Kriminoloji Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre kaç yaşını doldurmamış her birey çocuktur? 

Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre 18 yaşını doldurmamış her birey çocuktur.

Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de çocuk suçluluğu yıldan yıla devamlı bir artış göstermektedir. İşlenen çocuk suçlarına ilişkin sıralamada en çok işlenen suçlar nelerdir? 

Mala karşı suçlar, vücut dokunulmazlığına karşı suçlar ve hürriyete karşı suçlar en çok işlenen suçlardır. 

Çocuk ve gençleri suç işlemeye iten en genel gerekçeler nelerdir?

En genel açıdan bakılacak olursa, ailede alkol ve uyuşturucu bağımlılığının olması, yoksulluk, aile içi şiddet ve sorunlar, kalabalık aile, evde istismar edici davranışların yaşanması, aile bireylerinin ölmesi gibi nedenler çocuk ve gençleri suç işlemeye iten en genel gerekçeler olduğu tespit edilmiştir.

Çocuk suçluluğunun yoğunluğu ve ciddiyeti genellikle hangi şartlara bağlı olarak değişmektedir?

Çocuk suçluluğunun yoğunluğu ve ciddiyeti genellikle sosyal, ekonomik ve kültürel şartlara bağlı olarak değişmektedir.

Çocuğu suça iten veya ona suç işleten neden ve amaç hiçbir zaman tek olmamıştır. Araştırmalarda çocuğun suçluluğa yönelmesinin nedenleri konusu genel olarak kaç başlık altında ele alınmaktadır?

Çocuğu suça iten veya ona suç işleten neden ve amaç hiçbir zaman tek olmamıştır. Araştırmalarda çocuğun suçluluğa yönelmesinin nedenleri konusu genel olarak üç başlık altında ele alınmaktadır. Bu başlıklar bireysel ve çevresel nedenlerle açıklanabilmektedir.

• Çocuğun yapısı, özellikleri ve yeteneklerine ilişkin etmenler (bireysel nedenler),
• Çocuk üzerindeki çevresel etkenler, özellikle içinde yetişip büyüdüğü en yakın çevre olan aile (çevresel nedenler)
• Çocuğun sosyal çevresi ve yaşam koşullarıdır (çevresel nedenler).

Kalıtsal nedenlerin çocuk suçluluğunda önemli bir etken olduğunu ilk ileri süren kişi kimdir?

Kalıtsal nedenlerin çocuk suçluluğunda önemli bir etken olduğunu ilk ileri süren Lombrosso, suçlulukla kalıtım arasında ilişki kurmuş, bireyin doğuştan suçlu olduğuna, buna da kişinin sahip olduğu fiziki, biyolojik ve psikolojik anormalliklerin neden olduğunu ileri sürmüştür.

Lombroso’ya göre, çocukları suç işlemeye sevk eden temel saiklerden birisi nedir?

Lombroso’ya göre, çocukları suç işlemeye sevk eden temel saiklerden birisi de kalıtım (irsiyet)’tir.

Lombrosso‘nun biyolojik determinizm konusundaki katı tavrı artık güncelliğini yitirmiştir. Günümüz kriminologları suçun biyolojik nedenlere dayanmasının yanı sıra çevresel koşulların insan davranışını etkilediği ve yönlendirdiğini ileri sürmektedirler. Bio-sosyal teori olarak adlandırılan bu görüş neyi tespit etmeye çalışmaktadır?

Bio-sosyal teori olarak adlandırılan bu görüş fiziksel ve zihinsel özellikler ile sosyal çevre ve davranış arasındaki ilişkiyi tespit etmeye çalışmaktadır.

Çocuğun suça itilmesinde çevresel nedenlerin bireysel nedenlerden daha fazla rol oynadığı, hatta birçok kişisel nedenin kaynağında, çevresel nedenlerin bulunduğu yaygın olarak kabul edilen bir görüş olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevresel nedenler, genellikle hangi faktörlerden oluşmaktadır? 

Çevresel nedenler, genellikle aile, okul, iş durumu, aile ve okul dışındaki çevre, kitle iletişim araçları, kentleşme gibi faktörlerden oluşmaktadır.

Çocuğun toplumsallaşmasında en önemli ve en etkili görevi üstlenmiş olan toplumsal gruptur hangisidir?

Aile, çocuğun toplumsallaşmasında en önemli ve en etkili görevi üstlenmiş olan toplumsal gruptur.

Çocukların davranışlarını kontrol ederek onları toplumsallaştırmak suretiyle geleceğe hazırlayan, aileden sonra ikinci sosyalleşme kurumu nedir?

Okul, çocukların davranışlarını kontrol ederek onları toplumsallaştırmak suretiyle geleceğe hazırlayan, aileden sonra ikinci sosyalleşme kurumudur.

Çocuğun suçlu akran grubuna bağlılık geliştirmesi, suçlu akran gruplarıyla birlikte olması, suç oluşturan davranışları öğrenmesi ve bunları uygulamasına neden olabilir. Birleşmeler-Alt Kültür teorisine göre çocuğun suçlu akranlarla birlikte olması nelere yol açabilmektedir?

Birleşmeler-Alt Kültür teorisine göre çocuğun suçlu akranlarla birlikte olması onun suç için uygun tanımlamaları içselleştirmesine yol açabilmekte, suçlu akranlar ergen için bir model oluşturabilmektedir.

Türkiye'de kentleşmenin hızlanmasına etki eden temel gelişmeler nelerdir?

1980’li yıllardan itibaren kendini gösteren ekonomik dönüşüm, tarımsal yapıdaki dönüşüm, geniş köylü kitlelerinin bir kısmının emeğini gereksiz hale getirmesi bir kısmının ise topraklarını kaybetmesine neden olmasına bağlı olarak köyde geçim olanaklarının tükenmesi ve bunu takip eden gelişmeler kentleşmenin hızlanmasına neden olmuştur.

İç göçler beraberinde bazı sosyal sorunlara neden olmaktadır. Bu süreç içinde ortaya çıkan sorunların başlıcaları nelerdir?

Bu süreç içinde artan gecekondulaşma, kentsel hizmetlerin aksaması, işsizlik, göç edenlerin topluma uyumsuzluğu, şehir kültürüne yabancılık ve kültürler arası çatışma gibi sorunlar yaşanmaktadır.

Daha çok şehirleşme yaşayan ülkelerde suç işleme oranlarının da yükseldiği görülmektedir. Buradan hareketle sosyal davranışların farklılaşması, anonimliğin artması ve şehirlerin heterojen yapısı suç ve suçlu unsurlarını nasıl etkilemektedir?

Sosyal davranışların farklılaşması, anonimliğin artması, şehirlerin heterojen yapısı suçlu davranışlarının çeşitlenmesine ve suçluların birbiri ile temasını kolaylaştırarak suçlu davranışlarının öğrenilmesine yol açmaktadır.

Şehirde yaşayan, doğan insanların köken ya da aile ve akrabalık ilişkileri davranışları ve yaşam biçimini belirleyen asli ölçütler olmaktan çıkarmış, kişilerin bağlarının zayıflamasına neden olmuştur. Bağların zayıflaması insanların suç işleme eğilimlerini de arttırmıştır. Bu durumun temel nedenleri nelerdir?

Köy toplumlarında suç işlemiş birey yaşam boyu bu eylemiyle bilinir, anılır. Şehirde ise coğrafi hareketlilik neticesinde mahalle ya da şehir değiştirerek bu kötü şöhretten kurtulabilir.

Göçün en belirgin sosyo-ekonomik sonucu nedir?

Göçün en belirgin sosyo-ekonomik sonucu gecekonduların ortaya çıkışıdır.

Medya nedir?

Medya, her çeşit bilgiyi bireye ve topluluklara aktaran; eğlendirme, bilgilendirme ve eğitme gibi 3 temel sorumluluğa sahip görsel, işitsel ve hem görsel hem işitsel araçların tümüdür.

Araştırmalar, haberlerde verilen bombalama, patlama, doğa felaketleri, cinayet ve çeşitli şiddet içeren görüntülerin çocuklar üzerinde yıkıcı etkiler bıraktığını göstermiştir. Medyanın bu konudaki en  tehlikeli etkisi ne olabilmektedir?

Medyanın bu konudaki en sinsi ve tehlikeli etkisi, gerçek yaşamda bireylerin şiddet karşısında duyarsızlaşmasına yol açması ve şiddeti normalleştirmesidir.

Video oyunlarında yer alan şiddetin özellikle çocuklar üzerindeki tesiri ne olmaktadır?

Video oyunlarında yer alan şiddetin özellikle çocuklar üzerinde şiddet eğilimini meydana getirdiği tespit edilmiştir.

Video oyununda saldırganlığın ödüllendirilmesi nelere yol açabilmektedir?

Video oyununda saldırganlığın ödüllendirilmesi, agresif düşünmeyi, düşmanlık duygularını arttırabilmekte ve gerçek dünyadaki çatışmaların çözümünde saldırganlığın kullanılmasıyla ilgili daha olumlu tutum ve inançların oluşmasına neden olarak saldırgan davranışın oluşmasına, artmasına etki edebilmektedir.

Sosyal medyada en çok işlenen suçlar genel olarak hangi başlıklar altında ele alınmaktadır?

Sosyal medyada en çok işlenen suçlar genel olarak 5 başlık altında ele alınabilir. Bunlar Online tehdit, taciz, dolandırıcılık, yasadışı ürün alımsatımı, suç teşkil eden video paylaşımları, seyahat hırsızlıklarıdır.

Sosyal medyada en sık görülen ve işlenen suç tipi nedir?

Sosyal medyada en sık görülen ve işlenen suç tipi ısrarlı takip, taciz ve tehdit vakalarıdır.