Özel Güvenlik Hizmetlerinde Güvenlik Önlemleri Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Özel güvenlik hizmeti sunulan bina ve tesislerde
meydana gelebilecek tehlikeli bazı durumlar konusunda dikkatli ve hazırlıklı olması gerekmektedir. Bu tehlikeli durumlar nelerdir?

Bu tehlikeli durumlar başında yangın, sabotaj ve
patlama olayları gelmektedir.

Yanma ve yangın kavramlarını açıklayınız.

• Yanma: Yanma, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal bir olaydır. Yanma olayının meydana gelebilmesi için ön koşul; yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada olmasıdır. Bunlardan herhangi birisinin bulunmaması veya yeterli miktarda olmaması halinde yanma olayı meydana gelmesi öz konusu olamaz.
• Yangın: Yangın bir yanma olayıdır. Bu yönüyle yangın kontrol altına alınamayan yanma olayıdır, ekzotermik bir reaksiyondur. Yangın, yanabilen maddelerin, çevresine değişik oranlarda ısı ve ışık yayarak, kontrol dışı yanmasına denir. Yanmanın başlaması ve sürebilmesi için üç unsurun aynı anda bir arada bulunması ve etkileşim içinde olması gerekir.

Yanma üçgeni nedir? Açıklayınız.

Yanıcı madde (yakıt), yakıcı madde oksijen) ve tutuşturmanın (ateşleme kaynağı ) uygun koşullarda bir araya gelmesine yanma üçgeni denir.

• Yanıcı madde (Yakıt ): Normal koşullarda katı, sıvı ve gaz halindeki yanabilir maddelere yanıcı madde denir. Yanıcı maddeler fiziksel ve kimyasal yapıları gereği farklı yanma özellikleri gösterir.
• Yakıcı madde (Oksijen): Solunan havada yaklaşık %21 civarında bulunan, yanmanın başlaması ve sürmesi için gereken gaz halindeki maddeye yakıcı madde denilmektedir.
• Tutuşma ısısı (Ateşleme kaynağı): Yanıcı madde ile yakıcı maddeyi bir araya getirip tutuşmayı başlatan ateşleme kaynağına tutuşma ısısı denir.

Yangın sınıfları nelerdir? Açıklayınız

Yangınları sınıflandırma konusunda kullanılan n
aygın yöntem, yanıcı madde cinslerine göre yapılan
gruplandırma ve sınıflandırma yaklaşımıdır. Bu
çerçevede yangınlar aşağıdaki dört ana gruba ayrılır.
1. A Sınıfı Yangınlar: Katı yanıcı madde yangını;
Çeşitli dun, kereste, kâğıt ve tekstil maddeleri gibi
karbon içeren maddeler.
2. B Sınıfı Yangınlar: Sıvı yanıcı madde yangını;
Gazyağı, benzin, mazot, fuel-oil, madeni yağlar,
alkol, tiner, vernik ve oyalar gibi sıvılaştırılabilir
sıvı veya katılar.
3. C Sınıfı Yangınlar: Gaz haldeki yanıcı madde
yangını; likit petrol gazı, hava gazı, hidrojen
gibi yanabilen çeşitli gazların yanması ile oluşan
yangınlardır. Kuru kimyevi toz, halon 1301 ve
halon 1211 kullanarak söndürülebilir. Elektrikli
makine ve hassas cihazların yangınları da bu
sınıfa dâhil edilebilir. Elektrik donanımlarının
yanmasıyla oluşan yangınlar ayrı bir sınıf
içinde değerlendirilmeyip C sınıfı yangınlar
başlığı altında incelenebilir. Bu sınıf içinde yer
alan yangınlara elektrik akımı kesilerek
müdahale edilmeli ve karbondioksit gazı
kullanılmalıdır
4. D Sınıfı Yangınlar: Yanabilen metallerin ve
alaşımların(Magnezyum, Lityum, Sodyum,
Seryum gibi) anmasıyla meydana gelen
yangınlardır. Bu tür yangınların etkili
söndürücüsü olan trimotoksinboroksin
ulunmaması halinde kum burada aynı işlevi yerine
getirir. Özel Kuru kimyevi tozlar (Kuru toza her
metal ve alaşıma karşı ayrı ayrı geliştirilmiş
kimyasallar katılır) bu yangınları söndürmede
kullanılır ve oldukça etkilidir. Normal kuru
kimyevi toz söndürücüleri ABC extinguisher
olarak da anılır. Bu kimyevi toz söndürücüleri
A, B ve C tipi angınlara müdahalede de çok
etkilidir. Bu söndürücüler angını boğma etkisi
oluşturmak suretiyle söndürür.

Yanma şekillerinden yavaş yanmayı açıklayınız.

Yanıcı maddenin kimyasal yapısına bağlı olarak
ortaya çıkan bir durumdur. Yanıcı maddenin yanıcı
buhar veya gaz meydana getiremediği hallerde, yeterli ısının O2'nin bulunmaması sonucunda meydana gelen yanma çeşidine yavaş yanma denir.

Yanma şekillerinden hızlı yanma hakkında bilgi veriniz.

Hızlı yanma alevli yanma ve korlaşma olmak zere ki ana grupta incelenir:

1. Alevli yanma: Yanmanın başlıca belirtileri alev, ısı, ışık ve korlaşmadır. Alevli yanma yanmanın bütün belirtilerinin oluştuğu bir yanma olayıdır. Bazı maddeler katı halden önce sıvı hale daha sonra da buhar veya gaz haline geçerek yanarlar. Örneğin mumun yanması alevli yanma şeklindedir. Bazı maddeler ise doğrudan yanabilen buhar çıkarırlar. Örneğin naftalinde olduğu gibi. Diğer taraftan, azı maddeler de doğrudan doğruya yanabilen gazlar çıkarırlar.
2. Korlaşma: Yanma olayında bazı maddeler buharlaşmaz e u nedenle yanıcı gaz çıkarır. Bu gibi maddelerin yanması, diğer maddelerin dışında kalan bir yapıda yani korlaşma halinde olmaktadır. Bu durumda meydana elen yanmalarda alevlenme olmamaktadır. Örneğin: gazı alınmış kok ve odun kömürleri ve sigaranın yanması olayında açık bir korlaşma şeklinde yanma söz konusudur. Isı ve ışık bu tür yanmalarda da, tıpkı alevlenmede de olduğu gibi, çok açık bir şekilde görülmekte ve hissedilmektedir.

Yanma şekillerinden parlama-patlama şeklinde yanma kavramını açıklayınız.

Parlama–patlama şeklinde meydana gelen anma
olayca ateş alan maddelerde görülen bir yanma olayıdır. Örneğin benzin gibi maddelerde bu türden yanma olayı çok açık ve net bir şekilde görülebilir. Bir anda parlayarak anan maddeler çeşitli gazlar oluşturur ve buna bağlı olarak oldukça büyük çaplı bir hacim genişlemesine uğrayarak evresini zorlayarak patlamalar şeklinde oluşan yanma meydana getirir. Bu tür yanma olaylarına patlama
veya atlama şeklinde yanma denir. Bu şekilde meydana gelen atlama aslında büyüyen yanma hızı sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu hız reaktanın bitimine veya bir reaksiyon ürününün meydana gelen bu hızın artışını önlemesiyle belli bir seviyeye kadar büyümektedir. Oluşan bu durumda maddenin cinsi, birleşimi, şekli, büyüklüğü ile küçüklüğü ve on olarak da oksijen (O2) oranının rolü oldukça önemlidir.

Yanma şekillerinden alevsiz yanma kavramını
açıklayınız.

Alevsiz yanma basit bir ifadeyle kendi kendine
yanma olayıdır. Alevsiz yanma teknik bir yaklaşımla
kendi kendini besleyen ve bunun için gerekli ısıyı
yakıtın heterojen oksidasyonundan temin eden
ekzotermik reaksiyon dalgasıdır. Alevsiz yanmanın
oluşması için maddenin düşük sıcaklıktaki bir ısı
kaynağı tarafından ısıtılması gerekir.

Yanma şekillerinden yangın kavramı hakkında bilgi
veriniz.

Yangın, yanmanın kontrol altına alınamayan
kısmına denir. Yangınların kontrol altına alınması
meydana elen yangının açık veya kapalı alanda olup olmamasına öre farklılık gösterir. Yangının meydana gelebilmesi için yanıcı madde (yakıt), yakıcı madde (oksijen) ve tutuşturmanın (ateşleme kaynağı) uygun koşullarda bir araya gelmesi gerekir. Bu üç unsurun oluşturduğu denkleme anma üçgeni denir. Bazı istisnai maddeler hariç olmak üzere, bir madde ister sıvı, ister katı veya ister gaz halinde olsun, bu maddelerin yeterli ısı
karşısında çıkardıkları yanıcı gazlar yanar. Bir sıvı yanıcı maddenin yeterli ısıyı alıp gazlarını ermeye başladığı noktaya “parlama noktası”. katı yanıcı maddelerin yeterli ısıyı alıp gazlarını vermeye başladığı noktaya “tutuşma noktası” denir. Bu buharların yanması için, yeterli oksijen karışımının da olması şarttır. Gelinen bu noktada sıvı yanıcılar sadece parlarlar, fakat yanma devam etmez.

Yangınların genel nedenleri nelerdir?

Yangınların meydana gelmesinde rol oynayan,
etkili olan unsurlar dikkate alındığında yedi önemli
faktörün yangın sebebi olarak bu konuda ön plana
çıktığı görülmektedir. Yangınların genel çıkma nedenleri olarak bilinen bu faktörler şunlardır :
1. Yangınlardan korunma önlemlerinin alınmaması.
2. Bilgisizlik.
3. İhmal.
4. Kazalar.
5. Sıçrama.
6. Sabotaj.
7. Tabiat olayları.

Yangınlardan korunma önlemlerinin alınmaması hangi durumlarda oluşur ve ne gibi sonuçlara sebep olur? Açıklayınız.

Korunma önlemlerinin alınmaması nedenlerin
başında yangına karşı önlemlerin alınmaması gelmektedir. Yangın, elektrik kontağı, ısıtma sistemleri, Lpg tüpleri evlerde kullanılan tüp gazları) patlayıcı-parlayıcı maddelerin yeterince korunma altına alınmamasından dolayı oldukça fazla yangın meydana gelmektedir. Özellikle büyük yerleşim alanlarında, konut ve iş yerlerinde çıkan yangınların büyük bir kısmı elektriğin ve lpg
tüplerinin yanlış kullanımından kaynaklanmaktadır.
benzer şekilde, elektrik enerjisi aksamının teknik koşullara göre yapılmaması da yangını yaratan diğer önemli nedenlerden bir tanesidir. Bununla birlikte kaloriferlerde ve soba ile ısıtma yöntemlerinde, bacaların düzenli olarak yeterince temizlenmemesi ve parlayıcı-patlayıcı maddeler için gerekli önlemlerin alınmaması hali de
yangınlara davetiye çıkaran bir başka önemli ihmal
noktalarından birisidir. Genel bir yaklaşım içerisinde, yangına yol açan nedenlerin başında, kullanılan madde ve malzemelerin özelliklerine göre anmalarını önleyici tedbirlerin alınmaması da bu konu kapsamında ifade edilmesi gereken önlemler eksikliğidir. Örneğin: Elektrik sistemi ile ilgili gerek tesisat gerekse sigorta sistemlerinin yeterli düzeyde yapılmaması, binalarda çatı
kirişlerinin sıvanmaması, soba ve kalorifer sistemlerinde gerekli önlemlerin alınmaması ve gerekli periyodik temizlik ve bakımlarının yapılmaması, yangınların ortaya
çıkması konusunda önemli bir yangın nedenidir.

Yangınlarında oluşmasına sebep olan genel
nedenlerden bilgisizlik durumu hangi sonuçlara sebep olur? Açıklayınız.

Yangına, karşı hangi önlemlerin nasıl
alınacağını bilmemek ve bu konuda yeterli eğitimden geçmemek yangınların ortaya çıkmasının önemli nedenlerindendir. Elektrikli aletlerin doğru kullanımını bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlış yerleştirmek, tavan arasına ve çatıya kolay tutuşabilecek eşyalar koymak bilgisizlikten, yanlış veya eksik bilgiden kaynaklanan olumsuz bir durumdur ve yangınları davet eder. Yangının oluşumunu önlemek ve oluşan bir yangının söndürülmesini bilmek eğitim ve bilgilenmeden geçer. Bu nedenle yangını önlemeyi öğrenmek kadar yangına müdahale yollarını da öğrenmek gerekir. İnsanlar bazen iç içe oldukları ve kullandıkları madde ve malzemelerin angına sebebiyet verebilecek özelliklerini bilmemesi bu önde bilgi eksikliğinin olması da önemli bir yangın nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin; Tavan arası ile çatıya çabuk tutuşabilecek eşyalar koymak, yakıt depoları veya yakıtla çalışan yerlerde kıvılcım çıkartacak etkenleri bulundurmak ve bu etkenlerle uğraşmak, çok ciddi yangın
sebepleri arasındadır. Bu hususlarla ilgili gerekli bilgiye sahip olmayan bir kişinin, bilmeden söz edilen unsurları yerine getirmesi halinde, doğal olarak, yangın için elverişli bir ortam meydana gelmektedir.

Yangınların etkenleri nelerdir?

Yangınların etkenlerini 7 (yedi) ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar şunlardır:

1. Bacalar.
2. Sigara ve Kibrit.
3. Kıvılcım.
4. Elektrik.
5. Likit Petrol Gazı (LPG).
6. Doğal olaylar.
7. Hayvanlar.

Yangınları önlemede kullanılan yangın algılama ve
ihbar sistemleri nelerdir? Açıklayınız.

Yangın ve sabotajla mücadelede kullanılan en
yaygın ve önemli yöntemlerden birisi, erken yangın
algılama ve uyarı sistemlerinin oluşturulmasıdır. Bu
sistemler yangına erken müdahale açısından çok önemli ve gereklidir. Bu yaklaşım çerçevesinde, yangın belirtisi olabilecek en küçük işareti algıladığında zaman geçirmeden yangını haber verecek değişik yangın uyarı sistemleri bulunmaktadır. Bunlar Mekanik uyarı sistemleri ve otomatik uyarı sistemleri, olmak üzere iki grupta toplanmaktadır.

Yangın algılama ve ihbar sistemlerinden mekanik uyarı sistemleri nelerdir? Açıklayınız.

Mekanik uyarı sistemleri, özel ve kamuya ait
binalarının çoğunda bulunan kontrol panolu, ihbar düğmeli uyarı sistemleridir. Bu uygulamada bina ve tesislerin yangın çıkma olasılığının yüksek olduğu ve herkesin ulaşabileceği yerlerde, duvara monte edilmiş cam muhafazalı bir kutu içerisinde zil düğmesi bulunur. Yangın anında cam kırılıp düğmeye temas edilmek (basmak veya vurmak) binada bulunanlara yangın haber verilir. Bunun yanı sıra, uyarı amaçlı olarak yangın çanının kullanıldığı yerler de bulunmaktadır.

Yangın algılama ve ihbar sistemlerinden otomatik uyarı sistemleri nelerdir? Açıklayınız

Genelde insanın bulunmadığı bina ve tesisler
le çok büyük, geniş veya yüksek derecede önem sahip bina ve tesisler ile yüksek teknolojiden yararlanan tesislerde detektörler sayesinde yangını algılayarak alarm istemini devreye geçiren otomatik sistemler bulunur. yangın anında harekete geçen bu sistem yüksek sesli uyarı yapmak suretiyle binadakilere yangını haber verir. Bu istemlerin bazısı uyarı işlemiyle birlikte aynı anda söndürme sistemini de harekete geçirme ve
istenildiğinde şehir itfaiyesine de yangını haber verme özelliklerine sahiptir. Otomatik uyarı sistemleri ısıya, dumana, alev ve patlamaya karşı duyarlı olmak üzere dört farklı sistem modeline sahiptir.

Yangın söndürme yöntemleri nelerdir? Açıklayınız.

Bir yangının meydana gelmesi halinde müdahale den kişi veya ekibin en önemli görevi çevre can güvenliğini dikkate almak ve sağlamak suretiyle yangını söndürmektir. Burada söndürme kavramı ve eyleminden ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmekte yarar ulunmaktadır. Söndürme işlemi yangını durdurma ve duraklatma işlemini tanımlamak için kullanılır. Söndürme işlemini yerine getirirken kullanılan kimyevi olan veya olmayan maddelere de söndürme maddeleri denir. Söndürme maddeleri yangının özelliğine göre çok farklı olabilir. Bu anlamda söndürme maddeleri: su, köpük, karbondioksit (CO2), kuru kimyevi toz (KKT), halon azlar, diğer tozlar (kum ve toprak gibi) olabilir. Yangının durdurulması veya duraklatılması yani söndürülmesi işlemi söndürme etkisi meydana getirmek suretiyle olur. Söndürme etkisi soğutma, boğma veya engelleme yolu ile olur. Söndürme etkisinin kısa zamanda sonuç alıcı bir yapıya ulaşması ancak yangının kaynağında, oksijen konsantrasyonunun azaltılması; buharlaşmanın, yoğunlaşmanın ve yayılmanın engellenmesi ve ayrıca patlayabilir buharlaşmayı geciktirerek yangınların söndürülmesi yoluyla mümkündür. Yangınların söndürülmesinde üç (3) emel yöntem uygulanır. Bunlar:

• Isıyı yok etmek (Soğutma).
• Oksijen oranını düşürmek (boğma etkisi).
• Yanıcı maddeyi ortadan kaldırmak (Engellemeinhibisyon-etkisi).

Yangın söndürme malzemeleri nelerdir?

Yangın söndürmede kullanılan araç ve malzemeler çeşitlilik göstermektedir. Bu araç ve malzemeler içinde en yaygın olanları şunlardır:

• Su.
• Kum.
• Karbondioksit gazı (CO2).
• Kuru kimyevi toz PKP - Potasyumbikarbonat).
• Köpük.
• HFC-227.

Sabotajlar ile ulaşılmak istenen amaçlar nelerdir?
Açıklayınız.

Sabotajlar genelde, korunan bina, iş yeri veya
tesislere maddi zarar vermek, üretimi durdurarak çalışmayı engellemek, personelin ve idari yapının tamamen veya geçici bir süre faaliyet dışı kalmasını sağlamak, kuruma veya ülkeye ekonomik açıdan zarar vermek, hedef kurumun
veya ülkenin rekabet gücünü baltalamak, hedef ülkenin siyasal veya askeri açıdan zayıf ve etkisiz konuma düşmesine etki etmek amacıyla gerçekleştirilmektedir.

Sabotaj kavramını açıklayınız.

Sabotaj kısa bir ifadeyle bir iktisadi üretim
sürecine, tesisine, askeri üslere, birliklere pasif direnişle yada bir amaca ulaşmak için gerekli düzenleri bozarak, yok ederek zarar verme amaçlı gerçekleştirilen baltalama hareketi olarak tanımlanabilir. Sabotaj bir diğer ifadeyle,
korunan bina, iş yeri veya tesislere maddi zarar vermek, üretimi durdurarak çalışmayı engellemek, personelin ve idari yapının tamamen veya geçici bir süre faaliyet dışı kalmasını sağlamak üzere gerçekleştirilen tahrip amaçlı saldırı faaliyetleridir. Sabotaj yapan veya yapabilecek kişilere “sabotör” denir. Bunlar genelde çok farklı motiflerle ülke içi veya dışındaki terör örgütleri, istihbarat örgütleri, ülkeler veya bazen de rakip sektörler hesabına
çalışırlar. Sabotörlerin büyük bir kısmı içeriden temin edilirler ve sabotaj eylemi konusunda önceden özel olarak yetiştirilirler. Bu bağlamda, sabotaj yapabilecek kişiler aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür:
1. Özel yetiştirilmiş kişiler (Ajanlar).
2. Bir ideolojiye bağlı kişiler.
3. Başka uluslar adına çalışan kişiler.
4. Doğrudan doğruya bu amaçla yetiştirilmiş askeri
personel.
5. Dışarıdan sızacak elemanların içeriden bulacakları
suç ortakları.

Acil durumu gerektiren olaylar ve durumlar nelerdir?

a) Nokta bazında söndürülemeyen yangınlar.
b) Sabotaj ve terörle ilgili olaylar.
c) Doğal olaylar (sel, deprem vs. ).
d) Savaş hali.
e) Önemli toplumsal olay ve toplantılar.
f) Kimyasal tehlikeler.

Acil durumlarda müdahale uygulama aşamaları
nelerdir?

a) İlk önce meydana gelen olayın boyutları belirlenir.
b) Daha sonra acil durum masası toplanır ve görev
bölümü yapılır.
c) Olaya planlı ve düzenli müdahale edilmesi
sağlanır.
d) Olay ilgili birimlere (hastaneler, belediye, su,
verilir.
e) Basın- yayın, üst yönetim ve önemli merkezler
olay ve olaya müdahale konularında
bilgilendirilir.
f) Olayın ve olaya müdahalenin sona ermesiyle
birlikte sonuçlar belirlenir, görüntülü bulgular
tespit edilir ve tanıkların ifadesi alınır.
g) Her şey bittikten sonra bina ve tesisisin ana
işlevine yönelik olarak üretim ve diğer işlerle ilgili
olarak, olayın yol açtığı kayıplar tespit edilerek
bina veya tesisin en kısa sürede yeniden faaliyete
geçme çalışmaları yürütülür.

Yangın müdahale ekiplerinin oluşturulması hakkında bilgi veriniz.

Bina ve tesislerde yangınlara müdahale konusunda belirli ekiplerin oluşturulması gerekir. Bu ekipler bina ve tesislerde bulunan, görev yapan kişilerden
meydana gelir. Yangın müdahale ekipleri genelde
söndürme ekibi, kurtarma ekibi, koruma ekibi ve ilk yardım ekibi olmak üzere farklı görev ve sorumlulukları yerine getirmek üzere oluşturulur.
Söndürme Ekibi: Bina ve tesislerde çıkabilecek yangınlara, mevcut araç ve gereçlerle anında müdahale eden, yangının yayılmasını önleyen söndüren, başında bir ekip başı bulunan ve bu liderin sevk ve idaresinde hareket eden bir ekiptir.
Kurtarma Ekibi: Yangın anında bina ve tesislerin en kısa zamanda tahliyesini sağlayan, yangına maruz kalanlar ile üzerinde “yangında ilk kurtarılacak’’ etiketi bulunan kıymetli evrak ve malzemeyi öncelik sırasına göre kurtaran, başında bir ekip başı bulunan ve bu liderin sevk ve idaresinde hareket eden bir ekiptir. Koruma Ekibi: Yangın anında meydana gelebilecek panik ve düzensizlikleri önleyen kurtarılan malzemelerin
korunmasını sağlayan, yangından sonra kurtarılan
malzemeyi ilgili birimlere tutanakla teslim eden, başında bir ekip başı bulunan ve bu liderin sevk ve idaresinde hareket eden bir ekiptir.
İlkyardım Ekibi: Yangın süresince yanarak ya da diğer etkilerle yaralanan, dumandan boğulma tehlikesi geçiren kimselere gerekli ilkyardımı yapan, başında bir ekip başı bulunan ve bu liderin sevk ve idaresinde hareket eden bir ekiptir.

Yangında koruyucu malzemeler nelerdir? Sınıflandırmasını yapıp açıklayınız

Bina ve tesislerde yangınlara ve çalışma koşullarına bağlı meydana gelebilecek olumsuzluklara karşı bazı koruyucu malzemeler kullanılır. Bu malzemeler
baş koruyucuları, el koruyucuları ve koruyucu elbiseler şeklinde sınıflandırılabilir.
Baş Koruyucuları: Başlarına bir cismin düşmesi, çarpması veya yuvarlanması tehlikesi olan işlerde çalışan işçilere, başın korunması için başa iyi oturan ve yanmaz veya ağır yanar malzemeden ve elektrik tehlikesi olan yerler için, iletken olmayan malzemeden yapılmış uygun baş koruyucuları (baretler) verilir. Normal olarak her personel
için yeni, kullanılmamış baret kullanılması ana ilke olmakla birlikte kullanılmış baretlerin verilmesi durumunda ise bu baretlerin dezenfekte edilmeden başka personele, işçilere verilmesi söz konusu olmamalıdır.

El Koruyucuları: El ve kolların korunması için kullanılacak eldivenler, çalışan personelin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olmalıdır. Kesici veya aşındırıcı maddelerle çalışan personele eldivenler veya el kılıfları, yapılan işin niteliğine göre işe dayanıklı malzemeden seçilmelidir.
Koruyucu Elbiseler: Personel, vücuda uygun, çalışmada hareketi engellemeyecek nitelikte koruyucu elbiseler giymelidir. Bu elbiselerin cep kapakları, saçak gibi sarkıntılı kısımları bulunmamalı ve cepleri az ve küçük olmalıdır. Yanıcı, patlayıcı, parlayıcı ve zehirli tozların bulunduğu ortamlarda çalışan kişilerin giydiği elbiselerinde tozun birikebileceği kısımlar, parçalar, uzantılar olmamalıdır.

Yangın dolapları ve bulundurulması gereken
malzemeler hakkında bilgi veriniz.

Bina ve tesislerde olası bir yangında bina içi ve/veya dışı müdahalelerde her yaştan kişilerin rahatça kullanımına hazır hale getirilmiş bina içinde /dışında yer alan omuz hizasında monte edilmiş yangın dolapları bulunur. Yangın dolapları gömme tip ve sıva üstü tip olmak üzere iki farklı biçimde imal edilmektedir. Özel kilit mekanizmasına sahip olan yangın dolaplarının ekipman bölmeli ve ekipman bölmesiz çeşitleri vardır. Ayrıca çeşitli
kapasitelerde köpüklü yangın dolapları da bulunmaktadır. Kullanılacağı ortama göre arkasında duvar olmasa bile kendi ayakları üzerinde duran yangın dolapları özellikle havaalanları ve büyük alışveriş merkezlerinde mimari tüm ihtiyaçları karşılayabilmektedir. Özellikle endüstriyel
tesislerde ve benzin istasyonları için tasarlanmış bu
dolapların hortum üniteleri yangına müdahaleyi kolay ve pratik bir hale getirmiştir. Yangın dolaplarında hortum sistemi, yangın söndürme tüpü, yangın vanası ve rekoru gibi gereçler yer almaktadır. Tüp kabinli ve tüp kabinsiz modeli kullanım alanı dikkate alınmak suretiyle bunlara
uygun olacak biçimde yerleştirilirler. Dolaplarında sac kapak ve cam kapak uygulanabilmektedir. Cam kapaklı yangın dolaplarında dolap içerisindeki malzemeler dışarıdan rahatlıkla görülebilir. Soğuk hava şartlarından ve su sızıntılarından etkilenmeyecek şekilde yapılan çift ve tek makaralı ürünler de, daha çabuk ve etkili müdahale için
dizayn edilmiştir. Bez hortum özel kullanma teknikleri isteyen bir araçtır. Genelde göbekten atmalı hortumlar ise hemen her yaştakilerin kullanımını kolaylaştırır.

Yangın anında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

1. Telaşlanmayın.
2. Bulunduğunuz yerde yangın ihbar düğmesi var ise
ona basınız veya itfaiye teşkilatına telefon ediniz.
3. Yangın yerinin adresini en kısa ve doğru şekilde
bildirin.
4. Mümkün ise yangının cinsini de bildiriniz (bina,
benzin, motorlu vasıta vs. gibi)
5. Yangını çevrenizdekilere duyurun.
6. İtfaiye gelinceye kadar yangını söndürmek için
elde mevcut vasıta ve imkânlardan faydalanmaya
çalışın.
7. Yangının yayılmasını önlemek için kapı ve
pencereleri kapatın.
8. Bunları yaparken kendinizi ve başkalarını
tehlikeye atmayın.
9. Yangın olayını gördüğünüzde oda kapısı açıksa
kapatın. Oda kapısı kapalı ise elinizin tersi ile
kapıdaki sıcaklığı inceleyin, duman ve ısı çıkışını
önlemek için gerekirse kapının kenarlarına ıslak
bezler sıkıştırabilirsiniz.
10. Kapı veya çerçeve kenarlarında kısık kısık duman
çıktığını gördüğünüzde kesinlikle buraları
açmayın, patlama (flashover) tehlikesine neden
olabilirsiniz.
11. Yere yakın bir şekilde dizlerinizin üstünde hareket
edin.
12. Kaçarken görüşünüzü kapatmayacak şekilde ıslak
bir bezle ağzınızı kapayın ve sık nefes almayın.
13. Su yoksa büyük bir perde ya da bir örtüyü kafanızı
içine alacak şekilde çadır şeklinde tutarak ortamı
terk etmeye çalışın.
14. Yerlere kesinlikle su dökmeyin, buhar size yaşam
şansı vermeyebilir.
15. Yangın esnasında en tehlikeli yerler yangın
katının bir üstü ile en üst katlardır
16. Bulunduğunuz katta sığınacak yer yoksa aşağıya
doğru kaçış yolunu tercih edin.
17. Asansörleri kullanmayın.
18. Yukarı doğru kaçmayın, aşağı katlara doğru
ilerleyin.

Patlama konusunu açıklayınız.

Hararet veya şok tesiri ile kimyasal değişikliğe
uğrayan, yüksek derecede ısı ve çok hacimde gaz meydana getiren, katı, ısı veya gaz halindeki kimyasal maddelere patlayıcı madde denilmektedir. Patlayıcı maddeler, kararsız haldeki kimyasal madde veya madde karışımları olup, darbe veya kıvılcım gibi bir etkiye maruz kalması sonucu
kendi kendine ilerleyen son derece hızlı kimyasal
reaksiyonlarla kararlı bileşiklere dönüşürken yüksek ısı, ses, darbe etkisi ve gazlar ortaya çıkarırlar. Kuvvetli patlayıcıların pek çoğu kapalı bir sistemde olmamaları veya bir şok tesirine maruz kalmamaları halinde tutuşturuldukları zaman patlamazlar sadece yanarlar. Yanma süresi çok hızlı olduğundan yanma için gerekli oksijen havadan sağlanamaz.