverişçiler


13. Soru

Elektronik alışverişin avantajları nelerdir?

Cevap

 • Geleneksel alışveriş ortamlarında karşılaşılan mağaza kalabalığından kurtulma ve kuyrukta bekleme gibi problemlerle karşılaşmama, • Fiyatların genellikle düşük olması, • Alışverişin tüketiciye rahatlık ve kolaylık sağlaması, • Yedi gün yirmi dört saat, alışveriş imkânı • Geniş bir ürün çeşidiyle karşılaşma.


14. Soru

Elektronik alışverişin dezavantajları nelerdir?

Cevap

 • Kredi kartı ile ilgili güvenlikten kaynaklanan endişeler, • Kimlik bilgilerinin ele geçirilmesinden kaynaklanan endişeler, • Ürüne dokunma, o ürünü deneme, ürünün gerçek boyutlarını görme isteği, • Ürün teslim süresinin uzun olabilmesi, • Bilgisayar veya hizmet sağlayıcılardan kaynaklanan erişim hızının düşük olmasıdır.


15. Soru

Elektronik alışverişte karşılaşılabilecek sorunlar nelerdir? 

Cevap

 Alınan ürünlerin yeterince incelenememesi, gönderilen ürünün elektronik mağazada gösterilen ürün imajına benzememesi, satın alınan ürünlerin performans düşüklüğü ve kusurlu ürünlerin elektronik mağazalara iade edilme zorluğu gibi sorunların yanında, alışverişin sonlanması için gerekli olan elektronik ödeme sürecinde de verilen kişisel ve finansal bilgilerin üçüncü partilerin eline geçebilme olasılığı da önemli bir sorundur.


16. Soru

Elektronik işlemlerde güvenlik konusu, kaç başlık altında incelenmektedir? 

Cevap

 • Ağ güvenliği • Sistem güvenliği • İşlem güvenliği


17. Soru

Ağ güvenliğini sağlamak için neler yapılmaktadır? 

Cevap

 • Güvenlik duvarları (firewall) teknolojileri, • Süzgeçten geçirilen paket trafiği, • TCP/IP bağlantılarında arabuluculuk görevini yapan Proxy sunucuları, • Alan adı (domain name) servis sağlayıcılarının ağ bilgilerinin gizlenmesi, • Özel sanal ağlar kullanılmaktadır.


18. Soru

Güvenlik riskleri nelerdir?

Cevap

  • Sitenin gizlice dinlenmesi • Web Sitesini kırmak • Güvenlik eksikliği • Kasıtlı Olmayan Veri Kayıpları • Hizmeti Engelleyen Saldırılar • Değiştirme ve Bütünlüğü Bozma


19. Soru

Güvenlik sistemleri nelerdir? 

Cevap

 • Açık Anahtarla Şifreleme • Dijital İmza


20. Soru

Güvenli bir bağlantı için ne yapılması gerekmektedir? 

Cevap

  • Kimlik kontrolü, • İletilen verilerin şifrelenmesi, • İletilen verilerin bütünlüğünün sağlanması, • Erişimin yetki sınırları içerisinde yapılması, • Yapılan tüm işlemlerin sonradan kanıtlanabilecek şekilde kayıt altına alınabilmesi şartları sağlanmalıdır.


21. Soru

Güvenli işlemler protokolü, hangi amaçla kim tarafından geliştirilmiştir?

Cevap

 Güvenli işlemler protokolü (SET) banka kartları ve ödemeler ile ilgili bilgilerin güvenliğini sağlamak amacıyla Visa, Mastercard, Microsoft, Netscape, GTE, IBM, SAIC, Terisa Systems ve Verisign’ın katılımıyla oluşan bir konsorsiyum tarafından geliştirilmiştir.


22. Soru

SET protokolünde alışveriş nasıl gerçekleştirilir? 

Cevap

 SET protokolünde alışveriş, sanal cüzdan ve sertifika aracılığı ile daha güvenli bir ortamda gerçekleştirilir. SET, alışveriş işlemi sırasında ödeme bilgisi gizliliğini, kart kullanıcısının gerçek kart sahibi olduğunu ve işyerinin banka ile anlaşmalı bir işyeri olduğunu garantiler. SET sisteminde provizyon işlemi müşteri alışveriş seçimini yaptıktan sonra müşterinin sanal cüzdanı ile mağazanın Sanal POS’unun (V-POS) birbirlerinin gerçekliklerini dijital sertifikalar aracılığıyla kontrol etmeleri ile başlar. Mağazanın Sanal POS yazılımı sipariş tutarını ve sanal cüzdanda bulunan ve alışveriş için seçilen kredi kartının sertifika bilgilerini bankaya iletmesi ile devam eder. Banka yapılan alışverişin içeriğini (malın ne olduğu, kaç tane alındığı vb.) görmeksizin provizyon verir. Müşterinin kredi kartı bilgilerini görmeyen sanal mağaza ise bankadan gelecek onayı bekler. Onayı aldıktan sonra da ürünü alıcısına gönderir.


23. Soru

SET protokolünü kullanmak isteyen kredi kartı sahipleri hangi iki ön koşulu yerine getirmek zorundadırlar? 

Cevap

 • Öncelikle kullanmak istedikleri her bir kredi kartı için sertifikasyon kurumundan (Certificate Authority) ayrı birer SET sertifikası almalıdırlar. • Ardından kart sahipleri yine kredi kartı veren bir bankadan sanal cüzdan adı verilen bir programı alıp bilgisayarlarına yüklemeli ve bu yükleme sırasında SET sertifikalı kredi kartlarını programa tanıtmalıdırlar.


24. Soru

. Tüketiciler elektronik ortamda ödeme sistemi olarak hangi araçları kullanmaktadırlar? 

Cevap

 • Kredi kartı • Sanal kredi kartı • Elektronik para • Elektronik çek • Akıllı (smart) kartlar • Banka havalesi ve eft ile ödeme • Kapıda ödeme • Mobil ödeme • Yakın alan teknolojisi


25. Soru

Elektronik alışverişte tüketicinin dikkat etmesi gereken önlemler nelerdir?

Cevap

 • Müşteri öncelikli olarak kendi bilgisayarını korumak zorundadır. Günümüzde bilgisayarlar ve dolayısı ile içerisindeki bilgiler birçok tehdit ile karşı karşıyadır. • İnternette alışveriş için kullanılacak olan internet tarayıcı güncel olmak zorundadır. İnternet tarayıcı geliştiren şirketler, internetteki tehditler ve yazılımdaki açıkları gidermek için yeni yamalar veya versiyonlar yayınlamaktadır. • Alışveriş yapılan elektronik mağazanın tanınması önemlidir. Bilinmeyen bir mağaza tehlikeli olabilir. Bunun için elektronik mağazanın iletişim bilgileri, güvenlik sertifikası, dijital imza ve gizlilik politikası gibi bilgiler elektronik mağazayı tanımak için gerekli bilgilerdir. • Alışveriş yapılan sitenin veri iletiminde güvenliği sağlamak amacıyla geliştirilmiş SSL, SET gibi bir teknolojiyi kullandığından emin olmak gerekmektedir. • Tanınmış ve iyi bilinen firmaların web sitelerinden alışveriş yapmayı tercih etmek gerekmektedir. • Sitelerin tüketicilerden birtakım bilgileri isterken bu bilgilerin başkalarıyla paylaşılıp paylaşılmayacağı hakkında tüketiciyi bilgilendirmeleri gerekmektedir. Yani firmanın gizlilik politikası olup olmadığına dikkat etmek gerekmektedir. • Bankalar tarafından elektronik alışveriş için çıkarılan sanal kartlar tüketicilerin güvenlik sorunlarını yenmeleri için kullanıma sunulmuştur. Yüksek limitli kredi kartları yerine bu kartların tercih edilmesi uygun olacaktır. • Alışveriş yapılan sitede güvenlik ile ilgili bir takım sorunlar yaşandığında anında başvurulacak bir isim, mail adresi, telefon numarası v.b bilgilerin olup olmadığına bakmak uygun olacaktır. • Kredi kartı ile bilgilerin girileceği sayfadaki internet adresinin sona eklenen “s” harfi ile “https (hyper text transfer protocol secure)” ye dönüşmesi kullanılan sitede SSL’in çalıştığını göstermektedir. Özellikle alışveriş tamamlanıp ödeme işlemi bölümüne gelindiğinde, bu dönüşüme dikkat edilmesi gerekir.


26. Soru

Mobil alışverişi tanımlayınız.

Cevap

Mobil alışveriş, çoğunlukla internet bağlantılı, kablosuz bir ağ üzerinden (örneğin cep telefonu gibi) mobil elektronik cihazlardan yapılan tüm perakende satış olarak tanımlanmaktadır.


27. Soru

Perakendeciliğin tarihsel gelişimi incelendiğinde, ilk adım olarak gösterebileceğimiz perakendecilik şekli hangisidir?

Cevap

İlk perakendecilik ya da mübadele (değişim) süreci, “takas” şeklinde başlamıştır.


28. Soru

Elektronik alışverişi tanımlayınız.

Cevap

Elektronik alışveriş, belirli bir satın alma eylemini gerçekleştirmek üzere tüketicilerin elektronik ortamı kullanması, bilgi araması, alternatifleri değerlendirmesi ve satın almasından oluşan bir süreçtir. Kısaca elektronik alışveriş, son kullanıcıların gereksinim duydukları mal ve hizmetleri internet üzerinden satın almak üzere işletmelerle bağlantı kurmaları şeklinde e-ticaretin firmadan tüketiciye (B2C) gerçekleştirilen boyutudur


29. Soru

Elektronik alışverişin aşamalarını sırasıyla yazınız.

Cevap

  1. Arama/göz atma,
  2. Seçim/görünüm,
  3. E-Sipariş,
  4. E-Ödeme,
  5. E-Teslimat.


30. Soru

E-seçim aşamasında müşterinin kararını etkileyen faktörlere örnekler veriniz.

Cevap

Bu seçim sürecinde; ürün ve hizmetlerin özellikleri, ürünün farklı özelliklerine verilen nispi önemler, marka imajı, tüketicinin her ürün özelliği için ayrı ayrı fayda fonksiyonları ve tutumlar dikkate alınır.


31. Soru

Alışveriş yönelimini tanımlayınız.

Cevap

Alışveriş yönelimi alışveriş davranışına karşı tüketicinin genel eğilimini anlatır. Bu eğilim bilgi araştırma, alternatifleri değerlendirme ve ürün seçimi gibi farklı ortaklıkları içerir


32. Soru

İnteraktif, elektronik tüketiciler sanal süreç sonucunda edinilen tatmine göre sınıflandırıldığında ortaya çıkan 6 sınıf hangileridir? Açıklayınız.

Cevap

• Yeni Girenler. İnternette yeni olanlar, bunların büyük çoğunluğu yaşlılardan oluşmakta ve diğer altı grup arasında elektronik alışverişi en az seven ve nette en az vakit harcayanlardır.
• Zamana Duyarlı Materyalistler. Bu grup zaman tasarrufu kazanmaya ve en uygun ortamı elde etmeye odaklanmıştır, ürün incelemesi okumaya, fiyat karşılaştırması yapmaya ve indirimleri
takip etmeye odaklı değillerdir.
• Tıklayıcılar. Bu grubun üyeleri çoğunlukla ev hanımlarından oluşan elektronik alışverişe eğilimli fakat offline satın almayı tercih edenlerdir. Elektronik satın almanın güvenilirliği ve niteliği konusunda çekinceleri vardır ve alışveriş merkezlerinden satın almayı tercih ederler.
• Bağımlı, Online ve Bekar. Bu grubun çoğunluğunu yüksek gelire sahip genç, bekar erkekler oluşturmaktadır. İnternette en uzun süreli kalanlardır, oyun oynarlar, program indirirler ve sıklıkla elektronik banka işlemleri, yatırım ve alışveriş yaparlar.
• Avcı-Toplayıcılar. Büyük ihtimalle evli, 30-49 yaşları arasında ve iki çocukludurlar. Sıkça analizler sunan sitelere girip ürünlerin yorumlarını, kıyaslamalarını ve fiyatlarını alırlar.
• Marka Bağımlıları. Bunlar bildikleri ticari site adreslerine doğrudan girerler, elektronik alışverişten en fazla tatmin olanlar ve zamanlarının çoğunu online geçirenler bu grup üyeleridir.


33. Soru

Dükkan odaklı tüketici profilinin özellikleri nelerdir?

Cevap

Dükkân odaklı elektronik alışverişçiler, internetten en az alışveriş yapanlardır ve fiziksel mağazanın sosyal etkileşimini ararlar.


34. Soru

Elektronik tüketici profilinin çeşitleri nelerdir?

Cevap

Elektronik tüketici profili olarak elektronik alışveriş yapanlar;

  • kişiselleştirilmiş alışverişçiler,
  • rekreasyonel alışverişçiler,
  • ekonomik alışverişçiler,
  • ilgilenimi yüksek alışverişçiler,
  • kolaylığı temel alan rekreasyonel alışverişçiler,
  • sosyal gruplara odaklanmış alışverişçiler ve
  • genel anlamda kolaylık arayan alışverişçiler olarak sınıflandırılmıştır.

35. Soru

Tüketicilerin elektronik alışveriş tercih ederek sağladıkları avantajlar nelerdir?

Cevap

Elektronik alışveriş avantajları şu şekilde sıralanabilir (Saydan, 2008):
• Geleneksel alışveriş ortamlarında karşılaşılan mağaza kalabalığından kurtulma ve kuyrukta bekleme gibi problemlerle karşılaşmama,
• Fiyatların genellikle düşük olması,
• Alışverişin tüketiciye rahatlık ve kolaylık sağlaması,
• Yedi gün yirmi dört saat, alışveriş imkânı ve
• Geniş bir ürün çeşidiyle karşılaşma


36. Soru

Elektronik alışverişin ürün araştırma ve seçim konusunda neden olabileceği dezavantajlar nelerdir?

Cevap

  • İnsanlar çok fazla bilgi içerisinde istediklerini bulmada zorlanabilir
  • Tüketicilerin evden alışveriş yapabilmeleri için teknolojiye yatırım yapmaları gerekir 
  • Arama yöntemi ve sonuçların nasıl değerlendirileceği, hangi konuların önemli olduğu her zaman açık değildir.


37. Soru

Elektronik alışverişte kredi kartı kullanma ile ilgili müşterilerin taşıdığı endişeler nelerdir?

Cevap

Kredi kartı ile ilgili güvenlikten kaynaklanan endişeler,
• Kimlik bilgilerinin ele geçirilmesinden kaynaklanan endişeler,
• Ürüne dokunma, o ürünü deneme, ürünün gerçek boyutlarını görme isteği,
• Ürün teslim süresinin uzun olabilmesi,
• Bilgisayar veya hizmet sağlayıcılardan kaynaklanan erişim hızının düşük olmasıdır.


38. Soru

Elektronik perakendecilerin ağ güvenliğini sağlama yolları nelerdir?

Cevap

Ağ güvenliğini sağlamak için:

  1. Güvenlik duvarları (firewall) teknolojileri,
  2. Süzgeçten geçirilen paket trafiği,
  3. TCP/IP bağlantılarında arabuluculuk görevini yapan Proxy sunucuları,
  4. Alan adı (domain name) servis sağlayıcılarının ağ bilgilerinin gizlenmesi ve
  5. Özel sanal ağlar kullanılmaktadır.

39. Soru

Elektronik perakendecileri etkileyen güvenlik riskleri nelerdir?

Cevap

Elektronik perakendecileri etkileyen güvenlik riskleri şunlardır

  • Sitenin gizlice dinlenmesi
  • Web sitesini kırmak
  • Güvenlik eksikliği
  • Kasıtlı olmayan veri kayıpları
  • Hizmeti engelleyen saldırılar
  • Değiştirme ve bütünlüğü bozma

40. Soru

Elektronik alışveriş ortamında kullanılan güvenlik sistemleri nelerdir?

Cevap

  1. Açık anahtarla şifreleme
  2. Dijital imza
  3. Onay kurumları ve elektronik kimlik belgesi
  4. Güvenli soket katmanı (SSL)
  5. Güvenli işlemler protokolü (SET)


41. Soru

Elektronik alışverişlerde kullanılan ödeme sistemleri nelerdir?

Cevap

  • Kredi kartı
  • sanal kredi kartı
  • Elektronik para
  • Elektronik çek
  • Akıllı (smart) kartlar
  • Banka havalesi ve EFT
  • Kapıda ödeme
  • Mobil ödeme
  • Yakın alan teknolojisi


42. Soru

Yüklenmiş değer kartlarına örnekler veriniz. 

Cevap

Bu kartlara örnek olarak Mondex, Visa Cash ve MasterCard Cash verilebilir


43. Soru

Elektronik alışverişte tüketicilerin dikkat etmesi gereken önlemler nelerdir?

Cevap

  • Müşteri öncelikli olarak kendi bilgisayarını korumak zorundadır
  • İnternette alışveriş için kullanılacak olan internet tarayıcı güncel olmak zorundadır.
  • Alışveriş yapılan elektronik mağazanın tanınması önemlidir
  • Genellikle elektronik mağazalar kullanıcılarını müşterilerini sistemlerine üye yapmak isterler.
  • Alışveriş yapılan sitenin veri iletiminde güvenliği sağlamak amacıyla geliştirilmiş SSL, SET gibi bir teknolojiyi kullandığından emin olmak gerekmektedir.
  • Kredi kartı ile bilgilerin girileceği sayfadaki internet adresinin sona eklenen “s” harfi ile “https (hyper text transfer protocol secure)” ye dönüşmesi kullanılan sitede SSL’in çalıştığını göstermektedir.
  • İnternet servis sağlayıcıların kablo ağının güvenli yerlerden geçmesi ve buradaki kabloların fiber optik kablolar olması daha güvenilirdir.
  • Tanınmış ve iyi bilinen firmaların web sitelerinden alışveriş yapmayı tercih etmek
    gerekmektedir.
  • Alışveriş yapılan sitede güvenlik ile ilgili bir takım sorunlar yaşandığında anında başvurulacak bir isim, mail adresi, telefon numarası v.b bilgilerin olup olmadığına bakmak uygun olacaktır.
  • Sitelerin tüketicilerden birtakım bilgileri isterken bu bilgilerin başkalarıyla paylaşılıp
    paylaşılmayacağı hakkında tüketiciyi bilgilendirmeleri gerekmektedir.
  • Bankalar tarafından elektronik alışveriş için çıkarılan sanal kartlar tüketicilerin güvenlik sorunlarını yenmeleri için kullanıma sunulmuştur.


44. Soru

Türkiye'de elektronik alışverişin güncel durumunu öğrenmek isteyen bir araştırmacının başvurması gereken TÜİK verileri hangisidir?

Cevap

Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması


45. Soru

2011 Nisan, TÜİK verilerine göre Türkiye'de internet üzerinden alışveriş yapanların en çok satın aldıkları mal veya hizmet nedir?

Cevap

Giyim ve spor malzemesi


46. Soru

İnternet üzerinden sipariş verenlerin karşılaştıkları sorunların başında hangileri gelmektedir?

Cevap

Yanlış ya da hasarlı ürün veya hizmet teslimi ve Teslim süresinin belirtilenden fazla olması en önemli iki sorunu oluşturmaktadır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v