Genel Muhasebe 1 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Hazır Değerler

1. Soru

Hazır Değerler grubunda kasadaki paradan sonra en likit varlık nedir?

Cevap

Hazır Değerler grubunda kasadaki paradan sonra en likit varlık, işletmenin sahip olduğu çeklerdir. İşletmeler, ticari işlemlerinde kasadaki parası veya bankadaki ticari mevduatı yerine kaydi para olarak çekleri kullanabilir.


2. Soru

Kasa Hesabının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Kasa Hesabının temel özellikleri şöyle sıralanabilir: • İşletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paralar “100 KASA” hesabında izlenir. • Kasa hesabı, bir varlık hesabıdır ve bu nedenle varlık hesabının temel özelliklerini taşımaktadır. • Kasada bulunan paradan daha fazlasını nakit olarak harcama olanağı kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle kasa ya borç kalanı verir ya da kalan vermez. • Tahsilat işlemlerinde kasa hesabını borçlandırır. • Tediye işlemlerinde Kasa hesabı alacaklandırılır.


3. Soru

İşletmeler bankalar ile hangi işlemlerini gerçekleştirebilirler?

Cevap

İşletmeler bankalar gerçekleştirebildiği işlemler şöyle sıralanabilir: • İşletmeler, kasalarında para bulundurmak yerine banka hesaplarında paralarını hem güvenli bir şekilde saklayabilmekte hem de nakit yönetimini banka aracılığıyla sağlayabilmektedir. • İşletmeler nakit paralarını, menkul kıymetlerini ve diğer değerli evraklarını bankalarda saklayabilir. • İşletmeler, ödemelerinde ve tahsilatlarında kolaylık sağlayan çek işlemlerini de yine bankalar aracılığı ile gerçekleştirirler.


4. Soru

Finansal araçlar kaça ayrılır?

Cevap

Finansal araçlar iki sınıfa ayrılmaktadır: • Türev finansal araçlar • Türev olmayan finansal araçlar


5. Soru

İşletme için yabancı paraların miktarının takip edilmesi önemli ise hangi hesaplar kullanılır?

Cevap

Nazım Hesaplar yardımıyla yabancı paraların takibi gerçekleştirilebilir. Nazım Hesaplar; bir işletmenin alacağı, borcu ve varlıkları ile ilgili olmayan ancak bunların açıklanması için kullanılmak üzere Muhasebe Planında bulunan ana hesaptır.


6. Soru

Bir varlığın nakit benzeri olarak kabul edilmesi için gerekli koşullar nelerdir?

Cevap

Bir varlığın nakit benzeri olarak kabul edilmesi için gerekli koşullar şöyle sıralanabilir: • Değeri kesinlikle saptanabilen bir nakde dönüştürülebilmesi. • Değerindeki değişim riskinin önemsiz olması. • Vadesinin 3 ay ve daha az süreyle olan yatırımlar olması.


7. Soru

Türev olmayan finansal araçlar nelerdir?

Cevap

Türev olmayan finansal araçlar, hemen hemen tüm işletmeler tarafından kullanılan finansal araçlar olup; • Finansal varlık, • Finansal borç ve • Öz kaynağa dayalı finansal araçlar olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır.


8. Soru

Hazır değerlerin içeriği nedir?

Cevap

Hazır değerler bilançonun varlıklar bölümünde dönen varlıklar grubunun en likit unsurlarını içermektedir. Hazır değerler işletmenin faaliyetlerini sürdürebilmesi için kullanılmaya hazır para ve para benzerleri değerlerdir.


9. Soru

Finansal varlık nedir?

Cevap

Finansal varlıklar, sahibine sözleşmeye dayalı bir hak kazandıran finansal araçlardır. Nakit, ticari alacaklar, alacak senetleri, kredi alacakları, hisse senetleri, tahviller vb. finansal araçlardır.


10. Soru

Finansal borç nedir?

Cevap

Finansal borçlar, sahibine sözleşmeden kaynaklanan bir yükümlülük yükleyen finansal araçlardır. Ticari borç, borç senetleri, kredi borçları, tahvil borçları vb. finansal araçlardır.


11. Soru

Öz kaynağa dayalı finansal araçlar nelerdir?

Cevap

İşletmenin tüm borçları çıkarıldıktan sonra varlıklarında bir payı/hakkı gösteren sözleşmelerdir.


12. Soru

Türev finansal araçlar nelerdir?

Cevap

Türev finansal araçlar, işletmelerin kendilerini çeşitli risklere karşı korumak amacı ile kullandıkları finansal araçlar olup diğer finansal araçlardan türetilmişlerdir. Türev finansal araçlar, sahip oldukları özelliklere göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilmektedir.


13. Soru

“Diğer hazır değerler” hesabının alt hesapları nelerdir?

Cevap

“Diğer hazır değerler” hesabının alt hesapları şöyle sıralanabilir: • Vadesi gelmiş kuponlar, • Posta pulları, • Banka ve posta havaleleri (yoldaki paralar).


14. Soru

Kasa Tediye Fişi nedir?

Cevap

Kasa Tediye Fişi, işletmelerin ödediği paralar karşılığında düzenledikleri ve ödeme işlemi sonucunda teslim alınan belgedir. Bu belgede, kasadan çıkan paranın tutarı, ne için ödendiği ve hangi hesap ya da hesaplara borç yazılacağı gösterilmektedir. Tediye fişi düzenlenmesi durumunda, işletme kasasından nakit para çıkışı yapılmıştır ve bu nedenle fişin alacaklı tarafında her zaman Kasa hesabı yer almaktadır.


15. Soru

Hamiline düzenlenecek tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çek defterleri ne şekilde basılır?

Cevap

Bu kişilere verilecek çeklerin biçimlerinin açıkça ayırt edilmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle çek defterleri birbirinden ayırt edilebilecek şekilde basılmalıdır. Örneğin lacivert çek “tacir çeki’’ni, kırmızı çek, “hamiline düzenlenen tacir çek”ni, yeşil çek “tacir olmayan gerçek kişi çeki”ni ve kahverengi çek “hamiline düzenlenen tacir olmayan kişi çeki’’ni ifade etmektedir.


16. Soru

Finansal araç nedir?

Cevap

Bir işletmenin finansal varlığı ile diğer bir işletmenin finansal borcunda ya da öz kaynağa dayalı finansal aracında artışa neden olan herhangi bir sözleşmedir.


17. Soru

Çek işlemlerinde kaç taraf bulunmaktadır?

Cevap

Çek işlemlerinde üç taraf bulunmaktadır: • Muhatap: Türkiye’de çek defteri, sadece banka tarafından bastırılabilir. Bu nedenle çekin üzerinde yazılı değeri ödeyecek taraf olarak kabul edilen muhatap, sadece ve sadece bir banka olabilir. • Keşideci: Çeki düzenleyen kişiye ise keşideci adı verilmektedir. Keşideci, bankada emrine hazır bir paranın tamamının veya bir kısmının kendisine veya üçüncü kişiye ya da çek hamiline ödenmesi hususunda bankaya emir vermektedir. • Lehtar: Çekin üzerinde yazılı olan tutarı alma hakkına sahip olan kişiye ise lehtar denmektedir.


18. Soru

5941 sayılı Çek Kanunu’nda kaç tür çek tanımlanmaktadır?

Cevap

İki tür çek tanımlanmaktadır: • Bunlardan ilki tacir olan-tacir olmayan çekler, • İkincisi ise hamiline çekler. Çekler; tacir çeki, tacir olmayan çek olarak ayrıştırıldıktan sonra bu çekler de tacir hamiline ve tacir olmayan hamiline olarak ayrılmaktadır.


19. Soru

Tekdüzen hesap planında Dönen Varlıkların ilk grubunu ne oluşturur?

Cevap

Tekdüzen hesap planında Dönen Varlıkların ilk grubunu “Hazır Değerler” oluşturur.


20. Soru

Tekdüzen hesap planında yer alan Hazır Değerler hesaplarını sıralayınız?

Cevap

İlgili Hazır Değerler Hesapları şöyle sıralanabilir: • 100. KASA, • 101. ALINAN ÇEKLER, • 102. BANKALAR, • 103. VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-), • 108. DİĞER HAZIR DEĞERLER.


21. Soru

İşletmenin en likit değeri nedir?

Cevap

İşletmenin en likit değeri, kasasında bulunan paralardır ve işletmenin harcamasına hazır değerlerdir.


22. Soru

Bir işletmenin kasasında ne kadar para bulundurulmalıdır?

Cevap

Yöneticilerin önemsedikleri bu sorunun temel yanıtı ise “işletmenin günlük faaliyetleri için ihtiyaç duyulan nakit miktar kadar” olmaktadır.


23. Soru

Tahsilat ile tediye arasında temel fark nedir?

Cevap

Tahsilat; işletmenin temel veya yan faaliyetleri sonucunda alacaklılarından topladığı paralardır. Tediye ise işletmenin temel veya yan faaliyetleri sonucunda borçlularına ödediği paralardır.


24. Soru

Çek nedir?

Cevap

İşletmeler para tahsilatı ve ödemesi işlemlerini ya bizzat kendileri ya da bankalarda açtırmış oldukları hesapları üzerinden yaparlar. Çek, yatırım ve kredi yolu ile elde edilmiş bankadaki emre hazır paranın, işletmenin kendisine veya üçüncü şahsa veya çek hamiline ödenmesi için bankaya verilen talimatı içeren, şekil ve içeriği kanunla tespit edilmiş kıymetli bir belgedir.


25. Soru

Türk Ticaret Kanunu’na göre lehtarın çekin ibraz süreleri nedir?

Cevap

KTT’na göre lehtarın çekin ibraz süreleri şöyle sıralanabilir: • Düzenlendiği yerde ödenecekse on gün, düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. • Ödeneceği ülkeden başka bir ülkede düzenlenen çek, düzenlenme yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise bir ay ve farklı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. • İlk iki maddede yazılı süreler, çekte yazılı olan düzenlenme tarihinin ertesi günü başlamaktadır. • Çekin, takvimleri farklı olan iki yer arasında düzenlenmesi durumunda düzenlenme günü, ödeme yerindeki takvimin onu karşılayan gününe dönüştürülür. • Ara mizanlar bir faaliyet dönemi sonuna kadar planlanan sürelerde (aylık, üç aylık vb.) düzenlenir.


26. Soru

Türkiye’de çek defteri, hangi kurum tarafından bastırılabilir?

Cevap

Çek defteri, sadece banka tarafından bastırılabilir. Ayrıca hamiline çekler için ayrı bir çek hesabı açılması, yasal bir zorunluluk olarak bankaların yükümlülüğüne bırakılmıştır.


27. Soru

Verilen çekler ciro edilebilir mi?

Cevap

İşletmenin verdiği çekler de ibraz vadelidir. Eğer işletme, vadeli bir çek, keşide ederse bu durumda vade farkı içeren ve ibraz vadeli olmayan bir çek ancak bir senet veya bono hükmündedir ve bu hüküm doğrultusunda vadeli çeklerin hazır değerler içinde değil Borçlar grubunda gösterilmesi gerekmektedir. İşletmenin, Borçlar grubunda bir hesaba kayda aldığı vadeli çekin vade bitiminde (üzerinde yazılı tarihte) Borçlar grubundan çıkartılarak, Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri hesabına alınması daha uygun olacaktır.


28. Soru

Bir varlığın hazır değer olarak kabul edilebilmesi için şartlar nelerdir?

Cevap

Bir varlığın hazır değer olarak kabul edilebilmesi için gereken şartlar şöyle sıralanabilir: • Bir değişim aracı olma niteliğini taşımalıdır. • Kolaylıkla paraya dönüştürülebilmelidir. • İşletmenin hedefleri doğrultuşunda cari faaliyetlerin yerine getirilmesinde ve borçların finanse edilmesinde kullanılmasında herhangi bir sınırlama bulunmamalıdır.


29. Soru

Alınan Çekler hesabının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

“Alınan Çekler” hesabının temel özellikleri şöyle sıralanabilir: • İşletme bir varlığın satışı veya vadesi bitmiş bir alacağını tahsil etmek için bir çek aldığında 101 Alınan Çekler hesabı borçlandırılır. • Çek tahsil edildiğinde ise bu hesap alacaklandırılır. • Alınan çekler hesabı, dönem sonunda borç kalanı verir ya da kalan vermez.


30. Soru

“102 BANKALAR” ana hesabının temel özelliklerini sıralayınız?

Cevap

İlgili “102 Bankalar” hesabının temel özellikleri şöyle sıralanabilir: • Bankalar ana hesabı, kendisine bağlı alt hesapları olan bir hesaptır. • Bankalar ana hesabı ile bankalar yardımcı hesaplarının mutabakatı nakit yönetimi ve kontrolü sağlanır. • Bankadaki hesaba para yatırıldığı zaman 102 Bankalar hesabının borç tarafına kayıt yapılır. • Bankadaki hesaptan para çekildiğinde ise 102 Bankalar hesabının alacak tarafına kayıt yapılır. • Bankalar hesabının borç kalanı, işletmenin bankalarda ne kadar miktarda para olduğunu gösterir. • Bankalar hesabının alt hesaplarının borç toplamları, 102 Bankalar hesabının borç toplamına eşit olmak zorundadır. • Bankalar hesabının alt hesaplarının alacak toplamları da 102 Bankalar hesabının alacak toplamına eşit olmalıdır.


31. Soru

Varlıklar, kaç gruba ayrılır?

Cevap

Varlıklar iki gruba ayrılır: • Paraya dönüşen varlıklar • İşletme faaliyetlerinde kullanılan varlıklar


32. Soru

Hazır değerlerin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Hazır değerlerin temel özellikleri şöyle sıralanabilir: • Hazır değerler, nakit ve nakit benzeri varlıklardan oluşur ve iyi yönetilmesi, işletmenin sürekliliği üzerinde önemli etkilere sahiptir. • Hazır değerler; kısa dönemli, likiditesi oldukça yüksek olan, hemen paraya çevrilebilme özelliğine sahip kalemlerdir. • Hazır değerler, yönetimin kontrolünde olan nakit ve nakit benzeri değerleri ifade etmektedir.


33. Soru

Tahsilat nedir?

Cevap

Nakit mal satışı, bankadan çekilen paralar, vadesi dolan alacakların alınması, menkul kıymetlerin satılması gibi finansal nitelikli olaylar sonucunda kasadaki para miktarı artarsa bu olaylar tahsilat olarak adlandırılır.


34. Soru

Tediye nedir?

Cevap

Nakit mal alışı, bankaya yatırılan paralar, çek ödemeleri, vadesi gelen borçların nakden ödenmesi, hisse senedi alımı gibi mali nitelikli olaylar sonucunda kasadaki para miktarı azalırsa bu olaylar tediye olarak adlandırılır.


35. Soru

Efektif nedir?

Cevap

Yabancı para üzerinde yapılan işlemlerin genel adına döviz işlemleri denir. Nakit para üzerinden yapılan yabancı para işlemleri ise efektif olarak adlandırılır.


36. Soru

Kasa Hesabı’nın alt hesapları nasıl oluşturulur?

Cevap

İşletmeler, finansal işlemlerinde Türk Lirası kullanabilecekleri gibi efektif işlemleri de gerçekleştirebilir. Bu nedenle işletmenin nakit işlemlerinde takip edilen kasa hesabi; • “100.01 Türk Lirası Kasası’’ ve • “100.02 Yabancı Paralar Kasası’’ alt hesaplarında da izlenir.


37. Soru

Yabancı para işlemleri nasıl muhasebeleştirilir?

Cevap

Türk Ticaret Kanunu’na göre işletmeler, muhasebe kayıtlarını Türkçe ve Türk Lirasına göre gerçekleştirmek zorundadır. Bu durumda işletmenin finansal işlemleri karşılaştığında yabancı para işlemlerinin Türk Lirasına çevrilerek muhasebeleştirilmesi gerekmektedir. İşletme kasasına herhangi bir finansal işlem sonucunda giren yabancı para, serbest piyasa veya Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası alış kuru üzerinden Türk Lirasına dönüştürülür. Yabancı paralar kasaya girdiğinde Türk Lirası değeri üzerinden borçlandırılır.


38. Soru

Nakit benzeri değerler nelerden oluşur?

Cevap

Nakit benzerleri, ibraz vadeli alınan çekleri, banka garantili kredi kartı alacakları, yoldaki paraları ve diğer nakit benzeri değerleri içermektedir.


39. Soru

Vade farkı içeren ve ibraz vadeli olmayan bir çek hangi hesapta izlenmelidir?

Cevap

Vade farkı içeren ve ibraz vadeli olmayan bir, çek TTK’na göre ancak bir senet veya bono hükmündedir ve bu hüküm doğrultusunda vadeli çeklerin hazır değerler içinde değil alacaklar içinde yer alması gerekmektedir. İşletmenin, Alacaklar grubunda bir hesaba kayda aldığı vadeli çekin vade bitiminde (üzerinde yazılı tarihte) alacaklar grubundan çıkartılarak Alınan Çekler hesabına alması daha uygun olacaktır. 43. “103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri” hesabının temel özelliklerini belirtiniz? Cevap: “103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri” hesabının temel özellikleri şöyle sıralanabilir: • İşletme tarafından diğer kişiler için düzenlenen çekler ile bankaya verilen ödeme emirleri (virman) bu hesapta takip edilmektedir. • Bilançoda gösterilirken nakit ve nakit benzerleri grubunda bir indirim olarak yer almaktadır. Bir diğer ifade ile pasif karakterli bir hesap olmasına rağmen aktifte gösterilmektedir. • İşletme ticari faaliyetleri karşılığında çek keşide ettiğinde borcunda bir artış olması nedeniyle hesap alacaklandırılır. • Keşide edilen çekin ve ödeme emrinin banka tarafından ilgili kişilere ödenmesi durumunda ise hesap borçlandırılır. • Hesap, pasif karakterli olması nedeniyle, kalan verirse alacak kalanı verir.


40. Soru

Kasa Tahsil Fişi nedir?

Cevap

Kasa Tahsil Fişi, işletmenin tahsil ettikleri paralar karşılığında düzenledikleri ve parayı veren kimselere teslim ettikleri belgedir. Bu belgede kasaya giren paranın tutarı, ne için alındığı ve hangi hesap veya hesaplara alacak kaydedileceği gösterilmektedir. Tahsil fişi düzenlenmesi durumunda, işletmenin kasasına nakit para girişi olması nedeniyle fişin borçlu tarafında her zaman kasa hesabı yer almaktadır.


41. Soru

Çek cirosu nedir?

Cevap

İşletme, sahip olduğu çekleri para gibi bir ödeme aracı olarak da kullanabilir. Eğer işletme, bir borcunu ödemek amacıyla sahip olduğu bir çekin üzerinde yazılı hakları başka bir kişiye kayıtsız ve şartsız bir şekilde devrediyorsa çekini ciro etmiş olmaktadır. Çek cirosunda, hakların kayıtsız ve şartsız devredilmesi koşuldur. Eğer kısmi ciro veya muhatap tarafından bir ciro işlemi gerçekleştirilirse ciro işlemi geçersiz sayılmaktadır.


42. Soru

Vadeli Çek kavramını açıklayınız?

Cevap

Ülkemizde vadeye dayalı işlemlerde bono ve senetlere olan güvenin azalmasından dolayı vadeli çekler kavramı ile karşılaşılmaktadır. Her ne kadar TTK’nun 795. maddesinde “Çek görüldüğünde ödenir.” şartına bağlanmış olmasına rağmen, 5941 sayılı Çek Kanunu’nda ibraz süresinin çekin üzerinde yazılı tarihten sonra başlayacağı belirtilerek “vadeli çek” veya “ileri düzenleme tarihli çek” kavramları yaratılmıştır.


43. Soru

Nakit değerler nelerden oluşur?

Cevap

Nakit değerler; Türk Lirası kâğıt paralardan, madeni paralardan, yabancı ülke paralarından (efektif) ve vadesiz banka mevduatından oluşmaktadır.


44. Soru

Bankalar ana hesabı ile yardımcı hesapların mutabakatı nasıl yapılır?

Cevap

Bankalar, her ay sonunda işletmelere bankadaki ticari mevduat hesaplarına ait son durumu gösteren hesap özetleri gönderir. İşletmeler, bankadan gelen bu hesap özeti ile 102 Bankalar hesabı ve yardımcı hesaplarını karşılaştırır. Karşılaştırma sonunda farklılıklar tespit edilir ise bu farklılıkların sebepleri araştırılır ve bankalardaki kayıtlar ile işletmedeki kayıtlar arasında mutabakat sağlanır.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v