Dış Ticaret İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Gümrük politikalarının amacı nedir?

Gümrük politikalarının bir hedefi devlete gelir sağlamak, diğer hedefi ise yerli üretimi yabancı malların rekabetinden korumaktır.

Gümrük Kanunu hangi alanda düzenleme yapar?

Gümrük Kanunu Türkiye Cumhuriyeti Gümrük bölgesine giren ve çıkan eşya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirler. Kambiyo mevzuatı da ithali ve ihracı gerçekleşen mal ve hizmetler karşılığı bedellerin ve sermayenin yurda nasıl getirileceğini veya yurtdışına nasıl gönderileceğini düzenler.

İthalat Yönetmeliği ülkemizde hangi hükümler çerçevesinde yürütülür?

Ülkemizde mal ithalatı ve ihracatı, İthalat Rejimi Kararı ve bu karara bağlı olarak yayınlanan İthalat Yönetmeliği, İhracat Rejimi Kararı ve bu karara bağlı olarak yayınlanan İhracat Yönetmeliği; Gümrük Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak yayınlanan Gümrük Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un ülkemizdeki gelişimi ne şekilde gerçekleşmiştir?

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun 1930 yılında yayınlanmış, daha sonra bazı maddeleri değiştirilmiş, 7 maddeden oluşan bir çerçeve kanundur. Bu çerçeve kanuna dayalı kararlar kanunun uygulamasını düzenler. 2012 yılı itibariyle Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar yürürlüktedir. Bu karar ilk kez 07.08.1989 tarihinde yayınlanmış, daha sonra çeşitli tarihlerde değişikliğe tabi tutulmuştur. En son değişiklik 06.05.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

İthalat Rejimi Kararı’nın amacı ve işlevi nedir?

İthalat Rejimi Kararı’nın amacı ithalatın ülke ekonomisi yararına ve uluslararası ticaretin gereklerine uygun olarak düzenlenmesini sağlamaktır. İthalat bu karar ve bu karara dayanılarak çıkartılacak yönetmelikler, tebliğler, ilgili kuruluşlara verilecek talimatlar, çok taraflı veya iki taraflı anlaşmaların hükümleri çerçevesinde yürütülür.

İthalat Rejimi Kararı’nı hangi kurum düzenler?

İthalat Rejimi Kararı’nda yer alan hususları düzenlemeye, yönetmelikler ve tebliğler çıkartmaya, izin ve talimatları vermeye, ithalatın her aşamasında gerekli görülecek değişiklikleri yapmaya ve önlemleri almaya Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilidir.

İthalat Rejimi Kararı’nın ekinde hangi düzenlemeler bulunur?

İthalat Rejimi Kararı ekinde ithalatta uygulanacak Gümrük Vergisi oranları ile ödenecek Toplu Konut Fonu’nu gösteren listeler mevcuttur. Bu listelerde mallar Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Numaralarına göre sınıflandırılmış ve gruplandırılmıştır. Listelerde malların isimleri karşısında varsa Gümrük Vergileri ve Toplu Konut Fonu tutarları belirtilmiştir.

Joint venture nedir?

Joint venture, Birden fazla gerçek ve tüzel kişinin, belirli bir yatırım projesini veya süreklilik arz eden bir faaliyeti gerçekleştirmek ve kazanç elde etmek üzere, bir sözleşme çerçevesinde bir araya gelerek oluşturdukları, risklerden iş sahibine karşı her bir ortağın müteselsilen sorumlu tutulduğu ortak işletme yapısıdır.

Joint Venture’lar nasıl kurulur?

Joint Venture’lar sözleşmeye dayalı ve sermaye katılımlı olmak üzere iki şekilde kurulabilirler. Sözleşmeye dayalı Joint Venture’lar Türk hukukunda adi şirket hükümlerine tabidirler ve tüzel kişilikleri yoktur.

İş ortaklığı nedir?

İş ortaklığı; en az birisi kurum olmak üzere birden fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından, belirli bir işin birlikte yapılmasını taahhüt etmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurulan, tüm üyelerin işin tamamının yapılmasından sorumlu tutulduğu ortaklıktır. Tüzel kişilikleri yoktur ve Türk hukukunda adi şirket hükümlerine tabidirler.

Konsorsiyum nedir?

Konsorsiyum; birden fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından, belirli bir işin birlikte yapılmasını taahhüt etmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurulan, üyelerin işin yapılması açısından hak ve sorumluluklarının kendi uzmanlıkları çerçevesinde ayrıldığı ortaklıktır. Konsorsiyumlarda her bir ortağın yapacağı işin taahhüt sözleşmesinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir. Tüzel kişilikleri yoktur ve Türk hukukunda adi şirket hükümlerine tabidirler.

Dış Ticaret Müsteşerlığı’nın bağlı olduğu bakanlığın ihracat ile ilgili olarak hangi yetkileri vardır?

Bakanlık; ? İhracatın her aşamasında gözetim, denetim ve yönlendirilmesine ilişkin her türlü önlemleri almaya, ihracatla ilgili düzenlemeleri yapmaya, ihracatı bu Karar çerçevesinde yürütmeye, ? Piyasalarda meydana gelen olağan dışı bir gelişme, ihracata konu malda görülen yetersizlik, kamu güvenliği, kamu ahlakı, insan sağlığı, hayvanların, bitkilerin veya çevrenin korunması amacına yönelik tedbirler, sanatsal, tarihi ve arkeolojik değer taşıyan metanın korunması nedenleriyle ihracatta kısıtlama veya yasaklama getirmeye, ? Gerektiğinde ihracatı müsaadeye veya kayda bağlamaya, ihracatta miktar kısıtlaması uygulamaya, ? Bağlı muamele, takas ve dolaylı offset gibi karşılıklı ticaret uygulamalarının usul ve esaslarını gerektiğinde sektör ve/veya ülke bazında belirlemeye, ? Transit ticaret, geçici ihracat, bedelsiz ihracat ve ticari kiralama yolu ile yapılacak ihracat ile yurt dışında inşaat, tesisat ve montaj işi alan müteahhitlerin yapacağı ihracatı düzenlemeye, ? İhracat politikalarında bir bütünlük sağlanması için ilgili kurum ve kuruluşların ihracata yönelik faaliyet ve kaynaklarını koordine etmeye, ? Alıcı ülkelerce ihracatımızın kısıtlanmasına ilişkin olarak alınacak tedbirlerin kaldırılmasına, etkilerinin asgariye indirilmesine veya iyileştirilmesine ilişkin görüşmeler yapmaya, yaptırmaya ve varılan anlaşma hükümlerinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamaya, ? İhracata konu tarım ürünlerinin desteklenmesine yönelik hazırlıkları yapmaya, ? Madde ve/veya ülke bazında ihracatla ilgili, yurt dışında düzenlenecek fuarlar da dahil, tanıtım ve pazarlama politika ve faaliyetlerinin esaslarını belirlemeye ve koordine etmeye, ? Uluslararası kuruluşlara olan yükümlülükler ile iç ve dış piyasa şartları ve diğer ülkelerin madde politikalarına ilişkin uygulamaları da göz önünde tutularak, ihracata konu ürünlere rekabet gücü kazandırıcı çalışmalar ve düzenlemeler yapmaya, ? Genel ihracat politikası hedefleri çerçevesinde, Türkiye İhracat Kredi Bankası (Eximbank) tarafından ihracatla ilgili olarak gerçekleştirilecek programları tespit etmeye, ? Yayınlanacak tebliğler çerçevesinde ihracatçı şirketlere Dış Ticaret Sermaye Şirketi, Sektörel Dış Ticaret Şirketi veya öngörülecek ihracat modellerine uygun statüler vermeye, geri almaya ve bunların hak, yetki ve sorumluluklarını tespit etmeye yetkilidir.

Ön izne bağlı ihracat nedir?

Bazı malların ihracatının uluslararası antlaşma, kanun, kararname ve sair mevzuat uyarınca belli bir merciin ön iznine bağlı olduğu ihracat türüne ön izne bağlı ihracat denir.

Kayda bağlı ihracat nedir?

Malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nce kayda alınması gerektiği ihracat türüdür. Hangi malların ihracatının kayda bağlı olduğu Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından belirlenir.

Konsinye ihracat nedir?

Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesidir. Konsinye ihracatta, gerçek ihracat konsinye malı alanın, o malı satmasından sonra gerçekleşir.

Yurtdışındaki fuar ve sergilere katılım ve ihracat için nasıl bir yol izlenir?

Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere, gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır. Gümrük idareleri söz konusu malların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleri ilgili mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır.

Hangi tür ihracatlar bedelsiz ihracat olarak sayılabilir?

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam ve tanıtım eşyaları, daha önce ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesinin ticari örf ve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantili olarak ihraç edilen malların garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçaları bedelsiz ihracata örnektir.

Bağlı muamele nedir?

İkiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemidir. Bu işlemler yürürlükteki ihracat ve ithalat rejimleri çerçevesinde yürütülür.

Offset nedir?

Kamu kuruluşları tarafından açılan uluslararası ihaleler çerçevesinde, ihaleyi kazanan firma veya kuruluş tarafından, Türkiye’de üretilen malların, gelir ve giderleri Türkiye’de kaydedilen yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin yeni alıcılara ihracatı veya mevcut alıcılara yönelik ihracat artışı ile taahhüt gereğince Türkiye’nin mevcut ihracat potansiyelinin geliştirilmesine yönelik Müsteşarlıkça onaylanan diğer işlemleri ifade eder.

Transit ticaret nedir?

Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya satılmasını ifade eder.

Serbest dolaşımda bulunan eşya ne demektir?

Türkiye Gümrük Bölgesi’nde elde edilen ve bünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilen girdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi’nde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikte elde edilen veya üretilen eşyayı ifade eder.

Gümrük tarife cetveli nedir, hangi kutum tarafından düzenlenir?

Eşyanın cins, nevi ve niteliklerine göre sistematik bir şekilde numaralandırılarak sınıflandırıldığı ve alınacak gümrük vergisi oranlarının gösterildiği Bakanlar Kurulunca kabul edilen cetveldir.

Gümrük beyanı nasıl yapılır?

Gümrük beyanı; yazılı olarak, sözlü olarak, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla yapılabilir.

Gümrük rejimleri hangi düzenlemeleri ifade eder?

Gümrük rejimi deyimi; serbest dolaşıma giriş rejimini, transit rejimini, gümrük antrepo rejimini, dahilde işleme rejimini, gümrük kontrolü altında işleme rejimini, geçici ithalat rejimini, hariçte işleme rejimini, ihracat rejimini ifade eder.

Transit rejimi hangi eşyalara uygulanır?

İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşya ile ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine taşınması, transit rejimi hükümlerine tabidir.

Dahilde işletme rejimi nedir?

Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın vergileri teminata bağlanmak suretiyle veya bu amaçla serbest dolaşıma giren ya da eşdeğer eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesi‘nde bir veya daha fazla işlem görerek, işlem görmüş ürünlerin elde edilmesi ve özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, elde edilen ürünlerin ihraç edilmesinin esas olduğu, ihracatın gerçekleşmesi halinde teminatın veya alınan vergilerin geri verildiği bir rejimdir.

Gümrük kontrolü altında işleme rejimi nedir?

Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi’nde, ithalat vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.

Geçici ithalat rejimi nedir?

Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir.

Hariçte işleme rejimi nedir?

Serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesi’nden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithalat vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.

İhraç eşyası ne zaman fiilen ihraç edilmiş sayılır?

İhraç eşyası, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük denetiminden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesi’ni terk etmesi koşuluyla fiilen ihraç edilmiş sayılır.

Gümrük yükümlülüğü ne zaman başlar?

Gümrük yükümlülüğü, söz konusu gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlar. İthalatta gümrük yükümlülüğü; ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesi veya ithalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali halinde doğar.

Eşyaların gümrük vergisine tabi olan kıymeti yabancı paralara nasıl uygulanır?

Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.

İhraç edilen malların bedelinin yurda getirilip bankalara satılmasında herhangi bir süre veya tutar kısıtlaması mevcut mudur?

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 8. maddesine göre ihracat bedellerinin yurda getirilmesi serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir. İthalat ve transit ticaret işlemlerine ilişkin yurt dışına döviz ve Türk Lirası transferi bankalarca yapılır.

Görünmeyen işlemler terimi neyi ifade etmektedir?

Görünmeyen işlemler hizmet alım satımı ile ilgili kalemleri belirtmek üzere kullanılan bir terimdir. Uluslararası nakliyat, bankacılık, sigortacılık, dışarıya yaptırılan hizmetler, sermaye gelirleri (dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de yaptıkları yatırımlardan ve ticari faaliyetlerden sağladıkları karlar, dışarıda yerleşik kişilerce Türkiye’den satın alınan menkul kıymetlere ait kar payı gelirleri, yurt dışından sağlanan kredilerin faizleri, dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de satın aldıkları gayrimenkul ve ayni hakların kiraları), seyahat ve turizm gibi işlemler görünmeyen işlemlere örnektir.

Yabancı yatırımcıların Türkiye’de yapacağı yatırımlar hangi düzenlemelere tabidir?

Yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’ye yapılacak doğrudan yatırımlar 4875 sayılı Doğrudan Yatırımlar Kanunu ve buna bağlı olarak oluşturulan mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.

Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında yatırım yapmaları hangi mevzuat ile düzenlenmektedir?

Türkiye’ de yerleşik kişilerin, yurt dışında yatırım yapmak veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmaları, ortaklığa katılmaları ve şube açmaları için, nakdi sermayeyi bankalar aracılığıyla, ayni sermayeyi ise gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde ihraç etmeleri serbesttir.

Kişisel sermaye nedir?

Kişisel borçlar, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin veya güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, veraset veya kalan mal, göçmen işçilerin kendi ülkesindeki borçlarının tasfiyesine yönelik ödemeler ve göçmenlerin varlıkları kişisel sermaye hareketleri kapsamında değerlendirilir.

Yurt dışında gayrimenkul alımı için, yurt dışına para transferi mümkün müdür?

Türkiye’de yerleşik kişilerce yurtdışında gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların satın alınması amacıyla bankalar vasıtasıyla yurtdışına döviz ve Türk parası transfer ettirilmesi serbesttir.

Kredi kullanılarak zamanında yurda getirilmeyen dövizlerle ilgili bir düzenleme var mıdır?

Bankalar kullandıracakları döviz kredilerine ait anapara, faiz ve diğer masraf karşılıklarının zamanında yurda getirilmesi ile ilgili önlemleri alır ve bu hususu izlerler, zamanında yurda getirilmeyen dövizler hakkında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na bilgi verirler.

Kambiyo işlemlerinde kuruluşlar nasıl yetkilendirilir?

Kambiyo ile ilgili işlemlerde bankalar, yetkili müesseseler, PTT, kıymetli maden aracı kuruluşları ve aracı kurumlar tarafından döviz alımlarında Döviz Alım Belgesi, döviz satımlarında Döviz Satım Belgesi ve Türk parası transferlerinde Türk Parası Transfer Belgesi düzenlenir. Bu belgelerle ilgili usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.

Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışına menkul kıymet yatırımı yapmaları mümkün müdür?

Türkiye‘de yerleşik kişilerin; bankalar ve sermaye piyasası mevzuatına göre yetkili bulunan aracı kurumlar vasıtasıyla yurt dışındaki mali piyasalarda işlem gören menkul kıymetleri ve diğer sermaye piyasası araçlarını satın almaları, satmaları ve bu kıymetlerin alış bedellerini bankalar aracılığı ile yurt dışına transfer ettirmeleri serbesttir.

Yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de menkul kıymet yatırımı yapmaları mümkün müdür?

Dışarıda yerleşik kişilerin, (yurt dışındaki yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları dahil) her türlü menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarını sermaye piyasası mevzuatına göre yetkili bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtası ile satın almaları, satmaları, bu kıymetler ve araçlara ait gelirler ile bunların satış bedellerini bankalar aracılığıyla transfer ettirmeleri serbesttir.

İthalat Rejimi Kararı ve İhracat Rejimi Kararları kim tarafından düzenlenir?

İthalat Rejimi Kararı ve İhracat Rejimi Kararları Cumhurbaşkanlığı'nca düzenlenir.

İthal ve ihraç edilen mal, hizmet ve sermaye bedellerinin ödenmesi hangi çerçevede yürütülür?

İthal ve ihraç edilen mal, hizmet ve sermaye bedellerinin ödenmesi “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun”, bu kanuna bağlı “32 sayılı Karar”, “32 sayılı Karara ilişkin Tebliğ ve T.C. Merkez Bankası Genelgesi” çerçevesinde yürütülür.

"Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun" ne zaman yayınlanmıştır? Açıklayınız.

“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun” 1930 yılında yayımlanmış, daha sonra bazı maddeleri değiştirilmiş, 7 maddeden oluşan bir çerçeve kanundur. Bu çerçeve kanuna dayalı kararlar kanunun uygulamasını düzenler. 2019 yılı itibariyle “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar” yürürlüktedir. Bu karar ilk kez 07.08.1989 tarihinde yayımlanmış, daha sonra çeşitli tarihlerde değişikliğe tabi tutulmuştur. En son değişiklik 13.09.2018 tarihli Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Kararı olarak yayınlanmıştır.

İthalat Rejimi Kararı’nın amacı nedir?

İthalat Rejimi Kararı’nın amacı ithalatın ülke ekonomisi yararına ve uluslararası ticaretin gereklerine uygun olarak düzenlenmesini sağlamaktır. İthalat bu karar ve bu karara dayanılarak çıkartılacak yönetmelikler, tebliğler, ilgili kuruluşlara verilecek talimatlar, çok taraflı veya iki taraflı anlaşmaların hükümleri çerçevesinde yürütülür.

İthalat ile ilgili düzenlemelerden kim sorumludur?

İthalat ile ilgili düzenlemelerden Ticaret Bakanlığı sorumludur. İthalat Rejimi Kararı’nda yer alan hususları düzenlemeye, yönetmelikler ve tebliğler çıkartmaya, izin ve talimatları vermeye, ithalatın her aşamasında gerekli görülecek değişiklikleri yapmaya ve önlemleri almaya Ticaret Bakanlığı yetkilidir.

İthalat Rejimi Kararı'na göre hangi malların ithalatı serbesttir ve hangi malların ithali izne tabidir?

Bu karara göre, kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetin korunması amacıyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dışındaki malların ithalatı serbesttir. Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) malların ithali ise izne tabidir.

Joint Venture (Ortak Girişim) nedir? Açıklayınız.

Joint Venture (Ortak Girişim): Birden fazla gerçek ve tüzel kişinin, belirli bir yatırım projesini veya süreklilik arz eden bir faaliyeti gerçekleştirmek ve kazanç elde etmek üzere, bir sözleşme çerçevesinde bir araya gelerek oluşturdukları, risklerden iş sahibine karşı her bir ortağın müteselsilen sorumlu tutulduğu ortak işletme yapısıdır.

İthalat yönetmeliğinde iş ortaklığını açıklayınız.

İş ortaklığı; en az birisi kurum olmak üzere birden fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından, belirli bir işin birlikte yapılmasını taahhüt etmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurulan, tüm üyelerin işin tamamının yapılmasından sorumlu tutulduğu ortaklıktır. Tüzel kişilikleri yoktur ve Türk hukukunda adi şirket hükümlerine tabidirler.

İthalat yönetmeliğinde konsorsiyumu açıklayınız.

Konsorsiyum; birden fazla gerçek ve tüzel kişi tarafından, belirli bir işin birlikte yapılmasını taahhüt etmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurulan, üyelerin işin yapılması açısından hak ve sorumluluklarının kendi uzmanlıkları çerçevesinde ayrıldığı ortaklıktır. Konsorsiyumlarda her bir ortağın yapacağı işin taahhüt sözleşmesinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir. Tüzel kişilikleri yoktur ve Türk hukukunda adi şirket hükümlerine tabidirler.

İhracat Rejimi Kararı’nın amacı nedir?

İhracat Rejimi Kararı’nın amacı; ihracatın ülke ekonomisi yararına düzenlenmesi, desteklenmesi ve geliştirilmesini sağlamak için ihracatta yetkili mercii ve uygulanacak esasları belirlemektir.

İhracatta yetkili merci kimdir?

İhracatta yetkili merci Ticaret Bakanlığıdır. İhracatın her aşamasında gözetim, denetim ve yönlendirilmesine ilişkin her türlü önlemleri alma, ihracatla ilgili düzenlemeleri yapma, ihracatı bu Karar çerçevesinde yürütme gibi durumlardan sorumludur.

Hangi malların ihracı serbesttir?

Kanun, kararname ve uluslararası anlaşmalarla ihracı yasaklanmış malların dışında kalan bütün malların ihracı (piyasalarda meydana gelen olağan dışı bir gelişme, ihracata konu malda görülen yetersizlik vb. gibi nedenlerle ihracatta kısıtlama ve sınırlama getirilmesi durumu haricinde) serbesttir. (İhracı yasak mallara örnek: eski eserler, hint keneviri, tütün tohumu v.s)

İhracatçı nedir?

İhracatçı, ihraç edeceği mala göre İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne üye olan, vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürüklükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıklardır.

İhracat türleri nelerdir?

İhracat türleri; “izne bağlı olmayan ihracat”, “ön izne bağlı ihracat”, “kayda bağlı ihracat”, “konsinye ihracat”, “yurtdışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat”, “ithal edilmiş malın ihracatı”, “serbest bölgelere ihracat” ve “diğer ihracat ve transit ticaret’tir.

Ön izne bağlı ihracat nedir?

Ön izne bağlı ihracat: Bazı malların ihracatının uluslararası antlaşma, kanun, kararname ve sair mevzuat uyarınca belli bir merciin ön iznine bağlı olduğu ihracat türüne denir. (Örnek: harp, silah ve mühimmatı, uyuşturucu maddeler, gübreler, tohumlar vs.). Bu gibi durumlarda ilgili mercilerden ön izin alındıktan sonra ihracat mevzuatı hükümleri uygulanır.

Kayda bağlı ihracat nedir?

Kayda bağlı ihracat: Malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nce kayda alınması gerektiği ihracat türüdür. Hangi malların ihracatının kayda bağlı olduğu Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir.

Konsinye ihracat nedir? Açıklayınız.

Konsinye ihracat: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesidir. Konsinye ihracatta, gerçek ihracat konsinye malı alanın, o malı satmasından sonra gerçekleşir. Konsinye ihracat başvuruları İhracatçı Birlikleri Genel Sekterliği’ne yapılır. Mallarla ilgili konsinye ihraç talepleri Müsteşarlığın Bakanlığın görüşü alındıktan sonra İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nce sonuçlandırılır. Konsinye olarak gönderilen malın ihraç tarihinden itibaren bir yıl içinde kesin satışının yapılması gerekir.

Yurt dışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat nedir? Açıklayınız.

Yurtdışı fuar ve sergilere katılım ve ihracat: Uluslararası ticari fuarlara ve sergilere, gerek ülkemizi temsilen ulusal düzeyde gerekse bireysel olarak katılacak firma ve kuruluşlarca yurt dışına gönderilecek bedelli veya bedelsiz mallar ile yurt dışında düzenlenecek bilim, sanat, kültür veya tanıtım amaçlı fuar/sergi, konferans, seminer gibi etkinliklere kişi veya kuruluşlarca gönderilecek bedelli veya bedelsiz malların yurt dışına çıkışıyla ilgili başvurular doğrudan ilgili gümrük idarelerine yapılır. Gümrük idareleri söz konusu malların yurt dışına çıkışı için yapılan talepleri ilgili mevzuat çerçevesinde inceleyip sonuçlandırır.

İthal edilmiş malın ihracatı nedir?

İthal edilmiş malın ihracatı: Gümrük mevzuatı çerçevesinde serbest dolaşıma girmiş yeni veya kullanılmış malın ihracını ifade eder.

Serbest bölgelere yapılacak ihracat nedir?

Serbest bölgelere yapılacak ihracat: İhracat mevzuatı hükümlerine tabidir. Serbest bölgeler ülkenin siyasi sınırları içinde olup, gümrük sınırları dışında sayılan bölgelerdir. (Örnek Mersin, Antalya, İzmir – Nemrut, İstanbul Trakya Serbest Bölgeleri)

Bedelsiz ihracat nedir? Açıklayınız.

Bedelsiz ihracat: Karşılığında yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasını ifade eder. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam ve tanıtım eşyaları, daha önce ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesinin ticari örf ve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantili olarak ihraç edilen malların garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçaları bedelsiz ihracata örnektir.

Takas nedir?

Takas: İhraç veya ithal edilen mal veya hizmet bedelinin, kısmen veya tamamen mal, hizmet veya dövizle karşılanması işlemidir. Takas işlemleri yürürlükteki ihracat ve ithalat rejimleri çerçevesinde yürütülür.

Bağlı muamele nedir?

Bağlı muamele: İkiden fazla taraf arasında yapılan takas işlemidir. Bu işlemler yürürlükteki ihracat ve ithalat rejimleri çerçevesinde yürütülür.

Offset nedir? Açıklayınız.

Offset: Kamu kuruluşları tarafından açılan uluslararası ihaleler çerçevesinde, ihaleyi kazanan firma veya kuruluş tarafından, Türkiye’de üretilen malların, gelir ve giderleri Türkiye’de kaydedilen yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ve diğer hizmetlerin yeni alıcılara ihracatı veya mevcut alıcılara yönelik ihracat artışı ile taahhüt gereğince Türkiye’nin mevcut ihracat potansiyelinin geliştirilmesine yönelik bakanlıkça onaylanan diğer işlemleri ifade eder.

Ticari kiralama nedir?

Ticari kiralama: Malların kira bedeli karşılığı belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkartılması işlemidir. Bu şekilde yapılan ihracat gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir.

Transit ticaret nedir? Açıklayınız.

Transit ticaret: Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoya satılmasını ifade eder. Uluslararası anlaşmalarla ticareti yasaklanmış mallar ile bakanlığın madde politikası itibariyle transit ticaretinin yapılmasını uygun görmediği mallar transit ticarete konu olamaz. İthalat ve ihracat yapılması yasaklanmış ülkelerle de transit ticaret yapılamaz.

Yurtdışına e-ticaret nedir?

Yurtdışına e-ticaret: Uzaktan iletişim araçlarıyla başka bir ülkeye yönelik olarak gerçekleştirilen mesafeli mal satışını ifade eder. Bu kapsamdaki mal ihracıyla ilgili işlemler, dış ticaret ve gümrük mevzuatı hükümlerine tabidir.

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun amacı nedir ve nereyi kapsar?

4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun amacı; Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirlemektir. Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası gümrük bölgesine dahildir.

Gümrük ile ilgili temel tanımlar nelerdir? 

Gümrük ile ilgili temel tanımlar şunlardır: Kişi, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde yerleşik kişi, Yükümlü, Rejim hak sahibi, Eşya, Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması, Eşyanın gümrüğe sunulması, Eşyanın teslimi,  Serbest dolaşımda bulunan eşya, Gümrük idaresi, Giriş gümrük idaresi, İthalat gümrük idaresi, İhracat gümrük idaresi, Çıkış gümrük idaresi, Gümrük rejimi, Gümrük kontrolü, Gümrük gözetimi, Gümrük beyanı, Gümrük tarife cetveli.

Gümrük beyanı nasıl yapılır? Açıklayınız.

Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan
edilir. Gümrük beyanı; yazılı olarak, sözlü olarak, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya eşya
sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla
yapılabilir. Yazılı beyanlar şekil ve içeriği yönetmelikle belirlenen beyanname ve diğer belgelerle
yapılmak zorundadır. Bu beyannamenin, eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyen hükümlerin
uygulanması için gerekli bütün bilgileri ihtiva etmesi ve imzalanması gerekir. Şartlara uygun olarak
hazırlanan beyannameler, ait oldukları eşyanın gümrüğe sunulmuş olması halinde gümrük idareleri
tarafından tescil edilir

Ekonomik etkili gümrük rejimi nedir?

Ekonomik etkili gümrük rejimi genel bir tanımlamayla; uygulamaları ekonomiye doğrudan etki eden, kullanıcıya önemli finansal kolaylıklar sağlayan ve maliyetleri asgariye indirmeyi hedefleyen düzenlemeler olarak adlandırılabilir.

Ekonomik etkili gümrük rejimleri nelerdir?

Antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme, geçici ithalat, hariçte işleme rejimleri, ekonomik etkili gümrük rejimleridir.

Gümrük rejimi nedir?

Gümrüğe sunulan eşya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulur. Bu durum, gümrüğe sunulan eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulmasını, bir serbest bölgeye girmesini, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracını, imhasını ve gümrüğe terk edilmesini ifade eder.

Transit rejimi hükümlerine tabidir olan nedir?

İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmayan serbest dolaşıma girmemiş eşya ile ihracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın, gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine taşınması, transit rejimi hükümlerine tabidir.

Serbest bölgeler nedir? Açıklayınız.

Genel olarak serbest bölgeler; ülkenin siyasi sınırları içerisinde ancak gümrük hattı dışında sayılan, ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin yasal düzenlemelerin uygulanmadığı, yapılan sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş muafiyet ve teşviklerin tanındığı, ülkenin diğer kısımlarından fiziki olarak ayrılan ve ticari, endüstriyel ve hizmet faaliyetlerinin yapıldığı yerler olarak tanımlanabilir.

Gümrük vergilerinde vergiyi doğuran olayı açıklayınız.

Gümrük vergilerinde vergiyi doğuran olayın ithalatta ve ihracatta olmak üzere iki boyutu vardır. İthalatta vergiyi doğuran olay; eşyanın serbest dolaşıma girmesi ve eşyanın geçici ithali hallerinde meydana gelir. İhracatta ise kural olarak ihracatı teşvik amacıyla gümrük vergisi alınmamaktadır. Ancak teorik olarak ihracatta vergiyi doğuran olay; ihraç eşyasının gümrük kapısından çıkması halinde meydana gelir.

Gümrük yükümlülüğünü açıklayınız.

Gümrük yükümlülüğü, söz konusu gümrük beyannamesinin tescil tarihinde başlar. İthalatta gümrük yükümlülüğü; ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesi veya ithalat vergilerine tabi eşyanın ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali halinde doğar.

Gümrük vergisi nasıl hesaplanır?

Gümrük vergisi malın CIF tutarı üzerinden hesaplanır. CIF (Cost, Insurance and Freight–Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun), eşyanın
FOB (Free on Board–gemiye yükleme) değerine navlun ve sigorta bedellerinin eklenmesiyle oluşan değeridir. 

Türkiye’de kambiyo ile ilgili işlemler hangi çerçevede yürütülür?

Türkiye’de kambiyo ile ilgili işlemler “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun” ve bu kanuna bağlı olarak yayınlanmış “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar”, “32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (2008-32/34) – (2018-32/48)” ve “TCMB Genelgesi” çerçevesinde yürütülür.

32 sayılı kararda yer alan kavramlar nelerdir?

32 sayılı kararda yer alan kavramlar şunlardır: Bakanlık, Türkiye’de yerleşik kişiler, Dışarıda yerleşik kişiler, Türk parası, Türk parası ile ödemeyi sağlayan belgeler, Efektif, Döviz (Kambiyo), Menkul kıymetler, Yetkili müesseseler.

İhracat bedellerinin yurda getirilip bankalara satılması ile ilgili düzenleme nedir?

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 8. maddesine göre 04.09.2018 tarihine kadar ihracat bedellerinin yurda getirilmesi serbest iken Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 ayılı Karara İlişkin Tebliğ (2018-32/48) ve 07.11.2018 tarihinde yayınlanan TCMB’nın yayınladığı “İhracat Genelgesi” ile ihracat bedellerinin fiili ihracat tarihinden itibaren en geç 180 gün içinde yurda getirilmesi ve bu bedellerin en az % 80 inin bir bankaya satılması; fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bedellerin yurda getirilme süresi vade bitiminden itibaren 90 günü geçmemesi zorunluluğu getirilmiştir. İhracat bedellerinin yukarıda belirtilen süre içinde yurda getirilmesi ve bankaya satılması uygulaması ilk aşamada 04.09.2018 tarihinden itibaren 6 ay sure için geçerlidir. Sürenin sonunda düzenleme ya devam edecek, ya da kaldırılacak veya değiştirilecektir.

Neler kişisel sermaye hareketleri kapsamında değerlendirilir?

Kişisel borçlar, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin veya güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, veraset veya kalan mal, göçmen işçilerin kendi ülkesindeki borçlarının tasfiyesine yönelik ödemeler ve göçmenlerin varlıkları kişisel sermaye hareketleri kapsamında değerlendirilir.

Türkiye'ye gelecek ve Türkiye'den gidecek yabancı sermaye ile ilgili sermaye hareketleri kapsamında menkul kıymetler ile ilgili ne söylenebilir?

Menkul kıymetlerin ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda girişi ve çıkışı serbesttir. Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere, Türkiye’de yerleşik tüzel kişilerce ihraç veya halka arz olunacak sermaye piyasası araçlarının, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde Sermaye Piyasası Kuruluna kaydettirilmesi koşuluyla yurt dışında satışı serbesttir.

Türkiye'ye gelecek ve Türkiye'den gidecek yabancı sermaye ile ilgili sermaye hareketleri kapsamında gayrimenkul kıymetler ile ilgili ne söylenebilir?

Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de satın aldıkları veya sahip oldukları gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni haklarının gelirleri ve satış bedellerinin bankalar vasıtasıyla transfer ettirilmesi serbesttir. Türkiye’de yerleşik kişilerce yurtdışında gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların satın alınması amacıyla bankalar vasıtasıyla yurtdışına döviz ve Türk parası transfer ettirilmesi serbesttir.

Türkiye'ye gelecek ve Türkiye'den gidecek yabancı sermaye ile ilgili sermaye hareketleri kapsamında krediler ile ilgili ne söylenebilir?

Türkiye’ de yerleşik kişilerin yurt dışından Türk Lirası kredi temin etmeleri serbesttir. Temin edilen kredilerin bankalar aracılığı ile kullanılması zorunludur. Türkiye’de yerleşik kişiler yurt dışında yerleşik kişilerden kararda belirtilen esaslar çerçevesinde döviz kredisi temin edebilir. Temin edilen kredilerin bankalar aracılığı ile kullanılması zorunludur. Döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik kişiler yurt dışından döviz kredisi temin edemez. Türkiye’de yerleşik kişilerin ithalat ve ihracat rejimlerine göre emtia kredisi açmaları serbesttir. Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerce yurt içinden döviz kredisi kullanılamaz. Türkiye’de yerleşik kişilere dövize endeksli kredi kullandırılamaz.